Nso ke Hell Enen̄ede Edi?

SE EDEDI oro ikọ oro “hell” esịnde fi ke ekikere, ke ofụri ofụri, ẹkere ke hell edi ebiet oro ẹnọde ufen idiọkn̄kpọ. Kaban̄a idiọkn̄kpọ ye utịp esie, Bible ọdọhọ ete: ‘Idiọk-n̄kpọ okoto owo kiet odụk ke ererimbot, n̄kpa onyụn̄ oto ke idiọk-n̄kpọ odụk; n̄kpa onyụn̄ ebe esịm kpukpru owo, koro kpukpru owo ẹma ẹnam idiọk-n̄kpọ.’ (Rome 5:12) N̄wed Abasi ọdọhọ n̄ko ete: “N̄kpọ-eyen-utom idiọk-n̄kpọ edi n̄kpa.” (Rome 6:23) Sia ufen idiọkn̄kpọ edide n̄kpa, akpan mbụme ke ndibiere se hell enen̄erede edi edi: Nso isitịbe inọ nnyịn ke ini nnyịn ikpade?

Ndi ndusụk orụk uwem, ke ndusụk uduot esika iso ke n̄kpa ebede? Nso ke hell edi, ndien nso orụk mme owo ẹsika do? Ndi idotenyịn ekededi odu ọnọ mbon oro ẹdude ke hell? Bible ọnọ mme ibọrọ oro ẹdide akpanikọ ẹnyụn̄ ẹnọde uyụhọ ke mme mbụme emi.

Nte Uwem Odu ke N̄kpa Ebede?

Ndi n̄kpọ odu nnyịn ke esịtidem, nte ukpọn̄ m̀mê spirit, oro esibọhọde odu uwem ke ini ikpọkidem akpade? Kere ban̄a nte akpa eren oro, Adam, akasan̄ade edidu uwem. Bible ọdọhọ ete: “Jehovah Abasi obot owo ke ntanisọn̄, onyụn̄ ọduọk ibifịk uwem esịn ke odudu ibuo esie.” (Genesis 2:7) Okposụkedi edikot ibifịk okomụmde uwem esie akama, ndiduọk “ibifịk uwem” nsịn ke odudu ibuo esie ama esịne se ikande ikpîkpu edifri ofụm nsịn ke obufre esie. Oro ọkọwọrọ ke Abasi ama esịn n̄kpọ oro ọnọde uwem—“odudu uwem,” emi odude ke idem kpukpru edibotn̄kpọ eke isọn̄—ke anana-uwem ikpọkidem Adam. (Genesis 6:17, NW; 7:22, NW) Bible etịn̄ aban̄a odudu uwem emi nte “spirit.” (James 2:26) Ẹkeme ndimen spirit emi ndomo ye odudu ikan̄ ilektrik emi ọnọde masịn m̀mê n̄kpọutom odudu ndinam utom. Kpa nte odudu ikan̄ ilektrik akananam mîkabakede idi n̄kpọutom oro enye ọnọde odudu, ukem ntre, odudu uwem ikabakede idi edibotn̄kpọ ekededi oro enye ọnọde odudu. Enye inyeneke idem inyụn̄ inyeneke ukeme ukere n̄kpọ.

Nso isitịbe inọ spirit oro ke ini owo akpade? Psalm 146:4 ọdọhọ ete: “Ibifịk [spirit, NW] ọwọrọ enye ke idem, enye afiak ke ntan esie; ke kpasụk usen oro mme uduak esie ẹtak.” Ke ini owo akpade, spirit esie isikaha iso idu uwem ke ererimbot efen nte edibotn̄kpọ eke spirit. Enye ‘esifiak etiene Abasi emi ọkọnọde enye.’ (Ecclesiastes 12:7) Emi ọwọrọ ke idotenyịn uwem ini iso ekededi emi owo oro enyenede ọkọn̄ọ ofụri ofụri idahaemi ke Abasi.

Mbon akwaifiọk Greece eset oro Socrates ye Plato ẹkenịm ke akpanikọ ke ukpọn̄ oro odude owo ke esịtidem esibọhọ odu uwem ke owo ama akakpa ndien ke isikpaha tutu amama. Nso ke Bible ekpep aban̄a ukpọn̄? Genesis 2:7  ọdọhọ ke Adam ama “akabade edi ukpọn̄ eke odude uwem.” Enye ikọbọhọ-bọ ukpọn̄; enye ekededi ukpọn̄—ofụri owo. N̄wed Abasi etịn̄ aban̄a ukpọn̄ ndimana, nditre udia, ndisụhọ, nditua eyet, ye ntre ntre eken. (Genesis 46:18; Psalm 35:13; Jonah 2:7; Psalm 119:28) Ih, edi owo ke idemesie edi ukpọn̄. Ke ini owo akpade, ukpọn̄ oro akpa.—Ezekiel 18:4.

Nso, ndien, idi idaha mme akpan̄kpa? Ke ini ekebierede ikpe ọnọ Adam, Jehovah ọkọdọhọ ete: “Koro afo edide ntan, oyonyụn̄ afiak ke ntan.” (Genesis 3:19) M̀mọ̀n̄ ke Adam okodu mbemiso Abasi adade ntanisọn̄ obot enye onyụn̄ ọnọde enye uwem? Kamse, enye ikakam idụhe! Ke ini enye akakpade, Adam akafiak aka idaha unana edidu. Ẹnam idaha mme akpan̄kpa an̄wan̄a ke Ecclesiastes 9:5, 10, ke ebiet emi nnyịn ikotde ite: ‘Mme akpa-n̄kpa ifiọkke baba n̄kpọ kiet. Baba edinam, baba uduak, baba ifiọk, baba mbufiọk idụhe ke [Sheol, NW] emi afo akade do.’ Nte N̄wed Abasi ọdọhọde, n̄kpa edi idaha unana edidu. Mme akpan̄kpa ifiọkke baba n̄kpọ kiet, inyeneke baba ntụk kiet, inyeneke baba ekikere kiet.

Anana-Utịt Ndutụhọ m̀mê Ikpîkpu Udi?

Sia mme akpan̄kpa mîfiọkke n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹdude ke idaha unana edidu, hell ikemeke ndidi ikan̄-ikan̄ ebiet ndutụhọ emi mme anamidiọk ẹbọde ufen ke ẹma ẹkekpan̄a. Nso ndien ke hell edi? Ndidụn̄ọde se iketịbede inọ Jesus ke enye ama akakpa an̄wam nnyịn ndibọrọ mbụme oro. Luke andiwet Bible obụk ete: “Ikọkpọn̄ke [Jesus] ke Hades [hell, King James Version] obụkidem esie ikonyụn̄ ikwe mbiara.” * (Utom 2:31, NW) Hell oro Jesus ke idemesie akakade, okodu ke m̀mọ̀n̄? Apostle Paul ekewet ete: “Mma mmen se n̄kọbọde nyak nnọ mbufo . . . nte, Christ ama akpa aban̄a mme idiọk-n̄kpọ nnyịn, nte asan̄ade ekekem ye se N̄wed Abasi ọdọhọde; ẹnyụn̄ ẹbụk Enye; ẹnyụn̄ ẹnam Enye eset ke n̄kpa ke ọyọhọ usen ita, nte asan̄ade ekekem ye se N̄wed Abasi ọdọhọde.” (1 Corinth 15:3, 4) Ntre Jesus okodu ke hell, kpa udi, edi owo ikọkpọn̄ke enye do, koro ẹma ẹnam enye eset ke n̄kpa.

Kere n̄ko ban̄a edinen owo oro Job, emi okokụtde ekese ndutụhọ. Ke oyomde ndibọhọ nnanenyịn esie, enye ama ekpe ubọk ete: “Anie edinam emi ọnọ mi, afo akpakam ekpeme mi ke hell [Sheol, NW], onyụn̄ edịp mi tutu iyatesịt fo ebe?” * (Job 14:13, Douay Version) Okpowụt unana eti ibuot didie ntem ndikere ke Job okoyom ndika ikan̄-ikan̄ ebiet n̄kọbọ ukpeme! Job ekese “hell” nte ikpîkpu udi, ebiet emi imọ mîdibọhọ ndutụhọ aba. Do, hell eke Bible edi ikpîkpu udi ubonowo emi nti ye mme idiọk owo ẹsikade.

Hell Ikan̄—Ọyọhọ Ọyọhọ Nsobo?

Ndi ekeme ndidi nte ke ikan̄ hell edi ndamban̄a ọyọhọ ọyọhọ nsobo? Ke owụtde ukpụhọde oro odude ke ufọt ikan̄ ye Hades, m̀mê hell, N̄wed Abasi ọdọhọ ete: “Ẹsio n̄kpa ye Hades  ẹduọk ke n̄kpọdiọhọ ikan̄.” “N̄kpọdiọhọ ikan̄” oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi edi ndamban̄a, sia ke ata ata usụn̄ ikan̄ ikemeke ndita n̄kpa ye Hades (hell) oro ẹmende ẹduọk ke enye. “[N̄kpọdiọhọ ikan̄] emi ọwọrọ udiana n̄kpa”—n̄kpa oro idotenyịn edifiak ndidu uwem mîdụhe.—Ediyarade 20:14, NW.

N̄kpọdiọhọ ikan̄ ọwọrọ ukem n̄kpọ ye “Gehenna eke asakde ikan̄ [hell eke asakde ikan̄, Edisana Ŋwed Abasi Ibom]” oro Jesus eketịn̄de aban̄a. (Matthew 5:22, NW; Mark 9:47, 48, NW) Gehenna odu utịm ike-12 ke N̄wed Abasi Christian Usem Greek, onyụn̄ etịn̄ aban̄a itịghede Hinnom, emi okodude ke edem ibibene Jerusalem. Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, ẹkenịm itịghede emi nte itie uduọn̄ọ mbio, “oro ẹkesiduọn̄ọde okpo mme abiatibet, ye okpo mme unam, ye kpukpru mme ndedehe n̄kpọ eken.” (Smith’s Dictionary of the Bible) Ẹma ẹsinam ikan̄ aka iso asak ebe ke ndidọn̄ sulfur man ikan̄ ọfọp mbio oro. Jesus akada itịghede oro nte idiọn̄ọ odotde kaban̄a nsinsi nsobo.

Ukem nte Gehenna, n̄kpọdiọhọ ikan̄ ada aban̄a nsinsi nsobo. Ẹmen n̄kpa ye Hades “ẹduọk” ke n̄kpọdiọhọ ikan̄ ke usụn̄ifiọk oro nte ke ẹyesobo mmọ ẹfep ofụri ofụri ke ini ẹdinamde ubonowo ọbọhọ idiọkn̄kpọ ye ubiomikpe n̄kpa. “Udeme” mbon oro ẹkoide-koi ẹnam idiọkn̄kpọ mînyụn̄ ikabakede esịt edidu n̄ko ke n̄kpọdiọhọ ikan̄ oro. (Ediyarade 21:8) Ẹyesobo mmọ n̄ko ẹfep ke nsinsi. Ke n̄kan̄ eken, mme andidu ke ibuot uti n̄kpọ Abasi oro ẹdude ke hell—ikpîkpu udi ubonowo—ẹnyene utịbe utịbe ini iso.

Hell Ana Ukpọk!

Ediyarade 20:13 (NW) ọdọhọ ete: “Inyan̄ asana mme akpan̄kpa oro ẹdude mmọ ke esịt ayak, n̄kpa ye Hades ẹnyụn̄ ẹsana mme akpan̄kpa emi ẹdude mmọ ke esịt ẹyak.” Ih, hell eke Bible edina ukpọk. Nte Jesus ọkọn̄wọn̄ọde, “ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi ẹdikopde [Jesus] uyo ẹwọn̄ọ ẹdi.” (John 5:28, 29) Okposụkedi mîdụhe idahaemi ke uduot ekededi, ẹyenam ediwak miliọn mme akpan̄kpa oro ẹdude ke ibuot uti n̄kpọ Jehovah Abasi ẹset, m̀mê ẹfiak ẹdidu uwem, ke paradise isọn̄ oro ẹfiakde ẹwụk.—Luke 23:43; Utom 24:15.

Ke obufa ererimbot Abasi, mbon oro ẹnamde ẹset emi ẹnamde n̄kpọ ekekem ye ndinen ibet Abasi idifiakke ikpan̄a tutu amama. (Isaiah 25:8) Jehovah “ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba.” Ke akpanikọ, eyedi “ebe-iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.” (Ediyarade 21:4) Nso edidiọn̄ ina ntem ibet mbon oro ẹdude ke hell—kpa “udi”! Ke akpanikọ, edidiọn̄ emi edi ntak oro ekemde ọnọ nnyịn ndikọ ifiọk efen efen mban̄a Jehovah Abasi ye Eyen esie, Jesus Christ.—John 17:3.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 5]

Job ama ọbọn̄ akam oyom ukpeme ke hell

[Ndise ke page 6]

Gehenna oro asakde ikan̄—idiọn̄ọ nsinsi nsobo

[Ndise ke page 7]

‘Mbon oro ẹdude ke udi ẹyewọn̄ọ ẹdi’