“Nso Itịbe ke France?”

“Ifụre, edima ifụre,” ẹdi mme ikọ ẹtode “La Marseillaise,” ikwọ ufreidụt France. Nte eyịghe mîdụhe, ifụre edi n̄kpọ oro ẹmade. Edi, mme n̄kpọntịbe ndondo emi ke France ẹnam mme owo ẹkere ke ẹtịmede mme akpan ifụre. Oro edi ntak ediwak tọsịn Mme Ntiense Jehovah ke mme itie duop ẹkesuande san̄asan̄a tract ẹkotde “What Is Brewing in France? Could Freedom Regress?” (Nso Itịbe ke France? Nte Ifụre Ekeme Ndisop?) esịm idem miliọn 12 ke Friday, November 3, 2000.

 KE EDIWAK isua idahaemi, nsio nsio mbon mbre ukaraidem ye otu mme asua ido ukpono ẹmen̄wana ye Mme Ntiense Jehovah ke France. Emi amada mme mfịna ọsọk Mme Ntiense Jehovah nte owo kiet kiet, nte esop, ye ke ofụri idụt oro. Nte ededi, ke June 23, 2000, Conseil d’État, n̄kponn̄kan esopikpe France, ama ọnọ n̄wọrọnda ubiereikpe oro ọkọsọn̄ọde ubiere n̄kpri esop 31 ke se iwakde ibe ikpe 1,100. Esop enyọn̄ oro ama ọsọn̄ọ nte ke utuakibuot Mme Ntiense Jehovah enen̄ede odu ke n̄kemuyo ye ibet France ye nte ke ẹsio mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ mmọ ẹfep ke ukpe tax kpa nte ẹsiode mme ido ukpono eken ẹfep.

Nte ededi, ke ndiwụt ata unana ukpono nnọ ubiereikpe emi, Ufọkutom France Esede N̄kpọ Aban̄a Okụk inyịmeke ndisio Mme Ntiense Jehovah mfep ke ukpe tax oro ibet ọdọhọde ẹsio mme n̄ka ido ukpono ẹfep. Ufọkutom oro enyịk Mme Ntiense Jehovah ye mme owo oro ẹbuanade ye esop 1,500 ke France ndida mbahade 60 eke ikie ke otu etịbe oro mmọ ẹtịpde n̄kpe tax. Ke ẹdụn̄ọde ikpe emi idahaemi.

Uduak ubịnikọt oro ẹketịn̄de ẹban̄a ke enyọn̄ emi ekedi man ẹyarade esen esen edinam emi ẹnyụn̄ ẹnam ẹdiọn̄ọ mme n̄kpọndịk oro ẹdude ke ndibọ utọ tax oro mîkemke  ye ibet do ye ke ndidiomi mme ibet oro ẹbiọn̄ọde ifụre ido ukpono oro ẹnọde kpukpru owo. *

Akpan Usen

Ke n̄kanika iba n̄kpọusen, Mme Ntiense ke ndusụk esop ẹtọn̄ọ ndisuan tract oro ke itiembehe tren ye mme usiakifia, ndien ekem ẹsuan ke mme an̄wambehe ubomofụm. Ke n̄kanika itiokiet, eyo esiere ke Paris. Ẹbon n̄kpọ nte mme anamutom unyịmesịt 6,000 ke mme akpan ebiet man ẹsobo ye mme akaisan̄ ke ini mmọ ẹbede ẹka utom. N̄kaiferi kiet ọdọhọ ete: “Se mbufo ẹnamde emi kaban̄a ifụre ido ukpono ọfọn. Idịghe Mme Ntiense Jehovah kpọt ke emi otụk.” Ke Marseilles, se iwakde ibe Mme Ntiense 350 ẹdeme tract oro ke mme itiembehe tren usụn̄ idakisọn̄ ye ke mme efak. Ke ufan̄ hour kiet, ufọkutom ekebe ukopikọ idụt oro ọtọt ubịnikọt oro, ọdọhọde mme andikpan̄ utọn̄ ete ẹkûkop n̄kpaidem edieke Mme Ntiense Jehovah ẹsobode ye mmọ. Ke Strasbourg, emi Esopikpe Mbon Europe Kaban̄a Mme Unen Owo odude, mme akaisan̄ oro ẹdude ke itiembehe tren ẹda ke udịm ẹbet ndibọ eke mmọ. Ekpeibet kiet ọdọhọ ete ke adan̄aemi imọ mîbuanake mme edinịm ke akpanikọ nnyịn, ke imọ ke itiene ikpe nnyịn ye udọn̄, sia ukeme oro nnyịn isịnde edide akpan n̄kpọ onyụn̄ enende.

Ke n̄kanika itiaita, kpa ye ọkpọsọn̄ edịm, Mme Ntiense 507 ke obio Alpine ke Grenoble ẹdụk kpukpru efak m̀mê ẹdọn̄ tract oro ke mme ekebe ubọ n̄wed. Ke ini mme awat ubomisọn̄ ẹkụtde se itịbede, mmọ ẹtuak ẹda ẹdọhọ ẹnọ mmimọ tract. Ke n̄kan̄ edem usoputịn obio Poitiers, mme akaisan̄ oro ẹsan̄ade ke tren ẹdibehe ke n̄kanika usụkkiet ẹma ẹbọbọ tract oro ke itie emi mmọ ẹketode ẹdi. Ke Mulhouse, oro ekperede adan̄a Germany, ẹma ẹsasuan idem 40,000.

Etisịm n̄kanika duop, ediwak esop ẹma ẹsuan se iwakde ibe mbahade iba ke otu tract mmọ. Nte ini akakade ke usenubọk oro, ibat ibat owo kpọt mîkenyịmeke ndibọ tract oro, ndien ama osụn̄ọ ke ekese nneme oro ẹdemerede udọn̄. Ke Besançon, oro oyomde usụn̄ esisịt akan kilomita 80 ọtọn̄ọde ke adan̄a Switzerland, akparawa kiet owụt udọn̄ ke Bible onyụn̄ obụp ntak emi Abasi ayakde ndutụhọ odu. Ntiense oro ọnọ enye ikot ete edi Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro odude ekpere man ẹka iso ke nneme oro, ndien ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ke ndondo oro ke ediye uduot ekpri n̄wed Nso ke Abasi Oyom Oto Nnyịn?

Ke uwemeyo, ediwak Ntiense ẹda ini udia uwemeyo mmọ ẹkwọrọ ikọ ke hour kiet m̀mê iba. Edisuan tract oro aka iso ke ofụri uwemeyo, ye ata ediwak esop ẹkụrede ke n̄kanika ita m̀mê inan̄ uwemeyo oro. Ke Reims, ndusụk mbon oro ẹkekpepde n̄kpọ m̀mê ẹkebuanade ye Mme Ntiense Jehovah ke ini edem ẹwụt udọn̄ edifiak mbuana ye esop. Ẹtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ita ke Bordeaux. Kpa ke obio oro, Ntiense kiet odụk ufọkurua ndidep n̄wedmbụk n̄kpọntịbe onyụn̄ okụt eboho tract ke okpokoro ufọkurua. Anyam ufọkurua, akani Ntiense, ama ọbọ tract oro ndien, ke okụtde nte enye enyenede ufọn, osion̄o idem efen efen man enye ke idemesie ada edeme.

Ke Le Havre, Normandy, n̄wan kiet edide owo Protestant oro okokopde ke ekebe ukopikọ ete ke ẹdọhọ Mme Ntiense Jehovah ẹda mme etịbe mmọ ẹkpe tax, ama okop n̄kpaidem. Enye ọbọ tract oro ye ọkpọsọn̄ udọn̄ onyụn̄ ọkọm Mme  Ntiense ke mmọ nditịn̄ ikọ mbiọn̄ọ utọ ukwan̄ikpe oro. Ke n̄kanika ebede 7 mbubịteyo ke minit 20, mbụk n̄kpọntịbe TV n̄kann̄kụk ke Lyons etịn̄ aban̄a edisuan tract oro, ọdọhọde ete: “Usenubọk emi, ekedi mmemmem n̄kpọ ndifep mme ukot edịm akan ndifep tract Mme Ntiense Jehovah.” Ẹda Ntiense iba ẹnam ndụn̄ọde ndien mmọ ẹnam ntak ubịnikọt oro an̄wan̄a.

Mme Ntiense oro ẹyomde nditiene mbuana ke ẹma ẹkenyọn̄ọ utom idịbi udia mmọ ẹdi ẹsuan ndusụk tract ẹnọ mbon oro ẹnyọn̄ọde utom ẹnyụn̄ ẹdọn̄ mme tract eken ke mme ekebe ubọn̄wed. Ke mme obio nte Brest ye Limoges—oro ẹwọrọde etop ke ntak n̄kpoduoho ẹdade mbateso ẹnam—mbon oro ẹnyọn̄ọde itie use senima ke n̄kanika 11 okoneyo ẹdi mme andibọ tract akpatre ke usen oro. Ẹsuan mme tract oro ẹsụhọde ke ndan̄nsiere.

Mme Utịp

Ntiense kiet ekewet ete: “Mme asua nnyịn ẹkere ke mmimọ imanam idem emem nnyịn. Ke akpanikọ, mmọ ẹnanam nnyịn ikop nsọn̄idem.” Ke ata ediwak esop, se iwakde ibe mbahade 75 eke ikie ke otu Mme Ntiense ẹma ẹtiene ẹbuana usen oro, ndusụk mmọ ẹbiatde hour 10, 12, m̀mê 14 ke edinam emi. Ke Hem, edem edere France, Ntiense kiet ama asuan tract oro ke ama ọkọnyọn̄ utom okoneyo ọtọn̄ọde ke n̄kanika ition usenubọk tutu esịm ita uwemeyo. Ke Denain oro mîyomke usụn̄, ebiet oro esop kiet odude toto ke 1906, Mme Ntiense 75 ẹma ẹbiat hour 200 ndisuan tract oro ke Friday. Ndusụk owo n̄ko ẹma ẹbiere nditiene mbuana kpa ye usọn̄, mmemidem, ye idiọk enyọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, ke Le Mans, iban ita oro ẹdude ke iduọk isua 80 ẹma ẹbiat hour iba ndidọn̄ tract oro ke mme ekebe ubọn̄wed, ndien Ntiense oro etiede ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam ama edeme tract oro ke iso itiembehe tren. Ndien ekedi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem ndikụt ata ediwak Ntiense oro ẹma ẹketre ndinam utom ke mbemiso ẹtienede ẹbuana ke san̄asan̄a edinam emi!

Nte eyịghe mîdụhe, edisuan tract emi ama osụn̄ọ ke edinọ akamba ikọ ntiense. Mme owo ẹdude ke nsio nsio idaha ke uwem, oro owo mîsiwakke ndikụt ediwak mmọ ke ufọk, ẹma ẹbọ tract oro. Ata ediwak owo ẹma ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke edinam emi enyene ufọn okponde akan edikpeme mfọnọn̄kpọ Mme Ntiense. Ediwak owo ẹkese enye nte edin̄wana nnọ ifụre ubieresịt ye ifụre utuakibuot kpukpru owo ke France. Nte uyarade kaban̄a emi, mme owo ẹma ẹyom mme tract efen efen ndida nnọ mme ufan, nsan̄autom, m̀mê iman mmọ.

Ih, Mme Ntiense Jehovah ke France ẹkop inemesịt ndinam ẹdiọn̄ọ enyịn̄ Jehovah ndinyụn̄ n̄n̄wana kaban̄a mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄. (1 Peter 3:15) Edi idotenyịn ofụri esịt mmọ nte mmimọ ikpakam ikeme ‘ndidu uwem ifụre ye emem, ke kpukpru uten̄e ye eti ido’ ndien ediwak tọsịn owo efen efen ẹkpekam ẹdiana ye mmimọ ke nditoro Ete mmimọ eke heaven, Jehovah.—1 Timothy 2:2.

[Ikọ idakisọn̄]