Nte Afo Emenyene Spirit Oro Mîkemeke Ndikpa?

“KPUKPRU n̄wed, eke ẹdade odudu Spirit Abasi ẹwet, ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ, nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende, nnyụn̄ nteme owo edinen ido,” ntre ke apostle Paul ekewet. (2 Timothy 3:16) Ih, Bible edi n̄wed akpanikọ oro otode ata Abasi, Jehovah.—Psalm 83:18.

Sia Jehovah edide Andibot kpukpru n̄kpọ, esịnede owo, enye etịm ọfiọk se isitịbede inọ nnyịn ke ini nnyịn ikpade. (Mme Hebrew 3:4; Ediyarade 4:10b) Ndien ke Ikọ esie eke odudu spirit, kpa Bible, enye ọnọ ibọrọ oro edide akpanikọ onyụn̄ ọnọde uyụhọ ke mme mbụme ẹban̄ade uwem ke n̄kpa ebede.

Nso Idi Spirit?

Ke Bible, ikọ emi ẹkabarede “spirit” akpan akpan ọwọrọ “ibifịk.” Edi emi esịne se ikande edinam edikot ibifịk. Ke uwụtn̄kpọ, James andiwet Bible ọdọhọ ete: “Ikpọkidem eke mînyeneke spirit ama akpa.” (James 2:26) Mmọdo, spirit anam uwem odu ke ikpọkidem.

Odudu uwem emi ikemeke ndidi ikpîkpu ibifịk, m̀mê ofụm, oro asan̄ade ke obufre. Ntak mîdịghe? Koro ke edikot ibifịk etrede, uwem osụk ososụhọ ke mme nsen idemowo ke ekpri ibio ini—“ke ediwak minit,” nte The World Book Encyclopedia ọdọhọde. Ke ntak emi, ẹkeme ndikụt unen ke ndinuak owo tutu enye eset. Edi ke ndondo oro odudu uwem etrede utom ke mme nsen idem owo, ukeme ekededi ndifiak nnam owo eset edi ikpîkpu. Kpukpru ibifịk, m̀mê ofụm, ke ofụri ererimbot ikemeke ndinam idem nsen kiet afiak odu uwem. Do, spirit edi odudu uwem oro enyịn mîkwe—odudu uwem emi anamde mme nsen ye owo oro ẹdu uwem. Ẹmụm odudu uwem emi ẹkama ebe ke edikot ibifịk.—Job 34:14, 15.

Nte spirit oro odu ke idem mme owo ikpọn̄? Bible an̄wam nnyịn ndisịm eti ubiere ke n̄kpọ emi. Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ama enyịme ete ke mme owo ye mme unam ‘kpukpru  ẹnyene kpasụk ibifịk [“spirit,” NW] kiet,’ ndien enye ama obụp ete: “Anie owo ọfiọk spirit nditọ owo emi ọdọkde ke enyọn̄, ye spirit unam emi osụhọrede ke idak isọn̄?” (Ecclesiastes 3:19-21) Ntre ẹdọhọ ke unam ọkọrọ ye owo ẹnyene spirit. Didie ke ekeme ndidi ntre?

Ẹkeme ndimen spirit, m̀mê odudu uwem, ndomo ye odudu ilektrik emi asan̄ade okodụk ukwakutom m̀mê n̄kpọutom. Odudu ikan̄ ilektrik oro enyịn mîkwe ekeme ndinam nsio nsio n̄kpọ, ọkọn̄ọde ke orụk n̄kpọutom oro enye ọnọde odudu. Ke uwụtn̄kpọ, enye ekeme ndinam mfiọk ilektrik ofiop, anam kọmputa odụn̄ọde ntọt, onyụn̄ anam ekebe ndise owụt ndise onyụn̄ osioro uyo. Edi, akananam odudu ilektrik oro ikabakede idi n̄kpọutom oro enye ọnọde odudu. Enye osụk edi odudu. Ukem ntre, odudu uwem ikabakede idi edibotn̄kpọ ekededi oro enye ọnọde uwem. Enye inyeneke idem inyụn̄ inyeneke ukeme ukere n̄kpọ. Owo ye unam “ẹnyene kpasụk ibifịk [“spirit,” NW] kiet.” (Ecclesiastes 3:19) Ke ntre, ke ini owo akpade, spirit esie ikaha iso idu uwem ke ikpehe efen nte edibotn̄kpọ eke spirit.

Do, nso idi idaha mme akpan̄kpa? Ndien nso isitịbe inọ spirit ke ini owo akpade?

“Oyonyụn̄ Afiak ke Ntan”

Ke ini akpa owo oro, Adam, okokoide-koi abiat ibet Abasi, Abasi ama ọdọhọ enye ete: “Ke ibibiak iso fo ke afo edidia udia, tutu edifiak ke isọn̄ emi ẹsiode fi ke esịt: koro afo edide ntan, oyonyụn̄ afiak ke ntan.” (Genesis 3:19) M̀mọ̀n̄ ke Adam okodu mbemiso Jehovah akadade ntan obot enye? Kamse, enye ikodụhe ke ebiet ndomokiet! Enye ikakam idụhe uwem. Ntre ke ini Jehovah Abasi ọkọdọhọde ete ke Adam ‘edifiak ke ntan,’ ikọ esie ọkọwọrọ nte ke Adam ayakpa, oyonyụn̄ afiak akabade n̄kpatan̄a n̄kpọ ke isọn̄. Adam idibehe ika obio mme spirit. Ke akpade, Adam ayafiak etre ndidu. Ufen esie ekedi n̄kpa—unana uwem—ikedịghe edinọ aka ikpehe efen.—Rome 6:23.

Nso kaban̄a mbon efen oro ẹkpan̄ade? Ẹnam idaha mme akpan̄kpa an̄wan̄a ke Ecclesiastes 9:5, 10, ke ebiet emi nnyịn ikotde ite: “Mme akpan̄kpa ifiọkke baba n̄kpọ kiet . . . Mbubịne idụhe, uduak idụhe, ifiọk m̀mê mbufiọk idụhe, ke udi.” (Moffatt) Ke ntre, n̄kpa edi idaha unana edidu uwem. Andiwet psalm ekewet ete ke ini owo akpade, “Ibifịk [“spirit,” NW] ọwọrọ enye ke idem, enye afiak ke ntan esie; ke kpasụk usen oro mme uduak esie ẹtak.”—Psalm 146:4.

Nte an̄wan̄ade, mme akpan̄kpa idụhe uwem. Mmọ ikemeke ndifiọk n̄kpọ ndomokiet. Mmọ ikemeke ndikụt fi, ndikop uyo fo, m̀mê nditịn̄ ikọ nnọ fi. Mmọ ikemeke ndin̄wam fi m̀mê ndinọ fi unan. Ke akpanikọ afo unyeneke ndikop ndịk mban̄a mme akpan̄kpa.  Edi didie ke spirit “ọwọrọ” owo ke idem ke ini enye akpade?

Spirit ‘Afiak Etiene Abasi’

Bible ọdọhọ ete ke ini owo akpade, “spirit [afiak] etiene Abasi emi ọkọnọde enye.” (Ecclesiastes 12:7) Nte emi ọwọrọ ke idem eke spirit ke ata ata usụn̄ esisan̄a ebe ke ufụmenyọn̄ ekesịm iso Abasi? N̄wan̄ansa-o! Usụn̄ oro Bible adade ikọ oro, ‘afiak etiene,’ etịn̄ ikọ iyomke ata ata edito ebiet kiet n̄ka efen. Ke uwụtn̄kpọ, ẹma ẹdọhọ nditọ Israel oro mîkanamke akpanikọ ẹte: “Mbufo ẹfiak ẹtiene mi, ndien ami nyafiak ntiene mbufo, Jehovah mme udịm ọdọhọ.” (Malachi 3:7) Israel ‘ndifiak ntiene’ Jehovah ọkọwọrọ ndiwọn̄ọde n̄kpọn̄ idiọk usụn̄ uwem nnyụn̄ mfiak ndu ke n̄kemuyo ye edinen usụn̄ Abasi. Ndien Jehovah ‘ndifiak ntiene’ Israel ọkọwọrọ enye ndifiak n̄wọn̄ọde mfọn esie nnọ ikọt esie. Ke idaha mbiba ‘edifiak ntiene’ akaban̄a edu edinam, idịghe ata ata edito itie kiet n̄ka efen.

Ukem ntre, ke owo akpade idụhe ata ata n̄kpọ oro otode isọn̄ aka ikpehe eke heaven ke ini spirit ‘afiakde etiene’ Abasi. Ke ndondo oro odudu uwem ọwọrọde owo ke idem, Abasi ikpọn̄ enyene ukeme ndifiak nnọ enye odudu uwem oro. Ntre spirit ‘afiak etiene Abasi’ ke usụn̄ifiọk oro nte ke idotenyịn uwem ini iso ekededi emi owo oro enyenede ọkọn̄ọ ofụri ofụri idahaemi ke Abasi.

Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a se N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a n̄kpa Jesus Christ. Luke andiwet gospel obụk ete: “Jesus ofiori ke ọkpọsọn̄ uyo, ete, Ete, mmayak spirit Mi nsịn Fi ke ubọk; ndien ke Enye ama ọkọdọhọ ntem, Enye ayak Spirit Esie.” (Luke 23:46) Nte spirit ọkọwọrọde Jesus ke idem, enye ke ata ata usụn̄ ikakaha heaven. Owo ikanamke Jesus eset ke n̄kpa ibọhọke ke ọyọhọ usen ita, ndien ekedi usen 40 ke ukperedem ke enye ọkọdọk ke heaven. (Utom 1:3, 9) Nte ededi, ke ini Jesus akakpade, enye ke mbuọtidem ama ayak spirit esie esịn Ete esie ke ubọk, ọbuọtde idem ofụri ofụri ke ukeme Jehovah ndifiak nnam enye odu uwem.

Ih, Abasi ekeme ndinam owo afiak odu uwem. (Psalm 104:30) Nso utịbe utịbe idotenyịn ke emi ọnọ ntem!

Idotenyịn Emi Mîkemeke Ndikpu

Bible ọdọhọ ete: “Ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi [“udi editi,” NW] ẹdikopde [Jesus] uyo ẹwọn̄ọ ẹdi.” (John 5:28, 29) Ih, Jesus Christ ọkọn̄wọn̄ọ ete ke ẹyenam kpukpru mbon oro ẹdude ke ibuot uti n̄kpọ Jehovah ẹset, m̀mê ẹfiak ẹdidu uwem. Ke akpanikọ mbon oro ẹkedude eti uwem nte mme asan̄autom Jehovah ẹyedu ke otu mmọ. Edi ediwak miliọn owo en̄wen ẹma ẹkpan̄a ye unana ediwụt m̀mê mmimọ ikpakanam n̄kpọ ekekem ye ndinen idaha Abasi. Eyedi mmọ ikọfiọkke se Jehovah oyomde mîdịghe ikenyeneke ini oro ekemde ndinam mme ukpụhọde oro okoyomde. Mme utọ owo emi n̄ko ẹdu ke ibuot uti n̄kpọ Abasi ndien ẹyenam mmọ ẹset, koro Bible ọdọhọ ete: “Nti owo ye mme idiọk owo ẹyeset ke n̄kpa.”—Utom 24:15.

Mfịn, ererimbot ọyọhọ ye usua ye en̄wan, afai ye uduọkiyịp, usabaden̄kpọ ye udọn̄ọ. Edieke mme akpan̄kpa ẹkpefiakde ẹdidu uwem ke utọ isọn̄ oro, ke akpanikọ inemesịt ekededi oro mmọ ẹnyenede ekpedi ke ibio ini. Edi Andibot ọmọn̄wọn̄ọ ete ke imọ iyọsọp ida utịt isọk ererimbot n̄kaowo oro odude ke emi ke idak ukara Satan kpa Devil. (Mme N̄ke 2:21, 22; Daniel 2:44; 1 John 5:19) Edinen n̄kaowo—“obufa isọn̄”—eyedi ata idem n̄kpọ adan̄aoro.—2 Peter 3:13.

Ke ini oro “andidụn̄ ididọhọke ite, Ndọdọn̄ọ.” (Isaiah 33:24) Ẹyekam ẹtre ubiak n̄kpa, koro Abasi “ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe-iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.” (Ediyarade 21:4) Nso idotenyịn ke emi edi ntem ọnọ mbon oro ẹdude “ke udi editi”!

Ke ini Jehovah edisiode kpukpru idiọkido ifep ke isọn̄, enye idisoboke nti owo ikọrọ ye ndiọi owo. (Psalm 37:10, 11; 145:20) Ke akpanikọ,  “akwa otuowo” eke “ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem” ẹyebọhọ “akwa ukụt,” oro edisịmde idiọk ererimbot emi. (Ediyarade 7:9-14) Ntem, akwa udịmowo ẹyedu ndidara mme akpan̄kpa oro ẹsetde ẹdi.

Nte ọdọn̄ fi ndifiak n̄kụt mbonima fo? Nte afo omoyom ndidu uwem ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄? Do ana afo ekpep nnennen ifiọk aban̄ade mme uduak Abasi. (John 17:3) Edi uduak Jehovah nte “kpukpru owo ẹnyene edinyan̄a, ẹnyụn̄ ẹsịm ifiọk akpanikọ.”—1 Timothy 2:3, 4.

[Ndise ke page 4]

“Koro afo edide ntan, oyonyụn̄ afiak ke ntan”

[Ndise ke page 5]

Ẹkeme ndimen spirit ndomo ye odudu ilektrik

[Ndise ke page 7]

Ediset ke n̄kpa ayada nsinsi idatesịt edi