Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ka Iso Dat Esịt ke Utom Jehovah

Ka Iso Dat Esịt ke Utom Jehovah

Ka Iso Dat Esịt ke Utom Jehovah

“Ẹdat esịt ke Ọbọn̄ kpukpru ini; nyọtọn̄ọ ntak ndọhọ, Ẹdat esịt.”—PHILIPPI 4:4.

1, 2. Didie ke eyenete kiet ye ubon esie ẹkekeme ndika iso ndat esịt kpa ye oro ẹketabade kpukpru inyene mmọ?

 JAMES, Christian emi edide isua 70 ke emana onyụn̄ odụn̄de ke Sierra Leone, anam utom ọkpọsọn̄ ke ofụri eyouwem esie. Kere ban̄a idatesịt esie ke ini okụk oro enye akafamde enịm ke akpatre akawakde ekem ndidep ukeuke ufọk oro enyenede ubet inan̄! Nte ededi, ndusụk ini ke James ye ubon esie ẹma ẹkewọrọ ẹkedụn̄ do, ekọn̄ mbio obio ama asiaha ke idụt oro, ndien ẹma ẹfọp ufọk mmọ ofụri ofụri. Mmọ ẹma ẹtaba ufọk mmọ, edi mmọ ikọduọkke idatesịt mmọ. Ntak mîkọduọkke?

2 James ye ubon esie ikowụkke ekikere mmọ ke se mmọ ẹketabade, edi ẹkewụk ke se ikosụhọde. James anam an̄wan̄a ete: “Idem ke ini ọkpọsọn̄ ndịk oro, nnyịn ima isinịm mme mbono esop, ikot Bible, ibọn̄ akam ọtọkiet, inyụn̄ ibuana se ededi ekpri n̄kpọ oro ikenyenede ye mbon efen. Nnyịn ima ikeme ndika iso ndat esịt koro nnyịn ikowụkde ntịn̄enyịn ke utịbe utịbe itie ebuana oro nnyịn inyenede ye Jehovah.” Ebede ke ndikere mban̄a mme edidiọn̄ mmọ, emi n̄kponn̄kan ke otu mmọ edide n̄kpet n̄kpet ọkpọkpọ itie ebuana ye Jehovah, mme anam-akpanikọ Christian emi ẹma ẹkeme ‘ndika iso ndat esịt.’ (2 Corinth 13:11, NW) Nte ededi, ikedịghe mmemmem n̄kpọ ndiyọ mme mfụhọ mfụhọ idaha mmọ. Edi mmọ iketreke ndidat esịt ke Jehovah.

3. Didie ke ndusụk mme akpa Christian ẹkeka iso ẹdat esịt?

3 Mme akpa Christian ẹma ẹsobo mme idomo ẹbietde mbon oro James ye ubon esie ẹkesobode. Edi, apostle Paul ama ewet mme ikọ emi ọnọ ẹsọk mme Christian ẹdide mme Hebrew: “[Mbufo ẹma] ẹnyịme ke idatesịt ẹte ẹbụme inyene mbufo.” Ekem Paul ama anam ntak idatesịt mmọ an̄wan̄a ete: “Sia mbufo ẹfiọkde ẹte imenyene inyene eke ọfọnde akan onyụn̄ ebịghide.” (Mme Hebrew 10:34, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Ih, mme Christian akpa isua ikie oro ẹma ẹnyene okopodudu idotenyịn. Mmọ ke mbuọtidem ẹkedori enyịn ndibọ n̄kpọ oro owo mîkemeke ndibụme—“anyanya uwem” emi mîkemeke ndibiara ke Obio Ubọn̄ Abasi eke heaven. (Ediyarade 2:10) Mfịn, idotenyịn Christian nnyịn—edide eke heaven m̀mê eke isọn̄—ekeme ndin̄wam nnyịn ndika iso ndat esịt idem ke ini isobode ndiọi idaha.

“Ẹdat Esịt ke Idotenyịn”

4, 5. (a) Ntak emi item Paul ‘ndidat esịt ke idotenyịn’ ekenen̄erede edi ekemini ọnọ mbon Rome? (b) Nso ikeme ndinam Christian efre idotenyịn esie?

4 Apostle Paul ama esịn udọn̄ ọnọ mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ke Rome ete “ẹdat esịt ke idotenyịn” nsinsi uwem. (Rome 12:12) Oro ekedi ekemini item ọnọ mbon Rome oro. Ke se isụhọrede ikan isua duop ke Paul ama ekewet n̄wed ọnọ ẹsọk mmọ, ẹma ẹkọbọ mmọ idiọk idiọk, ndien Akwa Edidem Nero ama owụk ete ẹtụhọde ndusụk mmọ ẹwot. Nte eyịghe mîdụhe, mbuọtidem nte ke Abasi ọyọnọ mmimọ anyanya uwem oro ẹken̄wọn̄ọde ama omụm mmọ akama ke ukụt mmọ. Nso kaban̄a nnyịn mfịn?

5 Nte mme Christian, nnyịn n̄ko imodori enyịn ke ẹyesịn nnyịn enyịn. (2 Timothy 3:12) Ke adianade do, nnyịn imọfiọk ite ke “ini ye unọmọ” ẹsisịm kpukpru nnyịn. (Ecclesiastes 9:11) Owo emi nnyịn imade ekeme ndikpa ke mbabuat n̄kpọntịbe. Ata idiọk udọn̄ọ ekeme ndiwot ete m̀mê eka m̀mê n̄kpet n̄kpet ufan nnyịn. Ibọhọke nnyịn inyene idotenyịn Obio Ubọn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ke ekikere, nnyịn imekeme ndidu ke itiendịk ke n̄kan̄ eke spirit ke ini mme utọ ukụt emi ẹsịmde nnyịn. Mmọdo, nnyịn iyanam ọfọn ndibụp idem nnyịn, ‘Nte ami “mmadat esịt ke idotenyịn”? Adan̄a ediwak ini didie ke nsitie n̄kere mban̄a enye? Nte Paradise oro edide edi ata idem n̄kpọ ọnọ mi? Nte mmokụt idemmi do? Ndi mmenen̄ede nnyene udọn̄ nte editịm n̄kpọ emi esịm utịt nte n̄kenyenede ke akpa ini oro n̄kekpepde akpanikọ?’ Odot ẹnen̄ede ẹkere ẹban̄a akpatre mbụme emi. Ntak-a? Koro edieke nnyịn ikopde nsọn̄idem, inyenede okụk oro ekemde, inyụn̄ idụn̄de ke ikpehe isọn̄ oro ekọn̄, akan̄, m̀mê oto-obot afanikọn̄ mîsịmke, nnyịn imekeme—ke nsụhọde n̄kaha idahaemi—ndifre nte ke imoyom obufa ererimbot Abasi edi usọp usọp.

6. (a) Ke ini Paul ye Silas ẹkekụtde ukụt, mmọ ẹkewụk ekikere mmọ ke nso? (b) Didie ke uwụtn̄kpọ Paul ye Silas ekeme ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn mfịn?

6 Ke adianade do, Paul ama ọnọ mbon Rome item ete “ẹnyene ime ke ukụt.” (Rome 12:12) Ukụt ikedịghe esen n̄kpọ inọ Paul. Ini kiet, enye ama okụt owo kiet ke n̄kukụt oro ọkọnọde enye ikot ete ‘ebe edi ke Macedonia’ edin̄wam mme owo do ndikpep n̄kpọ mban̄a Jehovah. (Utom 16:9) Ke ntre, Paul, ye Luke, Silas, ye Timothy, ẹma ẹsio uwat ẹka Europe. Nso ikana ibet mme ifịk ifịk isụn̄utom oro? Ukụt! Ke mmọ ẹma ẹkekwọrọ ikọ ke Philippi ke Macedonia, ẹma ẹmia Paul ye Silas ẹnyụn̄ ẹtomo mmọ ẹdọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi. Nte an̄wan̄ade, ndusụk nditọisọn̄ Philippi ikananake udọn̄ kpọt ke etop Obio Ubọn̄—mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹbiọn̄ọ. Nte ukpụhọde idaha emi ama anam mme ifịk ifịk isụn̄utom emi ẹduọk idatesịt mmọ? Baba. Ke ẹma ẹkemia ẹnyụn̄ ẹtomo mmọ ẹdọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi, “ke ufọt okoneyo Paul ye Silas ẹbọn̄ akam ẹnyụn̄ ẹkwọ ikwọ ẹnọ Abasi.” (Utom 16:25, 26, sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Nte ededi, ubiak umia oro ikọnọhọ Paul ye Silas idatesịt, edi isụn̄utom iba oro ikowụkke ekikere do. Ekikere mmọ okowụhọ ke Jehovah ye mme usụn̄ oro enye ọkọdiọn̄de mmọ. Ebede ke mmọ ‘ndiyọ ukụt’ idara idara, Paul ye Silas ẹkedi nti uwụtn̄kpọ ẹnọ nditọete mmọ ke Philippi ye ebiet efen.

7. Ntak emi mme akam nnyịn ẹkpesịnede ekọm?

7 Paul ama ewet ete: “Ẹkọbọ ke edibọn̄ akam.” (Rome 12:12) Nte afo emesibọn̄ akam ke ini afo okopde editịmede esịt? Nso ke afo esibọn̄ akam aban̄a? Eyedi afo emesisiak akpan mfịna fo onyụn̄ eben̄e Jehovah un̄wam. Edi afo emekeme ndisịn mme ikọ ekọm n̄ko kaban̄a mme edidiọn̄ oro afo enyenede. Ke ini mme mfịna ẹdemerede, nditie n̄kere eti ido Jehovah ke nte enye anamde n̄kpọ ye nnyịn an̄wam nnyịn ‘ndidat esịt ke idotenyịn.’ David, emi uwem esie ọkọyọde ye mfịna, ama ewet ete: “Afo, O Jehovah Abasi mi, amanam utịbe ido fo, ye ekikere fo eke ekerede nnyịn, ẹwak: idịghe nte ẹtịn̄de mmọ ẹnọ fi: mmoyom ndisiak nnyụn̄ mbụk mmọ, edi mmọ ẹkan nte ẹbatde.” (Psalm 40:5) Ukem nte David, edieke nnyịn kpukpru ini itiede ikere mme edidiọn̄ oro nnyịn ibọde ito Jehovah, nnyịn iditreke ndidat esịt.

Nyene In̄wan̄-In̄wan̄ Edu

8. Nso in̄wam Christian ndikop inemesịt ke ini osobode ukọbọ?

8 Jesus esịn udọn̄ ọnọ mme anditiene enye ete ẹnyene in̄wan̄-in̄wan̄ edu ke ini mmọ ẹsobode nsio nsio idomo. Enye ọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ mbufo ke adan̄aemi owo ẹdisụn̄ide mbufo, ẹnyụn̄ ẹnam mbufo isịn-enyịn, ẹnyụn̄ ẹtịn̄ kpukpru orụk idiọk-n̄kpọ ke nsu ẹdian mbufo kaban̄a Mi.” (Matthew 5:11) Nso ntak ke nnyịn inyene ndikop inemesịt ke mme utọ idaha oro? Ukeme nnyịn ndiyọ ubiọn̄ọ edi uyarade nte ke spirit Jehovah odu ye nnyịn. Apostle Peter ọkọdọhọ mme ekemmọ Christian ke eyo esie ete: “Edieke ẹsuenede mbufo kaban̄a enyịn̄ Christ, ọfọfọn ọnọ mbufo; koro Spirit ubọn̄ ye Spirit Abasi odoro mbufo ke idem.” (1 Peter 4:13, 14) Ebede ke spirit esie, Jehovah ayan̄wam nnyịn n̄ko ndiyọ ndien, nte utịp, nnyịn iyaka iso ndidat esịt.

9. Nso ikan̄wam ndusụk nditọete ẹnyene ntak ndidat esịt ke ini ẹkedude ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ntak mbuọtidem mmọ?

9 Idem ke ini nnyịn idude ke ata idiọk idaha, nnyịn imekeme ndinyene ntak ndidat esịt. Christian oro ẹkotde Adolf ama okụt ke oro edi ntre. Enye odụn̄ ke idụt oro ẹma ẹkekpan utom Mme Ntiense Jehovah ke ediwak isua. Ẹma ẹmụm ẹnyụn̄ ẹbiere n̄kpọkọbi anyan ini ẹnọ Adolf ye ediwak nsan̄a esie koro mmọ mîkenyịmeke ndikpọn̄ mme edinịm ke akpanikọ mmọ oro ẹkọn̄ọde ke Bible. Uwem ikememke ke ufọk-n̄kpọkọbi, edi ukem nte Paul ye Silas, Adolf ye mme nsan̄a esie ẹma ẹnyene ntak nditoro Abasi. Mmọ ẹkedọhọ ẹte ke ifiọk n̄kpọntịbe mmimọ ke ufọk-n̄kpọkọbi ama an̄wam mmimọ ndisọn̄ọ mbuọtidem mmimọ ndinyụn̄ n̄kọri nti edu Christian, utọ nte ntatubọk, mbọm, ye ima nditọete. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini owo n̄kpọkọbi kiet ọkọbọde ekwo oto ufọk, enye ama esibuana se isịnede ye mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ, emi ẹkedade nte ke mme enọ efen efen emi ẹto Jehovah, akakan Andinọ “kpukpru eti edinọ ye kpukpru enọ eke ẹfọnde ẹma.” Mme utọ edinam mfọnido oro ẹma ẹda idatesịt ẹsọk andinọ ye mme andibọ. Ntre edisịn ke ufọk-n̄kpọkọbi oro ẹkeyomde ndida n̄wụri mbuọtidem mmọ ama anam mmọ ẹnen̄ede ẹsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit!—James 1:17; Utom 20:35.

10, 11. Didie ke eyenete an̄wan kiet akanam n̄kpọ aban̄a anana-utịt mbụme ke adianade ye n̄kpọkọbi anyan ini?

10 Ẹma ẹmụm Ella, emi n̄ko odụn̄de ke idụt oro ẹma ẹkekpan utom Obio Ubọn̄ ke anyan ini, ke ntak edibuana idotenyịn Christian esie ye mbon efen. Ẹma ẹbụp enye anana-utịt mbụme ke ọfiọn̄ itiaita. Ke ini ẹkedade enye ke akpatre ẹdi ikpe, ẹma ẹbiere n̄kpọkọbi isua duop ẹnọ enye ke ebiet emi mme andituak ibuot nnọ Jehovah ndomokiet mîkodụhe. Ella ekedi isua 24 kpọt ke emana ke ini oro.

11 Nte ededi, Ella ikodorike enyịn ndibiat n̄wakn̄kan isua uyen esie ke ufọk-n̄kpọkọbi. Edi sia enye mîkekemeke ndikpụhọde idaha esie, enye ama ebiere ndikpụhọde ekikere. Mmọdo, enye ama ọtọn̄ọ ndida ufọk-n̄kpọkọbi oro nte ọkpọkpọ efakutom ukwọrọikọ esie. Enye ọdọhọ ete: “Mma nsinyene ata ediwak owo ndikwọrọ ikọ nnọ, anamde isua ẹma ẹsibe ata usọp usọp.” Ke se iwakde ikan isua ition ẹma ẹkebe, ẹma ẹfiak ẹbụp Ella mme mbụme. Ke ẹkụtde ẹte ke ufọk-n̄kpọkọbi ikabiatke mbuọtidem esie, mbon oro ẹkebụpde enye mbụme ẹma ẹsian enye ẹte: “Nnyịn ikemeke ndisana fi nyak; afo ukpụhọkede.” Ella ama ọbọrọ uko uko ete: “Edi mmokpụhọde! Edu mi ọfọn idahaemi akan akpa ini oro n̄kakade n̄kpọkọbi, ndien mbuọtidem mi enen̄ede ọsọn̄ akan nte ọkọsọn̄de ke akpa!” Ndien enye ama adian do ete: “Edieke mbufo mînyịmeke ndisana mi nyak, nyebet tutu Jehovah okụt ke ekem ini imọ ndinyan̄a mi.” N̄kpọkọbi isua ition ye ubak ikọbọhọ Ella idatesịt! Enye ama ekpep ndiyụhọ ye idaha ekededi oro enye okodude. Nte afo emekeme ndikpep n̄kpọ nto uwụtn̄kpọ esie?—Mme Hebrew 13:5.

12. Nso ikeme ndinọ Christian ifụre ekikere ke n̄kpọsọn̄ idaha?

12 Kûbiere ute ke Ella enyene ndusụk esen esen enọ oro anamde enye ọyọ mme utọ n̄kpọ-ata oro. Ke etịn̄de aban̄a ini oro ẹkebụpde enye mme mbụme ke ediwak ọfiọn̄ mbemiso ẹkebierede n̄kpọkọbi ẹnọ enye, Ella enyịme ete: “Mmeti nte n̄katade edet, ndien eketie mi nte ke ndi akaran̄abasi oro ẹdịghede uwem.” Nte ededi, Ella enyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem ke Jehovah. Enye ekpep ndiberi edem ke enye. (Mme N̄ke 3:5-7) Nte utịp, Abasi edi ata owo ọnọ enye akan nte ekedide ke mbemiso. Enye anam an̄wan̄a ete: “Kpukpru ini oro n̄kodụkde ubet ndụn̄ọde, mma nsikop nte emem ofụkde mi. . . . Adan̄a nte idaha oro ekenyenede ndịk, ntre ke emem oro akawak.” Emem oro okoto Jehovah. Apostle Paul anam an̄wan̄a ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ, ẹsan̄a ye akam ye n̄kpe-ubọk ye ekọm, ẹsian Abasi se mbufo ẹyomde. Ndien emem Abasi, emi ayan̄ade ifiọk owo, eyekpeme mbufo esịt ye ekikere ke Christ Jesus.”—Philippi 4:6, 7.

13. Nso inam nnyịn inịm ite ke edieke nnyịn isobode ukụt, nnyịn iyenyene odudu ndiyọ?

13 Ella, oro ẹma ẹkesana ẹyak ke anyan ini, ama aka iso adat esịt kpa ye nsọn̄ọn̄kpọ. Enye ikanamke emi ke odudu esie, edi akanam ke odudu oro Jehovah ọkọnọde enye. Ukem oro ke ekedi ye apostle Paul, emi ekewetde ete: “Ntre ke adat mi esịt eti-eti ndinam mbụre ke mmem-idem mi, man odudu Christ odoro ofụk mi. . . . Koro ke adan̄aemi idem ememde mi, adan̄aoro ke ntịm nnyene nsọn̄-idem.”—2 Corinth 12:9, 10.

14. Nam an̄wan̄a nte Christian ekemede ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ ekikere ke idaha oro etiede idomo idomo ye se ikemede ndidi utịp.

14 Mme mfịghe oro afo osobode mfịn ẹkeme ndikpụhọde esisịt ye mbon oro nnyịn inemede mi. Kpa ye oro, se ededi emi mmọ ẹdide, esisọn̄ ndiyọ mme mfịghe. Ke uwụtn̄kpọ, eteutom fo ekeme ndinen̄ede n̄kụt ndudue mban̄a utom fo—anamde ntre akan nte enye anamde ye utom mbonutom oro ẹdide mbon ido ukpono efen. Ekeme ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ afo ndikụt utom efen. Didie ke afo ekeme ndika iso ndat esịt? Ti Adolf ye mme nsan̄a esie, emi ifiọk n̄kpọntịbe ufọk-n̄kpọkọbi ekekpepde mmọ ndikọri nti edu. Edieke afo esịnde ukeme ofụri esịt ndiyụhọ eteutom fo—ọkpọkọm enye oro ‘akwan̄ade ido’—afo ọyọkọri mme utọ edu Christian nte ediyọ ye anyanime. (1 Peter 2:18) N̄ko-n̄ko, afo emekeme nditịm nnyene ufọn nte anamutom, emi ekemede ndinam afo enyene ifet ndinyene eti utom nte ini akade. Ẹyak nnyịn idahaemi ineme ndusụk usụn̄ efen emi nnyịn ikemede ndimụm idatesịt nnyịn ke utom Jehovah n̄kama.

Nam Uwem Fo Edi Mmemmem Osụn̄ọ ke Idatesịt

15-17. Nso n̄kpọ oro ekemede ndisụhọde mfịghe ke ebe ye n̄wan kiet ẹkedifiọk, idem okposụkedi owo mîkemeke nditre ntak esie ofụri ofụri?

15 Ekeme ndidi afo unyeneke se ekemede ndinam mban̄a orụk utom idịbi udia emi afo anamde m̀mê kaban̄a ebiet emi afo anamde utom, edi mme ikpehe efen ẹkeme ndidu ke uwem fo emi afo enyenede ndusụk odudu. Kere ban̄a ifiọk n̄kpọntịbe etienede mi.

16 Ebe ye n̄wan ẹdide Christian ẹkenọ ebiowo kiet ikot ẹte edidia udia ke ufọk mmimọ. Ke mbubịteyo oro, eyenete oro ye n̄wan esie ẹma ẹtịn̄ ẹnọ ebiowo oro ke ndịbe ẹte ke ndondo emi etie mmimọ ke idem nte ke mme mfịghe uwem ẹkponi ẹkan mmimọ. Okposụkedi mmọ mbiba ẹma ẹkenyene utom ofụri ini oro ekesiyomde ekese oto mmọ, mmọ ikodụhe ke idaha ndiyom utom efen. Mmọ ẹma ẹkere m̀mê adan̄a didie ke mmimọ idikeme ndiyọ.

17 Ke ini ẹkeyomde item ẹto enye, ebiowo oro ama ọdọhọ ete, “Ẹnam uwem mbufo edi mmemmem.” Didie? Ete oro ye n̄wan esie ẹkesibiat se iwakde isịm hour ita ndiwat n̄ka nnyụn̄ n̄wat nnyọn̄ utom kpukpru usen. Ebiowo, emi ama ọkọdiọn̄ọ ebe ye n̄wan emi etịm ọfọn, ama ọnọ ekikere ete mmọ ẹkere ẹban̄a ediwọrọ n̄kodụn̄ n̄kpere itieutom mmọ, man mmọ ẹkpekeme ndisụhọde udomo ini oro mmọ ẹsibiatde ndiwat n̄ka nnyụn̄ nnyọn̄ utom kpukpru usen. Ekeme ndida ini oro ẹkpebiatde mi ndise mban̄a mme akpan n̄kpọ efen—m̀mê ndikam nda nduọk odudu. Edieke mme mfịghe uwem ẹbọde fi ndusụk idatesịt, ntak mûdụn̄ọkede use m̀mê emekeme ndisụhọde mfịghe emi ebe ke ndinam ndusụk ukpụhọde?

18. Ntak emi edide akpan n̄kpọ nditịm n̄kọk ibuot mbemiso inamde mme ubiere?

18 Usụn̄ efen ndisụhọde mfịghe edi nditịm n̄kọk ibuot mbemiso inamde mme ubiere. Ke uwụtn̄kpọ, Christian kiet ama ebiere ndibọp ufọk. Enye ama emek awak-n̄kukọhọ mbuwed ufọk, okposụkedi akananam enye mîkọbọpke ufọk. Enye ọfiọk idahaemi ete ke imọ ikpekefep mme mfịna edieke imọ ‘ikpeketịmde ise ikpat isan̄ imọ’ mbemiso imekde mbuwed ufọk imọ. (Mme N̄ke 14:15) Christian efen ama enyịme nditie ubiọn̄ ebuọt okụk nnọ ekemmọ andinịm ke akpanikọ. Nte ekemde ye ediomi oro, edieke andibọ ebuọt mîkemeke ndikpe ebuọt oro, anditie ubiọn̄ edinyene mbiomo edikpe. Ke akpa, kpukpru n̄kpọ ẹma ẹsan̄a nte ọfọnde, edi nte ini akakade andibọ ẹbuọt ama ọtọn̄ọ abian̄a. Andinọ ebuọt ama okop ndịk onyụn̄ ọdọhọ ete anditie ubiọn̄ ekpe ofụri ebuọt oro. Oro ama ada akamba mfịghe ọsọk anditie ubiọn̄. Nte enye ekpekekeme ndifep emi edieke enye ekpeketịmde ekere kpukpru se ibuanade mbemiso enyịmede nditie ubiọn̄ ebuọt oro?—Mme N̄ke 17:18.

19. Nso idi ndusụk usụn̄ emi nnyịn ikemede ndisụhọde mfịghe ke uwem nnyịn?

19 Ke ini idem ememde nnyịn, ẹyak nnyịn ikûdede ibiere ite ke imekeme ndisụhọde mfịghe nnyịn inyụn̄ ifiak inyene idatesịt ebe ke ndisụhọde udomo ini oro isịnde ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible, utom an̄wautom, ye edidụk mbono esop. Kamse, mmọ emi ẹdi mme akpan usụn̄ emi nnyịn ikemede ndibọ edisana spirit Jehovah, emi mbun̄wụm esie edide idatesịt. (Galatia 5:22) Mme edinam Christian ẹsiwak ndinọ nduọkodudu inyụn̄ iwakke ndinam owo enen̄ede akpa mba. (Matthew 11:28-30) Enen̄ede etie nte utom idịbi udia m̀mê mme edinam unọ idem nduọkodudu ẹsinam idem emem nnyịn, idịghe mme edinam eke spirit. Ndikpep ndibak ndụk idap ekeme ndin̄wam nnyịn ifiak ikop odudu. Ndinọ idem nnyịn esisịt nduọkodudu efen efen ekeme ndinen̄ede nnyene ufọn. N. H. Knorr, emi akanamde utom nte andibuana ke Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah tutu esịm n̄kpa esie, ekesidọhọ mme isụn̄utom ete: “Ke ini idem ememde mbufo, akpa n̄kpọ ndinam edi ndiduọk odudu. Idem ayakpa mbufo ndikụt nte etịmde edi mmemmem ndikọk mfịna ekededi ke ẹma ẹkede idap nte ọfọnde!”

20. (a) Bụk ndusụk usụn̄ emi nnyịn ikemede ndika iso ndat esịt. (b) Mme ntak ewe ke afo enyene ndidat esịt? (Se ekebe ke page 17.)

20 Mme Christian ẹnyene ifet ndinam n̄kpọ “Abasi inemesịt.” (1 Timothy 1:11, NW) Nte nnyịn ima ikokụt, nnyịn imekeme ndika iso ndat esịt idem ke ini nnyịn isobode ikpọ mfịna. Ẹyak nnyịn inyene idotenyịn Obio Ubọn̄ ke ekikere, inen̄ede ekikere nnyịn ke ini oyomde, inyụn̄ inam uwem nnyịn edi mmemmem. Do, se ededi idaha emi nnyịn idude, nnyịn iyanam mme ikọ apostle Paul: “Ẹdat esịt ke Ọbọn̄ kpukpru ini; nyọtọn̄ọ ntak ndọhọ, Ẹdat esịt.”—Philippi 4:4.

Tịm Kere Ban̄a Mme Mbụme Emi:

• Ntak emi mme Christian ẹkpenen̄erede ẹwụk ntịn̄enyịn ke idotenyịn Obio Ubọn̄?

• Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ndika iso ndat esịt ke n̄kpọsọn̄ idaha?

• Ntak emi nnyịn ikpodomode ndinam uwem nnyịn edi mmemmem?

• Ke mme ikpehe ewe ke ndusụk owo ẹnam uwem mmọ edi mmemmem?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe/Mme ndise ke page 17]

Mme Udiana Ntak Ndidat Esịt:

Nte mme Christian, nnyịn imenyene ediwak ntak ndidat esịt. Kere ban̄a mme ntak ẹtienede mi:

1. Nnyịn imọfiọk Jehovah.

2. Nnyịn imekpep akpanikọ Ikọ Abasi.

3. Ẹkeme ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn ebe ke nnyịn ndibuọt idem ke uwa Jesus.

4. Obio Ubọn̄ Abasi ke akara—ibịghike obufa ererimbot eyedi!

5. Jehovah amada nnyịn edisịn ke paradise eke spirit.

6. Nnyịn imokop inem eti itie ebuana Christian.

7. Nnyịn imenyene ifet ndibuana ke utom ukwọrọikọ.

8. Nnyịn imodu uwem, ndien nnyịn imenyene ndusụk udomo odudu.

Ntak ifan̄ efen ndidat esịt ke afo ekeme ndisiak?

[Ndise ke page 13]

Paul ye Silas ẹma ẹdat esịt idem ke ufọk-n̄kpọkọbi

[Mme ndise ke page 15]

Nte ntịn̄enyịn fo owụhọ ke idara idara idotenyịn obufa ererimbot Abasi?