Kpep Idemfo Nyụn̄ Kpep Mbon En̄wen Eti Ido Uwem Christian
Kpep Idemfo Nyụn̄ Kpep Mbon En̄wen Eti Ido Uwem Christian
“Afo emi ekpepde owo efen, nte ukpepke idem fo?”—ROME 2:21.
1, 2. Mme ntak ewe ẹnam fi oyom ndikpep Bible?
AFO emenyene ediwak ntak ndikpep Ikọ Abasi. Eyedi afo omoyom ndifiọk akpanikọ oro odude ke esịt esie—aban̄ade mme owo, mme n̄kpọntịbe, mme ebiet, ye mme n̄kpọ en̄wen. Afo omoyom ndifiọk mme ukpepn̄kpọ oro ẹdide akpanikọ, emi ẹdide isio ye mme nsunsu ukpepn̄kpọ ido ukpono utọ nte Abasi-Ita-ke-Kiet m̀mê hell ikan̄. (John 8:32) Afo ekpenyene n̄ko ndiyom ndifiọk Jehovah ọfọn akan man afo ekeme ndinen̄ede ntie nte enye onyụn̄ asan̄a ke iso esie nte enende.—1 Ndidem 15:4, 5.
2 Akpan ntak oro enyenede ebuana ye edikpep Ikọ Abasi edi man afo odu ke mben̄eidem ndikpep mbon en̄wen—mbonima fo, mme ọdiọn̄ọ fo, ye idem mbon oro ekemede ndidi afo ufiọkke kan̄a. Ndinam emi idịghe n̄kpọ oro ata mme Christian ẹnyenede ndimemek. Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbufo ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, . . . ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo.”—Matthew 28:19, 20.
3, 4. Ntak emi afo ndinọ ukpep nte Jesus okowụkde edide n̄kpọ ukpono?
3 Ndikpep Bible ye udọn̄ edikpep mbon en̄wen edi se inọde owo ukpono onyụn̄ ekeme ndinam ẹkop uyụhọ oro ebịghide. Unọ ukpep edi ubọkọkọ oro ẹkponode ke anyan ini. Encarta Encyclopedia ọdọhọ ete: “Ke otu mme Jew, ediwak ikpọ owo ẹkebat mme andikpep nte mbon oro ẹdade owo usụn̄ ẹsịm edinyan̄a ẹma ẹsinyụn̄ ẹteme nditọwọn̄ ẹte ẹkpono mme andikpep mmọ ẹkan idem nte mmọ ẹkponode ete ye eka mmọ.” Enen̄ede edi n̄kpọ ukpono mme Christian ndikpep idemmọ Bible ndien ekem ẹkpep mbon en̄wen.
4 “Ediwak owo ẹsịn idem ke unọ ukpep ẹkan nte ẹsịnde ke ubọkọkọ en̄wen ekededi. N̄kpọ nte owo miliọn 48 ke ofụri ererimbot ẹdi mme andikpep.” (The World Book Encyclopedia) Andikpep enyene mbiomo ndikpep n̄kpri owo n̄kpọ ndien se enye ekpepde mmọ ekeme ndikara edinam mmọ ke mme isua ini iso. Utịp esikam okpon akan oro ke ini afo anamde ewụhọ Jesus ndikpep mbon en̄wen n̄kpọ; se afo ekpepde mmọ ekeme nditụk nsinsi ini iso mmọ. Apostle Paul ama ọsọn̄ọ owụt emi ke ini enye eketemede Timothy ete: “Tịm kpeme idem fo, ye se afo ekpepde owo. Yịre ke edinam utom emi; koro ke edinam ntem afo ayanyan̄a idem fo ye mmọ emi ẹkopde uyo fo.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; 1 Timothy 4:16.) Ih, unọ ukpep fo abuana edinyan̄a.
5. Ntak emi unọ ukpep Christian edide mfọnn̄kan orụk unọ ukpep?
5 Edi n̄kon̄n̄kan Odudu, kpa andikara ofụri ekondo ọnọ odudu onyụn̄ eteme ete afo ekpep idemfo ndien ekem ekpep mbon en̄wen. Akpanikọ oro ikpọn̄ anam utom unọ ukpep enye emi enen̄ede edi akpan n̄kpọ akan utom unọ ukpep ererimbot ekededi, edide eke edinọ ukpep ke mme akpan ukpepn̄kpọ, mme usọ unamutom, m̀mê idem ke usọ ifiọk ibọkusọbọ. Unọ ukpep Christian abuana eyen ukpepn̄kpọ ke idemesie ndikpep nditiene Eyen Abasi, Christ Jesus, nnyụn̄ n̄kpep mbon en̄wen ndinam ntre.—John 15:10.
Ntak Ekpepde Idemfo?
6, 7. (a) Ntak anade nnyịn ibem iso ikpep idem nnyịn? (b) Ke nso usụn̄ifiọk ke mme Jew eke akpa isua ikie ẹkekpu nte mme andikpep?
6 Ntak ẹdọhọde ke ana nnyịn ibem iso ikpep idem nnyịn? Ọfọn, nnyịn ikemeke nditịm n̄kpep mbon en̄wen edieke nnyịn mîkebemke iso ikpep idem nnyịn. Paul ama ọsọn̄ọ etịn̄ emi ke itien̄wed oro anamde owo ekere n̄kpọ mi oro ekenyenede ufọn ọnọ mme Jew ke ini oro, edi osụk enyenede akpan etop ọnọ mme Christian mfịn. Paul okobụp ete: “Afo emi ekpepde owo efen, nte ukpepke idem fo? afo emi ọkwọrọde ete owo okûyịp inọ, nte emeyịp ke idem fo? afo emi ọdọhọde ete owo okûsịn efịbe, nte emesịn efịbe? afo emi abatde ndem ke mbubiam, nte omowo n̄wo ke mme temple? afo emi obụrede mbụre ke ibet, nte emesuene Abasi ke edibiat ibet?”—Rome 2:21-23.
7 Ke adade mme mbụme oro owo mîyomke ibọrọ, Paul ama asiak idiọkn̄kpọ iba oro Ibet Duop eketịn̄de aban̄a nnennen nnennen: Kûyịp inọ, ye kûsịn efịbe. (Exodus 20:14, 15) Ndusụk mme Jew ke eyo Paul ẹma ẹsibụre mbụre ẹte ke mmimọ imenyene Ibet Abasi. ‘Ẹma ẹda Ibet ẹkpep mmọ, ẹma ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹnịm ẹte mmimọ idi mme andida mme nnan usụn̄, ye un̄wana inọ mmọ emi ẹdude ke ekịm, ye anditeme mme ọkọi.’ (Rome 2:17-20) Nte ededi, ndusụk mmọ ẹkedi mbubịk koro ke ndịbe mmọ ẹma ẹsiyịp inọ m̀mê ẹsịn efịbe. Ndien oro ama esuene Ibet ye Andinọ Ibet ke heaven. Afo emekeme ndikụt ke mmọ ikodotke ndikpep mbon en̄wen; mmọ ikakam inen̄ekede ikpep idemmọ.
8. Ekeme ndidi ndusụk mme Jew ke eyo Paul ‘ẹkewo temple’ didie?
8 Paul ama etịn̄ aban̄a ediwo temple. Ndi ndusụk mme Jew ẹma ẹnen̄ede ẹnam oro? Nso ke Paul ekenyene ke ekikere? Ke akpanikọ, ke ikerede iban̄a esisịt ntọt oro odude ke itien̄wed emi, nnyịn ikemeke ndinen̄ede mfiọk nte ndusụk mme Jew ‘ẹkewode temple.’ Ke mbemiso, ewetn̄wed obio Ephesus ama ọdọhọ ke mme nsan̄a Paul ‘ikedịghe mme andiwo temple,’ emi ọnọde ekikere nte ke nsụhọde n̄kaha ndusụk owo ẹma ẹkere ke mme Jew ẹma ẹwo temple. (Utom 19:29-37) Ndi mmọ ẹma ẹsida mme ọsọn̄urua n̄kpọ oro mme andikan m̀mê mme enyene-ukwan̄ ifiopesịt ke ido ukpono ẹkebụmede ke temple mme okpono ndem ẹnam n̄kpọ mîdịghe ẹda ẹnam mbubịne? Nte Ibet Abasi ọdọhọde, ẹkenyene ndisobo gold ye silver mme okpono ndem, owo ikenyeneke ndida mmọ nnam n̄kpọ ọkpọkpọ. (Deuteronomy 7:25) * Ntre ekeme ndidi Paul eketịn̄ aban̄a mme Jew oro ẹkefụmide ewụhọ Abasi ndien ẹdade mme n̄kpọ ẹtode temple mme okpono ndem ẹnam n̄kpọ m̀mê ẹdiade udori ẹto mmọ.
9. Mme ukwan̄ edinam ewe oro ẹnyenede ẹbuana ye temple ke Jerusalem ẹkeme ndidi ẹkedi ukem nte ediwo temple?
9 Ke n̄kan̄ eken, Josephus ama etịn̄ aban̄a idiọk etop oro ẹkekopde ke Rome oro owo Jew inan̄, emi adausụn̄ mmọ ekedide andikpep Ibet, ẹkedide ntak. Owo mbinan̄ emi ẹma ẹkpek n̄wan Rome kiet, kpa okpono Abasi ke ido mme Jew, ẹte ọnọ mmimọ gold ye mme inyene esie eken nte etịbe kaban̄a temple Jerusalem. Ndondo oro mmọ ẹkebọde enye mme n̄kpọ emi, mmọ ẹma ẹda inyene oro ẹnam ufọn idemmọ—ntem ẹwode temple. * Ke usụn̄ifiọk en̄wen, mbon eken ẹma ẹwo temple ke ndiwa mme unam oro ẹkebiomode ndo nnyụn̄ nsịn udọn̄ nnọ idiọkitọn̄ unyamurua oro akadade itie ke mme okụre temple, ẹnamde temple akabade ẹdi “itie mbon-n̄wo.”—Matthew 21:12, 13; Malachi 1:12-14; 3:8, 9.
Kpep Eti Ido Uwem Christian
10. Ewe akpan n̄kpọ ke nnyịn mîkpefreke ke ikọ Paul oro ẹwetde ke Rome 2:21-23?
10 Se ededi oro mme edinam akpa isua ikie oro ẹkesịnede ediyịp inọ, edisịn efịbe, ye ediwo temple oro Paul eketịn̄de aban̄a ẹkedide, ẹyak nnyịn ikûfre akpan n̄kpọ ke ikọ esie. Enye okobụp ete: “Afo emi ekpepde owo efen, nte ukpepke idem fo?” Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke mme uwụtn̄kpọ oro Paul ọkọnọde mi ẹkenyene n̄kpọ ndinam ye idaha ido uwem. Mi, apostle oro ikowụkke ntịn̄enyịn ke mme ukpepn̄kpọ m̀mê mbụk Bible. Edikpep idem nnyịn ye edikpep mbon en̄wen oro Paul eketịn̄de aban̄a mi ekenyene n̄kpọ ndinam ye eti ido uwem Christian.
11. Ntak emi afo ọkpọnọde ntịn̄enyịn ke eti ido uwem Christian nte afo ekpepde Ikọ Abasi?
11 Ndinam item oro ke Rome 2:21-23 ọwọrọ ete nnyịn ikpep eti ido uwem Christian ke Ikọ Abasi, inam n̄kpọ ke n̄kemuyo ye se ikpepde, ndien ekem ikpep mbon en̄wen ẹnam ukem oro. Ke ntre, nte afo ekpepde Bible, du ke edidemede man ọfiọk mme idaha Jehovah, emi ẹnyenede ata eti ido uwem Christian ẹto. Tie kere item ye mme ukpepn̄kpọ oro afo okụtde ke Bible. Ekem domo ndida se afo ekpepde nsịn ke edinam. Ndien ndinam oro oyom uko ọkọrọ ye ọkpọsọn̄ ubiere. Edi mmemmem n̄kpọ mme anana-mfọnmma owo ndinọ mme ntak emi idaha ayakde m̀mê idem oyomde ẹfụmi eti ido uwem Christian ke idaha kiet. Etie nte mme Jew oro Paul eketịn̄de aban̄a ẹma ẹfiọk ndida utọ n̄kari n̄kari ekikere oro nnam n̄kpọ ndiwụt ke mmimọ imenen m̀mê nditụn mbon en̄wen usụn̄. Nte ededi, ikọ Paul owụt ke owo ikpesehe eti ido uwem Christian ke usụhọde m̀mê ndifụmi enye nte ẹmama.
12. Didie ke eti m̀mê idiọk edu uwem esitụk Jehovah Abasi, ndien ntak ọfọnde nditi emi?
12 Apostle oro ama owụt akpan ntak oro akpanamde fi ekpep n̄kpọ ndien ekem ada eti ido uwem oro afo okụtde ke Bible esịn ke edinam. Idiọk edu uwem mme Jew ama esuene Jehovah: “Afo emi obụrede mbụre ke ibet, nte emesuene Abasi ke edibiat ibet? Koro . . . oto mbufo ke ẹsụn̄i enyịn̄ Abasi ke otu mme Gentile.” (Rome 2:23, 24) Edi akpanikọ n̄ko idahaemi nte ke edieke nnyịn ifụmide eti ido uwem Christian, nnyịn isuene Andinọ enye. Ke n̄kan̄ eken, edieke nnyịn isọn̄ọde imụm mme idaha Abasi ikama, oro ada itoro ye ukpono ọsọk enye. (Isaiah 52:5; Ezekiel 36:20) Afo ndifiọk emi ekeme ndisọn̄ọ ubiere fo edieke osobode mme idomo m̀mê mme idaha oro ẹkemede nditie nte ke edifụmi eti ido uwem Christian edi usụn̄ edinam oro ememde akan m̀mê oro enen̄erede efere owo ke idem. Akan oro, ikọ Paul ekpep nnyịn n̄kpọ efen. Ke ẹsiode edifiọk ke edu uwem fo esitụk Abasi ẹfep, nte afo ekpepde mbon en̄wen, n̄wam mmọ ndikụt ke nte mmọ ẹdade mme idaha ido uwem oro mmọ ẹkpepde ẹsịn ke edinam oyotụk Jehovah. Ikụreke ke eti ido uwem Christian ndinam owo okop uyụhọ nnyụn̄ n̄kpeme nsọn̄idem owo kpọt. Enye n̄ko ada ukpono ọsọk Enye emi ọkọtọn̄ọde onyụn̄ esịnde udọn̄ ọnọ eti ido uwem.—Psalm 74:10; James 3:17.
13. (a) Didie ke Bible an̄wam nnyịn ke se iban̄ade eti ido uwem? (b) Tịn̄ ọkpọikọ ke item oro odude ke 1 Thessalonica 4:3-7.
13 Eti ido uwem esitụk mbon en̄wen n̄ko. Afo emekeme ndikụt oro ke mme uwụtn̄kpọ Ikọ Abasi oro ẹwụtde ufọn edida idaha ido uwem Abasi ndu uwem ye mme utịp edifụmi mmọ. (Genesis 39:1-9, 21; Joshua 7:1-25) Afo emekeme n̄ko ndikụt utọ in̄wan̄-in̄wan̄ item aban̄ade eti ido uwem ntem: “Emi edi uduak Abasi, ete mbufo ẹkpekabade ẹsana, ete mbufo ẹnyụn̄ ẹbet use; kpukpru owo ke otu mbufo ẹnyụn̄ ẹfiọk ndikama n̄wan esie ke edisana ido ye ke ido ukpono, idịghe ke ọkpọsọn̄ udọn̄ idiọk itọn̄, nte mme Gentile emi mîfiọkke Abasi ẹnamde. Owo baba kiet okûbiat ewụhọ [“unen,” NW], otụk eyen-ete esie ke n̄kpọ emi; . . . Koro Abasi ikokotke nnyịn ite ididu uwem mbubiam, edi okokot nnyịn ete, ididu uwem ke edisana ido.”—1 Thessalonica 4:3-7.
14. Nso ke afo ekeme ndibụp idemfo mban̄a item oro odude ke 1 Thessalonica 4:3-7?
14 Ekpere ndidi owo ekededi ekeme ndikụt ke itie N̄wed Abasi emi nte ke oburobụt ido idan̄ esibiat edumbet eti ido uwem Christian. Edi, afo emekeme ndifiọk n̄kpọ efen efen mban̄a itie N̄wed Abasi emi. Ekese n̄kpọ ẹdu ke ndusụk ufan̄ikọ ndikpep nnyụn̄ ntie n̄kere, emi ekemede ndinam itịm ifiọk se mme ufan̄ikọ emi ẹwọrọde. Ke uwụtn̄kpọ, afo emekeme nditie n̄kere se ikọ Paul ọkọwọrọde ke ini enye ọkọdọhọde ke ndinam use ekeme ndida owo n̄kesịm ‘idaha edibiat unen nnyụn̄ ntụk eyenete esie ke n̄kpọ emi.’ Unen emi esịne nso, ndien didie ke nditịm mfiọk emi edinam fi enyene ntak efen efen ndika iso mmụm eti ido uwem Christian n̄kama? Didie ke utịp utọ ndụn̄ọde oro ekeme ndika iso ntịm fi idem ndinọ mbon en̄wen ukpep nnyụn̄ n̄n̄wam mmọ ndikpono Abasi?
Kpep Idemfo Man Ekeme Ndinọ Ukpep
15. Mme n̄kpọutom ewe ke afo ekeme ndida nnọ idemfo ukpep ebe ke ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ?
15 Mme Ntiense Jehovah ẹnyene mme n̄kpọutom oro mmọ ẹsidade ẹdụn̄ọde mme mbụme m̀mê eneni oro ẹdemerede nte mmọ ẹkpepde idemmọ m̀mê ẹkpepde mbon en̄wen. N̄kpọutom kiet oro odude ke ediwak usem edi Watch Tower Publications Index. Edieke edide afo emenyene n̄kpọutom emi, emekeme ndida enye nyom ntọt ke mme n̄wed Mme Ntiense Jehovah oro ẹkọn̄ọde ke Bible. Afo emekeme ndiyom ntọt oro ke idak ibuotikọ m̀mê ke idak udịm ufan̄ikọ Bible. N̄kpọutom efen oro odude ọnọ Mme Ntiense Jehovah ke ediwak akpan usem edi Watchtower Library. Ndutịm kọmputa emi odude ke usan umụm-ntọt kọmputa ọdọn̄ọ ata ediwak n̄wed. Ndutịm emi anam owo ekeme ndidụn̄ọde mme ibuotikọ ye nneme mme itie N̄wed Abasi. Edide afo enyene n̄kpọutom emi kiet m̀mê mbiba, da nam n̄kpọ kpukpru ini nte afo ekpepde Ikọ Abasi man ada enye ekpep mbon en̄wen.
16, 17. (a) M̀mọ̀n̄ ke afo ekeme ndikụt mme ikọ oro ẹsịnde un̄wana ke unen oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke 1 Thessalonica 4:6? (b) Ke mme usụn̄ ewe ke use ekeme ndibiat unen mbon en̄wen?
16 Ẹyak ida uwụtn̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke enyọn̄ emi, 1 Thessalonica 4:3-7. Mbụme ama edemede aban̄a unen. Unen anie? Ndien didie ke ẹkeme ndibiat unen oro? Ye un̄wam mme n̄kpọutom ukpepn̄kpọ oro ẹketịn̄de ẹban̄a, eyedi afo eyekeme ndikụt ediwak ikọ oro ẹsịnde un̄wana ke mme ufan̄ikọ emi, idem aban̄ade unen oro Paul eketịn̄de aban̄a. Afo emekeme ndikot mme utọ ikọ oro ke Insight on the Scriptures, Eboho 1, page 863-864; Ata Emem ye Ifure—Oto itie Ewe?, page 148; Enyọn̄-Ukpeme, November 15, 1989, page 31.
17 Ke anamde ukpepn̄kpọ emi, afo oyokụt ke mme n̄wed oro ẹwụt nte mme ikọ Paul ẹdide akpanikọ. Owo emi anamde use anam idiọkn̄kpọ adian Abasi onyụn̄ ekeme ndimen mme udọn̄ọ. (1 Corinth 6:18, 19; Mme Hebrew 13:4) Eren oro anamde use abiat nsio nsio unen n̄wan oro enye adade anam use. Enye iyakke n̄wan emi enyene edisana idaha ido uwem ye eti ubieresịt. Edieke n̄wan oro edide owo emi mîdọhọ ndọ, eren oro abiat unen esie ndidụk ndọ nte n̄wan emi mîfiọkke eren onyụn̄ abiat unen ebe esie ini iso oro odoride enyịn enye ndidi n̄wan oro mîfiọkke eren. Eren oro ọnọ ete ye eka n̄wan emi unan onyụn̄ ọnọ ebe esie unan ke edide enye ọdọ ndọ. Oburobụt eren emi abiat unen ubon esie ndinyene eti enyịn̄ aban̄ade edisana ido uwem. Edieke enye edide andibuana ke esop Christian, enye ada mbat eyet esop, abiatde eti enyịn̄ esop.—1 Corinth 5:1.
18. Didie ke afo ọbọ ufọn oto ukpepn̄kpọ Bible aban̄ade eti ido uwem Christian?
18 Nte mme utọ ikọ oro ẹban̄ade unen mi in̄wamke ndinam ufan̄ikọ oro an̄wan̄a fi? Ke akpanikọ orụk ukpepn̄kpọ oro esinyene akamba ufọn. Nte afo ọbọde ukpepn̄kpọ emi, afo ọnọ idemfo ukpep. Ifiọk oro afo enyenede aban̄a akpanikọ ye odudu oro etop Abasi enyenede ọyọkọri. Emi ọyọsọn̄ọ ubiere fo ndimụm eti ido uwem Christian n̄kama inamke n̄kpọ m̀mê nso idomo ikeme ndidemede. Ndien kere nte afo editịmde inyene uforo nte andikpep! Ke uwụtn̄kpọ, ke adan̄aemi ekpepde mbon en̄wen akpanikọ Bible, afo emekeme ndisịn un̄wana ke 1 Thessalonica 4:3-7, anamde ifiọk ye esịtekọm oro mmọ ẹnyenede ẹban̄a eti ido uwem Christian ọkọri. Ntem, ukpepn̄kpọ fo ekeme ndin̄wam fi ye ediwak mbon en̄wen ẹkpono Abasi. Ndien nnyịn isiak sụk uwụtn̄kpọ kiet mi, otode leta oro Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Thessalonica. Ediwak ikpehe eti ido uwem Christian en̄wen ẹdu, ukem oro n̄ko ye ediwak uwụtn̄kpọ Bible ye mme akpan n̄kpọ item, oro afo ekemede ndikpep idem fo, ndida nnam n̄kpọ, nnyụn̄ n̄kpep mbon en̄wen.
19. Ntak edide akpan n̄kpọ ete afo ọsọn̄ọ omụm eti ido uwem Christian akama?
19 Eyịghe idụhe nte ke ndinyene eti ido uwem Christian owụt eti ibuot. James 3:17 ọdọhọ ke “eti ibuot emi otode ke enyọn̄,” emi otode Jehovah Abasi ke idemesie, “edi edisana ke mbemiso.” Nte an̄wan̄ade oro ọwọrọ nditiene mme idaha ido uwem Abasi. Ke akpanikọ, Jehovah oyom mbon oro ẹdade ke ibuot esie ke ndinọ ukpep ke Bible ẹdi nti uwụtn̄kpọ “edisana ido.” (1 Timothy 4:12) Usụn̄ uwem mme utọ akpa mbet nte Paul ye Timothy ọsọn̄ọ oro; mmọ ikodụhe oburobụt uwem, Paul ama akam ewet ete: “Edi ama edi use, ye kpukpru mbubiam ido, m̀mê edisịn esịt ke n̄kpọ owo, ẹkûyak ẹtịn̄ ẹban̄a n̄kpọ oro ke otu mbufo, nte odotde ikọt Abasi. Ẹkûnyụn̄ ẹyak ẹtịn̄ ndek-ndek ikọ, m̀mê ndisịme ikọ, m̀mê ikọ idiọk mbubru.”—Ephesus 5:3, 4.
20, 21. Ntak emi afo enyịmede ye se apostle John ekewetde ke 1 John 5:3?
20 Ke adan̄aemi mme idaha ido uwem oro ẹwụtde ke Ikọ Abasi ẹdide in̄wan̄-in̄wan̄ ye nnennen, mmọ idịghe mbiomo oro efịkde-fịk owo. John, kpa apostle oro okodude uwem ebịghi akan, ama ọfiọk emi. Ọkọn̄ọde ke se enye okokụtde ke ediwak isua oro enye okodude uwem, enye ama ọfiọk ke eti ido uwem Christian ikọnọhọ unan. Ke edide isio, enye akam ọnọ ufọn, onyụn̄ akama utịp. John ama ọsọn̄ọ owụt emi, ewetde ete: “Ndima Abasi edi emi, ete, nnyịn inịm mbet Esie; ndien mbet Esie ibiakke owo idem.”—1 John 5:3.
21 Nte ededi, tịm fiọk ke John ikọdọhọke ke ndisụk ibuot nnọ Abasi ebe ke ndika iso nnyene eti ido uwem Christian edi mfọnn̄kan usụn̄ uwem n̄kukụre koro enye esinamde nnyịn ibọhọ mme mfịna ẹtode ndiọi utịp edinam idiọk. Enye obon n̄kpọ emi ke nde ke nde ke ndibem iso nnyịme ke ndisụk ibuot nnọ Abasi edi ediwụt ima nnyịn nnọ Jehovah Abasi, kpa ọsọn̄urua ifet ediwụt ima oro imade enye. Ke akpanikọ, ndikpep idem nnyịn m̀mê ndikpep mbon en̄wen ndima Abasi oyom inyịme inyụn̄ ida mme n̄kokon̄ idaha esie idu uwem. Ih, enye ọwọrọ ndikpep idem nnyịn nnyụn̄ n̄kpep mbon en̄wen eti ido uwem Christian.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 8 Ke adan̄aemi eketịn̄de aban̄a mme Jew nte ẹdide mbon oro ẹsiwụtde ukpono ẹnọ ndisana n̄kpọ, Josephus ama afiak etịn̄ ibet Abasi ke usụn̄ emi ete: “Yak owo baba kiet okûsụn̄i mme abasi emi mme obio en̄wen ẹkponode, m̀mê ndiwo mme temple esenidụt, m̀mê ndida n̄kpọuto oro ẹma ẹkeyak ẹnọ abasi ekededi.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.)—Jewish Antiquities, N̄wed 4, ibuot 8, ikpehe ekikere 10.
^ ikp. 9 Jewish Antiquities, N̄wed 18, ibuot 3, ikpehe ekikere 5.
Nte Afo Emeti?
• Ntak anade nnyịn ikpep idem nnyịn mbemiso ikpepde mbon en̄wen?
• Didie ke edu uwem nnyịn ekeme nditụk Jehovah?
• Anam use ekeme ndibiat unen mmanie?
• Nso idi ubiere fo kaban̄a eti ido uwem Christian?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 22]
“Mbet Esie ibiakke owo idem”