Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Nte Edidiọn̄ Jehovah Eyesịm Fi?

Nte Edidiọn̄ Jehovah Eyesịm Fi?

Nte Edidiọn̄ Jehovah Eyesịm Fi?

“Kpukpru nti n̄kpọ [“mme edidiọn̄,” NW] emi ẹyetiene fi, ẹnyụn̄ ẹsịm fi, koro afo okopde uyo Jehovah Abasi fo.”—DEUTERONOMY 28:2.

1. Nso ikenyene ndibiere m̀mê nditọ Israel ẹdibọ edidiọn̄ m̀mê ẹdibọ isụn̄i?

 KE EKPEREDE utịt isan̄ isua 40 mmọ ke wilderness, nditọ Israel ẹma ẹnam nna ke Unaisọn̄ Moab. Mmọ ẹma ẹkpere ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Ke emi Moses ama ewet n̄wed Deuteronomy, emi ọdọn̄ọde udịm udịm edidiọn̄ ye isụn̄i. Edieke nditọ Israel ‘ẹdikade iso ẹkop uyo Jehovah’ ebe ke ndikop item nnọ enye, mme edidiọn̄ ‘ẹyesịm’ mmọ. Jehovah akama mmọ nte “ata ikọt” esie okonyụn̄ oyom ndiwụt odudu esie ke ufọn mmọ. Edi edieke mmọ mîdikaha iso ikop uyo esie, isụn̄i eyebịne mmọ kpasụk ntre.—Deuteronomy 8:10-14; 26:18; 28:2, 15.

2. Nso ke mme ikọedinam oro ẹkabarede ‘kop uyo’ ye ‘sịm’ ke Deuteronomy 28:2 ẹwọrọ?

2 Ikọedinam Hebrew oro ẹkabarede ‘kop uyo’ ke Deuteronomy 28:2 owụt edinam oro akade-ka iso. Ikọt Jehovah n̄kukụre ikpokopke uyo inọ enye ke ini ke ini; mmọ ẹkpenyene ndikop uyo kpukpru ini. Adan̄aoro kpọt ke mme edidiọn̄ Abasi ẹdisịm mmọ. Ẹdọhọ ke ikọedinam Hebrew oro ẹkabarede ‘sịm’ edi ikọ utop oro esiwakde ndiwọrọ “ndimụm” m̀mê “ndisịm.”

3. Didie ke nnyịn ikeme ndibiet Joshua, ndien ntak emi enen̄erede edi akpan n̄kpọ?

3 Joshua adausụn̄ Israel ama emek ndikop uyo Jehovah ndien ke ntre ama ọbọ mme edidiọn̄. Joshua ọkọdọhọ ete: “Ẹmek ke idem mbufo ndien, mfịn emi, enye eke mbufo ẹdinamde n̄kpọ esie . . . Ama edi ami ye ufọk mi, nnyịn iyanam n̄kpọ Jehovah.” Ndien mme owo oro ẹma ẹbọrọ ẹte: “Nsa nnyịn O! nnyịn ikpọn̄ke Jehovah inam n̄kpọ abasi efen.” (Joshua 24:15, 16) Ke ntak eti edu Joshua, enye ama esịne ke otu ibat ibat mbon eyo esie oro ẹkenyenede ifet edidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke eyo esie. Mfịn, nnyịn imekpere ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ oro enen̄erede okpon akan—paradise isọn̄ emi mme edidiọn̄ oro ẹfọnde ẹkan eke eyo Joshua ẹnade ẹbet kpukpru mbon oro ẹnyenede unyịme Abasi. Nte mme utọ edidiọn̄ oro ẹyesịm fi? Mmọ ẹyesịm fi edieke afo akade iso ndikop uyo Jehovah. Man an̄wam ndisọn̄ọ ubiere fo ndinam ntre, kere ban̄a mbụk idụt Israel eset ọkọrọ ye mme uwụtn̄kpọ mme owo oro ẹsịnede item.—Rome 15:4.

Edidiọn̄ m̀mê Isụn̄i?

4. Ke ndibọrọ akam Solomon, nso ke Abasi ọkọnọ enye, ndien mme utọ edidiọn̄ oro ẹkpetie nnyịn didie ke idem?

4 Ke n̄kponn̄kan ubak ini ukara Edidem Solomon, Jehovah ama ọnọ nditọ Israel n̄wọrọnda edidiọn̄. Mmọ ẹma ẹnyene ifụre ye nti n̄kpọ barasuene. (1 Ndidem 4:25) Inyene Solomon ama ọwọrọ etop, okposụkedi enye mîkeben̄eke Abasi inyene obụkidem. Utu ke oro, ke adan̄aemi okosụk edide ekpri akparawa mîkonyụn̄ inyeneke ifiọk, enye ama ọbọn̄ akam eben̄e esịt ọniọn̄—eben̄e oro Jehovah ọkọbọrọde ebe ke ndinọ enye esịt ifiọk ye ọniọn̄. Emi ama anam Solomon ekeme ndikpe ikpe mme owo nte enende, ọfiọkde se idide eti ye idiọk. Okposụkedi Abasi ọkọnọde enye inyene ye ubọn̄ n̄ko, nte ekpri akparawa, Solomon ama ama anana-mbiet ufọn inyene eke spirit. (1 Ndidem 3:9-13) Edide nnyịn imenyene n̄kpọ obụkidem ediwak m̀mê inyeneke, nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm didie ntem edieke nnyịn inyenede edidiọn̄ Jehovah inyụn̄ inyenede inyene ke n̄kan̄ eke spirit!

5. Nso iketịbe ke ini nditọ Israel ye Judah ẹkekpude ndika iso n̄kop uyo Jehovah?

5 Nditọ Israel ẹma ẹkpu ndiwụt esịtekọm mban̄a edidiọn̄ Jehovah. Sia mmọ mîkakaha iso ndikop uyo esie, mme isụn̄i oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a ẹma ẹbịne mmọ. Emi ama osụn̄ọ ke mme asua mmọ ndikan obio ubọn̄ Israel ye Judah nnyụn̄ ntan̄ mmọ n̄ka ntan̄mfep. (Deuteronomy 28:36; 2 Ndidem 17:22, 23; 2 Chronicles 36:17-20) Nte ikọt Abasi ẹma ẹkpep n̄kpọ ẹto utọ ufen oro nte ke mme edidiọn̄ Abasi ẹsisịm sụk mbon oro ẹkade iso ndikop uyo Jehovah? Nsụhọ Jew oro ẹkefiakde ẹnyọn̄ọ isọn̄ emana mmọ ke 537 M.E.N. ẹma ẹnyene ifet ndiwụt m̀mê mmọ ẹma ẹnyene “esịt ifiọk” ẹnyụn̄ ẹkụt ufọn edikop uyo Abasi idahaemi.—Psalm 90:12.

6. (a) Ntak emi Jehovah ọkọdọn̄de Haggai ye Zechariah ẹketịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ẹnọ ikọt esie? (b) Edumbet ewe ke etop oro Abasi akadade Haggai ọnọ okowụt?

6 Mme Jew emi ẹkenyọn̄ọde ntan̄mfep ẹma ẹbọp itieuwa ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndibọp temple ke Jerusalem. Edi ke ini ọkpọsọn̄ ubiọn̄ọ ekedemerede, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ nditek ke ifịk ẹnyụn̄ ẹtre ubọpufọk oro. (Ezra 3:1-3, 10; 4:1-4, 23, 24) Mmọ ẹma ẹtọn̄ọ n̄ko ndinịm ọkpọkpọ mfọnọn̄kpọ ke akpa. Ntem, Abasi ama ọdọn̄ prọfet Haggai ye Zechariah ẹfiak ẹkedemede ifịk ikọt esie kaban̄a utuakibuot akpanikọ. Jehovah ama ada Haggai etịn̄ ete: “Nte edi ini eke mbufo ẹkpedụn̄de ke ufọk mbufo eke ẹkọn̄de ke obukpọk, ndien ufọk [utuakibuot] emi abiara? . . . Mbufo ẹtịm ẹkere usụn̄ mbufo. Mbufo ẹtetọ ediwak n̄kpọ ke isọn̄, ndien ẹkụt esisịt; ẹdia n̄kpọ, edi ikemke . . . anam-utom ke utịp onyụn̄ esịn utịp ke ekpat eke etịbede ndudu.” (Haggai 1:4-6) Ndifụmi mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit man ẹbịne mme ufọn n̄kpọ obụkidem isisụn̄ọke ke edidiọn̄ Jehovah.—Luke 12:15-21.

7. Nso ikanam Jehovah ọdọhọ mme Jew ete: “Mbufo ẹtịm ẹkere usụn̄ mbufo”?

7 Ke mme editịmede esịt eke usen ke usen ẹdiade mmọ idem, mme Jew ẹma ẹfre ẹte ke Abasi edinọ mmimọ edịm ye ini eduek n̄kukụre edieke mmimọ ikade iso ndikop uyo Abasi, idem kpa ye ubiọn̄ọ. (Haggai 1:9-11) Do, item emi odot didie ntem: “Mbufo ẹtịm ẹkere usụn̄ mbufo”! (Haggai 1:7) Ke nditịm ntịn̄, Jehovah ọkọdọhọ mmọ ete: ‘Ẹtịm ẹkere! Ẹse ebuana oro odude ke ufọt ikpîkpu utom mbufo ke in̄wan̄ ye ufọk utuakibuot mi oro owụrede.’ Ke akpatre, mme ikọ odudu spirit oro mme prọfet Jehovah ẹketịn̄de ẹma ẹsịm esịt mme andikpan̄ utọn̄ nnọ mmọ, koro mme owo oro ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ ndibọp temple, ẹkụrede enye ke 515 M.E.N.

8. Nso item ke Jehovah ọkọnọ mme Jew ke eyo Malachi, ndien ntak-a?

8 Ke ukperedem, ke eyo prọfet Malachi, mme Jew ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ ndimem ke n̄kan̄ eke spirit, idem ẹwade mme uwa oro Abasi mînyịmeke. (Malachi 1:6-8) Ntem, Jehovah ama eteme mmọ ete ẹda ọyọhọ mbak duop ke otu mbun̄wụm mmọ ẹdisịn ke ufọk unịmn̄kpọ imọ ẹnyụn̄ ẹdomo imọ ẹse m̀mê imọ idiberekede window heaven inyụn̄ in̄wan̄a nti n̄kpọ inọ mmọ tutu akaha. (Malachi 3:10) Mme Jew ẹkenana ifiọk didie ntem ke ndikpa utom mban̄a mme n̄kpọ oro Abasi edinọde mmọ uwak uwak n̄kukụre edieke mmọ ẹdikade iso ẹkop uyo esie!—2 Chronicles 31:10.

9. Nnyịn ididụn̄ọde uwem ewe owo ita ke mbụk Bible?

9 Ke adianade ye edinọ mbụk idụt Israel, Bible etịn̄ aban̄a uwem ediwak mbon oro ẹkebọde mme edidiọn̄ m̀mê isụn̄i Abasi, ọkọn̄ọde ke mmọ ndika iso n̄kop uyo Jehovah m̀mê nditre ndikop. Ẹyak nnyịn ise se nnyịn ikemede ndikpep nto owo ita ke otu mmọ—Boaz, Nabal, ye Hannah. Ke afan̄ emi, afo emekeme ndikot n̄wed Ruth ọkọrọ ye 1 Samuel 1:1–​2:21 ye 1 Samuel 25:2-42.

Boaz Ama Okop Uyo Abasi

10. Ke nso ke Boaz ye Nabal ẹkebiet kiet eken?

10 Okposụkedi Boaz ye Nabal mîkodụhe uwem ke ukem iduọk ini, mmọ ẹma ẹbiet kiet eken ke ndusụk usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, iren mbiba emi ẹkedụn̄ ke isọn̄ Judah. Mmọ ẹkedi mbon inyene emi ẹkenyenede ediwak isọn̄, ndien mmọ mbiba ẹma ẹnyene san̄asan̄a ifet ndifọn ido ye owo oro okodude ke unana. Edi, n̄kukụre se mmọ ẹkedade ẹbiet kiet eken ẹkedi oro.

11. Didie ke Boaz okowụt ete ke imọ ima ika iso ndikop uyo Jehovah?

11 Boaz okodu uwem ke eyo mme ebiereikpe Israel. Enye ama esinọ mbon efen ukpono, ndien mbon ukpen̄e esie ẹma ẹnen̄ede ẹkpono enye. (Ruth 2:4) Ke nsụkibuot nnọ Ibet, Boaz ama esikụt ete ke ẹsụhọ n̄kpri n̄kpọ ke in̄wan̄ esie ẹnọ mbon ukụt ye ubuene. (Leviticus 19:9, 10) Nso ke Boaz akanam ke ini okokopde aban̄a Ruth ye Naomi onyụn̄ okụtde ifịk oro Ruth ekesịnde ndise mban̄a eka ebe esie oro ama ọkọsọn̄? Enye ama owụt Ruth san̄asan̄a edikere mban̄a onyụn̄ ọdọhọ mme asan̄autom esie ete ẹyak enye atan̄ nyọhọ-nsụhọ ke in̄wan̄ esie. Ebede ke ikọ ye ima ima edinam esie, Boaz ama owụt ete ke imọ idi owo eke spirit oro okopde uyo Jehovah. Ke ntre enye ama ọbọ mfọn ye edidiọn̄ Abasi.—Leviticus 19:18; Ruth 2:5-16.

12, 13. (a) Didie ke Boaz okowụt ntotụn̄ọ ukpono ọnọ ibet Jehovah aban̄ade edifak? (b) Mme edidiọn̄ Abasi ewe ikesịm Boaz?

12 N̄kponn̄kan uyarade nte ke Boaz ama aka iso ndikop uyo Jehovah ekedi anana-ibụk usụn̄ oro enye akanamde n̄kpọ aban̄a ibet Abasi aban̄ade edifak. Boaz ama anam kpukpru se enye ekekemede man okụt ete ke n̄kpọ-akpa iman imọ—Elimelech oro ama akakpa, ebe Naomi—osụk odu ke ubon Elimelech. Ebede ke ‘ndọ eyen-ete ebe,’ ebeakpa ekenyene ndidọ ata n̄kpet n̄kpet iman ebe esie man eyeneren oro amanade ọnọ mmọ ekpekeme ndimụm n̄kpọ-akpa oro n̄kama. (Deuteronomy 25:5-10; Leviticus 25:47-49) Ruth ama ọnọ idemesie ke ndọ ke itie Naomi, oro ama ekebe isua uman eyen. Ke ata n̄kpet n̄kpet iman Elimelech ama ekesịn ndin̄wam Naomi, Boaz ama ọdọ Ruth. Ẹkeda Obed eyen mmọ nte eyen Naomi ye adiakpa Elimelech.—Ruth 2:19, 20; 4:1, 6, 9, 13-16.

13 Akpakịp edidiọn̄ ẹma ẹsịm Boaz ke ntak unana ibụk esie ke ndikop item nnọ ibet Abasi. Ebede ke Obed eyen mmọ, ẹma ẹnọ enye ye Ruth ifet ndikabade ndi ete ete ye eka ete Jesus Christ. (Ruth 2:12; 4:13, 21, 22; Matthew 1:1, 5, 6) Otode ke mme edinam unana ibụk Boaz, nnyịn imekpep nte ke edidiọn̄ esisịm mbon oro ẹmade mbon efen ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ ekekem ye se Abasi oyomde.

Nabal Ikokopke Uyo

14. Nso utọ owo ke Nabal ekedi?

14 Ke edide isio ye Boaz, Nabal ama okpu ndikop uyo Jehovah. Enye ama abiat ibet Abasi oro: “Ma mbọh-idụn̄ fo nte idem fo.” (Leviticus 19:18) Nabal ikedịghe owo eke spirit; enye ama “ọsọn̄ ido, onyụn̄ ọdiọk ido.” Idem mme asan̄autom esie ẹkeda enye nte “oburobụt owo.” Nte odotde, enyịn̄ esie, Nabal, ọwọrọ “ndisịme,” m̀mê “nditen̄.” (1 Samuel 25:3, 17, 25) Ntre Nabal akanam n̄kpọ didie ke ini enye ekenyenede ifet ndiwụt owo unana—David, emi Jehovah ekeyetde aran—mfọnido?—1 Samuel 16:13.

15. Didie ke Nabal akanam n̄kpọ ye David, ndien didie ke Abigail ekedi isio ye ebe esie ke afan̄ emi?

15 Ke ini ẹkenamde nnaekọn̄ ẹkpere otuerọn̄ Nabal, David ye ikọt esie, ẹma ẹkpeme otuerọn̄ Nabal ke mfọn ẹsio ke ubọk mbon ntịme. Kiet ke otu mme ekpemerọn̄ Nabal ọkọdọhọ ete: “Mmọ ẹkedi ibibene nnyịn ke okoneyo ye ke uwemeyo.” Nte ededi, ke ini mme isụn̄utom David ẹkeben̄ede udia, Nabal ama “osụn̄i mmọ” onyụn̄ ọdọn̄ mmọ ẹnyọn̄ọ ubọk ubọk. (1 Samuel 25:2-16) Abigail, n̄wan Nabal, ama ọsọsọp ada udia ọsọk David. Ke okopde ọkpọsọn̄ iyatesịt, David ama aduak ndisobo Nabal ye ikọt esie. Ntem usio-ukot oro Abigail akanamde ama anyan̄a uwem ediwak owo onyụn̄ ọbiọn̄ọ David ndinyene ubiomikpe iyịp. Edi idiọkitọn̄ ye nsọn̄ido Nabal ẹma ẹbe ubọk. N̄kpọ nte usen duop ke ukperedem, ‘Jehovah ama ọtọ Nabal owot.’—1 Samuel 25:18-38.

16. Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe Boaz nnyụn̄ mfep usụn̄ edinam Nabal?

16 Boaz okokpụhọde didie ntem ye Nabal! Ke adan̄aemi nnyịn ikpenyenede ndifep usụn̄ uwem nsọn̄ido ye ibụk Nabal, ẹyak nnyịn ikpebe mfọnido ye unana ibụk Boaz. (Mme Hebrew 13:16) Nnyịn imekeme ndinam oro ebe ke ndida item apostle Paul emi nsịn ke edinam: “Adan̄a nte ikụtde ifet, ẹyak nnyịn ifọn ido ye kpukpru owo, akpan-akpan ye mmọ emi ẹtode ke ufọk mme andinịm ke akpanikọ.” (Galatia 6:10) Mfịn, “mme erọn̄ en̄wen” Jesus, mme Christian oro ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄, ẹnyene ifet ndifọn ido ye mbon emi Jehovah eyetde aran, kpa nsụhọ 144,000, oro ẹdinọde uwem eke mîkemeke ndikpa ke heaven. (John 10:16; 1 Corinth 15:50-53; Ediyarade 14:1, 4) Jesus ada nte ke ẹnam utọ nti n̄kpọ oro ẹnọ imọ, ndien ndinam nti n̄kpọ emi esisụn̄ọ ke akpakịp edidiọn̄ Jehovah.—Matthew 25:34-40; 1 John 3:18.

Mme Idomo ye Edidiọn̄ Hannah

17. Mme idomo ewe ke Hannah okosobo, ndien nso edu ke enye okowụt?

17 Edidiọn̄ Jehovah n̄ko ama esịm n̄wan oro eketen̄ede Abasi do, Hannah. Enye okodụn̄ ye Elkanah, ebe esie oro ekedide eyen Levite ke edem obot Ephraim. Nte ibet ekenyịmede onyụn̄ ọnọde ndausụn̄, Elkanah ama enyene n̄wan efen—Peninnah. Hannah ekedi ada, n̄kpọ oro ekedide n̄kpọ isụn̄i ọnọ n̄wan Israel, ke adan̄aemi Peninnah ekenyenede ediwak nditọ. (1 Samuel 1:1-3; 1 Chronicles 6:16, 33, 34) Nte ededi, utu ke ndidọn̄ Hannah esịt, Peninnah akanam n̄kpọ ke usụn̄ oro mîkowụtke ima okonyụn̄ ayatde Hannah esịt ekesịm udomo oro enye atuade eyet mînyụn̄ inyịmeke ndidia udia. Ke akam ọdiọkde akan, emi ekesitịbe “kpukpru isua,” kpukpru ini oro ubon oro akakade ufọk Jehovah ke Shiloh. (1 Samuel 1:4-8) Peninnah akanana esịtmbọm didie ntem, ndien nso idomo ke emi ekedi ntem ọnọ Hannah! Edi, akananam Hannah ikọduọhọke Jehovah; m̀mê enye ndiketie ke ufọk ke ini ebe esie akakade Shiloh. Ke ntre, nte ini akakade, akpakịp edidiọn̄ ẹkenyene ndisịm enye.

18. Nso uwụtn̄kpọ ke Hannah ekenịm?

18 Hannah ama enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ ikọt Jehovah mfịn, akpan akpan mbon oro ekemede ndidi ikọ mbon efen oro mîwụtke mfọnido ọnọ mmọ unan. Ke mme utọ idaha oro, ndidian̄ade ntie idịghe usọbọ. (Mme N̄ke 18:1, NW) Hannah ikayakke mme idomo esie ẹwot udọn̄ esie ndidu ke itie emi ẹkekpepde Ikọ Abasi, ikọt Abasi ẹkenyụn̄ ẹsopde idem kaban̄a utuakibuot. Ke ntre enye ama aka iso ọsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Akam esie oro ẹwetde ke 1 Samuel 2:1-10 owụt udomo nsọn̄idem esie ke n̄kan̄ eke spirit. *

19. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt esịtekọm oro inyenede iban̄a mme n̄kpọ eke spirit?

19 Nte mme asan̄autom Jehovah eyomfịn, nnyịn ituakke ibuot ke ataya. Nte ededi, nnyịn imekeme ndiwụt esịtekọm oro inyenede iban̄a mme n̄kpọ eke spirit, idem kpa nte Hannah okowụtde. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn imekeme ndiwụt ntotụn̄ọ esịtekọm oro inyenede iban̄a inyene eke spirit ebe ke ndidụk mme mbono esop ye n̄kpri ye ikpọ mbono Christian kpukpru ini. Ẹyak nnyịn ida mme edinam emi ndisịn udọn̄ nnọ kiet eken ke utuakibuot akpanikọ Jehovah, oro ‘ayakde nnyịn inam n̄kpọ inọ enye ke ifụre, ke edisana ido ye edinen ido.’—Luke 1:74, 75; Mme Hebrew 10:24, 25.

20, 21. Didie ke ẹkenọ Hannah utịp ke edu uten̄e Abasi esie?

20 Jehovah ama okụt edu uten̄e Abasi Hannah onyụn̄ ọnọ enye utịp uwak uwak. Ke kiet ke otu isan̄ eke isua ke isua oro ubon oro ekesinamde aka Shiloh, Hannah oro akatuade eyet ama ọbọn̄ akam ke ofụri esịt ọnọ Abasi onyụn̄ akan̄a ete: “Jehovah mme udịm, edieke afo edisede ukụt eyen fo an̄wan, onyụn̄ etide mi, mûnyụn̄ ufreke eyen fo an̄wan, edi ama ọnọ eyen fo an̄wan eyeneren, nyada enye nnọ Jehovah kpukpru usen uwem esie.” (1 Samuel 1:9-11) Abasi ama okop n̄kpeubọk Hannah onyụn̄ ọnọ enye eyeneren, oro enye okokotde Samuel. Ke ini ẹma ẹkesio enye ke eba, Hannah ama ada enye aka Shiloh man enye akanam utom ke ataya.—1 Samuel 1:20, 24-28.

21 Hannah ama ama Abasi onyụn̄ osio akan̄a oro enye akakan̄ade ke ebuana ye Samuel. Ndien kere ban̄a akpakịp edidiọn̄ oro enye ye Elkanah ẹkenyenede ke ntak oro edima eyeneren mmọ akanamde utom ke ataya Jehovah! Ediwak ete ye eka ẹdide mme Christian ẹnyene ukem idatesịt ye edidiọn̄ oro koro nditọ mmọ iren ye iban ẹnamde utom nte mme asan̄autom asiakusụn̄ uyọhọ ini, mbonubon Bethel, m̀mê ke mme usụn̄ efen oro ẹkponode Jehovah.

Ka Iso Ndikop Uyo Jehovah!

22, 23. (a) Nnyịn ikeme ndidori enyịn mban̄a nso edieke nnyịn ikade iso ndikop uyo Jehovah? (b) Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?

22 Nnyịn ikeme ndidori enyịn mban̄a nso edieke ikade iso ndikop uyo Jehovah? Nnyịn iyenyene inyene ke n̄kan̄ eke spirit edieke nnyịn imade Abasi ke ofụri ukpọn̄ inyụn̄ idude uwem ekekem ye uyakidem nnyịn nnọ enye. Idem ke ini edibịne utọ usụn̄ uwem oro ọwọrọde ete ke ana nnyịn iyọ n̄kpọsọn̄ idomo, edidiọn̄ Jehovah iditreke ndisịm nnyịn—ediwak ini ke usụn̄ okponde akan nte nnyịn ikemede ndikere.—Psalm 37:4; Mme Hebrew 6:10.

23 Ẹyenọ ikọt Abasi ediwak edidiọn̄ ke ini iso. Ke ntak edikop uyo Jehovah, ẹyenịm “akwa otuowo” uwem ẹbe “akwa ukụt” ndien mmọ ẹyekop idatesịt ndidu uwem ke obufa ererimbot Abasi. (Ediyarade 7:9-14; 2 Peter 3:13) Do Jehovah eyenen̄ede oyụhọ nti udọn̄ kpukpru ikọt esie. (Psalm 145:16) Nte ededi, nte ibuotikọ oro etienede ediwụtde, idem idahaemi mbon oro ẹkade iso ndikop uyo Jehovah ẹbọ ‘nti edinọ ye enọ eke ẹfọnde ẹma ẹto enyọn̄.’—James 1:17.

[Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 18 Mme ikọ Hannah ẹbiet eke Mary, eyenan̄wan emi mîkọfiọkke erenowo, oro enye eketịn̄de esisịt ini ke ama ọkọfiọk ete ke imọ imọn̄ ikabade idi eka Messiah.—Luke 1:46-55.

Nte Afo Emeti?

• Nso ke mbụk Israel ekeme ndikpep nnyịn mban̄a edidiọn̄ Abasi?

• Didie ke Boaz ye Nabal ẹkekpụhọde?

• Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe Hannah?

• Ntak emi nnyịn ikpakade iso ndikop uyo Jehovah?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 10]

Edidem Solomon ama ọbọn̄ akam eben̄e esịt ifiọk, ndien Jehovah ama ọnọ enye ọniọn̄

[Ndise ke page 12]

Boaz ama anam n̄kpọ ye mbon efen ke ukpono ye mfọnido

[Ndise ke page 15]

Ẹma ẹdiọn̄ Hannah uwak uwak ke ndiberi edem ke Jehovah