Ndinam Mme N̄kpọ Oro Abasi Oyomde Ọnọ Jehovah Ukpono
Ndinam Mme N̄kpọ Oro Abasi Oyomde Ọnọ Jehovah Ukpono
“[Nyokpono] enye ke ekọm.”—PSALM 69:30.
1. (a) Ntak odotde ẹkpono Jehovah? (b) Didie ke nnyịn ikpokpono enye ke ekọm?
JEHOVAH edi ata ọkpọsọn̄ Abasi, Andikara Ekondo, ye Andibot. Ke ntre, odot ẹkpono enyịn̄ esie ye mme uduak esie. Ndikpono Jehovah ọwọrọ ndinọ enye n̄kon̄n̄kan ubọn̄, nditoro enye ke ikọ ye ke edinam. Ndikpono enye “ke ekọm” oyom nnyịn iwụt esịtekọm kpukpru ini iban̄a se enye anamde ọnọ nnyịn idahaemi ye se enye edinamde ke ini iso. Ẹwụt edu oro oyomde nnyịn inyene ke Ediyarade 4:10b, emi mme anam-akpanikọ edibotn̄kpọ eke spirit ke heaven ẹtan̄ade ẹte: “Ọbọn̄ ye Abasi nnyịn, Afo omodot ndibọ ubọn̄ ye ukpono ye odudu, koro Afo okobotde kpukpru n̄kpọ; ndien oto uduak Fo ke mmọ ẹdu, ẹkenyụn̄ ẹboro.” Didie ke nnyịn ikpokpono Jehovah? Ebe ke ndikpep mban̄a enye ndien ekem inam se enye oyomde oto nnyịn. Ekpenyene nditie nnyịn ke idem nte eketiede andiwet psalm ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Teme mi ndinam se afo amade: koro afo edide Abasi mi.”—Psalm 143:10.
2. Didie ke Jehovah esinam n̄kpọ ye mbon oro ẹkponode enye, ndien didie ke enye esinam n̄kpọ ye mbon oro mîkponoke enye?
2 Jehovah esima mbon oro ẹkponode enye. Ntak edi oro enye edide “Andinọ mmọ emi ẹyomde Enye utịp.” (Mme Hebrew 11:6) Nso ke utịp oro edi? Jesus ọkọdọhọ ke akam ọkọbọn̄de ọnọ Ete esie eke heaven ete: “Ndien nsinsi uwem oro edi ndifiọk Fi, ata Abasi kierakiet, ye Enye emi Afo ọkọdọn̄de, kpa Jesus Christ.” (John 17:3) Ih, mbon oro ‘ẹkponode Jehovah ke ekọm’ “ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.” (Psalm 37:29) Ke n̄kan̄ eken, “oburobụt owo [idinyeneke] eti utịt.” (Mme N̄ke 24:20) Ndien ke ukperedem ini emi, edi usọp usọp n̄kpọ ete ẹkpono Jehovah koro ke mîbịghike enye oyosobo mme idiọk owo onyụn̄ anyan̄a ndinen owo. “Ererimbot ke ebebe efep, ye mbumek esie; edi owo eke anamde se Abasi amade ododu ke nsinsi.”—1 John 2:17; Mme N̄ke 2:21, 22.
3. Ntak emi nnyịn ikpọnọde ntịn̄enyịn ke n̄wed Malachi?
3 Uduak Jehovah odu ke Bible, koro ẹkedade ‘odudu Spirit Abasi ẹwet kpukpru N̄wed Abasi.’ (2 Timothy 3:16) Ikọ Abasi oro ọdọn̄ọ ediwak mbụk oro ẹban̄ade nte Jehovah ọdiọn̄de mbon oro ẹkponode enye ye se itịbede ye mbon oro mîkponoke enye. Kiet ke otu mbụk oro ẹnyene n̄kpọ ndinam ye se ikadade itie ke Israel ke eyo prọfet Malachi. Ke n̄kpọ nte isua 443 M.E.N., ke ini oro Nehemiah akakarade Judah, Malachi ama ewet n̄wed oro ekerede enyịn̄ esie. Okopodudu ye aduai-owo-idem n̄wed emi ọdọn̄ọ ntọt ye mme ntịn̄nnịm ikọ oro ‘ẹkewetde ndida nteme nnyịn, emi utịt mme eyo ama esịm nnyịn.’ (1 Corinth 10:11) Ndinọ ntịn̄enyịn ke mme ikọ Malachi ekeme ndin̄wam nnyịn itịm idem inọ “akwa ye ndịk-ndịk usen Jehovah,” ke ini Enye edisobode idiọk editịm n̄kpọ emi.—Malachi 4:5.
4. N̄kpọ itiokiet ewe ke ẹdụri ntịn̄enyịn nnyịn ẹwụt ke Malachi ibuot 1?
4 Didie ke n̄wed Malachi, oro ẹkewetde ke se iwakde ikan isua 2,400 oro ẹkebede, an̄wam nnyịn oro idude ke ọyọhọ isua ikie 21 emi nditịm idem nnọ akwa ye ndịk-ndịk usen Jehovah? Akpa ibuot odụri ntịn̄enyịn nnyịn owụt ke nsụhọde n̄kaha n̄kpọ itiokiet oro ẹdide akpan n̄kpọ ke nnyịn ndikpono Jehovah ke ekọm man inyene mfọn esie ye nsinsi uwem: (1) Jehovah ama ikọt esie. (2) Ana nnyịn iwụt esịtekọm iban̄a ndisana n̄kpọ. (3) Jehovah odori enyịn nnyịn ndinọ enye mfọnn̄kan n̄kpọ oro nnyịn inyenede. (4) Ima unana ibụk edemede udọn̄ ọnọ utuakibuot akpanikọ, idịghe idiọkitọn̄. (5) Utom oro Abasi enyịmede idịghe enyọn̄ enyọn̄ ido edinam oro edide mbiomo. (6) Ana nnyịn owo kiet kiet inam ibat inọ Abasi. Ntre, ndien, ke akpa ke otu ibuotikọ ita oro ẹkọn̄ọde ke n̄wed Malachi mi, ẹyak nnyịn ikere iban̄a mme n̄kpọ emi kiet kiet nte itịmde idụn̄ọde Malachi ibuot 1.
Jehovah Ama Ikọt Esie
5, 6. (a) Ntak emi Jehovah akamade Jacob? (b) Edieke ikpebede mbuọtidem Jacob, nso ke nnyịn ikeme ndidori enyịn mban̄a?
5 Ẹnam ima Jehovah an̄wan̄a ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ ufan̄ikọ Malachi. N̄wed oro ọtọn̄ọ ye mme ikọ emi: ‘Mbiomo uyo Jehovah emi esịmde Israel.’ Ekem, Abasi ọdọhọ ete: “Mmama mbufo.” Ke ọnọde uwụtn̄kpọ, ke ufan̄ikọ ita, Jehovah ọdọhọ ete: “N̄kama Jacob.” Jacob ekedi eren oro ekenyenede mbuọtidem ke Jehovah. Nte ini akakade, Jehovah ama okpụhọde enyịn̄ Jacob okot Israel, ndien enye ama akabade edi ete ete idụt Israel. Edi koro Jacob ekenyenede mbuọtidem ekesịn Jehovah ama enye. Enye n̄ko ama ama mbon oro ẹkenyenede edu oro Jacob ekenyenede aban̄a Jehovah.—Malachi 1:1, 2.
6 Edieke nnyịn imade Jehovah inyụn̄ idianade kiet ye ikọt esie ke edinam akpanikọ, nnyịn imekeme ndibọ ndọn̄esịt nto ikọ oro ke 1 Samuel 12:22: ‘Jehovah idikpọn̄ke ikọt esie kaban̄a akamba enyịn̄ esiemmọ.’ Jehovah ama ikọt esie onyụn̄ ọnọ mmọ utịp, ndien ke akpatre ọyọnọ mmọ nsinsi uwem. Ntre nnyịn ikot ite: “Buọt idem ye Jehovah, nyụn̄ nam se ifọnde; dụn̄ ke isọn̄ nyụn̄ dia akpanikọ. Yak Jehovah onyụn̄ adat fi esịt, ndien enye ọyọnọ fi se esịt fo oyomde.” (Psalm 37:3, 4) Nnyịn ndima Jehovah abuana ọyọhọ n̄kpọ iba oro ẹdụride ntịn̄enyịn nnyịn ẹwụt ke Malachi ibuot 1.
Wụt Esịtekọm Ban̄a Ndisana N̄kpọ
7. Ntak emi Jehovah mîkamaha Esau?
7 Nte nnyịn ikotde ke Malachi 1:2, 3, ke Jehovah ama ọkọdọhọ, “N̄kama Jacob,” enye ọdọhọ ete, “nnyụn̄ nsua Esau.” Ntak ukpụhọde emi? Jacob ama okpono Jehovah, edi Esau, amanamba eyeneka esie, ikokponoke. Ẹkekot Esau n̄ko Edom. Ke Malachi 1:4, ẹkot idụt Edom “Adan̄a idiọk,” ndien ẹsua ẹnọ mme andidụn̄ enye. Ẹkenọ Esau enyịn̄ oro Edom (ọwọrọde “Ididuot”) ke enye ama akanyam ọsọn̄urua itie-akpan esie ọnọ Jacob ke ntak ididuot udia. Genesis 25:34 ọdọhọ ete: “Esau esịn itie-akpan esie ke ndek.” Apostle Paul ama eteme mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ete ẹkpeme ‘mbak owo use edidu ke otu mmọ m̀mê oburobụt owo nte Esau emi akanyamde itie akpan esie ke ekpri esisịt udia.’—Mme Hebrew 12:14-16.
8. Nso ikanam Paul emen Esau odomo ye anam use?
8 Ntak emi Paul akadade edinam Esau akabuan ye use? Koro ndinyene ekikere Esau ekeme ndida owo n̄kesịm editre ndiwụt esịtekọm mban̄a ndisana n̄kpọ. Ndien emi ekeme ndida nsịm akwa idiọkn̄kpọ, utọ nte use. Ntem, nnyịn owo kiet kiet imekeme ndibụp ite: ‘Ndusụk ini nte mmesisobo idomo edida n̄kpọ-akpa Christian mi—nsinsi uwem—n̄kpụhọ ye ekpri n̄kpọ nte usan udia ọkọti kiet? Ndusụk ye unana edidiọn̄ọ, nte mmesisịn ndisana n̄kpọ ke ndek?’ Esau ama enyene idiọk udọn̄ ndiyụhọ ọkpọsọn̄ udọn̄ obụkidem. Enye ọkọdọhọ Jacob ete: “Mbọk, sọsọp nọ mi ididuot udia emi.” (Genesis 25:30, NW) Ke mfụhọ, ndusụk asan̄autom Abasi ke nditịm ntịn̄ ẹdọhọ ẹte: “Sọsọp! Ntak ebetde ndidọ ndọ oro enyenede ukpono?” Udọn̄ ndiyụhọ ebuana idan̄ ke usụn̄ ekededi amakabade etie nte usan udia ọkọti ọnọ mmọ.
9. Didie ke nnyịn ikeme ndika iso nnyene ukpono ukpono mbak nnọ Jehovah?
9 Ẹyak nnyịn ikûdede isịn ndisana n̄kpọ ke ndek ebe ke ndisịn edisana ido, nsọn̄ọnda, ye n̄kpọ-akpa eke spirit nnyịn ke ndek. Utu ke nditie nte Esau, ẹyak nnyịn itie nte Jacob oro akanamde akpanikọ inyụn̄ ika iso inyene ukpono ukpono inọ mbak Abasi ebe ke ndiwụt ntotụn̄ọ esịtekọm mban̄a ndisana n̄kpọ. Didie ke nnyịn ikeme ndinam emi? Ebe ke ndikpeme man isịm mme n̄kpọ oro Jehovah oyomde. Emi nte owụtde ifiọk ada nnyịn esịm ọyọhọ n̄kpọ ita oro ẹwụtde ke Malachi ibuot 1. Nso idi oro?
Ndinọ Jehovah Mfọnn̄kan N̄kpọ Oro Nnyịn Inyenede
10. Ke nso usụn̄ ke mme oku ẹkesịn okpokoro Jehovah ke ndek?
10 Mme oku Judah oro ẹkenamde utom ke temple Jerusalem ke eyo Malachi ikọnọhọ Jehovah uwa oro ọfọnde akan. Malachi 1:6-8 ọdọhọ ete: “Eyen okpono ete, ofụn onyụn̄ okpono andinyene enye: edi edieke ami ndide ete, ukpono mi odu m̀mọ̀n̄? Edieke ami nnyụn̄ ndide andinyene, uten̄e mi odu m̀mọ̀n̄? Ntem ke Jehovah mme udịm ọdọhọ mbufo mme oku emi ẹsede enyịn̄ mi ke ndek.” Mme oku ẹma ẹbụp ẹte: “Ke didie ke nnyịn ise enyịn̄ fo ke ndek?” Jehovah ọkọbọrọ ete: ‘Ke ndidiọk edidehe uyo ke itie-uwa mi.’ Mme oku ẹma ẹbụp ẹte: “Nnyịn ida nso isabade fi?” Ntre Jehovah ama ọdọhọ mmọ ete: “Koro mbufo ẹdọhọde, ẹte, Okpokoro Jehovah edi obukpo.” Mme oku oro ẹma ẹsịn okpokoro Jehovah ke ndek kpukpru ini oro mmọ ẹkenọde mme unam oro ẹbiomode ndo man ẹda ẹnam uwa, ẹdọhọde ẹte: “Idiọkke.”
11. (a) Nso ke Jehovah eketịn̄ aban̄a mme uwa oro enye mîkenyịmeke ndibọ? (b) Ke nso usụn̄ ke mme owo ke ofụri ofụri ẹkenyene ndudue?
11 Ekem Jehovah ama ọkọk ibuot ye mmọ aban̄a mme utọ uwa oro enye mîkenyịmeke ndibọ mi ete: “Da enye nan̄a sọk ọbọn̄ fo; nte enye edinem esịt ye afo? Nte enye edinyụn̄ okpono iso fo?” Baba, ọbọn̄ mmọ idinemke esịt ke utọ enọ oro. N̄wan̄wadise Andikara Ekondo ndibọ mme enọ oro ẹbiomode ndo! Ndien idịghe mme oku kpọt ẹkenam ndudue. Edi akpanikọ, mmọ ẹma ẹmiom Jehovah ke ndikọbọ mme unam oro nnam uwa. Edi ndi mme owo ke ofụri ofụri ẹma ẹnana ndudue? Baba, mmọ ikananake! Edi mmọ ẹkeda mme unam oro ẹdide nnan, mbụn̄ọ, ye eke ẹdọn̄ọde ẹsọk mme oku man ẹda ẹnam uwa. Nso idiọkn̄kpọ ke oro ekedi ntem!
12. Didie ke ẹn̄wam nnyịn ndinọ Jehovah mfọnn̄kan n̄kpọ oro nnyịn inyenede?
12 Ndinọ Jehovah mfọnn̄kan n̄kpọ oro nnyịn inyenede edi usụn̄ ndiwụt nte ke nnyịn imenen̄ede ima enye. (Matthew 22:37, 38) Ke mîbietke mme otụtutọn̄ oku eyo Malachi, esop Jehovah mfịn ọnọ ekese nti item ẹtode N̄wed Abasi oro ẹn̄wamde nnyịn ndikpono Jehovah ke ekọm ebe ke ndinam mme n̄kpọ oro Abasi oyomde. Ọyọhọ akpan n̄kpọ inan̄ oro ẹkemede ndikpep nto Malachi ibuot 1 enyene ebuana ye emi.
Ima, Idịghe Idiọkitọn̄, Edemede Udọn̄ ọnọ Utuakibuot Akpanikọ
13. Nso ke mme oku ẹkenam oro okowụtde ke idiọkitọn̄ okonụk mmọ?
13 Mme oku eyo Malachi ẹketie ibụk ibụk, ẹnana ima, ẹnyụn̄ ẹma okụk. Nnyịn isan̄a didie ifiọk? Malachi 1:10 ọdọhọ ete: “Anie ke idem otu mbufo edisịn itịm? Mbufo inyụn̄ ibarake ikan̄ ke itie-uwa mi ke ikpîkpu. Jehovah mme udịm ọdọhọ ete, Mbufo inemke mi esịt baba; inuak-udia emi otode mbufo ke ubọk inyụn̄ inemke mi esịt.” Ih, mme ọdiọkitọn̄ oku oro ẹma ẹkam ẹyom okụk ke n̄kpri-n̄kan utom oro mmọ ẹkenamde ke temple, ẹyomde ẹkpe okụk ke ediberi mme itịm ye edibara ikan̄ ke itie-uwa! Eyịghe idụhe Jehovah mîkenemke esịt ke inuak-udia emi ẹketode mmọ ubọk!
14. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke ima onụk Mme Ntiense Jehovah?
14 Idiọkitọn̄ ye ibụk mme anamidiọk oku oro ke Jerusalem eset ẹkeme nditịm nti nnyịn, nte Ikọ Abasi ọdọhọde, nte ke mbon idiọkitọn̄ ididaha Obio Ubọn̄ Abasi inyene. (1 Corinth 6:9, 10) Nditie n̄kere ibụk ibụk usụn̄ edinam mme oku oro edemede esịtekọm nnyịn kaban̄a utom ukwọrọikọ ofụri ererimbot emi Mme Ntiense Jehovah ẹnamde. Enye edi utom unyịmesịt; akananam nnyịn ibọhọ okụk ke ikpehe utom ukwọrọikọ nnyịn ekededi. Baba, “nnyịn itiehe nte ediwak owo emi ẹnyanyam Ikọ Abasi ẹn̄wana udori.” (2 Corinth 2:17) Ukem nte Paul, nnyịn owo kiet kiet imekeme ndidọhọ ke esịt akpanikọ ite: ‘N̄kọkwọrọ gospel [ke idatesịt, NW] nnọ mbufo ke mfọn.’ (2 Corinth 11:7) Tịm fiọk ete ke Paul ‘ọkọkwọrọ gospel ke idatesịt.’ Oro ọnọ ekikere aban̄a ọyọhọ n̄kpọ ition oro ẹdụride ntịn̄enyịn nnyịn ẹwụt ke Malachi ibuot 1.
Utom Ẹnamde ẹnọ Abasi Idịghe Enyọn̄ Enyọn̄ Edinam Oro Edide Mbiomo
15, 16. (a) Nso edu ke mme oku ẹkenyene ẹban̄a ediwa uwa? (b) Didie ke Mme Ntiense Jehovah ẹwa uwa mmọ?
15 Mme anana-mbuọtidem oku ke Jerusalem ẹkese edifọp uwa nte enyọn̄ enyọn̄ edinam oro efekde owo. Enye ekedi mbiomo ọnọ mmọ. Nte ẹwụtde ke Malachi 1:13, Abasi ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo ẹnyụn̄ ẹdọhọ, ẹte, Sese, ke ẹfek owo didie! Mbufo ẹnyụn̄ ẹbat enye ke mbio.” Mme oku oro ẹkebat ndisana n̄kpọ Abasi ke mbio, m̀mê ẹsịn ke ndek. Ẹyak nnyịn ibọn̄ akam ite nnyịn ke idem nnyịn ikûdede itie nte mmọ. Utu ke oro, ẹyak nnyịn kpukpru ini iwụt spirit oro odude ke mme ikọ 1 John 5:3: “Ndima Abasi edi emi, ete, nnyịn inịm mbet Esie; ndien mbet Esie ibiakke owo idem.”
16 Ẹyak nnyịn ikop idatesịt ke ndiwa uwa eke spirit nnọ Abasi, ikûdede ikere ke emi edi mbiomo oro efekde-fek owo. Nnyịn ikpakam inam ntịn̄nnịm ikọ emi: “Ẹdọhọ [Jehovah], ẹte, Men kpukpru idiọkn̄kpọ fep, nyụn̄ da eti: ndien nnyịn iyọnọ fi uwa n̄kpọk-inua nnyịn.” (Hosea 14:2) Ikọ oro “uwa n̄kpọk-inua nnyịn” ada aban̄a mme uwa eke spirit, mme ikọ oro nnyịn itịn̄de man itoro Jehovah ye mme uduak esie. Mme Hebrew 13:15 ọdọhọ ete: “Yak nnyịn iwa uwa ekọm inọ Abasi kpukpru ini ke enyịn̄ Jesus [Christ], kpa mfri n̄kpọk-inua eke ẹkponode enyịn̄ Esie.” Nnyịn ikop idatesịt didie ntem nte ke mme uwa eke spirit nnyịn idịghe enyọn̄ enyọn̄ edinam, edi ẹdi ediwụt ima oro nnyịn inyenede inọ Abasi ke ofụri esịt! Emi ada esịm ọyọhọ n̄kpọ itiokiet oro ẹkemede ndikpep nto Malachi ibuot 1.
Ana Nnyịn Owo Kiet Kiet Inam Ibat inọ Abasi
17, 18. (a) Ntak emi Jehovah okosụn̄ide “owo abian̄a”? (b) Nso ke mbon oro ẹkenamde n̄kpọ abian̄a abian̄a mi mîkekereke iban̄a?
17 Mme owo oro ẹkedude uwem ke eyo Malachi ẹma ẹnyene ọkpọkpọ mbiomo kaban̄a mme edinam mmọ, ndien ntre ke nnyịn n̄ko inyene. (Rome 14:12; Galatia 6:5) Nte ekemde, Malachi 1:14 ọdọhọ ete: “Osụk ọdọdiọk ọnọ owo abian̄a, eke ayara [oro mîbiomoke ndo] odude ke otu ufene esie, ndien enye akan̄a, onyụn̄ awa obukpo n̄kpọ ọnọ Ọbọn̄.” Ọbọk ufene ikenyeneke sụk unam kiet kpọt—yak idọhọ, sụk erọn̄ kiet—man etie nte ke enye ikenyeneke edimek en̄wen. Ke ndimek unam oro ẹdidade ẹnam uwa, enye ikenyeneke ndimek enye oro ekedide nnan, mbụn̄ọ, m̀mê oro ọkọdọn̄ọde. Edieke enye ekemekde utọ unam oro obiomode ndo, oro okpowụt ke enye ama esịn ndutịm uwa Jehovah ke ndek, koro owo oro ekenyenede otu ufene ke akpanikọ ama ekeme ndikụt unam oro mîbiomoke ndo!
18 Do, ye eti ntak, Jehovah ama osụn̄i owo abian̄a, oro ekenyenede eti ayara unam edi oro akadade—eyedi ekenyenede ndidodụri—unam oro edide nnan, mbụn̄ọ, m̀mê ọdọn̄ọde, nsọk oku man ada anam uwa. Edi, owo inọhọ ekikere ndomokiet nte ke oku ekededi ama akam okot oto ibet Abasi ndiwụt nte ke owo ikenyịmeke mme utọ obiomo-ndo unam oro. (Leviticus 22:17-20) Mme enyene-ibuot owo ẹma ẹfiọk ẹte ke ọkpọdiọk ye mmimọ edieke mmimọ ikpodomode ndida utọ enọ oro nsọk ọbọn̄ mmimọ. Edi ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹkenam n̄kpọ ye Jehovah, Andikara Ekondo, emi enen̄erede okpon akan andikara ekededi oro edide owo. Malachi 1:14 etịn̄ n̄kpọ ke usụn̄ emi ete: “Ami [ndi] akwa edidem, enyịn̄ mi onyụn̄ enyene ndịk ke otu mme idụt. Jehovah mme udịm ọdọhọ.”
19. Nnyịn inyene udọn̄ ke nso, ndien nso ke nnyịn ikpenyene ndinam?
19 Nte mme asan̄autom Abasi emi ẹnamde akpanikọ, nnyịn imenyene udọn̄ ke usen oro ofụri ubonowo ẹditen̄ede Akwa Edidem, kpa Jehovah. Ke ini oro, “ifiọk Jehovah ọyọyọhọ ke ererimbot, kpa nte mmọn̄ ofụkde inyan̄.” (Isaiah 11:9) Kan̄a ke emi, ẹyak nnyịn idomo ndinam mme n̄kpọ oro Jehovah oyomde ebe ke ndikpebe andiwet Psalm oro ọkọdọhọde ete: “[Nyokpono] enye ke ekọm.” (Psalm 69:30) Man inam oro, Malachi enyene item efen efen oro ekemede ndinọ nnyịn akwa ufọn. Ke ibuotikọ iba oro ẹtienede, ẹyak nnyịn itịm ikere iban̄a mme ikpehe en̄wen ke n̄wed Malachi.
Nte Afo Emeti?
• Ntak emi ikpokponode Jehovah?
• Ntak emi Jehovah mîkenyịmeke uwa mme oku ke eyo Malachi?
• Didie ke nnyịn iwa uwa ekọm inọ Jehovah?
• Nso ikponụk owo ndinam utuakibuot akpanikọ?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 9]
Ntịn̄nnịm ikọ Malachi akanyan ubọk owụt eyo nnyịn
[Ndise ke page 10]
Esau ikowụtke esịtekọm iban̄a ndisana n̄kpọ
[Ndise ke page 11]
Mme oku ye mme owo ẹkewa uwa oro owo mîkenyịmeke
[Ndise ke page 12]
Ke ofụri ererimbot, Mme Ntiense Jehovah ẹwa uwa ẹkọm ke mfọn