Ẹsịn Udọn̄ Ẹnọ Ẹnam Utom

NSO ikponụk ebe ye n̄wan 24 emi ẹdude ke ini nsehe uwem ndikpọn̄ mme ubon, mme ufan, ye mme n̄kann̄kụk emi mmọ ẹmehede man ẹka ẹkenam utom isụn̄utom ke isenidụt? Ntak emi mmọ ẹdikopde idatesịt ndika mme utọ itie nte Papua New Guinea ye Taiwan, ọkọrọ ye mme idụt Africa ye Latin-America? Ndi ekeme ndidi ke ntak mmọ ẹmade ndidomo n̄kpọ nse? Baba. Utu ke oro, ata ima ẹnyenede ẹnọ Abasi ye mbọhọidụn̄ onụk mmọ.—Matthew 22:37-39.

Mme owo emi ẹdi mmanie? Mmọ ẹdi mme andikụre ukpep ke ọyọhọ otu 109 eke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead. Ke Saturday, September 9, 2000, owo 5,198 ẹma ẹsop idem ke Itie Unọ Ukpep Enyọn̄-Ukpeme—emi odude ke Patterson, New York—ye ke mme itie ẹnyenede satellite man ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ ima ima item oro ekemede ndin̄wam mme andikụre ukpep ẹdi mme isụn̄utom emi ẹkụtde unen.

Stephen Lett, andibuana ke Kọmiti Unọ Ukpep Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah, ekedi etieibuot okpokoro edinam oro. Enye ọkọkọn̄ ntọn̄ọikọ esie ke Matthew 5:13, “Mbufo ẹdi inụn̄ isọn̄.” Brọda Lett ama anam an̄wan̄a ete ke mme ikọ Jesus oro ẹnen̄ede ẹnyene n̄kpọ ndinam ye nditọ ufọkn̄wed oro ẹkụrede ukpep. Ke uwụtn̄kpọ, inụn̄ enyene odudu ndinam n̄kpọ enyene inem. Ntre n̄ko, ebede ke mmọ ndinam utom ukwọrọikọ ke usụn̄ oro enyenede uforo, mme isụn̄utom ẹtie nte inụn̄ ke ndamban̄a usụn̄.

Nsịnudọn̄ Ini Unyọn̄

Ekem Brọda Lett ama okot ndusụk asan̄autom Jehovah emi ẹma ẹkenam utom ke anyan ini ndien mmọ ẹma ẹnọ mbio mbio okopodudu utịn̄ikọ N̄wed Abasi. Akpa owo ekedi John Wischuk, emi anamde utom ke Itieutom Uwetn̄wed. Ibuotikọ esie oro, “Psalm Emi Omụhọde Akan Esịn Udọn̄ Ọnọ Edinyene Edu Isụn̄utom,” ọkọkọn̄ọ ke Psalm 117. Mfịn, oyom ẹnọ “mme idụt” ye “mme obio” ke ofụri ererimbot ikọ ntiense aban̄ade Jehovah ye Obio Ubọn̄ esie. Ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ nditọ ufọkn̄wed ndisu se Psalm 117 ọdọhọde ebe ke ndisịn udọn̄ nnọ mbon efen “Ẹtoro Jehovah.”

Ekem etieibuot okpokoro ama okot Guy Pierce eke Otu Ukara. Enye eketịn̄ ikọ ke ibuotikọ oro “Ẹkpụhọde Ẹkekem ye Idaha, edi Ẹnyene Iwụk.” Ikọ Abasi enyene iwụk. Ẹkot Jehovah Akwa Itiat ke Deuteronomy 32:4, edi Ikọ esie anam ẹkeme ndikpụhọde n̄kekem ye idaha sia ẹkewetde enye ẹnọ kpukpru idụt ye obio—ih, ẹkewet ẹnọ ofụri ubonowo. Ẹma ẹnọ nditọ ufọkn̄wed oro item ẹte ẹkwọrọ Ikọ Abasi, ẹyak etop esie otụk esịt ye ubieresịt mme owo. (2 Corinth 4:2) Brọda Pierce ama eteme ete: “Ẹnyene iwụk ke ndinen edumbet, edi ẹkpụhọde ẹkekem ye idaha. Ẹkûse mbon oro ẹdude ke efakutom mbufo ke usụhọde ke ntak oro ido edinam mmọ edide isio.”

Karl Adams, kiet ke otu mme andikpep ke Gilead, emi anamde utom ke ibuot itieutom ofụri ererimbot ke se ikperede ndisịm isua 53, ama etịn̄ ikọ ke ibuotikọ oro anamde owo ekere n̄kpọ, “M̀mọ̀n̄ ke Mbufo Ẹdika ke Ẹma Ẹkekpọn̄ Mi?” Edi  akpanikọ, ebe ye n̄wan 24 oro ẹkebọ utom isụn̄utom ke nsio nsio idụt 20 ke ofụri ererimbot, edi ẹma ẹdemede mbụme oro, Ke ini mbufo ẹsịmde do ẹnyụn̄ ẹkụtde obufa idụt mbufo, nso ke mbufo ẹdinam? Nnyịn idu uwem ke ererimbot emi mme owo ẹnyenede edu nduaidem. Mme owo ẹsiyom ndika mbufa itie nnyụn̄ nnam mbufa n̄kpọ man ẹnem idemmọ esịt. Ke n̄kan̄ eken, Jehovah ọkọnọ nditọ ufọkn̄wed oro ẹkenam utom ke itie emi enye oyomde mmọ ẹdu man ẹse ẹban̄a “mme erọn̄” esie ye unana ibụk. Mmọ ikpenyeneke ndibiet mbon oro ẹkedude ke Israel eset, oro ke ntak ibụk ẹketabade ifet edidi se Jehovah adade ọdiọn̄ ofụri ubonowo. Utu ke oro, mmọ ẹkpenyene ndikpebe Jesus Christ, emi akanamde uduak Ete esie kpukpru ini ke unana ibụk okonyụn̄ osụkde ibuot ke kpukpru idaha emi enye okosobode.—John 8:29; 10:16.

“Da Nditụn̄ọ N̄kpọ Abasi ke N̄kpọuto” ekedi ibuotikọ Wallace Liverance, esịn-owo-enyịn̄ ke Ufọkn̄wed Gilead. Ediwak ini N̄wed Abasi esida Ikọ Abasi odomo ye inyene, n̄kpọuto, ọsọn̄urua itiat, ye mme n̄kpọ oro ẹnen̄erede ẹma ẹnyụn̄ ẹyomde. Mme N̄ke 2:1-5 owụt nte ke man isịme “ifiọk Abasi,” ana nnyịn idụn̄ọde enye nte “n̄kpọ-uto eke edịbede.” Etịn̄ikọ oro ama esịn udọn̄ ọnọ nditọ ufọkn̄wed ete ẹka iso ẹdụn̄ọde nditụn̄ọ n̄kpọ Abasi nte mmọ ẹnamde utom ke obufa  efakutom mmọ. Brọda Liverance ama ọdọhọ ete: “Emi enyene ufọn, koro enye ọyọsọn̄ọ mbuọtidem mbufo ke Jehovah oyonyụn̄ ọsọn̄ọ ubiere mbufo ndisọn̄ọ ndu ke utom mbufo. Enye ayan̄wam mbufo ẹtịn̄ ikọ ye uko ẹnyụn̄ ẹdi mme andikpep oro ẹnen̄erede ẹnyene uforo nte mbufo ẹnamde mme uduak Abasi ẹn̄wan̄a mbon efen.”

Ke anamde etie nte ẹdu ke ubet ukpepn̄kpọ, andikpep efen ke Ufọkn̄wed Gilead ama odụn̄ọde nte Jehovah ọkọdiọn̄de utom an̄wautom nditọ ufọkn̄wed ke ọfiọn̄ ition oro ẹkebede. Lawrence Bowen ama etịn̄ otụk mme ikọ apostle Paul ke Utom 20:20 emi ẹban̄ade an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ esie ke Ephesus, anamde an̄wan̄a ete ke Paul ama ada kpukpru ifet oro ẹkebererede ndinọ ikọ ntiense. Mme ifiọkutom nditọ ufọkn̄wed ẹma ẹwụt nte ke, ukem nte apostle Paul, mbon oro ima Abasi ye ima mbọhọidụn̄ ẹnụkde ke eyo nnyịn isitreke nditịn̄ akpanikọ nnyụn̄ nyak odudu Ikọ Abasi anam utom ke idem mbon efen. Emi esisụn̄ọ ke akpakịp edidiọn̄ ẹtode Jehovah.

Mbon Emi Ẹnyenede Mbufiọk Ẹtịn̄ Ikọ

Ke ini ufọkn̄wed mmọ, otu nditọ ufọkn̄wed Gilead emi ẹma ẹbọ ufọn akpan akpan ke ndidụk nsan̄a ye mme andibuana ke Kọmiti N̄kọk Itieutom ẹtode idụt 23, emi n̄ko ẹkebọde san̄asan̄a ukpep ke Itie Unọ Ukpep oro ke Patterson. Leon Weaver ye Merton Campbell eke Itieutom Utịmutom ẹma ẹnam ndụn̄ọde ye nsio nsio mme andibuana ke Kọmiti N̄kọk Itieutom, emi ndusụk ẹkedide mme andikụre ukpep ke Gilead. Ekedi n̄kpọ nsịnudọn̄ ọnọ nditọ ufọkn̄wed oro ye mme ubon ye mme ufan mmọ ndikop nto mme isụn̄utom emi ẹnyenede mbufiọk mi.

Item ẹkenọde otu emi ẹkekụrede ukpep ndin̄wam mmọ ẹkpụhọde ẹda ẹkekem ye utom isenidụt mmọ ama esịne utọ ikọ nte mmọ emi: “Ẹtie in̄wan̄ in̄wan̄. Edieke mbufo ẹsobode n̄kpọ emi edide ata esen esen m̀mê oro mîn̄wan̄ake mbufo, ẹkûyak idem emem mbufo. Ẹberi edem ke Jehovah”; “ẹkpep ndikop inemesịt ke se ẹnyenede, ẹnyụn̄ ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke Jehovah ọyọnọ mbufo mme n̄kpọ oro ẹyomde ke uwem.” Mme utịn̄ikọ efen ẹkewụhọ ke ndin̄wam nditọ ufọkn̄wed ẹka iso ẹkop idatesịt ke utom mmọ. Ibat ibat ke otu mme utịn̄ikọ oro ẹkedi: “Ẹkûda efakutom mbufo ẹdomo ye ebiet emi mbufo ẹketode”; “ẹkpep ẹnyụn̄ ẹsem usem n̄kann̄kụk oro ọfọn man mbufo ẹkeme ndineme nneme ye mme owo”; “ẹkpep mme ido edinam mme owo oro, koro emi ayan̄wam mbufo ẹsọn̄ọ ẹdu ke utom mbufo.” Mme ikọ emi ẹkedi akwa n̄kpọ nsịnudọn̄ ẹnọ mbufa isụn̄utom emi.

Ke ndụn̄ọde oro okụrede, David Splane, akani isụn̄utom ye andikụre ukpep ke ọyọhọ otu 42 eke Gilead emi edide owo Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah idahaemi, ama ọnọ akpan utịn̄ikọ emi okomụmde owo udọn̄ ke ibuotikọ oro “Nditọ Ufọkn̄wed m̀mê Mme Andikụre Ukpep—Ewe?” Enye ama obụp otu emi ẹkụrede ukpep ete: “Mbufo ẹdida idem mbufo didie nte mbufo ẹkade utom isụn̄utom mbufo? Nte ẹdida idem nte mme andikụre ukpep emi ẹfiọkde kpukpru n̄kpọ ẹban̄a utom isụn̄utom m̀mê nte nditọ ufọkn̄wed emi ẹsụk ẹnyenede ekese n̄kpọ ndikpep?” Brọda Splane ama owụt ete ke enyene-ọniọn̄ andikụre ukpep esida idemesie nte eyen ufọkn̄wed. Mme isụn̄utom oro ẹkpenyene ndikere nte ke owo ekededi oro mmimọ isobode ke efakutom isụn̄utom mmimọ ekeme ndikpep mmimọ n̄kpọ. (Philippi 2:3) Ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ nditọ ufọkn̄wed oro ndidiana kiet ye mme ekemmọ isụn̄utom, ọfis n̄kọk itieutom, ye esop n̄kann̄kụk. Brọda Splane ama eteme ete: “Mbufo ẹmebe akpatre udomo mbufo, edi mbufo itreke ndidi nditọ ufọkn̄wed. Ẹnam an̄wan̄a kpukpru owo nte ke mmimọ idu do man ikpep n̄kpọ.”

Ke utịn̄ikọ emi okụrede, ẹma ẹnọ nditọ ufọkn̄wed n̄weditoro mmọ, ndien ẹma ẹtịn̄ efakutom mmọ ẹnọ otuowo. Ama enen̄ede otụk nditọ ufọkn̄wed emi ẹkụrede ukpep ke idem nte andida ke ibuot otu oro okokotde leta oro eketịn̄de aban̄a ubiere emi mme andikụre ukpep ẹkenamde ndiyak se mmimọ ikekpepde ito Ikọ Abasi onụk mmimọ inam edisana utom oro okponde akan.

Kpukpru mme andidụk ẹma ẹnyịme nte ke item oro mme andikụre ukpep oro ẹkebọde ama ọsọn̄ọ ubiere mmọ ndinyene ima nnọ Abasi ye mbọhọidụn̄. Enye n̄ko ama anam mmọ ẹtetịm ẹbiere ndin̄wam mme owo ke n̄kan̄ eke spirit ke utom isụn̄utom mmọ akan nte akanam ẹn̄wamde.

[Ekebe ke page 25]

IDAHA OTU

Ibat idụt ẹtode: 10

Ibat idụt ẹnọde ẹka: 20

Ibat nditọ ufọkn̄wed: 48

Isua emana ke ẹbaharede ukem ukem: 33.7

Isua ẹdude ke akpanikọ ke ẹbaharede ukem ukem: 16.2

Isua ẹdude ke utom uyọhọ ini ke ẹbaharede ukem ukem: 12.5

[Ndise ke page 26]

Ọyọhọ Otu 109 Oro Ẹkụrede Ukpep ke Ufọkn̄wed Enyọn̄-Ukpeme Ukpep Bible eke Gilead

Ke udịm enyịn̄ ẹdude ke idak, ẹtọn̄ọ ke udịm iso ẹnọ nọmba ẹka edem, ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ke ufien ẹwet enyịn̄ ẹka nnasia ke udịm kiet kiet.

(1) Collins, E.; Miles, L.; Alvarado, A.; Lake, J. (2) Van Dusen, L.; Biharie, A.; Heikkinen, H.; Koós, S.; Smith, H. (3) Ashford, J.; Ashford, C.; Boor, C.; Richard, L.; Wilburn, D.; Lake, J. (4) Chichii, K.; Chichii, H.; Ramirez, M.; Baumann, D.; Becker, G.; Biharie, S.; Ramirez, A. (5) Van Dusen, W.; Lemâtre, H.; Pisko, J.; Cutts, L.; Russell, H.; Johnson, R. (6) Becker, F.; Baumann, D.; Johnson, K.; Pifer, A.; Madsen, C.; Lemâtre, J.; Heikkinen, P. (7) Smith, R.; Russell, J.; Collins, A.; Pisko, D.; Wilburn, R.; Koós, G. (8) Cutts, B.; Boor, J.; Madsen, N.; Pifer, S.; Richard, E.; Miles, B.; Alvarado, R.