Mfọnmma Ibet—Enyene Ufọn

Ke adan̄aemi ata ediwak owo ẹsede Mfọnmma Ibet nte ukpepn̄kpọ ido uwem oro Jesus ọkọtọn̄ọde, enye ke idemesie ọkọdọhọ ete: “Ukpep-n̄kpọ eke nnọde idịghe Okịm, edi edi eke Andidọn̄ Mi.”—John 7:16.

 IH, Andikọtọn̄ọ se Jesus ekekpepde, esịnede se ẹkedide ẹdidiọn̄ọ nte Mfọnmma Ibet, edi enye emi okosiode Jesus ọdọn̄, oro edi Andibot, kpa Jehovah Abasi.

Abasi ke akpa okoyom ofụri ubonowo ẹnam n̄kpọ ye kiet eken kpa nte mmọ ẹkpemade ẹnam n̄kpọ ye mmimọ. Enye ama enịm mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ edikere mban̄a mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen ke usụn̄ emi enye okobotde owo: “Ntem ke Abasi obot owo esịn ke mbiet esiemmọ, ke mbiet Abasi ke obot enye; eren ye n̄wan ke obot mmọ.” (Genesis 1:27) Emi ọwọrọ ete ke Abasi ama ọnọ owo ndusụk udomo n̄wọrọnda edu esie ke ima ima usụn̄  man mmọ ẹkpekeme ndidara uwem ke emem, inemesịt, ye ke edidianakiet—ke nsinsi. Ke ini ẹnọde enye ukpep nte ọfọnde, ubieresịt oro Abasi ọkọnọde mmọ akpada mmọ usụn̄ ndinam n̄kpọ ye mbon en̄wen ukem nte mmọ ke idemmọ ẹkpemade ẹnam ye mmimọ.

Ibụk Ọtọn̄ọ

Sia ubonowo ekenyenede utọ eti ntọn̄ọ oro, nso iketịbe? Ke nditịn̄ ibio ibio, ibụk ama ọtọn̄ọ. Ata ediwak owo ẹmehe ye mbụk Bible aban̄ade se akpa eren ye n̄wan ẹkenamde, nte ẹwetde ke Genesis ibuot 3. Ke Satan, kpa andibiọn̄ọ kpukpru ndinen idaha Abasi esịnde udọn̄ ọnọ, Adam ye Eve ke ibụk ẹma ẹsịn itie edikara Abasi ẹnyụn̄ ẹmek ndida ke idem mbiere n̄kpọ nnọ idem. Ibụk ibụk edinam nsọn̄ibuot mmọ ikadaha akwa ntakurua isọk mmọ kpọt edi ama ada n̄ko akama-mmọn̄eyet utịp ọsọk kpukpru nditọ mmọ ini iso. Oro ekedi in̄wan̄-in̄wan̄ ediwụt idiọk utịp edifụmi ukpepn̄kpọ oro ẹkedide ẹdidiọn̄ọ nte Mfọnmma Ibet. Mmọdo, ‘idiọk-n̄kpọ ama oto owo kiet odụk ke ererimbot, n̄kpa onyụn̄ oto ke idiọk-n̄kpọ oro odụk; n̄kpa onyụn̄ ebe esịm kpukpru owo, koro kpukpru owo ẹma ẹnam idiọk-n̄kpọ.’—Rome 5:12.

Okposụkedi ofụri ubonowo ekesịnde mme ima ima usụn̄ Jehovah Abasi, enye ikọkpọn̄ke mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah ama ọnọ idụt Israel Ibet esie ndida mmọ usụn̄. Ibet oro ama ekpep mmọ ndinam n̄kpọ ye mbon en̄wen kpa nte mmọ ke idemmọ ẹkpemade ẹnam ye mmimọ. Enye ama ọnọ ndausụn̄ ke nte ẹkpenamde n̄kpọ ye ifịn, nditọakpa, ye mme ebeakpa. Enye ama owụt se ẹkpenamde ẹban̄a en̄wan, edimụm owo ke n̄kanubọk, ye uyịpinọ. Mme ibet usanaidem ẹma ẹwụt edikere mban̄a nsọn̄idem mbon en̄wen. Mme ibet ẹban̄ade idan̄ ẹma ẹkam ẹdu. Jehovah ama etịn̄ Ibet esie ibio ibio ke ndidọhọ mme owo ete: “Ma mbọhọ-idụn̄ fo nte idem fo,” kpa ikọ oro Jesus ke ukperedem okokotde oto. (Leviticus 19:18; Matthew 22:39, 40) Ibet oro ama etịn̄ n̄ko  nte ẹkpenamde n̄kpọ ye isenowo oro ẹkedụn̄de ye nditọ Israel. Ibet oro ọkọdọhọ ete: “Kûnyụn̄ ufịk esen owo koro mbufo ẹmefiọk esịt esen owo: koro mbufo ẹkedide isen ke isọn̄ Egypt.” Ke ikọ efen, nditọ Israel ẹkenyene nditua mme ubuene mbọm nnyụn̄ mfọn ido ye mmọ.—Exodus 23:9; Leviticus 19:34; Deuteronomy 10:19.

Adan̄a nte Israel ekenịmde Ibet oro ke ofụri esịt, Jehovah ama ọdiọn̄ idụt oro. Ke idak ukara David ye Solomon, idụt oro ama oforo ndien mme owo ẹma ẹkop inemesịt ye uyụhọ. Mbụkeset kiet asian nnyịn ete: “Judah ye Israel ẹkewak, nte ntan emi odude ke mben inyan̄ ke uwak, ke ẹdia n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄, ẹnyụn̄ ẹdat esịt. Ndien Judah ye Israel ẹdụn̄ ke ifụre, kpukpru owo ke idak vine mmọ ye eto fig mmọ.”—1 Ndidem 4:20, 25.

Ke mfụhọ, emem ye ifụre idụt oro ikebịghike. Okposụkedi ẹkenyenede Ibet Abasi, nditọ Israel ikenịmke enye, mmọ ẹma ẹyak ibụk ọbiọn̄ọ mmọ ndikere mban̄a mbon en̄wen. Emi, ke adianade ye mfiakedem, ama anam n̄kpọ ọsọn̄ ye mmọ owo kiet kiet ye nte idụt. Ke akpatre, ke 607 M.E.N., Jehovah ama ayak mbon Babylon ẹsobo obio ubọn̄ Judah, kpa obio Jerusalem, idem ye akwa temple oro okodude do. Kaban̄a nso ntak? “Koro mbufo mîkopke uyo mi, Jehovah ọdọhọ, ete, Sese, mmọn̄ ndọn̄ ẹkeda kpukpru mme orụk edem edere, nnyụn̄ ndọn̄ utom ke ọtọ Nebuchadrezzar edidem Babylon owo mi, nnyụn̄ nda mmọ ndi ekọn̄ ye isọn̄ emi, ye mme andidụn̄ enye, ye kpukpru mme idụt emi ẹkande enye ẹkụk; nyonyụn̄ nsobo mmọ, fap, nnyụn̄ nnịm mmọ ke n̄wụre, ye n̄kpọ nsi, ye ke nsinsi ndon.” (Jeremiah 25:8, 9) Nso ufen ke mmọ ẹkenyene ndibọ ntem ke ndikọkpọn̄ edisana utuakibuot Jehovah!

Uwụtn̄kpọ Ndikpebe

Ke n̄kan̄ eken, Jesus Christ ikekpepke-kpep Mfọnmma Ibet kpọt edi ama enịm mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ n̄ko ke ndinenịm enye. Enye ama enen̄ede ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen. (Matthew 9:36; 14:14; Luke 5:12, 13) Ini kiet, ke ekperede obio Nain, Jesus ama okụt ebeakpa oro ekenen̄erede okop mfụhọ ke otuowo oro ẹkekade ndibụk n̄kukụre eyeneren esie. Mbụk Bible oro ọdọhọ ete: “Ke adan̄aemi Ọbọn̄ okụtde n̄wan oro, atua enye mbọm.” (Luke 7:11-16) Nte Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words ọdọhọde, ikọ oro ‘atua mbọm’ ada ọnọ “edidi se esịt onụkde.” Enye ama okop ubiak oro n̄wan oro okokopde, ndien oro ama onụk enye ndinam in̄wan̄-in̄wan̄ usio-ukot ndisụhọde ubiak esie. Ebeakpa oro okokop idatesịt didie ntem ke ini Jesus akanamde eyeneren esie eset ke n̄kpa onyụn̄ ‘ayakde enye ọnọ eka esie’!

Ke akpatre, ke n̄kemuyo ye uduak Abasi, Jesus ama enyịme ndibọ ndutụhọ ndinyụn̄ nnọ uwem esie nte ufak man ubonowo ekeme ndiwọrọ ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa. Emi ekedi akakan uwụtn̄kpọ edida Mfọnmma Ibet ndu uwem.—Matthew 20:28; John 15:13; Mme Hebrew 4:15.

Mbon Oro Ẹdade Mfọnmma Ibet Ẹdu Uwem

Ndi odu mme owo oro ẹnen̄erede ẹda Mfọnmma Ibet ẹdu uwem ke eyo nnyịn? Ih, ndien idịghe n̄kukụre ke ini eferede mmọ ke idem. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Ekọn̄ Ererimbot II ke Nazi Germany, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹka iso ndibuọt idem ke Abasi ndinyụn̄ mma mbọhọidụn̄ mmọ, ẹma ẹnyụn̄ ẹsịn ndibiat Mfọnmma Ibet. Ke adan̄aemi Ukara ekenyịkde mme owo ndisua nnyụn̄ nsari kpukpru mme Jew, Mme Ntiense ẹma ẹka iso ndinịm Mfọnmma Ibet. Idem ke mme itienna ekikere, mmọ ẹma ẹka iso ndikere mban̄a mme ekemmọ owo, ẹbuanade udia mmọ oro mîkawakke ye mme Jew ye mbon oro mîkedịghe mme Jew oro ẹketiede biọn̄. N̄ko-n̄ko, okposụkedi Ukara okowụkde mmọ ete ẹmen n̄kpọekọn̄ ẹkewot mbon en̄wen, mmọ ẹma ẹsịn ndinam oro, kpa nte mmọ mîkoyomke mbon en̄wen ẹwot mmimọ. Mmọ ẹkpenam didie ẹwot mbon oro akanade mmọ ẹma nte idemmọ? Ke ntak mmọ ẹkesịnde ndinam emi, ẹma ẹnọ ediwak mmọ ẹka mme itienna ekikere ẹnyụn̄ ẹwot ediwak mmọ.—Matthew 5:43-48.

Nte afo okotde ibuotikọ emi, afo ọmọbọ  ufọn oto uwụtn̄kpọ Mfọnmma Ibet en̄wen. Mme Ntiense Jehovah ẹfiọk ẹte ke ediwak owo ke ẹbọ ndutụhọ mfịn ye unana idotenyịn ye unana un̄wam. Ke ntak emi, Mme Ntiense ẹnọ idem unyịme unyịme ndin̄wam mbon en̄wen ndikpep mban̄a idotenyịn ye eti ndausụn̄ oro ẹdude ke Bible. Enye edi ubak utom unọ ukpep eke ofụri ererimbot oro ẹnamde idahaemi ke anana-mbiet udomo. Nso idi utịp? Nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke Isaiah 2:2-4, ‘ẹkpep ediwak owo,’ ke akpanikọ se ibede owo miliọn itiokiet ke ofụri ererimbot, ‘ido Jehovah, mmọ ẹnyụn̄ ẹsan̄a ke usụn̄ esie.’ Ke ndamban̄a usụn̄, mmọ ẹkpep ‘ndida ofụt mmọ ndom n̄kpọ ufụn̄ isọn̄, nnyụn̄ nda eduat mmọ ndom ikwa udiọn̄ vine.’ Mmọ ẹnyene emem ye ifụre ke mme ini afanikọn̄ emi.

Nso Kaban̄a Fi?

Tie kere esisịt ban̄a ọkpọsọn̄ ubiak ye ndutụhọ oro edifụmi Mfọnmma Ibet adade ọsọk ubonowo toto ke nsọn̄ibuot oro Satan kpa Devil ekesịnde nsọk ọnọ ke Eden. Jehovah aduak ndikpụhọde idaha oro ke mîbịghike. Didie? “Ẹma ẹsio Eyen Abasi ẹnịm ke ntak emi, man Enye akpabiat utom Satan.” (1 John 3:8) Emi editịbe ke idak ukara Obio Ubọn̄ Abasi, ke ubọk Jesus Christ, oro enyenede eti ibuot onyụn̄ enyenede ukeme, kpa enye emi ekekpepde okonyụn̄ adade Mfọnmma Ibet odu uwem.—Psalm 37:9-11; Daniel 2:44.

Edidem David eke Israel eset ọkọdọhọ ete: “N̄kedi eyenọwọn̄, ndien ndi ebiowo n̄ko; n̄kanam n̄kwe nte ẹkpọn̄de eti owo, nte ubon esie ẹnyụn̄ ẹsan̄ade inọk. Kpukpru ini enye atua owo mbọm, onyụn̄ ọnọ ke ebuọt; ndien ọfọn ọnọ ubon esie.” (Psalm 37:25, 26) Nte afo unyịmeke nte ata ediwak owo mfịn ke ẹbọbọ enọ ẹnyụn̄ ẹbọ owo n̄kpọ ke n̄kanubọk utu ke ‘nditua owo mbọm nnyụn̄ nnọ enye ebuọt’? Nte an̄wan̄ade, ndinịm Mfọnmma Ibet ekeme ndisụn̄ọ ke ata emem ye ifụre koro enye anam nnyịn idu ke idaha edibọ mme edidiọn̄ idahaemi ye ke ini iso ke idak Obio Ubọn̄ Abasi. Obio Ubọn̄ Abasi oyosio kpukpru ibụk ye idiọkido efep ke isọn̄ onyụn̄ anam obufa editịm n̄kpọ Abasi ada itie mbiara ndutịm ukara owo eke idahaemi. Ekem, kpukpru owo ẹyekop inemesịt ndida Mfọnmma Ibet ndu uwem.—Psalm 29:11; 2 Peter 3:13.

[Mme ndise ke page 4, 5]

Jesus ikekpepke-kpep mme owo Mfọnmma Ibet kpọt edi ama enịm mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ n̄ko ke ndinenịm enye

[Mme ndise ke page 7]

Ndinịm Mfọnmma Ibet ekeme ndisụn̄ọ ke ata emem ye ifụre