Anie Edi Abasi?

“ABASI edi enyịn̄ emi ẹnọde akakan odudu ke ekondo ye enye emi ẹtuakde ibuot ẹnọ,” ntre ke The Encyclopedia Americana ọdọhọ. N̄wed ukabadeikọ kiet ọdọhọ ke ikọ oro “Abasi” ọwọrọ “akakan m̀mê anana-mbiet owo.” Utọ enyene-uten̄e owo oro etie didie?

Nte Abasi edi ikpîkpu odudu m̀mê ata owo? Nte enye enyene enyịn̄? Nte enye edi owo ita-ke-kiet, Abasi-Ita-ke-Kiet, nte ediwak owo ẹnịmde ke akpanikọ? Nnyịn ikeme ndisan̄a didie mfiọk Abasi? Bible ọnọ ndinen ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ ke mme mbụme emi. Ke akpanikọ, enye esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ete iyom Abasi, ọdọhọde ete: ‘Enye iyomke usụn̄ ye baba nnyịn owo kiet.’—Utom 17:27.

Ikpîkpu Odudu m̀mê Ata Owo?

Ediwak mbon oro ẹnịmde ke akpanikọ ẹte ke Abasi odu ẹkere ke enye edi odudu, idịghe owo. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk idụt ẹdọhọ ke mme odudu obot ẹdi mme abasi. Ndusụk mbon oro ẹdụn̄ọrede mme uyarade eke ifiọk ntaifiọk kaban̄a ndutịm ekondo ye nte uwem etiede ke isọn̄ ẹsịm ubiere nte ke anaedi Akpa Andinam odu. Kpa ye oro, mmọ inyịmeke ndidọhọ ke Andinam emi edi owo.

Edi, nte mme n̄kpọ obot ndiwak n̄kukọhọ iwụtke nte ke anaedi Akpa Andinam ama enyene akwa ọniọn̄? Ọniọn̄ oyom ekikere. Akwa ekikere oro edide ntak kpukpru n̄kpọ obot edi eke owo oro, Abasi. Ih, Abasi enyene idem, idịghe idem eke obụk nte eke nnyịn, edi edi idem eke spirit. Bible ọdọhọ ete: “Edieke idem eke otode ke uduot obụkidem odude, kpa ntre n̄ko ke idem eke otode ke uduot spirit onyụn̄ odu.” (1 Corinth 15:44) Ke ndinam an̄wan̄a nte Abasi etiede, Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Abasi edi spirit.” (John 4:24) Spirit enyene orụk uwem oro okpụhọrede akamba akamba ye eke nnyịn, ndien enyịn owo ikemeke ndikụt enye. (John 1:18) Mme edibotn̄kpọ eke spirit oro enyịn mîkwe ẹdu n̄ko. Mmọ ẹdi mme angel—“nditọ Abasi.”—Job 1:6; 2:1.

Sia owo mîkobotke-bot Abasi enye onyụn̄ enyenede idem eke spirit, nte owụtde ifiọk enye enyene ebietidụn̄. Ke etịn̄de aban̄a obio mme spirit, Bible asian nnyịn ete ke enyọn̄ edi “ebiet idụn̄” Abasi. (1 Ndidem 8:43) N̄ko, Paul andiwet Bible ọdọhọ ete: ‘Christ ekebe odụk ke  ata heaven, man Enye ada ke iso Abasi ke emi kaban̄a nnyịn.’—Mme Hebrew 9:24.

Ẹda ikọ oro “spirit” ẹtịn̄ ikọ ke Bible ke usụn̄ efen n̄ko. Ke ini ọkọbọn̄de akam ọnọ Abasi, andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Afo ọdọn̄ spirit fo ọwọrọ, mmọ ẹboro.” (Psalm 104:30) Spirit emi idịghe Abasi ke idemesie edi edi odudu oro Abasi osiode ọdọn̄, m̀mê adade anam se ededi oro enye aduakde ndinam. Abasi akada enye obot ata heaven, isọn̄, ye kpukpru mme odu-uwem n̄kpọ. (Genesis 1:2; Psalm 33:6) Ẹkot spirit esie edisana spirit. Abasi akada edisana spirit esie ọnọ mme owo odudu ndiwet Bible. (2 Peter 1:20, 21) Ntem, edisana spirit edi anamutom odudu oro enyịn mîkwe oro Abasi adade anam mme uduak esie.

Abasi Enyene San̄asan̄a Enyịn̄

Agur andiwet Bible okobụp ete: “Anie atan̄ ofụm esịn ke eka-ubọk esie? Anie ọbọp mmọn̄ ke ọfọn̄idem? Anie ọsọn̄ọ enịm ofụri mme utịt ererimbot? Nsidi enyịn̄ esie? Nsinyụn̄ idi enyịn̄ eyen esie?” (Mme N̄ke 30:4) Ke nditịm ntịn̄, Agur okobụp ete, ‘Nte afo ọmọfiọk enyịn̄ m̀mê udịm ubon owo ekededi oro anamde mme n̄kpọ emi?’ Abasi ikpọn̄ enyene odudu ndikara mme oto-obot odudu. Ke adan̄aemi n̄kpọ obot ọnọde ọkpọsọn̄ uyarade nte ke Abasi odu, enye isiakke enyịn̄ Abasi. Ke akpanikọ, nnyịn ikemeke-keme ndifiọk enyịn̄ Abasi ibọhọke Abasi ke idemesie ayarade enye ọnọ nnyịn. Ndien enye amayarade enye ọnọ nnyịn. Andibot ọdọhọ ete: “Ami ndi Jehovah; enyịn̄ mi edi oro.”—Isaiah 42:8.

San̄asan̄a enyịn̄ Abasi oro Jehovah ekpere ndisịm utịm ike-7,000 ke N̄wed Abasi usem Hebrew ikpọn̄. Jesus Christ ama anam mbon efen ẹfiọk enyịn̄ oro onyụn̄ otoro enye ke iso mmọ. (John 17:6, 26) Ẹkụt enyịn̄ oro ke akpatre n̄wed Bible nte ubak ikọ oro “Hallelujah,” emi ọwọrọde “ẹtoro Jah.” Ndien “Jah” edi ibio ibio usụn̄ ndiwet “Jehovah.” (Ediyarade 19:1-6) Edi, ediwak Bible eyomfịn iwakke ndida enyịn̄ oro. Mmọ ẹwak ndida ikọ oro “ỌBỌN̄” m̀mê “ABASI,” ke ndusụk usem, ẹwetde kpukpru ke ikpọ abisi ndinam enye enyene ukpụhọde ye ọsọ udorienyịn̄ oro “Ọbọn̄” ye “Abasi.” Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ ẹnọ ekikere ẹte ke ekeme ndidi ẹkekot enyịn̄ Abasi Yahweh.

Ntak ẹnyenede nsio nsio ekikere ntre ẹban̄a enyịn̄ n̄kponn̄kan Owo ke ekondo? Mfịna emi ọkọtọn̄ọ ediwak isua ikie emi ẹkebede ke ini mme Jew ẹketrede ndikot enyịn̄ Abasi ke ntak nsunsu ekikere ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọde ndisịn Ikọ  Hebrew oro adade ọnọ “Ọbọn̄ Andikara” ke itie ekededi oro mmọ ẹkekụtde enyịn̄ Abasi nte mmọ ẹkekotde N̄wed Abasi. Sia ẹkedade mme anana-uyo abisi ẹwet usem Hebrew eke ini Bible, usụn̄ ndomokiet idụhe ndifiọk ata nnennen nte Moses, David, ye mbon eset eken ẹkesikotde mme abisi oro ẹdade ẹbọp enyịn̄ Abasi. Nte ededi, ke Ikọ Efịk ẹkot enyịn̄ oro Jehovah ke ediwak isua, ẹnyụn̄ ẹnyịme ukem enyịn̄ oro ntatara ntatara mfịn ke mme usem efen.—Exodus 6:3; Isaiah 26:4.

Okposụkedi owo mîtịmke ifiọk nte ẹkekotde enyịn̄ Abasi ke usem Hebrew eset, se enye ọwọrọde idịghe ndịben̄kpọ. Enyịn̄ esie ọwọrọ “Enye Anam Akabade Edi.” Ke ntre Jehovah Abasi ayarade idemesie nte Akwa Aduak Uduak. Enye esinam mme uduak ye un̄wọn̄ọ esie ẹsu kpukpru ini. Ata Abasi ikpọn̄, emi enyenede odudu ndinam emi, ekeme nte enende ndikere enyịn̄ oro.—Isaiah 55:11.

Nte eyịghe mîdụhe, enyịn̄ oro Jehovah anam Ata Ọkpọsọn̄ Abasi edi isio ye kpukpru mme abasi eken. Ntak edi oro enyịn̄ oro odude awak ntre ke Bible. Ke adan̄aemi ediwak Bible mîdaha enyịn̄ Abasi, Psalm 83:18 ọdọhọ in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Afo emi enyịn̄ fo ikpọn̄ ekerede Jehovah, edi Ata Edikon̄ ke ofụri ererimbot.” Ke ini utom ukwọrọikọ esie, Jesus Christ ama ekpep mme anditiene enye ete: “Ẹbọn̄ akam ntem ndien, ẹte, Ete nnyịn emi odude ke heaven: yak ikpono enyịn̄ Fo.” (Matthew 6:9) Ntem, nnyịn ikpenyene ndida enyịn̄ Abasi ke ini nnyịn ibọn̄de akam, ke ini itịn̄de ikọ iban̄a enye, ye ke ini itorode enye ke iso mbon efen.

Nte Jesus Edi Abasi?

Jehovah Abasi ke idemesie owụt enye emi Eyen esie edide in̄wan̄-in̄wan̄. Gospel Matthew obụk ete ke Jesus ama akana baptism, “uyo oto ke enyọn̄ ọdọhọ ete, Emi edi edima Eyen Mi, emi esịt enemde Mi eti-eti ye Enye.” (Matthew 3:16, 17) Jesus Christ edi Eyen Abasi.

Edi, ndusụk mbon ido ukpono ẹdọhọ ke Jesus edi Abasi. Mbon en̄wen ẹdọhọ ke Abasi edi Ita-ke-Kiet. Nte ekemde ye ukpepn̄kpọ emi, “Ete edi Abasi, Eyen edi Abasi, Edisana Spirit onyụn̄ edi Abasi, ndien kpa ye oro idịghe Abasi ita ẹdu edi Abasi kiet.” Ẹdọhọ ke owo ita emi “ẹdu ke nsinsi ẹnyụn̄ ẹdi n̄ka-n̄ka.” (The Catholic Encyclopedia) Nte mme utọ ekikere oro ẹnen?

N̄wed Abasi eke odudu spirit etịn̄ aban̄a Jehovah ete: “Ke nsinsi-nsinsi afo edi Abasi.” (Psalm 90:2) Enye edi “Edidem emi akarade ke kpukpru eyo”—emi mînyeneke ntọn̄ọ m̀mê utịt. (1 Timothy 1:17) Ke n̄kan̄ eken, Jesus edi “Akpan,” “ebeiso ke kpukpru se Abasi obotde.” (Colossae 1:13-15; Ediyarade 3:14) Ke etịn̄de aban̄a Abasi nte Ete esie, Jesus ọkọdọhọ ete: “Ete omokpon akan Mi.” (John 14:28) Jesus ama anam an̄wan̄a n̄ko ete ke ndusụk n̄kpọ ẹma ẹdu oro imọ m̀mê mme angel mîkọfiọkke edi oro Abasi ikpọn̄ ọkọfiọkde. (Mark 13:32) Akan oro, Jesus ama ọbọn̄ akam ọnọ Ete esie ete: “Okûdi nte Ami nnyịmede, yak edi nte Afo enyịmede.” (Luke 22:42) Anie ke enye ọkọbọn̄ akam ọnọ edieke mîdịghe Owo emi okponde akan ke enye ọkọbọn̄ ọnọ? Ndien edi Abasi akanam Jesus eset ke n̄kpa, idịghe Jesus akanam idemesie.—Utom 2:32.

Do nte N̄wed Abasi owụtde, Jehovah edi Abasi Ata Ọkpọsọn̄, ndien Jesus edi Eyen esie. Mmọ mbiba ikedịghe n̄ka mbemiso Jesus ekedide isọn̄ m̀mê ke ini enye okodude uwem ke isọn̄; Jesus ikonyụn̄ ikabakede idi n̄ka ye Ete esie ke ẹma ẹkenam enye eset aka heaven. (1 Corinth 11:3; 15:28) Nte nnyịn ima ikokụt, edisana spirit, kpa inua-okot ọyọhọ owo ita ke Abasi-Ita-ke-Kiet, idịghe owo. Utu ke oro, enye edi odudu oro Abasi adade anam se ededi oro enye aduakde ndinam. Ntem, Abasi-Ita-ke-Kiet idịghe ukpepn̄kpọ N̄wed Abasi. * Bible ọdọhọ ete: “Jehovah Abasi nnyịn edi Jehovah kiet.”—Deuteronomy 6:4.

Fiọk Abasi Ọfọn

Man ima Abasi inyụn̄ inọ enye san̄asan̄a utuakibuot emi enye odotde ndibọ, oyom  nnyịn ifiọk owo emi enye enen̄erede edi. Nnyịn ikeme ndisan̄a didie ntịm mfiọk Abasi? Bible ọdọhọ ete: “Tọn̄ọ nte ẹkebot ererimbot owo ẹtịm ẹkụt ndịbe-ndịbe n̄kpọ emi ẹnyenede Enye, kpa nsinsi odudu esie ye idaha Esie nte Abasi; ẹda mme n̄kpọ emi Enye akanamde ẹtịm ẹfiọk.” (Rome 1:20) Usụn̄ kiet nditịm mfiọk Abasi edi ndida esịtekọm ndụn̄ọde nnyụn̄ ntie n̄kere mme n̄kpọ emi enye okobotde.

Nte ededi, n̄kpọ obot itịn̄ke kpukpru se oyomde nnyịn ifiọk iban̄a Abasi inọ nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, man ifiọk nte ke enye edi ata Owo eke spirit oro enyenede san̄asan̄a enyịn̄, oyom nnyịn ikot Bible. Ke akpanikọ, ndikpep Bible edi mfọnn̄kan usụn̄ nditịm mfiọk Abasi. Ke N̄wed Abasi, Jehovah asian nnyịn ediwak n̄kpọ efen efen aban̄a utọ Abasi emi enye edide. Enye n̄ko ayarade uduak esie ọnọ nnyịn onyụn̄ ekpep nnyịn mme usụn̄ esie. (Amos 3:7; 2 Timothy 3:16, 17) Nnyịn idat esịt didie ntem nte ke Abasi oyom nnyịn ‘isịm ifiọk akpanikọ’ man ikeme ndibọ ufọn nto mme ima ima ndutịm esie! (1 Timothy 2:4) Do, ẹyak nnyịn isịn ofụri ukeme ndikpep kpukpru se ikemede ndikpep mban̄a Jehovah.

[Ikọ idakisọn̄]

[Mme ndise ke page 5]

Abasi akada edisana spirit esie obot isọn̄ onyụn̄ ọnọ mme owo odudu ndiwet Bible

[Ndise ke page 5]

Uyo ama oto ke heaven ọdọhọ ete: ‘Emi edi Eyen Mi’

[Ndise ke page 7]

Jesus ama ọbọn̄ akam ọnọ Abasi—Owo emi okponde akan enye

[Ndise ke page 7]

Jesus ama anam mbon efen ẹfiọk enyịn̄ Abasi

[Mme ndise ke page 7]

Nnyịn imekeme nditịm mfiọk Abasi