Mme Ibet Abasi Ẹdi ke Ufọn Nnyịn

“Mmama [ibet, NW] fo didie!”—PSALM 119:97.

1. Nso idi ọsọ edu ẹnyenede ẹban̄a nsụkibuot nnọ mme ibet Abasi?

 EDISỤK ibuot nnọ mme ibet Abasi idịghe ọsọ edu mfịn. Ye ediwak owo, etie nte ke ufọn idụhe ndisụk ibuot nnọ n̄kon̄n̄kan odudu ukara oro enyịn mîkwe. Nnyịn idu uwem ke ini emi ẹdade eti ido uwem nte ọkpọkpọ mbubehe, ini emi ukpụhọde mîdụhe ke ufọt eti ye idiọk idaha. (Mme N̄ke 17:15; Isaiah 5:20) Ke ndiwụt usụn̄ ukere n̄kpọ oro edide ọsọ n̄kpọ ke ediwak n̄kaowo oro ananade udọn̄ ke ido ukpono, ndụn̄ọde kiet eke ndondo emi owụt nte ke “ata ediwak mbon America ẹyom ndibiere nnọ idemmọ se inende, se ifọnde, ye se inyenede uduak.” Mmọ ẹdọhọ ke mmimọ “iyomke ọkpọsọn̄ Abasi. Iyomke n̄kpọsọn̄ ibet. Iyomke n̄kpọsọn̄ owo emi ẹbierede mme idaha ido uwem m̀mê mme idaha eken.” Anam ndụn̄ọde n̄kaowo kiet ọkọdọhọ ete ke mfịn “ẹdori enyịn ndikụt mme owo ẹbierede ẹnọ idemmọ se ndidu eti ye edisana uwem ọwọrọde.” Enye ama aka iso ete: “Orụk ukara ekededi oro okon̄de akan enyene ndinam mme ewụhọ esie ẹsan̄a ẹkekem ye mme udọn̄ owo.”

2. Didie ke akpa editịn̄ mban̄a ibet ke Bible enyene n̄kpet n̄kpet ebuana ye edinyene edidiọn̄ ye unyịme Abasi?

² Sia ata ediwak owo ẹyịkde ufọn ibet Jehovah, oyom nnyịn isọn̄ọ inịm ke akpanikọ nte ke mme idaha Abasi ẹdi ke ufọn nnyịn. Edi n̄kpọ udọn̄ ndikere mban̄a uwetn̄kpọ emi ẹbemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a ibet ke Bible. Ke Genesis 26:5, nnyịn ikot ikọ Abasi do ite: ‘Abraham ama enịm ido mi, ye mbet mi, ye ewụhọ mi, ye item mi.’ Ẹketịn̄ mme ikọ oro ediwak isua ikie mbemiso Jehovah ọkọnọde mme andito ubon Abraham ọyọhọ ibet. Didie ke Abasi ọkọnọ nsụkibuot Abraham, esịnede edisụk ibuot nnọ mme ibet Esie, utịp? Jehovah Abasi ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ enye ete: “Kpukpru mme idụt ke ererimbot ẹyenyụn̄ ẹkụt mfọn eke otode ke ubon fo.” (Genesis 22:18) Edisụk ibuot nnọ mme ibet Abasi ke ntem enyene n̄kpet n̄kpet ebuana ye edinyene edidiọn̄ ye unyịme Abasi.

3. (a) Nso edu ke andiwet psalm kiet ekenyene aban̄a ibet Jehovah? (b) Mme mbụme ewe ẹdot nnyịn ndikere mban̄a?

³ Kiet ke otu mme andiwet psalm—eyedi eyen ọbọn̄ ye edidem Judah ini iso—ama enyene edu oro mîsiwakke ndinyene ebuana ye ibet. Enye eketịn̄ ọnọ Abasi ete: “Mmama ibet fo didie!” (Psalm 119:97, NW) Emi ikedịghe ikpîkpu ibụmede ntụk. Enye ekedi ediwụt ima ẹnyenede ẹnọ uduak Abasi nte ẹwụtde ke ibet esie. Jesus Christ, kpa mfọnmma Eyen Abasi, ama enyene ukem edu oro. Ẹma ẹtịn̄ ẹban̄a Jesus ke ntịn̄nnịm ikọ nte ọdọhọde ete: “Mmama ndinam se afo amade, O Abasi mi, mbet fo onyụn̄ odu mi ke esịt.” (Psalm 40:8; Mme Hebrew 10:9) Nso kaban̄a nnyịn? Nte nnyịn imesikop idatesịt ndinam uduak Abasi? Nte nnyịn imenịm ke akpanikọ  ite ke mme ibet Jehovah ẹnyene ufọn? Nso itie ke edisụk ibuot nnọ mme ibet Abasi enyene ke utuakibuot nnyịn, ke uwem nnyịn eke usen ke usen, ke mme ubiere oro nnyịn inamde, ye ke itie ebuana nnyịn ye mbon en̄wen? Man ima ibet Abasi, nnyịn iyanam ọfọn ndifiọk ntak emi Abasi enyenede unen ndinịm nnyụn̄ n̄kụt nte ke ẹnịm mme ibet.

Jehovah—Ọnọ-Ibet Emi Enyenede Unen

4. Ntak emi Jehovah edide akakan, Ọnọ-ibet emi enyenede unen?

⁴ Nte Andibot, Jehovah edi akakan, Ọnọ-ibet emi enyenede unen ke ekondo. (Ediyarade 4:10b) Prọfet Isaiah ọkọdọhọ ete: “Jehovah edi owụk-ewụhọ nnyịn.” (Isaiah 33:22) Enye enịm mme ibet obot emi ẹkarade mme edibotn̄kpọ emi ẹnyenede uwem ye mbon oro mînyeneke. (Job 38:4-38; 39:1-12; Psalm 104:5-19) Nte edibotn̄kpọ Abasi, owo odu ke idak mme ibet obot Jehovah. Ndien okposụkedi owo enyenede ifụre ndibiere n̄kpọ nnọ idem, ekemede ndikọk ibuot ke idemesie, enye okop inemesịt n̄kukụre ke ini enye osụkde idem ọnọ mme ibet ido uwem ye mme ibet eke spirit Abasi.—Rome 12:1; 1 Corinth 2:14-16.

5. Didie ke edumbet eke Galatia 6:7 edi akpanikọ kaban̄a mme ibet Abasi?

⁵ Nte nnyịn ifiọkde, owo ikemeke ndibiat mme ibet obot Jehovah. (Jeremiah 33:20, 21) Edieke owo anamde n̄kpọ ke ntuaha ye ndusụk ibet obot, utọ nte ibet aban̄ade odudu oro odụride n̄kpọ aka isọn̄, enye esikụt mme utịp. Ukem ntre, owo ikemeke ndikpụhọde mme ibet ido uwem Abasi, owo inyụn̄ ikemeke ndibiọn̄ọ m̀mê ndibiat mmọ ye unana edibọ ufen. Ẹnam mmọ kpa nte ẹnamde mme ibet obot esie, okposụkedi ekemede ndidi utịp ididịghe ke ndondo oro. “Owo ikemeke ndibian̄a Abasi: se ededi owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk.”—Galatia 6:7; 1 Timothy 5:24.

Se Ibet Jehovah Esịnede

6. Mme ibet Abasi ẹsịne nso?

⁶ N̄wọrọnda ibet Abasi emi ẹkewụtde ekedi Ibet Moses. (Rome 7:12) Nte ini akakade, Jehovah Abasi ama anam “ibet Christ” ada itie Ibet Moses. * (Galatia 6:2; 1 Corinth 9:21) Nte mme Christian emi ẹdude ke idak “edifọn ibet Abasi emi anamde owo ọwọrọ ufụn,” nnyịn imọfiọk ite ke ibet Abasi itreke ye ndusụk ikpehe uwem nnyịn, utọ nte mme ukpepn̄kpọ oro ẹnịmde ke akpanikọ, m̀mê mme edinam. Mme idaha esie ẹkara kpukpru ikpehe uwem, ẹsịnede mme mbubehe ubon, mme edinam mbubehe, edu uwem ye mbon isio uduot, edu uwem ye mme ekemmọ Christian, ye edibuana ke utuakibuot akpanikọ.—James 1:25, 27.

7. Nọ mme uwụtn̄kpọ akpan ibet Abasi.

⁷ Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọdọhọ ete: “Mbon-use ye mme okpono-ndem, ye mme ẹsịn-efịbe, ye mmọ eke ẹbietde iban, ye mmọ eke ẹsabarede idem, ye mme inọ, ye mme ẹsịn esịt ke n̄kpọ owo, ye mme oyụhọ mmịn, ye mbon idiọk inua, ye mme akan owo ubọk ididaha Obio Ubọn̄ Abasi inyene.” (1 Corinth 6:9, 10) Ih, efịbe ye use idịghe sụk “unam ima.” Mme edinam idan̄ ukemuduot idịghe ikpîkpu “ukpụhọde usụn̄uwem.” Mmọ emi ẹdi edibiat ibet Jehovah. Ndien ntre ke edi ye mme utọ n̄kpọ nte uyịpinọ, usu nsu, ye edidọk. (Psalm 101:5; Colossae 3:9; 1 Peter 4:15) James ama akpan nnam-inua, ke adan̄aemi Paul eketemede nnyịn ete ifep ndisịme ikọ ye ikọ idiọk mbubru. (Ephesus 5:4; James 4:16) Ye mme Christian, kpukpru ibet ido uwem emi ẹdi ubak mfọnmma ibet Abasi.—Psalm 19:7.

8. (a) Ibet Jehovah etie didie? (b) Nso ke ikọ Hebrew oro adade ọnọ “ibet” enen̄ede ọwọrọ?

⁸ Mme utọ akpan edumbet oro ke Ikọ Jehovah ẹyarade nte ke ibet esie akan ikpîkpu udịm udịm ibet emi ẹtiede uyịre uyịre. Enye edi isọn̄ ọnọ uwem emi adade ukem ukem, emi enyenede se ọwọrọde, onyụn̄ otụkde kpukpru ikpehe edu uwem ke eti usụn̄. Ibet Abasi ọbọbọp, esịne eti ido uwem, onyụn̄ ọnọ ukpep. (Psalm 119:72) Ẹkabade ikọ oro “ibet” nte andiwet psalm adade etịn̄ ikọ ẹto ikọ Hebrew oro toh·rahʹ. Eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet ọdọhọ ete: “Ẹda ikọ emi eto ikọedinam oro ọwọrọde teme, da usụn̄, ket, nụk aka iso. Do, se enye . . . ọwọrọde  edi ibet ido uwem.” Ye andiwet psalm, ibet oro ekedi enọ otode Abasi. Nte nnyịn ikpadaha enye ke ọsọn̄urua n̄kpọ ukem ntre, iyakde enye akara usụn̄ uwem nnyịn?

9, 10. (a) Ntak emi nnyịn iyomde ndausụn̄ oro ẹkemede ndiberi edem? (b) Nso idi n̄kukụre usụn̄ oro nnyịn ikemede ndinyene inem inem uwem oro okụtde unen?

⁹ Kpukpru edibotn̄kpọ ẹyom ndausụn̄ oro ẹkemede ndiberi edem. Emi edi ntre ye Jesus ye mme angel eken, emi ẹkon̄de ẹkan owo. (Psalm 8:5; John 5:30; 6:38; Mme Hebrew 2:7; Ediyarade 22:8, 9) Edieke mme mfọnmma edibotn̄kpọ emi ẹkemede ndibọ ufọn nto ndausụn̄ Abasi, n̄wan̄wadise ndien mme anana-mfọnmma owo! Mbụk owo ye ọkpọkpọ ifiọk n̄kpọntịbe nnyịn ẹwụt nte ke se prọfet Jeremiah etịn̄de mi edi akpanikọ: “O Jehovah, mmọfiọk nte ke usụn̄ owo idụhe owo ke ubọk: owo eke asan̄ade inyụn̄ ikemeke ndinen̄ede ikpat esiemmọ.”—Jeremiah 10:23.

¹⁰ Edieke ọdọn̄de nnyịn ndinyene inem inem uwem oro okụtde unen, ana nnyịn iberi edem ke Abasi kaban̄a ndausụn̄. Edidem Solomon ama ọfiọk n̄kpọndịk emi odude ke ndidu uwem ntiene mme ọkpọkpọ idaha, ye unana ndausụn̄ Abasi: “Enyene usụn̄ eke enende ke iso owo: ndien utịt esie edi usụn̄ n̄kpa.”—Mme N̄ke 14:12.

Mme Ntak Ndima Ibet Jehovah

11. Ntak emi nnyịn ikpenyenede udọn̄ ndifiọk ibet Abasi?

¹¹ Nnyịn iyanam ọfọn ndikọri ọkpọsọn̄ udọn̄ ndifiọk ibet Jehovah. Andiwet psalm ama owụt utọ udọn̄ oro ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Fụhọde mi enyịn, ndien nyokụt mme utịbe-n̄kpọ ke n̄wed ido fo.” (Psalm 119:18) Adan̄a nte nnyịn idide idifiọk Abasi ye mme usụn̄ esie, ntre ke ifiọk oro nnyịn inyenede iban̄a nte mme ikọ Isaiah edide akpanikọ otụn̄ọ: “Ami ndi Jehovah Abasi fo, emi n̄kpepde fi usụn̄ udori, nda fi usụn̄ eke afo edisan̄ade. Afo akpakam akpan̄ utọn̄ ke mbet mi!” (Isaiah 48:17, 18) Enen̄ede ọdọn̄ Jehovah ete ikọt esie ẹfep afanikọn̄ ẹnyụn̄ ẹdara uwem ebe ke ndikpan̄ utọn̄ ke mme ibet esie. Ẹyak nnyịn idụn̄ọde ndusụk akpan ntak emi nnyịn ikpamade ibet Abasi.

12. Didie ke ifiọk oro Jehovah enyenede aban̄a nnyịn anam enye edi mfọnn̄kan Ọnọ-ibet?

¹² Ibet Abasi oto Enye Emi ọfiọkde nnyịn ọfọn akan. Sia Jehovah edide Andibot nnyịn, owụt ifiọk nte ke enye ọyọfiọk mme owo ọyọhọ ọyọhọ. (Psalm 139:1, 2; Utom 17:24-28) Mme n̄kpet n̄kpet ufan, mme iman, idem mme ete ye eka ikemeke nditịm mfiọk nnyịn nte Jehovah ọfiọkde. Kamse, Abasi akam ọfiọk nnyịn ọfọn akan nte nnyịn ifiọkde idem nnyịn! Andinam nnyịn enyene ifiọk aban̄a mme udọn̄ eke spirit, eke ntụk, eke ekikere, ye eke ikpọkidem nnyịn ke usụn̄ oro mînyeneke mbiet. Nte enye etịn̄de  enyịn ke idem nnyịn, enye enen̄ede ọfiọk nte nnyịn itiede, ọfiọk mme udọn̄ ye mme uduak nnyịn. Jehovah ọfiọk mme mmeme nnyịn, edi enye n̄ko ọfiọk ke nnyịn imekeme ndinam se ifọnde. Andiwet psalm ọdọhọ ete: “Enye [ọfiọk] nte iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.” (Psalm 103:14) Ntem, nnyịn imekeme ndinyene ifụre eke spirit nte nnyịn iyomde ndisan̄a ke ibet esie, isụkde idem inọ ndausụn̄ Abasi unyịme unyịme.—Mme N̄ke 3:19-26.

13. Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ nnyịn?

¹³ Ibet Abasi oto Enye emi amade nnyịn. Abasi enen̄ede ekere aban̄a nsinsi mfọnọn̄kpọ nnyịn. Nte enye ikọnọhọ Eyen esie nte ‘ufak ke ibuot ediwak owo’ okposụkedi akakpade enye ediwak n̄kpọ? (Matthew 20:28) Nte Jehovah in̄wọn̄ọke ite ke imọ ‘idiyakke ẹdomo nnyịn ẹbe se ukeme nnyịn edide’? (1 Corinth 10:13) Nte Bible isọn̄ọke itịn̄ inọ nnyịn ite ke enye ke ‘ekere aban̄a nnyịn’? (1 Peter 5:7) Idụhe owo ndomokiet oro enen̄erede enyene ima ima udọn̄ ndinọ mme edibotn̄kpọ ẹdide owo ndausụn̄ oro enyenede ufọn nte Jehovah enyenede. Enye ọfiọk se ifọnde ye nnyịn onyụn̄ ọfiọk mme n̄kpọ oro ẹkemede ndida inemesịt m̀mê mfụhọ ndi. Idem okposụkedi nnyịn idide mme anana-mfọnmma isinyụn̄ inamde ndudue, edieke nnyịn ibịnede edinen ido, enye oyowụt nnyịn ima esie ke mme usụn̄ oro ẹdisụn̄ọde ke uwem ye edidiọn̄.—Ezekiel 33:11.

14. Ke ewe akpan usụn̄ ke ibet Abasi okpụhọde ye mme ekikere owo?

¹⁴ Ye ọyọhọ nsọn̄ọ, ibet Abasi ikemeke ndikpụhọde. Ke mme ntịme ntịme ini emi nnyịn idude uwem mi, Jehovah edi itiat nsọn̄ọnda, oro odude ke nsinsi nsinsi. (Psalm 90:2) Enye ama etịn̄ aban̄a idemesie ete: ‘Ami ndi Jehovah, n̄kpụhọkede.’ (Malachi 3:6) Ke mîbietke mme ekikere owo oro ẹsikpụhọrede kpukpru ini, mme idaha Abasi oro ẹwetde ke Bible ẹdi se ẹkemede ndiberi edem ọyọhọ ọyọhọ. (James 1:17) Ke uwụtn̄kpọ, ke ediwak isua, mme ẹkpep n̄kpọ mban̄a ekikere owo ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ edibọk nditọ ye unana ukpan, edi ke ukperedem ndusụk mmọ ẹma ẹkpụhọde mme ekikere mmọ ẹnyụn̄ ẹnyịme ẹte ke item mmimọ ekedi ndudue. Mme idaha ye mme ndausụn̄ ererimbot kaban̄a n̄kpọ emi ẹka iso ẹnyụn̄ ẹfiak edem nte n̄kpọ eke ofụm eberide. Nte ededi, Ikọ Jehovah isehekede. Ke ediwak isua ikie Bible ọmọnọ item ke nte ẹkemede ndida ima mbọk nditọ. Apostle Paul ekewet ete: “Mbufo mme ete, ẹkûfiomo nditọ mbufo; edi ẹkama mmọ ke ntụnọ ye item Ọbọn̄.” (Ephesus 6:4) Edi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem ndifiọk nte ke nnyịn imekeme ndibuọt idem ye mme idaha Jehovah; mmọ idikpụhọkede!

Mme Edidiọn̄ Ẹnyenede Mbon oro Ẹsụkde Ibuot Ẹnọ Mme Ibet Abasi

15, 16. (a) Nso ididi utịp edieke nnyịn idade mme idaha Jehovah isịn ke edinam? (b) Didie ke mme ibet Abasi ẹkeme ndidi eti ndausụn̄ ke ndọ?

¹⁵ Ebede ke prọfet esie Isaiah, Abasi ama ọdọhọ ete: ‘Ikọ mi emi ọwọrọde mi ke inua oyokụt unen.’ (Isaiah 55:11) Kpasụk ntre, ke ini nnyịn isịnde ukeme ofụri esịt nditiene mme idaha oro ẹdude ke Ikọ esie, nnyịn iyokụt unen, inyụn̄ ikop inemesịt.

¹⁶ Kere ban̄a nte mme ibet Abasi ẹdide nti ndausụn̄ ẹnọ ndọ oro okụtde unen. Paul ekewet ete: “Yak kpukpru owo ẹbat ndọ ke n̄kpọ eke ẹkponode ẹkûnyụn̄ ẹsabade bed ndọ; koro Abasi eyekpe ikpe ye mbon use ye mme ẹsịn-efịbe.” (Mme Hebrew 13:4) Mme nsan̄a ndọ ẹnyene ndikpono nnyụn̄ mma kiet eken: “Yak owo kiet kiet ama n̄wan esiemmọ nte amade idem esie: n̄wan onyụn̄ eten̄e ebe esie.” (Ephesus 5:33) Ẹtịn̄ ẹban̄a orụk ima oro ẹyomde ke 1 Corinth 13:4-8: “Ima enyenyene anyan ime, onyụn̄ ọfọn  ido; ima ifịbeke ufụp; ima inamke inua, ikohokede idem, inamke ido eke mîdotke, iyomke ufọn esiemmọ, isọpke iyatesịt, ikamake udu. Ima idarake se ikwan̄ade, edi adadara se idide akpanikọ; ima ememe kpukpru n̄kpọ, enenịm se ifọnde ke akpanikọ kpukpru ini, ododori enyịn aban̄a kpukpru n̄kpọ, ememe ime ke kpukpru n̄kpọ. Ima idibehe ifep [ke] nsinsi.” Ndọ oro orụk ima emi odude idikpụhu.

17. Mme ufọn ewe ẹsisụn̄ọ ẹto edida mme idaha Jehovah kaban̄a edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn nsịn ke edinam?

¹⁷ Uyarade efen nte ke mme idaha Jehovah ẹnyene ufọn edi nte ke enye akpan ukpammịn. Enye akam akpan ‘edimehe ye ediwak wine.’ (1 Timothy 3:3, 8; Rome 13:13) Ediwak mbon oro ẹfụmide mme idaha Abasi ke n̄kpọ emi ẹsidọn̄ọ mme udọn̄ọ ẹtode ebeubọk un̄wọn̄ mmịn m̀mê udọn̄ọ oro mmịn anamde enen̄ede ọsọn̄ ubọk. Ke ndifụmi item Bible aban̄ade mfaraidem, ndusụk owo ẹduọ ẹdụk ebeubọk un̄wọn̄ mmịn man “an̄wam mmọ ẹfre uwa.” Mme mfịna oro ẹsisụn̄ọde ẹto ebeubọk un̄wọn̄ mmịn ẹwewak, esịnede ediduọk ukpono oro ẹkenyenede, idiọk itie ebuana ubon m̀mê n̄wụre ubon, ubiat okụk, ye editaba utom. (Mme N̄ke 23:19-21, 29-35) Nte mme idaha Jehovah kaban̄a edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn idịghe n̄kpọ ukpeme?

18. Nte mme ibet Abasi ẹnyene ufọn ke mme n̄kpọ ẹban̄ade okụk? Nam an̄wan̄a.

¹⁸ Mme idaha Abasi n̄ko ẹnyene ufọn ke mme n̄kpọ ẹban̄ade okụk. Bible esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ndinam akpanikọ ndinyụn̄ nnam ọkpọsọn̄ utom. (Luke 16:10; Ephesus 4:28; Colossae 3:23) Sia mmọ ẹtienede item emi, ẹmenede ediwak Christian itie mîdịghe mmọ ẹka iso ẹnam utom mmọ ke adan̄aemi ẹma ẹkebịn  mbon eken ẹsion̄o ke utom. Mme ufọn ke n̄kan̄ okụk ẹsidu n̄ko ke ini owo efepde mme edu ye mbumehe oro mîkemke ye N̄wed Abasi utọ nte mbre mfọniso, un̄wọn̄ sika, ye edida ibọk ke idiọk usụn̄. Nte eyịghe mîdụhe afo emekeme ndikere mban̄a mme uwụtn̄kpọ idaha Abasi eken oro ẹnyenede ufọn ke n̄kan̄ eke ndutịm uforo.

19, 20. Ntak oro edinyịme nnyụn̄ nsọn̄ọ mmụm mme ibet Abasi n̄kama edide edinam oro owụtde eti ibuot?

¹⁹ Edi mmemmem n̄kpọ mme anana-mfọnmma owo ndiyo n̄kpọn̄ mme ibet ye mme idaha Abasi. Kere ban̄a nditọ Israel ke Obot Sinai. Abasi ọkọdọhọ mmọ ete: “Edieke mbufo mîditreke ndikop uyo mi, nnyụn̄ nnịm ediomi mi, mbufo ẹyedi ndien akpan inyene mi ẹkan kpukpru obio.” Mmọ ẹma ẹnyịme ẹte: “Iyanam kpukpru se Jehovah ọdọhọde.” Edi, oro okokpụhọde didie ntem ye usụn̄ uwem oro mmọ ẹkemekde nditiene! (Exodus 19:5, 8; Psalm 106:12-43) Ke edide isio, ẹyak nnyịn inyịme inyụn̄ isọn̄ọ imụm mme idaha Abasi ikama.

²⁰ Edinam oro owụtde eti ibuot onyụn̄ akamade inemesịt edi ndisọn̄ọ nyịre mme anana-mbiet ibet oro Jehovah ọnọde man ada uwem nnyịn usụn̄. (Psalm 19:7-11) Man inam emi uforo uforo, oyom nnyịn n̄ko ifiọk ufọn mme edumbet Abasi. Emi edi se ẹdinemede ke ibuotikọ oro etienede.

[Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Ntak emi nnyịn ikemede ndinịm ke akpanikọ nte ke mme ibet Abasi ẹdi ke ufọn nnyịn?

• Kaban̄a mme ntak ewe ke nnyịn ikpama ibet Jehovah?

• Ke mme usụn̄ ewe ke mme ibet Abasi ẹnyene ufọn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 13]

Ẹma ẹnen̄ede ẹdiọn̄ Abraham ke ndikosụk ibuot nnọ ibet Jehovah

[Mme ndise ke page 15]

Mme editịmede esịt eke uwem mfịn oro ọyọhọde ye utom ẹwọn̄ọde ntịn̄enyịn ediwak owo ẹkpọn̄ ibet Abasi

[Ndise ke page 17]

Ukem nte ufọk oro ọnọde un̄wana oro ẹbọpde ke enyọn̄ itiat, ibet Abasi ọsọn̄ọ ada inyụn̄ ikpụhọkede