Jehovah Edi Abasi Anyanime

“Jehovah, Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyan ime, awak ima.”—EXODUS 34:6.

1, 2. (a) Mmanie ke eset ẹkebọ ufọn ẹto anyanime Jehovah? (b) Nso ke ikọ oro “anyan ime” ọwọrọ?

 MBON eyo Noah, nditọ Israel oro ẹkesan̄ade ye Moses ẹbe wilderness, mme Jew oro ẹkedude uwem ke ini Jesus okodude ke isọn̄—kpukpru ẹkedu uwem ke nsio nsio idaha. Edi kpukpru mmọ ẹma ẹbọ ufọn ẹto ukem edu mfọnido Jehovah—anyanime. Ye ndusụk mmọ, oro ọkọwọrọ uwem. Ndien anyanime Jehovah ekeme ndiwọrọ uwem nnọ nnyịn n̄ko.

² Nso idi anyanime? Ini ewe ke Jehovah esiwụt enye, ndien ntak-a? Ẹkabade “anyan ime” nte “ediyọ ukwan̄n̄kpọ m̀mê iyatesịt ye ime, adianade ye edisịn ndiduọk idotenyịn kaban̄a ntịmede ntịmede itie ebuana ndifọn n̄kan.” Ke ntre, edu emi enyene uduak. Enye esinen̄ede ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ owo emi edide ntak idiọk idaha. Nte ededi, ndinyene anyanime iwọrọke ndifụmi idiọkn̄kpọ. Ke ini anyanime ọyọhọde uduak esie m̀mê ke ini ufọn mîdụhe ndika iso nyọ idaha, anyanime esikụre.

3. Nso idi uduak anyanime Jehovah, ndien nso ididi utịt esie?

³ Ke adan̄aemi mme owo ẹkemede ndinyene anyanime, Jehovah edi akakan uwụtn̄kpọ edu emi. Ke ediwak isua tọn̄ọ nte idiọkn̄kpọ eketịmede itie ebuana ke ufọt Jehovah ye mme edibotn̄kpọ esie ẹdide owo, Andibot nnyịn ọyọ ye ime onyụn̄ odiomi usụn̄ emi mbon oro ẹkabarede esịt ẹkemede ndinam itie ebuana mmọ ye enye ọfọn. (2 Peter 3:9; 1 John 4:10) Edi ke ini anyanime ediyọhọde uduak esie, Abasi ayanam n̄kpọ aban̄a mme andikokoi nnam idiọkn̄kpọ, adade idiọk editịm n̄kpọ emi esịm utịt.—2 Peter 3:7.

Odu ke N̄kemuyo ye Mme Akpan Edu Abasi

4. (a) Didie ke ẹtịn̄ ẹban̄a anyanime ke N̄wed Abasi Usem Hebrew? (Se n̄ko ikọ idakisọn̄.) (b) Didie ke prọfet Nahum etịn̄ aban̄a Jehovah, ndien nso ke emi ayarade aban̄a anyanime Jehovah?

⁴ Ke N̄wed Abasi usem Hebrew, ẹda ikọ Hebrew iba oro ke ata ata usụn̄ ẹwọrọde “uniọn̄ odudu ibuo” ẹtịn̄ ẹban̄a anyanime ndien ẹkabade mmọ nte “isọpke iyatesịt” ke New World Translation. * Ke etịn̄de aban̄a anyanime Abasi, prọfet Nahum ọkọdọhọ ete: “Jehovah isọpke iyatesịt, enye onyụn̄ okpon odudu, edi enye idiyakke mme edue-isop ẹbọhọ.” (Nahum 1:3) Ntem, anyanime Jehovah idịghe idiọn̄ọ mmeme, esinyụn̄ enyene adan̄a. Ata ọkpọsọn̄ Abasi nditre ndisọp iyatesịt ndinyụn̄ n̄kpon ke odudu ke ukem ini owụt nte ke anyanime esie edi utịp edimụm idem n̄kama oro enyenede uduak. Enye enyene odudu ndinọ ufen, edi esikokoi etre ndisọsọp nnam oro man ọnọ anamidiọk ifet ndinam ukpụhọde. (Ezekiel 18:31, 32) Ke ntre, anyanime Jehovah edi edinam ediwụt ima esie, ndien enye owụt ọniọn̄ esie ke nte enye adade odudu esie anam n̄kpọ.

5. Ke nso usụn̄ ke anyanime Jehovah odu ke n̄kemuyo ye unenikpe esie?

⁵ Anyanime Jehovah odu n̄ko ke n̄kemuyo  ye unenikpe ye edinen ido esie. Enye akayarade idemesie owụt Moses nte “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyan ime, awak ima ye akpanikọ.” (Exodus 34:6) Ediwak isua ke ukperedem, Moses ama ọkwọ ikwọ itoro ọnọ Jehovah ete: “Kpukpru usụn̄ esie [ẹnen]: Abasi akpanikọ emi mînamke ukwan̄n̄kpọ, enye edi eti ye edinen.” (Deuteronomy 32:4) Ih, mbọm, anyanime, unenikpe, ye edinen ido Jehovah kpukpru ẹdiana kiet ẹnam n̄kpọ ke n̄kemuyo.

Anyanime Jehovah Mbemiso Ukwọ

6. Nso n̄wọrọnda uyarade anyanime ke Jehovah okowụt nditọ Adam ye Eve?

⁶ Nsọn̄ibuot Adam ye Eve ke Eden ama esịbe ọsọn̄urua itie ebuana mmọ ye ima ima Andibot mmọ, Jehovah, ke nsinsi. (Genesis 3:8-13, 23, 24) Edisịbe itie ebuana emi ama otụk nditọ mmọ, oro ẹkedade idiọkn̄kpọ, unana mfọnmma, ye n̄kpa, ẹmana. (Rome 5:17-19) Okposụkedi akpa eren ye n̄wan ẹkekoide-koi ẹnam idiọkn̄kpọ, Jehovah ama ayak mmọ ẹnyene nditọ. Ke ukperedem, enye ke ima ima usụn̄ ama ọnọ n̄kpọ ndida nnam nditọ Adam ye Eve ẹkeme ndifiak ntie ke emem ye enye. (John 3:16, 36) Apostle Paul ama anam an̄wan̄a ete: “Abasi etịm ayarade ima eke amade nnyịn, ke emi Christ akpade ke ibuot nnyịn ke adan̄aemi nnyịn isụk idide mme idiọk owo kan̄a. N̄wan̄waediso ndien, sia ẹma ẹnam ikpe ẹtebe nnyịn ke emi ke iyịp Esie, ke ẹyenyan̄a nnyịn ẹsio ke iyat esịt oto ke Enye. Koro edieke Abasi akadade n̄kpa Eyen Esie esịn emem ke ufọt nnyịn ye Idem Esie ke adan̄aemi nnyịn ikedide mme asua, n̄wan̄waediso, sia ima ikabade itie ke emem ye Enye, ke Abasi ayada uwem Eyen Esie anyan̄a nnyịn.”—Rome 5:8-10.

7. Didie ke Jehovah ekenyene anyanime mbemiso Ukwọ, ndien ntak ndikosobo emana oro okodude mbemiso Ukwọ ekenende?

⁷ Ẹma ẹkụt anyanime Jehovah ke eyo Noah. Ke se iwakde ibe isua ikie mbemiso Ukwọ, “Abasi ese ererimbot, ndien, sese, ababiara: koro kpukpru owo ẹkebiatde usụn̄ mmọ ke isọn̄.” (Genesis 6:12) Kpa ye oro, Jehovah ama enyene anyanime ye ubonowo ke esisịt ini. Enye ọkọdọhọ ete: “Spirit mi idin̄wanake ye owo ke nsinsi, ke edidue emi mmọ ẹduede mmọ ẹdi obụk, edi usen mmọ ẹyedi isua ikie ye edịp.” (Genesis 6:3) Isua 120 oro ẹma ẹnọ anam-akpanikọ owo oro Noah ini nditọn̄ọ ubon nnyụn̄ n̄kọn̄ ubom—ke ini Abasi ọkọnọde enye ewụhọ—ndinyụn̄ ndụri mbon emana esie utọn̄ mban̄a Ukwọ oro ekedide. Apostle Peter ekewet ete: “Ke adan̄aemi anyan ime  Abasi etiede ebet ke eyo Noah, tutu ẹma ẹbọp ark, eke owo emi mîwakke, oro edi owo itiaita, ẹsan̄ade ke esịt ẹbe ke mmọn̄ ẹkụt edinyan̄a.” (1 Peter 3:20) Edi akpanikọ, mbon oro mîkodụhe ke ubon Noah ‘ikọdọn̄ke enyịn’ ke ukwọrọikọ esie. (Matthew 24:38, 39, NW) Edi ke ndinam Noah ọkọn̄ ubom onyụn̄ anam utom nte “ọkwọrọ edinen ido,” ndusụk ke ediwak iduọk isua, Jehovah ama ọnọ mbon eyo Noah ifet oro ekemde ndikabade esịt n̄kpọn̄ mme afai afai usụn̄ mmọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ nnọ Jehovah. (2 Peter 2:5; Mme Hebrew 11:7) Ndikosobo idiọk emana oro ke akpatre ama enen̄ede enen.

Eti Uwụtn̄kpọ Anyanime ye Israel

8. Didie ke Jehovah ekenyene anyanime ye idụt Israel?

⁸ Jehovah ama eme anyanime ye Israel enen̄ede ebịghi akan isua 120. Ke se ikebede isua 1,500 eke mbụk mmọ nte ndimek ikọt Abasi, ibat ibat ini kpọt ke otu oro ke nditọ Israel mîkesịnke anyanime Abasi ke udomo ibe adan̄a. N̄kpasịp urua ifan̄ ke ẹma ẹkenyan̄a mmọ ke utịbe utịbe usụn̄ ẹsiọn̄ọ ke Egypt, mmọ ẹma ẹkabade ẹtuak ibuot ẹnọ edisọi n̄kpọ, ẹwụtde idiọk unana ukpono ẹnọ Andinyan̄a mmọ. (Exodus 32:4; Psalm 106:21) Ke mme iduọk isua oro ẹketienede, nditọ Israel ẹma ẹsụk uyo ẹban̄a udia oro Jehovah ọkọnọde mmọ ke utịbe utịbe usụn̄ ke desat, ẹsụk Moses ye Aaron uyo, ẹtịn̄ ikọ ẹdian Jehovah, ẹnyụn̄ ẹnam use ye mme okpono ndem, idem ẹbuanade ke utuakibuot Baal. (Numbers 11:4-6; 14:2-4; 21:5; 25:1-3; 1 Corinth 10:6-11) Jehovah nte enende okpokosobo ikọt esie efep, edi utu ke oro enye ama enyene anyanime.—Numbers 14:11-21.

9. Didie ke Jehovah okowụt nte idide Abasi anyanime ke eyo mme Ebiereikpe ye ke ini ukara ndidem?

⁹ Ke eyo mme ebiereikpe, nditọ Israel ẹma ẹsiduọ ẹdụk ukpono ndem ndien ndien. Ke ini mmọ ẹnamde oro, Jehovah ama esiyak mmọ esịn mme asua mmọ ke ubọk. Edi ke ini mmọ ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ ẹsemede ẹkot enye kaban̄a un̄wam, enye ama esinyene anyanime onyụn̄ anam mme ebiereikpe ẹdaha ẹda ẹnyan̄a mmọ. (Judges 2:17, 18) Ke anyan ini ukara ndidem, ibat ibat ndidem ẹkenọ Jehovah san̄asan̄a utuakibuot. Ndien idem ke ini ẹkedude ke idak ukara mme anam-akpanikọ ndidem, mmọ ẹma ẹsiwak ndibuak utuakibuot akpanikọ ye nsunsu utuakibuot. Ke ini Jehovah ọkọdọn̄de mme prọfet ete ẹketọt mmọ ẹban̄a unana edinam akpanikọ mmọ, mmọ ẹkesimek ndikpan̄ utọn̄ nnọ ndiọi oku ye mme prọfet abian̄a. (Jeremiah 5:31; 25:4-7) Ke akpanikọ, nditọ Israel ẹma ẹkọbọ mme anam-akpanikọ prọfet Jehovah idem ẹwotde ndusụk mmọ. (2 Chronicles 24:20, 21; Utom 7:51, 52) Kpa ye oro, Jehovah ama aka iso ndinyene anyanime.—2 Chronicles 36:15.

Anyanime Jehovah Ikụreke

10. Ini ewe ke anyanime Jehovah ekesịm utịt?

¹⁰ Nte ededi, mbụk owụt nte ke anyanime Abasi enyene adan̄a. Ke 740 M.E.N., enye ama ayak mbon Assyria ẹkan obio ubọn̄ esien Israel duop ẹnyụn̄ ẹtan̄ mme andidụn̄ enye ẹka  ntan̄mfep. (2 Ndidem 17:5, 6) Ndien ke utịt isua ikie oro ẹketienede, enye ama ayak mbon Babylon ẹda ẹkọn̄ ẹdụk obio ubọn̄ esien Judah iba ẹnyụn̄ ẹsobo Jerusalem ye temple esie.—2 Chronicles 36:16-19.

11. Didie ke Jehovah ekenyene anyanime idem ke ini enye ọkọnọde ubiereikpe?

¹¹ Nte ededi, idem ke adan̄aemi ekebierede ikpe ọnọ Israel ye Judah, Jehovah ikefreke ndinyene anyanime. Ebede ke Jeremiah prọfet esie, Jehovah ama ebem iso etịn̄ ete ke ẹyefiak ẹtan̄ ndimek ikọt imọ ẹbok. Enye ọkọdọhọ ete: “Ke adan̄aemi ekemde ke isua ata ye duop ke Babylon, nyedi ndise mbufo, nnyụn̄ nnam eti ikọ mi ọsọn̄ọ ada ye mbufo, nnyụn̄ nda mbufo mfiak ndi ke ebiet emi. . . . Mbufo ẹyenyụn̄ ẹkụt mi; ndien ami nyayak mbufo ẹto ke itie mbuot-ekọn̄ ẹnyọn̄ ẹdi, nnyụn̄ ntan̄ mbufo ke kpukpru mme idụt, ye ke kpukpru ebiet eke mbịnde mbufo nsịn do ndibon.”—Jeremiah 29:10, 14.

12. Didie ke nsụhọ mme Jew ndifiak nnyọn̄ Judah ekedi uduak Abasi ke ebuana ye edidi Messiah?

¹² Ke akpanikọ, nsụhọ ke otu mme Jew oro ẹketan̄de ẹka ntan̄mfep ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ọ ẹdi Judah ẹdifiak ẹdemede utuakibuot Jehovah ke temple oro ẹkefiakde ẹbọp ke Jerusalem. Ke ndisu uduak esie, mme nsụhọ emi ẹkenyene ndikabade ntie nte “mbara eke otode Jehovah,” oro ọnọde nduọkodudu ye uforo. Mmọ n̄ko ẹkenyene ndinyene uko nnyụn̄ n̄kop odudu nte “lion ke otu mme udịm n̄kpri ufene.” (Micah 5:7, 8) Ekeme ndidi edikop odudu nte lion ke otu mme udịm n̄kpri ufene okosu ke eyo Mme Maccabee ke ini mme Jew oro ẹkesịnede ke idak ubon Maccabee ẹkebịnde mme asua mmọ ẹfep ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹfiakde ẹyak temple, emi ẹma ẹkesabade, ẹnọ. Ntem ẹma ẹtịm isọn̄ ye temple oro ẹnịm man mme anam-akpanikọ nsụhọ en̄wen ẹkpekeme ndidara Eyen Abasi ke ini enye ediwọrọde owụt idem do nte Messiah.—Daniel 9:25; Luke 1:13-17, 67-79; 3:15, 21, 22.

13. Idem ke mme Jew ẹma ẹkewot Eyen esie, didie ke Jehovah akaka iso ndinyene anyanime ye mmọ?

¹³ Idem ke mme Jew ẹma ẹkewot Eyen esie, Jehovah ama aka iso ndinyene anyanime ye mmọ ke ufan̄ isua ita ye ubak efen efen, ọnọde mmọ san̄asan̄a ifet edidi se ẹkotde ẹkabade ẹdi ubak mfri eke spirit nnọ Abraham. (Daniel 9:27) * Mbemiso ye ke isua 36 E.N. ama ekebe, ndusụk mme Jew ẹma ẹnyịme ikot emi, ndien ke ntem, nte Paul eketịn̄de ke ukperedem, “nsụhọ odu ke emi, emi ẹmekde mmọ oto ke mfọn.”—Rome 11:5.

14. (a) Ke 36 E.N., mmanie ke ifet edikabade ndi ubak mfri eke spirit nnọ Abraham akatara esịm? (b) Didie ke Paul eketịn̄ ekikere esie kaban̄a usụn̄ oro Jehovah emekde mme andibuana ke Israel eke spirit?

¹⁴ Ke 36 E.N., ifet edikabade ndi ubak mfri eke spirit nnọ Abraham ama atara ke akpa ini esịm mbon oro mîkedịghe mme Jew m̀mê mme okpono Abasi ke ido mme Jew. Mme owo ekededi oro ẹkeyerede ikot oro ẹma ẹkabade n̄ko ẹdi mme andikụt mfọnido Jehovah oro owo mîdotke ye anyanime esie. (Galatia 3: 26-29; Ephesus 2:4-7) Ke owụtde ntotụn̄ọ esịtekọm aban̄a ọniọn̄ ye uduak mbọm mbọm anyanime Jehovah, oro enye adade anam ofụri ibat Israel eke spirit oro ẹkotde ọyọhọ, Paul ama ofiori ete: “Uwak ọniọn̄ ye ifiọk Abasi ẹditụn̄ọ adan̄a didie! Mme ikpe Esie ẹkak owo ndidụn̄ọde adan̄a didie, onyụn̄ ayan̄a owo nditiene nde usụn̄ Esie.”—Rome 11:25, 26, 33; Galatia 6:15, 16.

Anyanime ke Ntak Enyịn̄ Esie

15. Nso idi akpan ntak anyanime Abasi, ndien eneni ewe okoyom ini man ẹbiere?

¹⁵ Ntak emi Jehovah enyenede anyanime? Akpan akpan man ọnọ edisana enyịn̄ esie ubọn̄ onyụn̄ owụt unen itie edikara esie. (1 Samuel 12:20-22) Ama oyom ini man ẹtịm ẹbiere eneni ido uwem oro Satan ekedemerede aban̄a usụn̄ oro Jehovah adade itie edikara Esie anam n̄kpọ ke iso kpukpru edibotn̄kpọ. (Job 1:9-11; 42:2, 5, 6) Ntem, ke ini ẹkefịkde ikọt esie ke Egypt, Jehovah ama ọdọhọ Pharaoh ete: “N̄kọm edi emi ekesịn mi nnịm fi, man n̄wụt fi odudu mi; man ẹnyụn̄ ẹkwọrọ enyịn̄ mi ke ofụri ererimbot.”—Exodus 9:16.

16. (a) Didie ke anyanime Jehovah akanam edi mmemmem enye ndisio ikọt nnọ enyịn̄ esie? (b) Didie ke ẹdinam enyịn̄ Jehovah asana ẹnyụn̄ ẹwụt unen itie edikara esie?

¹⁶ Apostle Paul ama okot oto mme ikọ oro Jehovah eketịn̄de ọnọ Pharaoh ke ini enye akanamde udeme oro anyanime Abasi enyenede ke edinọ edisana enyịn̄ Abasi ubọn̄, an̄wan̄a. Ndien ekem Paul ama ewet ete: “Edi ekpedi nte Abasi, emi enyịmede ndiwụt iyatesịt Esie, ndinyụn̄ nnam owo ẹfiọk odudu Esie, emede anyan ime ye mme eso iyatesịt emi ẹnade ẹnọ nsobo; man oto do Enye akpayarade uwak ubọn̄ Esie ke idem mme eso mbọm, emi Enye ekebemde iso enịm ọnọ ubọn̄; kpa nnyịn, emi Enye okonyụn̄ okotde, idịghe ke otu mme Jew ikpọn̄, edi ke otu mme Gentile nde? Nte emi Enye ọdọhọde ke n̄wed Hosea n̄ko, ete, Nyokot mmọ emi mîkedịghe ikọt Mi, nte, ikọt Mi.” (Rome 9:17, 22-25) Ke ntak oro Jehovah ekenyenede anyanime, enye ama ekeme ‘ndisio ikọt ke otu mme idụt nnọ enyịn̄ Esie.’ (Utom 15:14) Ke idak Jesus Christ, kpa Ibuot mmọ, ‘ndisana ikọt’ emi ẹdi mme adiakpa Obio Ubọn̄ oro Jehovah edidade ndinam akwa enyịn̄ Esie asana ndinyụn̄ n̄wụt unen itie edikara  Esie.—Daniel 2:44; 7:13, 14, 27; Ediyarade 4:9, 10; 5:9, 10.

Anyanime Jehovah Ọwọrọ Edinyan̄a

17, 18. (a) Ke ndinam nso ke nnyịn ke unana edidiọn̄ọ ikeme ndikụt ndudue nnọ Jehovah ke enye ndinyene anyanime? (b) Ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndise anyanime Jehovah didie?

¹⁷ Toto ke akpa ini oro ubonowo ọkọduọde odụk idiọkn̄kpọ tutu esịm idahaemi, Jehovah owụt nte imọ idide Abasi anyanime. Anyanime esie mbemiso Ukwọ ama ayak ini odu man ẹnọ ntọt oro ekemde ẹnyụn̄ ẹkọn̄ ubom kaban̄a edinyan̄a. Edi ime esie ama esịm utịt, ndien Ukwọ ama edi. Ukem ntre mfịn, Jehovah enyene anyanime, ndien emi ebịghi akan nte ndusụk owo ẹkekerede. Nte ededi, oro idịghe ntak ndomokiet ndiduọk idotenyịn. Ndinam ntre ekpedi ukem ye edikụt ndudue nnọ Abasi ke enye ndinyene anyanime. Paul ama obụp ete: “M̀mê esịn uwak mfọnido ye ododop ye anyan ime Esie ke ndek, ke mûfiọkke ete mfọnido Abasi ada fi odụk ke edikabade esịt?”—Rome 2:4.

¹⁸ Owo nnyịn ndomokiet ikemeke ndifiọk ọyọhọ ọyọhọ adan̄a nte nnyịn iyomde anyanime Abasi man inyene unyịme esie kaban̄a edinyan̄a. Paul eteme nnyịn ete ‘isan̄a ye ndịk ye nnyek-idem inam edinyan̄a nnyịn ọwọrọ usụn̄.’ (Philippi 2:12) Apostle Peter ekewet ọnọ ẹsọk mme ekemmọ Christian ete: “Ọbọn̄ iduọnke ke edinam un̄wọn̄ọ Esie, ke ido nte ndusụk owo ẹkerede ẹte, Enye ọduọn; Enye akam enyene anyan ime ye mbufo, inyụn̄ iyomke baba owo kiet atak, edi oyom kpukpru owo ẹtua n̄kpọfiọk ẹkabade esịt.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.)—2 Peter 3:9.

19. Ke nso usụn̄ ke nnyịn ikeme ndida anyanime Jehovah nnam n̄kpọ ke eti usụn̄?

¹⁹ Ntem, ẹyak nnyịn ikûnana ime ke usụn̄ nte Jehovah anamde n̄kpọ. Utu ke oro, ẹyak nnyịn inam n̄kaiso item Peter inyụn̄ ‘ida ite anyan ime Ọbọn̄ nnyịn ọwọrọ edinyan̄a.’ Edinyan̄a mmanie? Eke nnyịn ye, ke ntatara usụn̄, eke anana-ibat mbon efen oro osụk anade ẹkop “gospel ubọn̄ Abasi emi.” (2 Peter 3:15; Matthew 24:14) Emi ayan̄wam nnyịn ndiwụt esịtekọm mban̄a udomo anyanime oro Jehovah enyenede onyụn̄ onụk nnyịn ndinyene anyanime ke nte nnyịn inamde n̄kpọ ye mbon efen.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

• Nso ke ikọ oro “anyan ime” ọwọrọ ke Bible?

• Didie ke Jehovah ekenyene anyanime mbemiso Ukwọ, ke ẹma ẹketo ntan̄mfep ke Babylon ẹdi, ye ke akpa isua ikie E.N.?

• Kaban̄a mme akpan ntak ewe ke Jehovah enyene anyanime?

• Didie ke nnyịn ikpese anyanime Jehovah?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 9]

Anyanime oro Jehovah ekenyenede mbemiso Ukwọ ama ọnọ mme owo ifet oro ekemde ndikabade esịt

[Ndise ke page 10]

Ke Babylon ama ọkọduọ, mme Jew ẹma ẹbọ ufọn ẹto anyanime Jehovah

[Ndise ke page 11]

Ke akpa isua ikie, mme Jew ye mbon oro mîdịghe mme Jew ẹma ẹbọ ufọn ẹto anyanime Jehovah

[Mme ndise ke page 12]

Mme Christian mfịn ẹda anyanime Jehovah ẹnam n̄kpọ ke eti usụn̄