Ukeme Ofụri Esịt—Ini Ewe ke Jehovah Esidiọn̄ Enye?

“SANA mi yak koro eyo ọmọn̄ esiere.”

“Nsanake fi nyak, ke mmûdiọn̄ke mi.”

“Enyịn̄ fo ekere didie?”

“Jacob.”

“Enyịn̄ fo idikereke aba Jacob, edi Israel: koro afo aman̄wana ye Abasi, omonyụn̄ an̄wana ye owo, onyụn̄ akan.”—Genesis 32:26-28.

Edemede-owo-udọn̄ nneme emi ekedi utịp ediwụt n̄wọrọnda usọ ke en̄wan oro Jacob oro ekedide isua 97 ke emana akan̄wanade. Okposụkedi Bible mîtịn̄ke iban̄a enye nte owo mbuba, enye ama an̄wana ye angel ke ofụri okoneyo. Ntak-a? Jacob ama enen̄ede enyene udọn̄ ke un̄wọn̄ọ oro Jehovah akanamde ọnọ ete ete esie—n̄kpọ-akpa esie.

Ediwak isua ke mbemiso, Esau eyeneka Jacob ama ada unen itie akpan esie okpụhọ ye Jacob ke udia ọkọti. Idahaemi Jacob okop ete ke Esau ye owo 400 esie ke ẹsan̄a ẹkpere. Nte an̄wan̄ade, ke okopde nnyekidem, Jacob oyom Jehovah ọsọn̄ọ un̄wọn̄ọ esie ọnọ imọ nte ke ubon imọ oyoforo ke isọn̄ oro odude ke edem Akpa Jordan. Ke n̄kemuyo ye akam esie, Jacob anam n̄kpọ oro enyenede iwụk. Enye ọnọ enọ ntatubọk ẹda ẹsọk Esau oro asan̄ade ekpere. Enye n̄ko anam n̄kpọ man enyene ukpeme, abaharede udịm esie ke itie iba onyụn̄ anam iban ye nditọ esie ẹsan̄a ẹbe akpa Jabbok. Ke esịnde ọkpọsọn̄ ukeme onyụn̄ atuade ọkpọsọn̄ eyet, enye idahaemi aka iso ndisịn̄ede idem esie ebe ke ndin̄wana ye angel kiet ke ofụri okoneyo man “enye ekpeben̄e mfọn ọnọ idemesie.”—Hosea 12:4, NW; Genesis 32:1-32.

Kere ban̄a uwụtn̄kpọ oro ekebemde iso, Rachel, udiana n̄wan ye n̄wan ima Jacob. Rachel etịm ọfiọk un̄wọn̄ọ Jehovah ndidiọn̄ Jacob. Leah, eyeneka esie emi edide akpa n̄wan Jacob enyene nditọiren inan̄ ke adan̄aemi Rachel osụk edide ada. (Genesis 29:31-35) Utu ke ndiseme idem, enye aka iso ndikpe Jehovah ubọk ke akam onyụn̄ anam n̄kpọ oro enyenede iwụk ke n̄kemuyo ye akam esie. Nte Sarah, eka ete ebe esie akanamde ye Hagar, Rachel ada Bilhah ofụn an̄wan esie ọsọk Jacob nte udiana n̄wan man, nte Rachel ọdọhọde, ‘n̄kụt nditọ eke  ẹtode enye ke idem.’ * Bilhah aman nditọ iba ọnọ Jacob—Dan ye Naphtali. Ke ini Naphtali amanade Rachel etịn̄ udomo ukeme eke ntụk oro enye esịnde ete: “Mman̄wana ata akwa en̄wan ye eyen-eka mi, mma nnyụn̄ n̄kan”! Ẹfiak ẹda nditọiren iba, Joseph ye Benjamin, emi ẹdide nditọ idịbi esie, ẹdiọn̄ Rachel.—Genesis 30:1-8; 35:24.

Ntak emi Jehovah ọkọdiọn̄de ukeme oro Jacob ye Rachel ẹkesịnde ke n̄kan̄ eke obụk ye eke ntụk? Mmọ ẹkewụk ntịn̄enyịn ke edinam uduak Jehovah ẹnyụn̄ ẹda n̄kpọ-akpa mmọ ke ọsọn̄urua n̄kpọ. Mmọ ẹma ẹbọn̄ akam ke ofụri esịt ẹben̄e mme edidiọn̄ esie ke uwem mmọ ẹnyụn̄ ẹnam mme n̄kpọ oro ẹnyenede iwụk ke n̄kemuyo ye uduak Abasi ye ke n̄kemuyo ye mme eben̄e mmọ.

Ukem nte Jacob ye Rachel, ediwak owo mfịn ẹkeme ndisọn̄ọ nte ke oyom ukeme ofụri esịt man ibọ edidiọn̄ Jehovah. Mme ukeme mmọ ẹsiwak ndisan̄a ye mmọn̄eyet, unana nsịnudọn̄, ye edikpu. Elizabeth, eka kiet edide Christian, eti nte okoyomde imọ isịn ukeme ofụri esịt man ifiak itọn̄ọ ndidụk mme mbono esop Christian kpukpru ini, oro imọ ima iketre ndidụk ke anyan ini. Emi ekedi n̄kpọ-ata, sia enye ekenyenede n̄kpri nditọiren ition, ebe oro mînịmke ke akpanikọ, okonyụn̄ enyenede ndisiwat kilomita 30 n̄ka Ufọkmbono Obio Ubọn̄ oro ekperede akan. “Ndisidomo ndika mme mbono esop kpukpru ini ama oyom nnọ idem mi ntụnọ, emi n̄kọfiọkde ke ama ọfọn ye ami ye nditọ mi. Emi ama an̄wam mmọ ndikụt ke emi ekedi usụn̄ uwem oro odotde ẹbịne.” Jehovah ama ọdiọn̄ mme ukeme esie. Ke otu nditọ esie ita oro ẹnamde utom ifịk ifịk ke esop Christian, iba ẹdu ke utom uyọhọ ini. Ke okopde idatesịt aban̄a n̄kọri oro mmọ ẹnamde ke n̄kan̄ eke spirit, enye ọdọhọ ete: “Mmọ ẹnam n̄kọri ẹkan mi ke n̄kan̄ eke spirit.” Nso edidiọn̄ ke emi edi ntem ọnọ enye ke ukeme ofụri esịt oro enye ekesịnde!

Ukeme Ofụri Esịt Oro Jehovah Esidiọn̄de

Ke akpanikọ ndisịn ukeme ofụri esịt nnyụn̄ nnam utom ọkpọsọn̄ ẹsinọ utịp. Adan̄a nte nnyịn isịnde ukeme ke utom oro inamde, ntre ke nnyịn idikop uyụhọ. Jehovah okobot nnyịn ntem. Edidem Solomon ekewet ete: ‘Kpukpru owo ẹdia n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ n̄kpọ, ẹnyụn̄ ẹkụt eti n̄kpọ ke kpukpru ọkpọsọn̄ utom mmọ, emi onyụn̄ edi enọ Abasi.’ (Ecclesiastes 3:13; 5:18, 19) Nte ededi, man ibọ edidiọn̄ ito Abasi, ana nnyịn ikụt ite ke imesịn ukeme nte odotde. Ke uwụtn̄kpọ, ndi owụt eti ibuot ndidori enyịn Jehovah ndidiọn̄ usụn̄ uwem oro ẹsịkde mme n̄kpọ eke spirit ẹnịm ke udiana itie? Nte Christian oro ama akayak idem ọnọ okpodori enyịn ndinyene unyịme Jehovah edieke enye enyịmede utom m̀mê edimenede itie ke itieutom oro ediwọrọde kpukpru ini enye nditaba ebuana ye item oro ẹbọpde mbuọtidem ke mme mbono esop Christian?—Mme Hebrew 10:23-25.

Owo ndinam utom ọkpọsọn̄ ke ofụri eyouwem man ebịne ubọkọkọ ererimbot m̀mê uforo n̄kpọ obụkidem inen̄ekede iwọrọ ke enye ‘oyokụt eti n̄kpọ’ edieke enye osiode mme n̄kpọ eke spirit efep. Ke n̄ke asuan n̄kpasịp, Jesus ama etịn̄ aban̄a utịp ukeme oro ẹsịnde ke ukwan̄ usụn̄. Kaban̄a n̄kpasịp oro ‘ẹsuande ke ufọt ikọt n̄kukịm,’ Jesus ama anam an̄wan̄a ete ke emi “edi owo emi okopde ikọ; ndien ekikere n̄kpọ eyo emi ye abian̄a inyene ababa ikọ owo owot, ntre ke enye akabade anana mfri.” (Matthew  13:22) Paul n̄ko ama odụri owo utọn̄ aban̄a ukem afia oro onyụn̄ adian do ete ke mbon oro ẹbịnede usụn̄ uwem uma inyene “ẹduọ ẹsịne ke idomo ye afia ye ediwak ndisịme ye idiọk udọn̄, eke ẹdụride owo ẹsụhọde ke nditaha ye nsobo.” Nso idi usọbọ inọ utọ usụn̄ uwem oro akamade nsobo eke spirit do? Paul ama aka iso ete: ‘Ẹfehe ẹkpọn̄ mme n̄kpọ emi ẹkûnyụn̄ ẹdori enyịn ke se iyan̄ade owo nte ẹnyene, edi ẹdori enyịn ke Abasi, emi ọnọde nnyịn kpukpru n̄kpọ uwak-uwak, ete idara ke esịt.’—1 Timothy 6:9, 11, 17.

Inamke n̄kpọ m̀mê nnyịn idi isua ifan̄ ke emana m̀mê nnyịn inam n̄kpọ Jehovah ebịghi adan̄a didie, kpukpru nnyịn imekeme ndibọ ufọn nto edikpebe ukeme ofụri esịt oro Jacob ye Rachel ẹkesịnde. Ke mmọ ndikoyom unyịme Abasi, mmọ ikedehede ifre n̄kpọ-akpa mmọ, inamke n̄kpọ m̀mê mme idaha mmọ ẹkenyene ndịk m̀mê ẹkekama edikpu adan̄a didie. Mfịn, mme mfịghe ye mme mfịna oro nnyịn isobode ẹkeme ndinyene ndịk, ndikama edikpu, m̀mê idem mfụhọ ukem ntre. Idomo odude edi nditre ndisịn ukeme nnyụn̄ n̄kabade ndi owo unọmọ en̄wan Satan. Enye ekeme ndida usụn̄ unam n̄kpọ ekededi oro enye enyenede, edide unọ idem inemesịt m̀mê unọ idem nduọkodudu, mme mbre mbuba m̀mê mme edinam ini nduọkodudu, ubọkọkọ m̀mê uforo n̄kpọ obụkidem, ndinam uduak esie. Ẹsiwak ndin̄wọn̄ọ nti utịp edi owo isiwakke ndikụt mme utịp emi. Mbon oro ẹsibian̄ade m̀mê ẹsitapde ẹsịn ke edibịne mme utọ n̄kpọ emi ẹsinen̄ede ẹwak ndikụt edikpu. Ukem nte Jacob ye Rachel eke eset, ẹyak nnyịn ikọri ifịk ifịk edu ebietde eke ebre mbuba inyụn̄ ikan mme n̄kari Satan.

Devil akpama ndikụt nnyịn ikọn̄ọde mfan̄, ikerede ke ‘idotenyịn nnyịn akpa mfụhọ. Idụhe se ẹkemede ndinam. Ufọn idụhe.’ Do, edi akpan n̄kpọ didie ntem kpukpru nnyịn ndikpeme mbiọn̄ọ edikọri akama-nsobo edu, ikerede ke ‘owo ndomokiet imaha mi’ ye nte ke ‘Jehovah emefre mi.’ Ndiyak idem nnọ mme utọ ekikere oro edi ndinọ idem unan. Nte oro ekeme ndiwụt ke nnyịn imakpa mba inyụn̄ ikemeke aba ndin̄wana tutu ibọ edidiọn̄? Ti, Jehovah esidiọn̄ ukeme ofụri esịt nnyịn.

Ka Iso Ndin̄wana Nyom Edidiọn̄ Jehovah

Mfọnọn̄kpọ eke spirit nnyịn ọkọn̄ọ akamba akamba ke nnyịn ndifiọk akpanikọ iba ẹban̄ade uwem nnyịn nte mme asan̄autom Jehovah. (1) Idịghe owo kiet kpọt enyene mfịna, udọn̄ọ, m̀mê n̄kpọsọn̄ idaha ke uwem, ndien (2) Jehovah esikpan̄ utọn̄ ọnọ eseme mbon oro ẹkpede enye ubọk ke ofụri esịt ẹyom un̄wam ye edidiọn̄.—Exodus 3:7-10; James 4:8, 10; 1 Peter 5:8, 9.

Inamke n̄kpọ m̀mê mme idaha fo ẹsọn̄ didie m̀mê afo onyụn̄ anana ukeme didie, kûyak idem unọ “idiọk-n̄kpọ eke eyịrede nnyịn ke kpukpru edem”—kpa unana mbuọtidem. (Mme Hebrew 12:1) Ka iso ndin̄wana tutu afo ọbọ edidiọn̄. Nyene ime nyụn̄ ti akanieren Jacob, oro akan̄wanade ofụri okoneyo oyom edidiọn̄. Ukem nte ọtọin̄wan̄ oro asuande n̄kpasịp ke ini utọ onyụn̄ etiede ebet ini idọk, yom edidiọn̄ Jehovah ke utom fo eke spirit ye ime, inamke n̄kpọ m̀mê afo ekere ke utom fo ekpri didie. (James 5:7, 8) Ndien kpukpru ini ti mme ikọ andiwet psalm emi: “Mmọ eke ẹtọde n̄kpọ ke mmọn̄eyet ẹyekpen̄e ke idara.” (Psalm 126:5; Galatia 6:9) Sọn̄ọ da, nyụn̄ ka iso ndidu ke udịm mbon en̄wan.

[Ikọ idakisọn̄]