Nte Edibiomo Ndo Editrede

K ERE nte enyịn mme nnan ẹkụtde usụn̄, utọn̄ mbon inan ẹkopde kpukpru uyom, edeme imụm ọkwọde ke idatesịt, ndien ukot mbụn̄ọ ẹsọn̄ọde ẹnyụn̄ ẹkemede ndisan̄a n̄kanade! Nnyịn itịn̄ke iban̄a n̄kọri ke ifiọk ibọkusọbọ, edi itịn̄ iban̄a mme utịp ẹtode Abasi ke idemesie ndisịbe ndụk nnam ufọn nnọ ubonowo. Bible ebem iso etịn̄ ete: “Ndien enyịn ẹyen̄wan̄a mme nnan, utọn̄ ẹyenyụn̄ ẹsịrede mbon inan. Ndien mbụn̄ọ eyenek nte edop, edeme imụm oyonyụn̄ ọkwọ.” (Isaiah 35:5, 6) Edi didie ke nnyịn ikeme nditịm nnịm nte ke ata ndyọ ndyọ ntịn̄nnịm ikọ emi oyosu?

Akpa kan̄a, ke ini Jesus Christ okodude ke isọn̄, enye ama enen̄ede ọkọk mme owo kpukpru orụk udọn̄ọ ye ndo. N̄ko-n̄ko, ediwak ntiense—idem mme asua esie—ẹma ẹkụt ata ediwak ke otu utịben̄kpọ esie. Ke akpanikọ, ke idaha kiet ke nsụhọde n̄kaha, mme andibiọn̄ọ oro ẹkenyenede eyịghe ẹma ẹnen̄ede ẹnam ndụn̄ọde ẹban̄a ukọkudọn̄ọ kiet oro Jesus akanamde man ẹbiat enyịn̄ esie. Ke ẹkpude, ofụri se mmọ ẹkenamde ẹkesọn̄ọ nte ke utịben̄kpọ esie ekedi akpanikọ. (John 9:1, 5-34) Ke Jesus ama akanam utịben̄kpọ efen oro owo mîkekemeke ndineni, mmọ ẹma ẹdọhọ ke iyatesịt ẹte: “Inam didie? koro owo emi ke ananam ediwak idiọn̄ọ.” (John 11:47) Nte ededi, mme usụhọde owo ikananake udọn̄ ntre, koro ediwak mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndibuọt idem ye Jesus.—John 2:23; 10:41, 42; 12:9-11.

Mme Utịben̄kpọ Jesus —Ntabinse Ukọkudọn̄ọ Ofụri Ekondo

Mme utịben̄kpọ Jesus ikọsọn̄ọke nte ke Jesus ekedi Messiah ye Eyen Abasi kpọt. Mmọ ẹma ẹnọ isọn̄ ndibuọt idem ke mme un̄wọn̄ọ Bible oro nte ke ẹyekọk okopitem ubonowo udọn̄ọ ke ini iso. Mme un̄wọn̄ọ emi ẹsịne ntịn̄nnịm ikọ oro ke Isaiah ibuot 35, oro ẹketịn̄de ẹban̄a ke akpa ikpehe ekikere. Isaiah 33:24 etịn̄ aban̄a nsọn̄idem ini iso mbon oro ẹbakde Abasi ete: “Andidụn̄ ididọhọke ite, Ndọdọn̄ọ.” Kpasụk ntre, Ediyarade 21:4 ọn̄wọn̄ọ ete: “[Abasi] ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe-iso n̄kpọ [mme idomo ye ndutụhọ oro ẹdude mfịn] ẹma ẹbe ẹfep.”

Mme owo ẹsibọn̄ akam kpukpru ini ẹyom mme un̄wọn̄ọ emi ẹsu ke ini mmọ ẹtịn̄de akam uwụtn̄kpọ Jesus, emi ọdọhọde ke ubak ubak ete: “Yak Ubọn̄ Fo edi; yak inam uduak Fo; nte ẹnamde ke heaven, yak inam ke isọn̄ kpasụk ntre.” (Matthew 6:10) Ih, uduak Abasi esịne isọn̄ ye ubonowo. Okposụkedi ẹyakde udọn̄ọ ye ndo ẹdu ye ntak, mmọ ẹyesọp ndibe  mfep; mmọ idibiatke “udoriukot” Abasi ke nsinsi.—Isaiah 66:1. *

Ẹkọk Udọn̄ọ ye Unana Ubiak m̀mê Ekọmurua

Inamke n̄kpọ m̀mê nso ukụt ke mme owo ẹkekụt, Jesus ama anam mmọ ẹkop nsọn̄idem ye unana mmọ ndikop ubiak, ye unana ubiatini, ye ke unana ekọmurua. Nte owo mîkemeke ndifep, mbụk aban̄ade emi ama asuana nte ikan̄ akai, ndien ikebịghike “ata ediwak otu owo ẹtiene Enye, eke ẹdade mbụn̄ọ, ye nnan, ye imụm, ye mmọ emi ẹdade unan, ye ediwak owo efen, ẹdinịm Enye ke ukot; ndien Enye anam udọn̄ọ okụre mmọ.” Didie ke mme owo oro ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a emi? Mbụk Matthew oro okokụtde emi ke enyịn aka iso ete: “Idem akpa otu owo, ke adan̄aemi mmọ ẹkụtde nte imụm etịn̄de ikọ, nte mmọ emi ẹdade unan ẹnyụn̄ ẹkabarede ẹdi ofụri, mbụn̄ọ ẹnyụn̄ ẹsan̄ade, nnan ẹnyụn̄ ẹkụtde usụn̄: ndien mmọ ẹtoro Abasi Israel.”—Matthew 15:30, 31.

Tịm fiọk ete ke owo iketịn̄ke-tịn̄ enyịn isat mbon oro Jesus akanamde udọn̄ọ okụre mmọ ision̄o ke otuowo—n̄kari oro mbon abian̄a ẹsikamade. Utu ke oro, ediwak iman ye mme ufan mbon udọn̄ọ oro ‘ẹkeda mmọ ẹdinịm Jesus ke ukot, ndien Enye anam udọn̄ọ okụre mmọ.’ Ẹyak nnyịn idahaemi idụn̄ọde ndusụk akpan uwụtn̄kpọ ukeme oro Jesus enyenede ndikọk udọn̄ọ.

Nnan: Ke adan̄aemi okodude ke Jerusalem, Jesus ama atat enyịn owo emi ekedide “nnan toto ke emana.” Ẹma ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ owo emi ke obio nte eben̄e eben̄e emi edide nnan. Ntre afo emekeme ndikere nduaidem ye ndutịme oro ẹkedude ke ini mme owo ẹkekụtde nte enye okụtde usụn̄ asan̄a akanade! Edi, idịghe kpukpru owo ẹkekop inemesịt. Ke ẹkopde idiọkesịt ẹban̄a nte Jesus akayararede idiọkido mmọ ke mbemiso, ndusụk mme andibuana ke ọwọrọiso ye okopodudu n̄ka mme Jew oro ẹkekotde mme Pharisee, ke mbrenyịn ẹma ẹyom ndikụt uyarade n̄kari ke idem Jesus. (John 8:13, 42-44; 9:1, 6-31) Ntem, mmọ ẹma ẹbụp eren oro ẹketatde enyịn mme mbụme, ekem ẹbụp ete ye eka esie, ndien ekem ẹfiak ẹbụp eren oro. Edi ndụn̄ọde mme Pharisee n̄kukụre ọkọsọn̄ọ nte ke utịben̄kpọ Jesus ekedi akpanikọ, ndien emi ama ayat mmọ esịt. Ke okopde n̄kpaidem aban̄a isọn̄esịt mbon mbubịk ido ukpono emi, eren oro ẹketatde enyịn ama ọdọhọ ete: “Toto ererimbot ọkọtọn̄ọ, akananam nnyịn ikopke ite owo atat enyịn owo emi amanade nnan, edi nte ededi. Edieke owo emi mîkpotoho Abasi, Enye ikpekemeke ndinam ndomo n̄kpọ kiet.” (John 9:32, 33) Ke ntak in̄wan̄-in̄wan̄ ye esịne-ifiọk ikọ oro owụtde mbuọtidem do, mme Pharisee ẹma “ẹbịn enye ẹduọk,” emi ọwọrọde ete ke mmọ ẹma ẹbịn owo emi ekedide nnan ke mbemiso mi ẹsio ke synagogue.—John 9:22, 34.

Inan: Ke adan̄aemi Jesus okodude ke Decapolis, ikpehe emi odude ke edem usiahautịn Akpa Jordan, ‘mme owo ẹma ẹda owo inan, emi mîkemeke nditịm ntịn̄ ikọ, ẹsọk Enye.’ (Mark 7:31, 32) Jesus ikọkọkke udọn̄ọ owo emi kpọt edi enye n̄ko ama owụt ntotụn̄ọ ikike aban̄a ntụk mbon inan, emi ẹkemede ndikop bụt ke otuowo. Bible asian nnyịn ete ke Jesus ama ada owo inan oro “ọkpọn̄ otu owo” onyụn̄ ekesịrede enye utọn̄. Ini kiet efen, emi ama “enyene [mbon emi ẹkekụtde] ndyọ ebe adan̄a,” ndien mmọ ẹdọhọ ẹte: “Enye etetịm anam kpukpru n̄kpọ; Enye anam kpa mme inan ẹkop ikọ, mme imụm ẹnyụn̄ ẹtịn̄ ikọ.”—Mark 7:33-37.

Akpauben̄: Ke adan̄aemi Jesus okodude ke Capernaum, mme owo ẹma ẹmen eren emi ọkọdọn̄ọde akpauben̄ ke mbri ẹsọk enye. (Matthew 9:2) Ufan̄ikọ 6 esịm 8 etịn̄ se iketịbede. “[Jesus] ọdọhọ ọdọn̄ọ akpa-uben̄, ete, Daha ke enyọn̄ men mbri fo, nyọn̄ ufọk. Owo oro adaha ke enyọn̄, ọnyọn̄ ufọk. Edi ke ini mme otu owo ẹkụtde n̄kpọ emi, ndịk anam mmọ, mmọ ẹnyụn̄ ẹtoro Abasi emi akayakde orụk odudu emi ọnọ owo.” Ẹkenam utịben̄kpọ enye emi n̄ko ke iso mme mbet ye mme asua Jesus. Tịm fiọk ete ke mme mbet, ke mîyakke usua ye asari ẹkịm mmọ enyịn, ẹma “ẹtoro Abasi” ke se mmọ ẹkekụtde.

Udọn̄ọ: “Ekem owo akpa-mfia edi edikpe [Jesus] ubọk, onyụn̄ ọtọn̄ọ edọn̄, ete Enye, ke Afo  enyịmede, emekeme ndinam mi nsana. Ndien mbọm anam Jesus, Enye onyụn̄ anyanade ubọk otụk enye ete, Mmenyịme, sana. Ndien ndo-ndo oro akpa-mfia ọkpọn̄ enye.” (Mark 1:40-42) Tịm fiọk ete ke Jesus ikọkọkke owo emi udọn̄ọ mmen̄e mmen̄e edi ọkọkọk ke ntak okokopde ata mbọm aban̄a enye. Kere nte afo ọkpọdọn̄ọde akpamfia. Ekpetie fi didie ke idem edieke, ke ebe oro ye unana afo ndikop ubiak, ẹkpekọkde fi idiọk udọn̄ọ oro okobiomode fi ndo sụn̄sụn̄ okonyụn̄ anamde ẹbịn fi ẹsio ke otu owo? Nte eyịghe mîdụhe, afo emekeme ndifiọk ntak emi owo akpamfia efen oro ẹkenamde okop nsọn̄idem ke utịbe utịbe usụn̄ ‘ọkọduọde okụbi iso esie ke isọn̄ ke ukot Jesus, ọkọm Enye.’—Luke 17:12-16.

Unan: Akpatre utịben̄kpọ oro Jesus akanamde mbemiso ẹkemụmde ẹnyụn̄ ẹkọn̄de enye ke eto ekedi edikọk unan. Ke adahade ke ibụmede ebịne mbon oro ẹkeyomde ndimụm Jesus, apostle Peter, ‘emi akakamade ofụt ama akabade enye ekpi ofụn akwa oku, onyụn̄ esịbe enye utọn̄ nnasia.’ (John 18:3-5, 10) Ukem mbụk oro ke Luke asian nnyịn ete ke Jesus ama “otụk utọn̄ owo oro, anam enye ọfọn.” (Luke 22:50, 51) Ini kiet efen, ẹkenam edinam ediwụt mbọm emi ke iso mme ufan ọkọrọ ye mme asua Jesus—isan̄ enye emi, ke iso mme andimụm enye.

Ih, adan̄a nte nnyịn itịmde idụn̄ọde mme utịben̄kpọ Jesus, ntre ke nnyịn ikụt mme idiọn̄ọ nte ke mmọ ẹkedi akpanikọ. (2 Timothy 3:16) Ndien nte ẹketịn̄de ke mbemiso, utọ ukpepn̄kpọ oro ekpenyene ndisọn̄ọ mbuọtidem nnyịn ke mme un̄wọn̄ọ Abasi ndinam mme okopitem ubonowo ẹkop nsọn̄idem. Bible ọdọhọ ke mbuọtidem Christian ọwọrọ ete nnyịn “itịm ibụre ifiọk ite iyọbọ se nnyịn idoride enyịn ke esịt, inyụn̄ itịm inịm ite se idịbede owo ke enyịn ododu.” (Mme Hebrew 11:1; sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.) Nte an̄wan̄ade, Abasi isịnke udọn̄ inọ nnan nnan edinịm n̄kpọ ke akpanikọ m̀mê ndap ndap ekikere, edi esịn udọn̄ ọnọ mbuọtidem oro ọkọn̄ọde ke ata idem n̄kpọ. (1 John 4:1) Nte nnyịn inyenede utọ mbuọtidem oro, nnyịn iyakabade isọn̄ idem ikan ke n̄kan̄ eke spirit, inyụn̄ ikop inemesịt ikan.—Matthew 5:3; Rome 10:17.

Ẹnyene Ndibem Iso N̄kọk Udọn̄ọ eke Spirit!

Ediwak mbon oro ẹkopde nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke ikpọkidem ikopke inemesịt. Ndusụk mmọ ẹsikam ẹdomo ndiwot idem koro mmọ mînyeneke idotenyịn ini iso m̀mê koro mme mfịna ẹkande mmọ ubọk. Ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹbiomo ndo ke n̄kan̄ eke spirit—ndo oro ọdiọkde ke enyịn Abasi akan ndo ikpọkidem. (John 9:41) Ke n̄kan̄ eken, ediwak mbon oro ẹbiomode ndo ke ikpọkidem, ukem nte Christian ye Junior oro ẹketịn̄de ẹban̄a ke ibuotikọ oro ekebemde iso, ẹdu uwem inemesịt oro ọnọde uyụhọ. Ntak-a? Koro mmọ ẹkopde nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹbọde odudu ẹto idotenyịn oro mîkemeke ndikpu oro ọkọn̄ọde ke Bible.

Ke etịn̄de aban̄a san̄asan̄a udọn̄ nnyịn nte mme owo, Jesus ọkọdọhọ ete: “Idịghe uyo ikpọn̄ ke owo edida idu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Abasi ke inua odu.” (Matthew 4:4) Ih, ke mîbietke mme edibotn̄kpọ ẹdide unam, owo oyom se ikande udia obụkidem. Sia ẹkebotde nnyịn ke “mbiet” Abasi, nnyịn imoyom udia eke spirit—ndifiọk Abasi ye idaha nnyịn ke uduak esie ọkọrọ ye edinam uduak esie. (Genesis 1:27; John 4:34) Ifiọk Abasi anam uwem nnyịn enyene se ọwọrọde onyụn̄ ọnọ nnyịn nsọn̄idem eke spirit. Enye n̄ko esịn itiat idakisọn̄ ọnọ nsinsi uwem ke paradise isọn̄. Jesus ọkọdọhọ ete: “Nsinsi uwem oro edi ndifiọk fi, ata Abasi kierakiet, ye Enye emi Afo ọkọdọn̄de, kpa Jesus Christ.”—John 17:3.

Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke mbon eyo Jesus ikokotke enye “Ọkọk Udọn̄ọ” edi ẹkekot enye “Andikpep.” (Luke 3:12; 7:40) Ntak-a? Koro Jesus ekekpepde mme owo aban̄a nsinsi usọbọ kaban̄a mme mfịna ubonowo—Obio Ubọn̄ Abasi. (Luke 4:43; John 6:26, 27) Ukara eke heaven emi ke ubọk Jesus Christ ayakara ofụri isọn̄ onyụn̄ osu kpukpru un̄wọn̄ọ Bible ẹban̄ade edifiak nnam ndinen owo ye isọn̄, ebietidụn̄ mmọ, ẹdu ke eti idaha ke nsinsi. (Ediyarade 11:15) Ntak edi oro Jesus akadade edidi Obio Ubọn̄ ekeyịri ye edinam uduak Abasi ke isọn̄ ke akam uwụtn̄kpọ esie.—Matthew 6:10.

 Ye ediwak mbon oro ẹbiomode ndo, ndikpep mban̄a aduai-owo-idem idotenyịn emi anam mmọn̄eyet mfụhọ mmọ akabade edi mmọn̄eyet idatesịt. (Luke 6:21) Ke nditịm ntịn̄, Abasi ayakam anam se ikande edisio udọn̄ọ ye ndo mfep; enye ọyọsọhi ntak ndutụhọ owo—idiọkn̄kpọ—efep. Ke akpanikọ, Isaiah 33:24 ye Matthew 9:2-7, oro ẹkekotde ẹsịn ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, ẹmen udọn̄ọ ẹkeyịri ye idaha idiọkn̄kpọ nnyịn. (Rome 5:12) Ntem, ke ẹma ẹkesio idiọkn̄kpọ ẹfep, ubonowo ke akpatre ayadara “itie eyen-isọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi,” kpa uwọrọ-ufụn oro esịnede edinyene mfọnmma ekikere ye ikpọkidem.—Rome 8:21.

Mbon oro ẹnyenede ndusụk udomo nsọn̄idem ẹkeme ndisọp ndida nsọn̄idem mmọ mfefere mfefere. Edi oro idịghe ntre ye mbon oro ẹbiomode ndo. Mmọ ẹnen̄ede ẹfiọk nte nsọn̄idem ye uwem ẹsọn̄de urua ye nte mme n̄kpọ ẹkemede ndikpụhọde ke mbuari. (Ecclesiastes 9:11) Ntem, nnyịn imodori enyịn ite ke mme andikot n̄wed nnyịn oro ẹbiomode ndo ẹyenen̄ede ẹkere ẹban̄a mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ Abasi oro ẹwetde ke Bible. Jesus ama ọnọ uwem esie man okụt ete ke mmọ ẹsu. Nso ubiọn̄ ke nnyịn ikeme ndinyene oro ọfọnde akan oro?—Matthew 8:16, 17; John 3:16.

[Ikọ idakisọn̄]