Ẹfọn Ẹma, Ẹnyụn̄ Ẹtịm Ẹfiọk

“N̄wọrọnda N̄kpọutom”

TOTO ke ini mbụk mmọ eke eyomfịn ọkọtọn̄ọde, Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ke kiet ke otu mme ntịn̄nnịm ikọ Jesus Christ: “Ẹyenyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi emi ke ofụri ekondo nte ntiense ẹnọ kpukpru mme idụt, ndien adan̄aoro ke utịt eyedi.” (Matthew 24:14) Nte 1914—ntọn̄ọ “ukperedem ini”—akasan̄ade ekpere, ifịk ifịk Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹda ọkpọsọn̄ uko ẹtọn̄ọ anana-mbiet ubịnikọt ofụri ererimbot kaban̄a unọ ukpep oro ọkọkọn̄ọde ke Edisana N̄wed Abasi.—2 Timothy 3:1.

Man ẹyọhọ uduak mmọ oro edide editan̄a eti mbụk ke ofụri isọn̄, mme asan̄autom Jehovah emi ẹma ẹtọn̄ọ usụn̄ ukwọrọikọ emi ekedide obufa, n̄wọrọnda, ye in̄wan̄ in̄wan̄. Man ikpep n̄kpọ efen efen iban̄a enye, ẹyak nnyịn inam ndụn̄ọde ifiak edem.

Obufa Usụn̄ Nditan̄a Eti Mbụk

Ekedi ke January 1914. Da nte ke afo etie ke otu owo 5,000 ke n̄kịmn̄kịm efe mbono ke New York City. Akamba ọfọn̄ uwụt ndise odu fi ke iso. Eren emi enyenede mfia idet onyụn̄ esịnede anyan ewụra ọwọrọ ada ke ọfọn̄ uwụt ndise oro. Afo emesikụt mme senima emi owo mîtịn̄ke ikọ, edi eren emi etịn̄ ikọ, ndien afo emekeme ndikop se enye etịn̄de. Afo ese n̄kpọ emi edide obufa ke ifiọk ubotn̄kpọ ke ata akpa ini emi ẹwụtde enye, ndien etop esie edi n̄wọrọnda. Etịn̄ikọ edi Charles Taze Russell, akpa etieibuot Watch Tower Society, ndien se ẹsiode edi “Photo-Drama of Creation.”

C. T. Russell ama ọfiọk ukeme oro mme ndise emi ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt ẹnyenede ke ndisịm ediwak owo. Ntre, ke 1912 enye ama ọtọn̄ọ nditịm “Photo-Drama of Creation.” Ke akpatre, enye ama akabade edi ndise slide ye ndise emi ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt oro ebịghide ke hour itiaita, ọyọhọde ye uduot onyụn̄ enyenede uyo.

Sia ẹketịmde man ẹwụt ke ikpehe inan̄, “Photo-Drama” oro ama ada mme andise ọtọn̄ọde ke ini edibot n̄kpọ ebe mbụk owo tutu ekesịm ata-utịt uduak Jehovah Abasi kaban̄a isọn̄ ye ubonowo ke utịt Tọsịn Isua Ukara Christ. Ediwak isua ẹma ẹbe mbemiso ẹtọn̄ọde ndida ukem ifiọk ubotn̄kpọ emi n̄n̄wana okụk. Edi, ediwak miliọn owo ẹma ẹse “Photo-Drama of Creation” ke mfọn!

Ẹma ẹtịm mme inem inem ikwọ ọkọrọ ye utịn̄ikọ 96 oro ẹkemụmde ẹdọn̄ ke usanikwọ ẹnọ “Photo-Drama.” Ẹma ẹtịm mme ndise oro ẹkewetde-wet emi ẹban̄ade mbụk ererimbot ẹdọn̄ ke mme slide. Ama onyụn̄ oyom ẹnam mbufa mbuwed ke mme itie ikie. Ẹkenyene ndisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndida ubọk n̄wet ndusụk ke otu mme enyene-uduot slide ye film oro. Ndien ẹma ẹnam emi ediwak ini, sia nte ini akakade, ẹma ẹtịm otu 20 emi kiet kiet ekenyenede ikpehe  inan̄. Emi ama anam ẹkeme ndiwụt ikpehe “Photo-Drama” oro kiet ke nsio nsio obio 80 ke usen kiet ekededi!

Ke Edem Itie Edinam

Nso ikada itie ke edem itie edinam ke ini ẹkewụtde “Photo-Drama”? Eyen Ukpepn̄kpọ Bible oro Alice Hoffman ọkọdọhọ ete: “Drama oro ekesitọn̄ọ ye senima oro ẹwụtde Brọda Russell. Nte enye ọkọwọrọde ada ke ọfọn̄ uwụt ndise oro onyụn̄ ọtọn̄ọde ndikụbọde inua, ẹma ẹtọn̄ọ ndibre usanikwọ . . . ndien nnyịn ima ima ndikop uyo esie.”

Ke etịn̄de otụk ndise oro okowụtde nte edinam adade itie, Zola Hoffman ama eti ete: “Mma ntie do ke ata n̄kpaidem nte nnyịn ikesede ndise ẹwụtde mme usen edibot n̄kpọ. Nnyịn ima ida enyịn nnyịn ikụt nte mme ekpon̄idịm ẹtarade sụn̄sụn̄.”

Karl F. Klein owo Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah oro ekesimade ikwọ adian do ete: “Ke ukem ini oro ẹkewụtde mme ndise emi, ẹma ẹsibre ata inem inem ikwọ ẹsịn, utọ ndinem ikwọ nte Narcissus ye Humoreske.”

Mme n̄wọrọnda n̄kpọntịbe efen ẹma ẹsida itie. Clayton J. Woodworth, Jr., ama eti ete: “Ndusụk ini mme n̄kpọ mbubru ẹma ẹsida itie. Ke idaha kiet nte usanikwọ okosụk ọkwọde ‘Flee as a Bird to Your Mountain’ (Fe nte Inuen Nyọn̄ Obot Fo), akwa gigantosaurus, kpa akaka unam emi okodude mbemiso Ukwọ ama ọwọrọ ada ke ọfọn̄ uwụt ndise”!

Ke ẹsiode “Photo-Drama of Creation” ofụri ini ẹfep, ikebịghike ẹma ẹnyene mme otu “Eureka Drama” (Se ekebe.) Ẹma ẹmụm mme utịn̄ikọ, ọkọrọ ye mme ikwọ ẹdọn̄ ke otu kiet. Otu eken ama esịne mme ikwọ ye mme slide. Okposụkedi “Eureka Drama” oro mîkenyeneke mme ndise oro ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt, enye ama enen̄ede okụt unen ke ini ẹkewụtde ke mme n̄kann̄kụk emi owo mîwakke.

Okopodudu N̄kpọ Unọ Ikọ Ntiense

Etisịm utịt 1914, ẹma ẹwụt otuowo ẹwakde ẹbe 9,000,000 “Photo-Drama” ke Edem Edere America, Europe, ye Australia. Okposụkedi ẹkekpride ke ibat, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ikananake ọkpọsọn̄ uko oro ẹkeyomde man ẹtan̄a eti mbụk ye obufa n̄kpọutom emi. Mmọ ẹma ẹdat esịt nditịp okụk oro ẹkeyomde man ẹbọ mme itie emi ẹdotde ndida n̄wụt mme ndise emi. Ntre “Photo-Drama of Creation” ama anam akamba utom ke ndinam mme andise ẹmehe ye Ikọ ye mme uduak Abasi.

Owo kiet ama ewet leta ọnọ C. T. Russell ete: “Akpa ini oro n̄kesede Drama fo okokpụhọde uwem mi; m̀mê, n̄kpakam ndọhọ, ini emi ifiọk Bible mi okokpụhọrede.” Owo efen ama ọdọhọ ete: “Akayak esisịt mbuọtidem mi ndimem ndien n̄kere ke ‘Photo-Drama of Creation’ emi ẹkewụtde mi ke ndaeyo isua oko akanyan̄a mi. . . . Idahaemi mmenyene emem emi ererimbot mîkemeke ndinọ emi ami mmendisanake nyak ke ntak kpukpru inyene esie.”

Demetrius Papageorge, emi ke anyan ini ekedide anamutom ke ibuot itieutom N̄ka, ama ọdọhọ ete: “‘Photo-Drama’ ekedi n̄wọrọnda n̄kpọutom, ke ini nnyịn ikerede iban̄a nte Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkekpride ke ibat ye ekpri okụk oro ikenyenede. Enye ama enen̄ede enyene ibetedem spirit Jehovah!”

[Ekebe/Mme ndise ke page 8, 9]

“Eureka Drama”

Ọfiọn̄ itiaita ke akpa ediwụt “Photo-Drama” ama ekebe, N̄ka ama okụt ke oyom ẹsio eboho esie efen emi ẹkekotde “Eureka Drama.” Ke adan̄aemi ẹkekade iso ndiwụt ofụri “Photo-Drama” ke ikpọ obio, “Eureka” ama ọnọ ukem akpan etop oro ke mme obio-in̄wan̄. Ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a eboho “Eureka Drama” kiet nte se inọde “nditọete iban n̄wọrọnda ifet” ndikwọrọ ikọ. Ntak ekedide ntre? Koro efọk usanikwọ esie okodobide kilogram 14 kpọt. Nte ededi, man ẹwụt ndise ama oyom ẹkama ukwak ubre usanikwọ n̄ko.