Nso Idi Ekikere Fo Kaban̄a N̄kpa?

INAMKE n̄kpọ m̀mê ikop nsọn̄idem m̀mê inyụn̄ inyene n̄kpọ adan̄a didie, n̄kpa esisịn nnyịn ndịk ke idem nte nnyịn inamde mme edinam nnyịn eke usen ke usen. Enye ekeme ndida nnyịn ini efen oro iyomde ndibe efak m̀mê inade ke bed. Mme utọ afanikọn̄ nte eke mbon edinam oyomonsia ke September 11, 2001, ke New York City ye Washington, D.C., ẹnam nnyịn ifiọk nte ke n̄kpa, kpa “akpatre usua,” esida mme owo ẹdude ke nsio nsio idaha ke uwem ye mme owo ẹdude ke kpukpru isua emana, ndusụk ini adade ediwak tọsịn owo ke n̄kpasịp minit ifan̄.—1 Corinth 15:26.

Kpa ye oro, etie nte mme owo ẹsiyom ndifiọk ekese mban̄a n̄kpa. Etie nte idụhe n̄kpọ oro anamde n̄wedmbụk n̄kpọntịbe enen̄ede anyama m̀mê oro anamde ediwak owo ẹsịk ẹkpere ekebe ndise mmọ nte ntọt n̄kpa, akpan akpan n̄kpa akwa udịmowo ke enyene-ndịk idaha. Etie nte mme owo isikpaha mba ndikop n̄kpọ mban̄a n̄kpa, edide ke ntak ekọn̄, oto-obot afanikọn̄, ubiatibet, m̀mê udọn̄ọ. Ẹsiwụt ọkpọsọn̄ ntụk ẹnyenede ẹban̄a n̄kpa ke usụn̄ oro akpade owo idem ke nditua ata ọkpọsọn̄ eyet ke ini mme ọwọrọiso owo ẹkpan̄ade.

Owo ikemeke ndifan̄a kpukpru emi. Mme owo ẹsụk ẹyoyom ndifiọk ekese mban̄a n̄kpa—n̄kpa mbon en̄wen. Nte ededi, ke ini ẹsobode n̄kpa mmọ ẹsidịghe. Ediwak nnyịn isiyomke ndikere ke nnyịn iyakpa.

Nte N̄kpa Etịmede Fi Ekikere?

Kpukpru ini ndikere ke iyakpa isidịghe inem inem n̄kpọ ndien emi edisụk edi ntre. Ntak edide ntre? Edi koro Abasi esịn nnyịn ọkpọsọn̄ udọn̄ ndidu uwem nsinsi ke esịt. Nte Anchor Bible ọdọhọde ke Ecclesiastes 3:11: “Enye onyụn̄ esịn mmọ nsinsi ini n̄ko ke esịt.” Ke ntre, n̄kpa ndidi n̄kpọ oro owo mîkemeke ndifep edemede en̄wan ke esịtidem mme owo, kpa en̄wan oro akade-ka iso. Man ẹbiere en̄wan esịtidem emi ẹnyụn̄ ẹyụhọ ndammana udọn̄ ndika iso ndu uwem, mme owo ẹtịbi kpukpru orụk edinịm ke akpanikọ ẹdi, ọtọn̄ọde ke ukpepn̄kpọ ukpọn̄ ikpaha ke nsinsi tutu esịm ukpepn̄kpọ edifiak mmana.

Ke idaha ekededi, n̄kpa edi akama-mfịna n̄kpọntịbe oro esinamde owo ndịk, ndien ẹkop ndịk n̄kpa ke ofụri ererimbot. Ke ntre, idem ikpakpaha nnyịn ndikụt nte ke n̄kaowo ke ofụri ofụri ada n̄kpa nte enyene-ndịk n̄kpọ oro anade etịbe. N̄kpọ kiet edi-o, n̄kpa esiwụt nte ke ediyak uwem nsịn ke ediyom inyene ye odudu edi ata ikpîkpu.

Nte N̄kpa Adian̄arede?

Ke eset, ẹma ẹsiyak owo oro ọdọn̄ọde udọn̄ọ n̄kpa m̀mê oro adade unan n̄kpa akpa ke  n̄kann̄kụk ufọk esie oro enye emehede onyụn̄ amade. Ekesiwak ndidi ntre ke mme ini Bible, ndien ke osụk ededi ntre ke ndusụk idụt. (Genesis 49:1, 2, 33) Ke mme utọ idaha oro, ubon ẹsisop ibuot ọtọkiet, ndien ẹsibuan nditọ ke nneme oro. Emi esinam mbonubon kiet kiet ẹfiọk ke mmimọ ifụhọke ikpọn̄ esinyụn̄ ọnọ mmọ ndọn̄esịt nte ke mmimọ ibabuana ibiom mbiomo inyụn̄ ibabuana ifụhọ.

Emi enyene akamba ukpụhọde ye se isidade itie ke n̄kaowo oro adade nneme n̄kpa nte se ẹbetde-bet ye nte se ikamade ndịk, oro owo mîsinyụn̄ iyakke nditọ ẹtiene ẹbuana ke ntak ẹkerede ke nneme emi ọyọnọ mmọ “ọkpọsọn̄ ubiak” ke ntụk. Nte ẹkpan̄ade idahaemi okpụhọde ke ediwak usụn̄, ndien ẹsiwak ndikpa ata ndobo ndobo. Okposụkedi ata ediwak owo ẹkpemade ndikpa ke ufọk ifụre ifụre nnyụn̄ ndi se ubon ẹsede ẹban̄a, se idude edi nte ke ediwak mmọ ẹsikpan̄a ke ufọkibọk, ẹwakde ndidu ikpọn̄ ẹnyụn̄ ẹkopde ubiak, ẹsịnede ke enyene-ndịk awak-n̄kukọhọ ukwakutom ufọkibọk. Ke n̄kan̄ eken, ediwak miliọn owo ẹkam ẹkpan̄a ye unana mme owo ndidiọn̄ọ—nte mbon unọmọ nsobo ofụri orụk, akan̄, AIDS, ekọn̄ mbio obio, m̀mê nte ọkpọikpọi ubuene.

Ibuot Nneme Ndikere Mban̄a

Bible ikpanke owo ndikere mban̄a n̄kpa. Ke akpanikọ, Ecclesiastes 7:2 asian nnyịn ete: “Ọfọn ndika ufọk ntuan̄a, akan ndika ufọk udia: koro oro edide utịt kpukpru owo.” Ke ini ikerede iban̄a nte n̄kpa edide ata idem n̄kpọ, nnyịn imekeme ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn n̄kpọn̄ mme ekikere ye mme edinam ofụri ini inyụn̄ iwụk ntịn̄enyịn ke nte uwem omụhọde. Emi ekeme ndin̄wam nnyịn ndidu uwem oro enen̄erede enyene se ọwọrọde utu ke ndidu uwem oro mînyeneke se ọwọrọde m̀mê oro ananade uduak.

Nso idi ekikere fo kaban̄a n̄kpa? Ndi afo omodụn̄ọde mme ekikere fo, edinịm ke akpanikọ fo, idotenyịn ye ndịk oro afo enyenede aban̄a utịt uwem fo?

Kpa nte edide ye uwem, n̄kpa ọsọn̄ akan ukeme owo ndifiọk nnyụn̄ nnam an̄wan̄a. N̄kukụre owo oro ekemede onyụn̄ enyenede odudu nditịn̄ mban̄a n̄kpọ emi edi Andibot nnyịn. “Obube mmọn̄ uwem” odu ye enye, ndien “ubọhọ n̄kpa enyene” enye. (Psalm 36:9; 68:20) Okposụkedi ekemede ndidi n̄kpọ n̄kpaidem, ndidụn̄ọde ndusụk ọsọ edinịm ke akpanikọ ẹban̄ade n̄kpa ke un̄wana Ikọ Abasi ọyọnọ ndọn̄esịt ye nsịnudọn̄. Enye oyowụt ke n̄kpa inen̄ekede idi utịt kpukpru n̄kpọ.

[Se Ẹwetde ke Ikpọ Abisi ke page 4]

Ndifiọk ke imekeme ndikpa an̄wam nnyịn ndidu uwem oro enen̄erede enyene se ọwọrọde