Mfọnmma Ibet—Ukpepn̄kpọ Ofụri Ekondo

“Ntre sededi mbufo ẹyomde owo ẹnam ye mbufo, ẹnam kpa ntre ye mmọ.”—Matthew 7:12.

 JESUS CHRIST eketịn̄ mme ikọ emi ke ọwọrọetop Ukwọrọikọ esie oro ke Obot ke se ikperede ndisịm tọsịn isua iba emi ẹkebede. Ke ediwak isua ikie tọn̄ọ ke ini oro, ẹmetịn̄ ẹnyụn̄ ẹwet ekese ẹban̄a in̄wan̄-in̄wan̄ ikọ oro. Ke uwụtn̄kpọ, ẹtoro enye nte “ata akpan ubak N̄wed Abasi,” “ibio ibio editịn̄ se idide utom emi Christian enyenede ndinam nnọ mbọhọidụn̄ esie,” ye “akpan edumbet ido uwem.” Ẹtịm ẹdiọn̄ọ enye tutu eyedi se ẹwakde ndikot enye Mfọnmma Ibet.

Nte ededi, idịghe mme inua-okot Christian kpọt ẹnyịme ekikere aban̄ade Mfọnmma Ibet. Ido Ukpono Mme Jew, Ido Ukpono Buddha ye ukpepn̄kpọ akwaifiọk Greece kpukpru ẹma ẹkpep akpan edumbet ido uwem emi ke usụn̄ kiet m̀mê eken. Mbon oro ẹdụn̄de ke Nsannsan Edem Usiahautịn akpan akpan ẹtịm ẹmehe ye ikọ Confucius, oro ẹkponode ke Edem Usiahautịn nte akakan ọfiọkn̄kpọ owo ye andikpep. Ke The Analects, kpa ọyọhọ ita ke otu Four Books oro Confucius ekewetde, ẹtịn̄ ẹban̄a ekikere emi utịm ikata. Ke ini ọkọbọrọde mme mbụme nditọ ukpepn̄kpọ esie, Confucius ama ọdọhọ utịm ikaba ete: “Se mbufo mîyomke ẹnam ye mbufo, ẹkûnam ye mbon en̄wen.” Ke idaha efen, ke ini eyen ukpepn̄kpọ esie oro Zigong akanamde inua ete “Se mmenyomke mbon en̄wen ẹnam ye ami, nnamke oro n̄ko ye mmọ,” andikpep oro ama ọbọrọ ke usụn̄ anamde enye ekere n̄kpọ mi ete, “Ih, edi afo ukemeke ndinam emi kan̄a.”

Ke okotde mme ikọ emi, owo ekeme ndikụt nte ke ikọ Confucius edi usụn̄ en̄wen nditịn̄ se Jesus eketịn̄de ke ukperedem. In̄wan̄-in̄wan̄ ukpụhọde edi nte ke Mfọnmma Ibet oro Jesus ọkọnọde oyom ete ẹnanam se ifọnde ẹnọ mbon en̄wen. Yak idọhọ ke mme owo ẹnam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye nnennen ikọ Jesus, ẹkerede ẹban̄a ẹnyụn̄ ẹnamde usio-ukot ndin̄wam mbon en̄wen, ẹdade edumbet emi ẹdu uwem ke usen ke usen. Nte afo emekere ke oro akpanam ererimbot mfịn ọfọn? Eyịghe idụhe nte ke akpanam.

Edide ẹtịn̄ ẹban̄a ibet emi ke nnennen usụn̄ m̀mê ke usụn̄ en̄wen ekededi, akpan n̄kpọ edi nte ke mme owo oro ẹdude uwem ke nsio nsio ini ye ebiet ẹnyụn̄ ẹnyenede nsio nsio idaha ke uwem ẹnen̄ede ẹkọn̄ mbuọtidem ke Mfọnmma Ibet. Emi n̄kukụre owụt ke se Jesus eketịn̄de ke Ukwọrọikọ oro ke Obot edi ukpepn̄kpọ ofụri  ekondo oro otụkde uwem mme owo ke kpukpru ebiet ye kpukpru eyo.

Bụp idemfo: ‘Nte n̄kpama ẹnam n̄kpọ ye ami ukpono ukpono, ke unana asari, ye ke edinam akpanikọ? Nte n̄kpama ndidu uwem ke ererimbot oro asari eke orụk, ubiatibet, ye ekọn̄ mîdụhe? Nte n̄kpama ndidu ke ubon oro kpukpru owo ẹkerede ẹban̄a mme udọn̄ ye mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen?’ Ke akpanikọ, anie mîkpamaha mme utọ idaha emi? Akpanikọ edi nte ke ibat ibat owo kpọt ẹsobo mme utọ idaha emi. Ata ediwak owo ikam ikpaha-kpa idem ndidori enyịn mban̄a mme utọ n̄kpọ emi.

Ẹbiat Mfọnmma Ibet

Ke ofụri mbụk, ẹsinam n̄kpọ idiọk idiọk ye ubonowo ẹnyụn̄ ẹfụmi unen mme owo ofụri ofụri. Emi esịne edinyam ifịn ke Africa, mme itienna n̄kpa Nazi, edinyịk nditọwọn̄ ndọn̄ ke utom, ye ibak ibak ediwot ofụri orụk ke ediwak ebiet. Mme enyene-ndịk idaha ẹkeme ndiwak n̄kan emi.

Mfịn, ererimbot ifiọk ubotn̄kpọ nnyịn edi ibụk. Ibat ibat owo kpọt ẹkere ẹban̄a mbon en̄wen ke ini ifụre m̀mê unen mmọ ẹdude ke itiendịk. (2 Timothy 3:1-5) Ntak emi ata ediwak owo ẹkabarede ẹtie ibụk ibụk, ibak ibak, ẹnanade esịtmbọm, ẹnyụn̄ ẹkerede ẹban̄a idemmọ kpọt? Nte idịghe koro ẹfụmide Mfọnmma Ibet nte ido eset oro mîdịghe ata idem n̄kpọ, okposụkedi ẹsụk ẹdiọn̄ọde enye ntatara ntatara? Ke mfụhọ, emi edi ntre idem ye ediwak mbon oro ẹdọhọde nte inịmde Abasi ke akpanikọ. Ndien ke ibierede itiene se ikade iso, mme owo ẹdikaka iso idi ibụk.

Ke ntre, mme akpan mbụme oro anade ẹkere ẹban̄a ẹdi: Ndida Mfọnmma Ibet ndu uwem abuana nso? Ndi owo ekededi ke osụk adada enye odu uwem? Ndi tutu amama ini oyodu emi ofụri ubonowo edidude uwem ekekem ye Mfọnmma Ibet? Ke oyomde nnennen ibọrọ ọnọ mme mbụme emi, mbọk kot ibuotikọ oro etienede.

[Ndise ke page 3]

Confucius ye mbon en̄wen ẹma ẹkpep Mfọnmma Ibet ke nsio nsio usụn̄