Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Bible—Ẹma, Ẹnyụn̄ Ẹbiọn̄ọ

Bible—Ẹma, Ẹnyụn̄ Ẹbiọn̄ọ

Bible—Ẹma, Ẹnyụn̄ Ẹbiọn̄ọ

“N̄kpama ẹkabade ndisana n̄wed ẹsịn ke kpukpru usem,” ntem ke Desiderius Erasmus, ọwọrọetop eyen ukpepn̄kpọ eke ọyọhọ isua ikie 16 otode Netherlands, ekewet.

IDOTENYỊN Erasmus ekedi nte kpukpru owo ẹkeme ndikot nnyụn̄ mfiọk N̄wed Abasi. Nte ededi, mme andibiọn̄ọ Bible ẹma ẹnen̄ede ẹsịn utọ ekikere oro. Ke akpanikọ, ke ini oro Europe ekedi ndiọkn̄kan itie ọnọ owo ekededi oro akakam enyenede esisịt udọn̄ ke se isịnede ke Bible. Ke England, ufọkmbet ama owụk ewụhọ oro ọkọdọhọde ete ke “owo ekededi oro okotde N̄wed Abasi ke Ikọmbakara enyene nditaba isọn̄, inyene, ye uwem . . . n̄ko, edieke mmọ ẹkade iso ndisọn̄ ibuot, mîdịghe ẹfiakde ẹdue ke ẹma ẹkefen ẹnọ, ẹkpenyene ndibem iso nyịri mmọ n̄wot ke ndisọn̄ ibuot ye edidem, ndien ekem ẹfọp mmọ ke ikan̄ ke ntak isio ukpepn̄kpọ oro ọbiọn̄ọde Abasi.”

Ke esịt obio Europe, Ukara Ufịk Ido Ukpono Catholic ke unana mbọm ama esibịne ndimụm mbon n̄ka “isio ukpepn̄kpọ,” utọ nte Mme Anditiene Waldo ke France, onyụn̄ ọkọbọ mmọ san̄asan̄a ke ntak mmọ ẹkesikwọrọde ikọ “ẹto mme gospel ye mme leta ye ndisana itien̄wed eken, . . . sia [ẹma] ẹnen̄ede ẹkpan mme ọsọ owo ndikwọrọ nnyụn̄ ntat edisana N̄wed Abasi.” Anana-ibat iren ye iban ẹma ẹsobo ubiak ubiak ndutụhọ ye n̄kpa ke ntak ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ Bible. Mmọ ẹma ẹbọ ata n̄kpọsọn̄ ufen n̄kukụre ke nditịn̄ Akam Ọbọn̄ m̀mê Ibet Duop nnyụn̄ nda mmọ n̄kpep nditọ mmọ.

Utọ ima ẹnyenede ẹnọ Ikọ Abasi mi ama aka iso ndidu ke esịt ediwak mbon England oro ẹkesiode ẹka ndisiak Edem Edere America. Ke ini America ọkọtọn̄ọde, “edikot n̄wed ye ido ukpono ẹkesan̄a ikpat kiet, anamde ẹdiọn̄ọ ido obio oro ọkọn̄ọde ofụri ofụri ke ifiọk Bible,” ntem ke n̄wed oro A History of Private Life—Passions of the Renaissance ọdọhọ. Ke akpanikọ, ukwọrọikọ oro ẹkemịn̄de ke Boston ke 1767 ama otoro ete: “Sịn ifịk ke ndikot edisana N̄wed Abasi. Afo enyene ndikot ibuot Bible kiet kpukpru usenubọk ye mbubịteyo.”

Nte Otu Ndụn̄ọde Barna ke Ventura, California ọdọhọde, se iwakde ibe mbahade 90 eke ikie ke otu mbon America ẹnyene Bible ita, ke ẹbaharede ukem ukem. Nte ededi, ndụn̄ọde oro ẹkenamde ndondo emi owụt nte ke adan̄aemi ẹsụk ẹkponode Bible do, “ndibiat ini n̄kot enye, ndikpep nnyụn̄ nda enye nsịn ke edinam . . . edi ido eset.” Ata ediwak owo ẹnyene sụk ẹnyọn̄ enyọn̄ ifiọk ẹban̄a se isịnede ke enye. Ewetmbụk n̄kpọntịbe kiet ọkọdọhọ ete: “Owo iwakke ndikere ke [Bible] ekeme ndisụk nnyene n̄kpọ ndinam ye mme mfịna ye editịmede esịt idahaemi.”

Ntatara Ekikere Ererimbot

Se ediwak owo ẹnịmde ke akpanikọ edi nte ke nnyịn ikeme ndikụt unen ke uwem n̄kukụre ke ndinyene ifiọk nnyụn̄ ndu ke edidianakiet. Owo idaha Bible nte n̄wed akpanikọ edi ẹda nte sụk kiet ke otu ediwak n̄wed ẹban̄ade mme ekikere ido ukpono ye mme ọkpọkpọ ifiọk.

Ntre, didie ke ata ediwak owo ẹsise ẹban̄a ikpọ ye mme awak-n̄kukọhọ mfịna oro ẹkọride-kọri ke uwem? Mmọ ẹsinam n̄kpọ ye unana ndausụn̄ eke spirit, ye unana ọkpọsọn̄ ndausụn̄ ido uwem ye eke ido ukpono. Mmọ ẹkabade ẹtie nte nsụn̄ikan̄ eke mînyeneke ubọi, “emi kpukpru ukpepn̄kpọ owo ẹberide ẹka iso ye edem, . . . ebe ke abian̄a ye n̄kari owo.”—Ephesus 4:14, The Twentieth Century New Testament.

Do, ana nnyịn ibụp ite, Nte Bible edi sụk orụk n̄wed ido ukpono efen? Mîdịghe nte enye enen̄ede edi Ikọ Abasi, esịnede mme akpan ntọt oro ẹnyenede ufọn? (2 Timothy 3:16, 17) Ndi odot nnyịn idụn̄ọde Bible? Ibuotikọ oro etienede eyeneme mme mbụme emi.

[Ndise ke page 3]

Desiderius Erasmus

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Ẹda ẹto n̄wed oro Deutsche Kulturgeschichte

[Ndise ke page 4]

Ẹma ẹkọbọ mme anditiene Waldo san̄asan̄a ke ntak emi mmọ ẹkedade N̄wed Abasi ẹkwọrọ ikọ

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Stichting Atlas van Stolk, Rotterdam