“Mmọnọ Mbufo Uwụt–N̄kpọ”
“Mmọnọ Mbufo Uwụt–N̄kpọ”
“Mbufo [ẹkpedi] mme anditeme owo efen adan̄aemi.”—MME HEBREW 5:12.
1. Ntak emi mme ikọ Mme Hebrew 5:12 ẹkpenamde Christian ekere n̄kpọ ke ndusụk udomo?
NTE afo okotde mme ikọ eke odudu spirit oro ẹdude ke itien̄wed oro ọbọpde ibuotikọ nnyịn, nte afo ke ndusụk udomo emekere aban̄a idemfo? Ke edide ntre, idịghe afo ikpọn̄ ke edi. Nte mme anditiene Christ, nnyịn imọfiọk ite ke ana nnyịn idi mme andikpep. (Matthew 28:19, 20) Nnyịn imọfiọk ite ke ini oro nnyịn idude uwem anam edi usọp usọp n̄kpọ nnyịn nditịm nnọ ukpep nte ikekeme. Ndien nnyịn imọfiọk ke se nnyịn ikpepde ekeme ndikam nda uwem m̀mê n̄kpa nsọk mbon oro nnyịn inọde ukpep! (1 Timothy 4:16) Do, nte owụtde ifiọk, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi ami ndi utọ andikpep oro akpanade ndi? Didie ke n̄keme ndinam n̄kọri?’
2, 3. (a) Didie ke andikpep kiet akanam se eti unọ ukpep ọkọn̄ọde an̄wan̄a? (b) Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm ọnọ nnyịn kaban̄a edinọ ukpep?
2 Mme utọ ekikere oro ikpenyeneke ndinam nnyịn ikop mmemidem. Edieke nnyịn isede unọ ukpep n̄kukụre nte n̄kpọ oro oyomde ndusụk akpan usụn̄ unọ ukpep, nnyịn imekeme ndikere ke ọyọsọn̄ nnyịn idem ndinam n̄kọri. Nte ededi, eti unọ ukpep ikọn̄ọke ke usụn̄ unọ ukpep edi ọkọn̄ọ ke se inen̄erede idi akpan n̄kpọ ikan. Tịm fiọk se andikpep emi enyenede mbufiọk ekewetde aban̄a ibuot nneme emi ke n̄wed kiet: “Eti unọ ukpep ikọn̄ọke ke mme akpan usụn̄ unọ ukpep, ndutịm m̀mê edinam. . . . Unọ ukpep enen̄ede ọkọn̄ọ ke ima.” Edi akpanikọ, enye eketịn̄ emi aban̄a andikpep ererimbot. Kpa ye oro, ikọ esie ekeme ndikam nnen̄ede nnyene n̄kpọ ndinam ye ukpep oro nnyịn mme Christian inọde. Didie ke edi ntre?
3 Uwụtn̄kpọ nnyịn nte andikpep idịghe owo efen ikan Jesus Christ, emi akasiande mme anditiene enye ete: “Mmọnọ mbufo uwụt-n̄kpọ.” (John 13:15) Enye eketịn̄ aban̄a uwụtn̄kpọ esie ke ndiwụt nsụhọdeidem, edi uwụtn̄kpọ oro Jesus ekenịmde ọnọ nnyịn enen̄ede esịne akpan utom esie ke isọn̄ nte owo—eke edikpep mme owo eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. (Luke 4:43) Ke emi, edieke afo ekpenyenede ndida ikọ kiet ntịn̄ mban̄a utom ukwọrọikọ Jesus, nte idịghe ikọ oro “ima” ke afo akpada? (Colossae 1:15; 1 John 4:8) Ima oro Jesus akamade Ete esie eke heaven, Jehovah, ekedi n̄wọrọnda. (John 14:31) Nte ededi, nte andikpep, Jesus ama owụt ima ke akpan usụn̄ iba efen. Enye ama ama akpanikọ oro enye ekekpepde mme owo, onyụn̄ ama mme owo oro enye ọkọnọde ukpep. Ẹyak nnyịn inen̄ede iwụk ntịn̄enyịn ke ikpehe iba oro enye ekenịmde uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn.
Nsinsi Ima Oro Enye Enyenede ọnọ Akpanikọ Abasi
4. Didie ke Jesus ọkọkọri ima ọnọ se Jehovah ekekpepde?
4 Edu oro andikpep enyenede aban̄a se enye ekpepde enen̄ede enyene n̄kpọ ndinam ye uduot unọ ukpep esie. Eyedi unana udọn̄ ekededi oyowụt idem onyụn̄ ebe esịm nditọ ukpepn̄kpọ esie. Jesus ikananake udọn̄ iban̄a mme ọsọn̄urua akpanikọ oro enye ekekpepde aban̄a Jehovah ye Obio Ubọn̄ Esie. Jesus ama enen̄ede ama ibuot nneme emi. Enye ọkọkọri utọ ima emi ke ini enye ekedide eyen ukpepn̄kpọ. Ke ofụri anyan ini edidu esie mbemiso edide owo, ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen emi ekedi ifịk ifịk andibọ ukpep. Isaiah 50:4, 5 ewet mme ikọ oro ẹdotde mi ete: “Ọbọn̄ Jehovah ọmọnọ mi edeme mmọ eke ẹkpepde n̄kpọ, man mfiọk ndida ikọ n̄n̄wam mmọ eke ẹkpade mba: enye eyedemede, eyedemede mi utọn̄ kpukpru usenubọk, man n̄kop kpa nte mmọ eke ẹkpepde n̄kpọ. Ọbọn̄ Jehovah an̄wan̄ade mi utọn̄, ndien ami nsọn̄ke ibuot: mfiakke edem.”
5, 6. (a) Nte an̄wan̄ade, nso ifiọk n̄kpọntịbe ke Jesus ekenyene ke ini baptism esie, ndien nso utịp ke emi ekenyene ke idemesie? (b) Nso ukpụhọde ke nnyịn ikụt ke ufọt Jesus ye Satan kaban̄a edida Ikọ Abasi nnam n̄kpọ?
5 Ke adan̄aemi ọkọkọride ọwọrọ owo ke isọn̄, Jesus ama aka iso ama ọniọn̄ Abasi. (Luke 2:52) Ekem, ke ini baptism esie, enye ama enyene n̄wọrọnda ifiọk n̄kpọntịbe kiet. Luke 3:21 ọdọhọ ete: “Enyọn̄ eberede.” Nte an̄wan̄ade, Jesus ini oro ama ekeme nditi edidu esie mbemiso edide owo. Ke oro ebede, enye ama etre udia usen 40 ke wilderness. Anaedi enye ama enen̄ede okop idatesịt nditie n̄kere ediwak ini oro Jehovah ọkọnọde enye ukpep ke heaven. Nte ededi, ikebịghike ẹma ẹsịn ima oro enye akamade akpanikọ Abasi ke udomo.
6 Satan ama odomo Jesus, ke ini Jesus akakpade mba onyụn̄ okopde biọn̄. Nso ukpụhọde ke nnyịn ikụt ntem ke ufọt nditọ Abasi iba emi! Mmọ mbiba ẹma ẹkot ẹto N̄wed Abasi Usem Hebrew—edi ye ata isio isio edu. Satan ama oyụrọde Ikọ Abasi, adade enye ke unana ukpono ndiyụhọ ibụk ibụk udọn̄ idemesie. Ke akpanikọ, owo nsọn̄ibuot oro ikadaha akpanikọ Abasi ke n̄kpọ. Ke n̄kan̄ eken, Jesus okokot oto N̄wed Abasi ye n̄wọrọnda ima, etịmde ada Ikọ Abasi ke ibọrọ esie kiet kiet. Jesus ama odu anyan ini mbemiso ẹkewetde mme ikọ odudu spirit oro, kpa ye oro enye ama owụt ukpono ọnọ mme ikọ oro. Mmọ ẹkedi mme ọsọn̄urua akpanikọ ẹtode Ete esie eke heaven! Enye ama asian Satan ete ke mme utọ ikọ oro ẹtode Jehovah mi ẹdi ata akpan n̄kpọ ẹkan udia. (Matthew 4:1-11) Ih, Jesus ama ama kpukpru akpanikọ oro Jehovah ekekpepde enye. Nte ededi, didie ke enye okowụt ima oro nte andikpep?
Ima Oro Enye Akamade Akpanikọ Oro Enye Ekekpepde
7. Ntak emi Jesus ekefepde nditịbi ukpepn̄kpọ idemesie ndi?
7 Ẹma ẹsikụt ima oro Jesus akamade akpanikọ oro enye ekekpepde mme owo kpukpru ini. Kamse, enye ekpekekeme nditịbi mme ekikere idemesie ndi mmemmem mmemmem. Enye ama enen̄ede enyene ifiọk ye ọniọn̄. (Colossae 2:3) Edi, enye ama esiti mme andikpan̄ utọn̄ nnọ enye ndien ndien nte ke kpukpru se imọ ikekpepde mmọ ikotoho imọ, edi ẹketo Ete imọ eke heaven. (John 7:16; 8:28; 12:49; 14:10) Enye ama enen̄ede ama akpanikọ Abasi tutu ikpekemeke ndida ekikere idemesie n̄kpụhọ ye mmọ.
8. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ utom ukwọrọikọ esie, didie ke Jesus ekenịm uwụtn̄kpọ ediberi edem ke Ikọ Abasi?
8 Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ esie, enye ama ọsọsọp enịm uwụtn̄kpọ. Kere ban̄a usụn̄ oro enye ekebemde iso etịn̄ ọnọ ikọt Abasi ete ke imọ idi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. Ndi enye n̄kukụre ọkọwọrọ ada ke iso otuowo, ọdọhọ ke idi Christ, ndien ekem anam ikpọ utịben̄kpọ ndisọn̄ọ emi? Baba. Enye akaka synagogue, ebiet emi ekesidide ido ikọt Abasi ndikot N̄wed Abasi. Do enye ama okot ntịn̄nnịm ikọ Isaiah 61:1, 2 uyo ọwọrọ onyụn̄ anam an̄wan̄a ete ke mme ntịn̄nnịm akpanikọ emi ẹnyene n̄kpọ ndinam ye imọ. (Luke 4:16-22) Ediwak utịben̄kpọ oro enye akanamde ẹma ẹn̄wam ndisọn̄ọ ke Jehovah ama ọnọ enye ibetedem. Kpa ye oro, ke unọ ukpep esie, enye kpukpru ini ekesiberi edem ke Ikọ Abasi.
9. Didie ke Jesus okowụt ima akpanikọ ọnọ Ikọ Abasi ke nte enye akanamde n̄kpọ ye mme Pharisee?
9 Ke ini mme andibiọn̄ọ ẹdide mbon ido ukpono ẹkemiade ata ye Jesus, enye ikamiaha mbuba uwụt ifiọk ye mmọ, okposụkedi enye akpakakande mmọ mmemmem mmemmem ke utọ mbuba oro. Utu ke oro, enye akada Ikọ Abasi ndiwụt ke mmọ ikenenke. Ke uwụtn̄kpọ, ti ini oro mme Pharisee ẹkedọhọde ke mme anditiene Jesus ẹma ẹbiat ibet Sabbath ke ndikịbi ibokpot ke in̄wan̄ nta nte mmọ ẹkesan̄ade ẹbe. Jesus ama ọbọrọ ete: “Nte mbufo ikokotke se David akanamde, ke ini biọn̄ ọdọn̄de enye ye mmọ emi ẹdude ye enye”? (Matthew 12:1-5) Nte ededi, ekeme ndidi iren oro ẹkekụtde idem ke ndinen mi ẹma ẹkot n̄ko mbụk eke odudu spirit oro ẹwetde ke 1 Samuel 21:1-6. Ke edide ntre, mmọ ẹma ẹkpu ndikụt akpan ukpepn̄kpọ oro ekesịnede ke mbụk emi. Nte ededi, Jesus ama anam se ikande ikpîkpu edikot mbụk emi. Enye ama etie ekere enye onyụn̄ ada etop esie esịn ke edinam. Enye ama ama mme edumbet oro Jehovah akadade itien̄wed oro ekpep. Ntre enye ama ada mbụk oro, ọkọrọ ye uwụtn̄kpọ otode Ibet Moses, ndiwụt nte Ibet akadade ukem ukem. Ukem ntre, ima akpanikọ Jesus ama onụk enye ndida nnọ Ikọ Abasi nnyụn̄ mbiọn̄ọ ukeme oro mme adaiso ido ukpono ẹkesịnde ndiyụrọde Ikọ Abasi ke ufọn idemmọ m̀mê ndida mme item owo ndịp enye.
10. Didie ke Jesus okosu mme ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄ade uduot unọ ukpep esie?
10 Ima oro Jesus akamade se enye ekekpepde mme owo ikayakke enye ada sụk se enye okomụmde ọdọn̄ ke ibuot ọnọ ukpep, ke usụn̄ oro ekefekde-fek owo m̀mê eketiede eto eto. Mme ntịn̄nnịm ikọ eke odudu spirit ẹma ẹwụt ke Messiah edida ‘uyai oro odude enye ke n̄kpọkinua’ etịn̄ ikọ, edinyụn̄ etịn̄ “ikọ uyai.” (Psalm 45:2; Genesis 49:21) Jesus ama osu mme ntịn̄nnịm ikọ oro ebe ke ndinam etop esie edemede udọn̄ onyụn̄ enyene uwem, adade ‘ndinem ikọ’ nte enye ekpepde akpanikọ oro enye ekenen̄erede ama. (Luke 4:22, NW) Nte eyịghe mîdụhe, ifiopesịt esie ama esinam iso esie esem, ndien enyịn esie ama esiyama owụtde ke enye ama enen̄ede ama se enye ekekpepde mme owo. Anaedi ọkọnọ inemesịt didie ntem ndikpan̄ utọn̄ nnọ enye, ndien nso eti uwụtn̄kpọ ke emi edi ntem ndikpebe ke ini itịn̄de se nnyịn ikpepde inọ mbon en̄wen!
11. Ntak emi mme ukeme oro Jesus ekenyenede nte andikpep mîkanamke enye okohode idem?
11 Ndi Jesus ndiketịm mfiọk akpanikọ Abasi ye enye ndiketịn̄ ndinem ikọ ẹma ẹnam enye okohode idem? Oro esiwak nditịbe ye mme andikpep ẹdide owo. Nte ededi, ti ete ke eti ibuot Jesus okoto mbak Abasi. Utọ eti ibuot oro isiyakke owo atan̄ idem, koro “eti ibuot odu ye mme osụk idem.” (Mme N̄ke 11:2) N̄kpọ efen ama odu oro akanamde Jesus okûtan̄ idem m̀mê okûkohode idem.
Jesus Ama Ama Mbon Oro Enye Ọkọnọde Ukpep
12. Didie ke Jesus okowụt ke imọ ikoyomke mme anditiene imọ ẹkop ndịk ẹban̄a imọ?
12 Mme ukpepn̄kpọ Jesus kpukpru ini ẹma ẹsiwụt ntotụn̄ọ ima oro enye akamade mme owo. Akananam ukpepn̄kpọ esie ikesịnke mme owo ndịk ke idem, ke mîbietke eke mbon ntan̄idem. (Ecclesiastes 8:9) Ke ama okokụt kiet ke otu utịben̄kpọ Jesus, idem ama akpa Peter, ndien enye ama ọduọ Jesus ke edọn̄. Edi Jesus ikoyomke mme anditiene enye ẹkop ndịk ẹban̄a imọ. Enye ke mfọnido ama ọdọhọ ete: “Kûfehe ndịk” ndien ekem asian Peter aban̄a aduai-owo-idem utom edinam mbet emi enye editienede ibuana. (Luke 5:8-10) Jesus ikoyomke ndịk andikpep onụk mme mbet esie edi okoyom ima oro mmọ ẹmade mme ọsọn̄urua akpanikọ ẹban̄ade Abasi onụk mmọ.
13, 14. Ke mme usụn̄ ewe ke Jesus akatua mme owo mbọm?
13 Ẹma ẹkụt ima oro Jesus akamade mbon oro enye ọkọnọde ukpep n̄ko ke enye ndikatua mmọ mbọm. “Edi ke adan̄aemi Enye okụtde mme otu owo, atua mmọ mbọm, koro mmọ ẹdude ke nnanenyịn ẹnyụn̄ ẹsuanade, nte erọn̄ eke mînyeneke andikpeme.” (Matthew 9:36) Idiọk idaha oro mmọ ẹkedude ama otụk enye onyụn̄ onụk enye ndin̄wam mmọ.
14 Tịm fiọk mbọm oro Jesus okowụtde ke idaha efen. Ke ini n̄wan kiet emi ọkọdọn̄ọde uwọrọiyịp akasan̄ade ekpere enye ke otuowo onyụn̄ otụkde nyeriye ọfọn̄idem esie, udọn̄ọ esie ama okụre ke utịbe utịbe usụn̄. Jesus ama okop ke odudu ọwọrọ imọ ke idem, edi enye ikekwe owo oro ẹkenamde udọn̄ọ okụre. Enye ama ọsọn̄ọ oyom ndikụt n̄wan oro. Ntak-a? Ikedịghe man okụt ndudue ọnọ enye ke abiat Ibet m̀mê mme ewụhọ mme scribe ye mme Pharisee, emi ekemede ndidi n̄wan emi ama okop ndịk aban̄a. Utu ke oro, Jesus ọkọdọhọ enye ete: “Eyen-an̄wan, mbuọtidem fo akanam fi okop nsọn̄idem; nyọn̄ ke odụk ke emem, nyụn̄ bọhọ idiọk udọn̄ọ fo.” (Mark 5:25-34) Tịm fiọk mbọm oro odude ke mme ikọ oro. Enye ikọdọhọke n̄kukụre ite: “Kop nsọn̄idem.” Utu ke oro, enye ọkọdọhọ ete: “Bọhọ idiọk udọn̄ọ fo.” Mi Mark ada ikọ oro ke ata ata usụn̄ ekemede ndiwọrọ “umia,” orụk edimia ke ikpa oro ẹsiwakde ndida nte ndutụhọ, etịn̄ ikọ. Ntem, Jesus ama ọfiọk ke udọn̄ọ esie ama otụhọde enye, ndusụk ọnọde enye ọkpọsọn̄ ubiak ke ikpọkidem ye ke ntụk. Enye ama atua enye mbọm.
15, 16. Mme n̄kpọntịbe ewe ke utom ukwọrọikọ Jesus ẹwụt ke enye ekesikụt eti n̄kpọ ke idem mme owo?
15 Jesus ama owụt ima n̄ko ọnọ mme owo ebe ke ndikụt eti n̄kpọ ke idem mmọ. Kere ban̄a se iketịbede ke ini enye okosobode Nathanael, emi ke ukperedem akakabarede edi apostle. “Jesus okụt Nathanael nte asan̄ade edi, onyụn̄ aban̄a enye ete, Sese, ata eyen Israel, emi n̄kari mîdụhe enye ke esịt.” Jesus ke utịbe utịbe usụn̄ ama odụn̄ọde esịt Nathanael, ke ntre ọfiọkde ekese aban̄a enye. Nte ededi, Nathanael ikedịghe mfọnmma owo. Enye ama esinam ndudue, kpa nte kpukpru nnyịn isinamde. Ke nditịm ntịn̄, ke ini enye okokopde aban̄a Jesus, enye ama etịn̄ ye unana mbufiọk ete: “Nte baba eti n̄kpọ ekeme ndito ke Nazareth?” (John 1:45-51) Nte ededi, ke kpukpru n̄kpọ oro ẹkekemede nditịn̄ mban̄a Nathanael, Jesus okowụk ntịn̄enyịn ke n̄kpọ kiet oro okodotde itoro, kpa edinam akpanikọ esie.
16 Kpasụk ntre, ke ini akwa owo ekọn̄ kiet—eyedi owo Gentile m̀mê Rome—akasan̄ade ekpere onyụn̄ eben̄ede Jesus ete anam ofụn imọ oro ọdọn̄ọde okop nsọn̄idem, Jesus ama ọfiọk ke owoekọn̄ oro ama esinam ndudue. Anaedi usụn̄ uwem akwa owoekọn̄ ini oro ọkọyọhọ ye ekese edinam afai, uduọkiyịp, ye nsunsu utuakibuot. Kpa ye oro, Jesus okowụk ntịn̄enyịn ke eti n̄kpọ—n̄wọrọnda mbuọtidem eren oro. (Matthew 8:5-13) Ke ukperedem, ke ini Jesus ekenyenede nneme ye anamidiọk oro ọkọkọn̄ọde ke eto ndutụhọ ekpere enye, Jesus ikobiomke enye emi ikpe ke uwem ubiatibet oro enye okodude edi ama ada idotenyịn ini iso ọsọn̄ọ enye idem. (Luke 23:43) Jesus ama etịm ọfiọk ke edikụt ndudue nnọ mbon en̄wen idiọk idiọk n̄kukụre edinanam idem emem mmọ. Nte eyịghe mîdụhe ukeme oro enye ekesịnde ndikụt eti n̄kpọ ke idem mbon en̄wen ama edemede ediwak owo ndikam nnam ukpụhọde.
Ndinyịme Ndinam N̄kpọ nnọ Mme Owo
17, 18. Ke ndinyịme ndidi isọn̄, didie ke Jesus okowụt unyịme ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen?
17 Okopodudu uyarade efen aban̄ade ima oro Jesus akamade mbon oro enye ọkọnọde ukpep ekedi unyịme esie ndinam n̄kpọ nnọ mmọ. Ke uwem esie mbemiso edide owo, Eyen Abasi kpukpru ini ama ama ubonowo. (Mme N̄ke 8:30, 31) Nte “Ikọ,” m̀mê etịn̄ikọ ke ibuot Jehovah, ekeme ndidi enye ama enyene ekese ebuana ye mme owo. (John 1:1) Nte ededi, man edinọ ubonowo ukpep nnennen nnennen, ‘Enye ama an̄wan̄a Idem Esie, ada mbiet ofụn,’ ọkpọn̄de edikon̄ idaha esie ke heaven. (Philippi 2:7; 2 Corinth 8:9) Ke adan̄aemi okodude ke isọn̄, Jesus ikoyomke ẹnam n̄kpọ ẹnọ imọ. Ke edide isio, enye ọkọdọhọ ete: ‘Eyen owo ikedịghe man ẹnam n̄kpọ ẹnọ Enye, edi man Enye anam n̄kpọ ọnọ owo, onyụn̄ ọnọ uwem Esie ndifak ediwak owo.’ (Matthew 20:28) Jesus ama enen̄ede osu mme ikọ oro.
18 Jesus ke nsụhọdeidem ama oyụhọ udọn̄ mbon oro enye ọkọnọde ukpep, enyịmede ndinọ idemesie ke ufọn mmọ. Enye ama esisan̄a ke ukot akanade Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, asan̄ade ediwak kilomita ke mme itie ikie ke isan̄ ukwọrọikọ man esịm adan̄a ediwak owo nte enye ekekeme. Ke mîbietke mme scribe ye mme Pharisee oro ẹketan̄de idem, enye ama aka iso ndisụhọde idem nnyụn̄ ndi se ẹkemede ndisan̄a n̄kpere. Kpukpru orụk owo—n̄kpisọn̄, mbonekọn̄, mme ekpeibet, iban, nditọwọn̄, mme ubuene, mbon udọn̄ọ, idem mbon oro obio esịnde—ẹma ẹsisan̄a ẹkpere enye ye inemesịt ye unana ndịk. Okposụkedi ekedide mfọnmma, Jesus ekedi owo, ndien ama esikpa mba onyụn̄ okop biọn̄. Nte ededi, idem ke ini enye akakpade mba m̀mê okoyomde ndiduọk odudu m̀mê ndidu ikpọn̄ man ọbọn̄ akam, enye ama esinam udọn̄ mbon en̄wen ebem eke esie iso.—Mark 1:35-39.
19. Didie ke Jesus ekenịm uwụtn̄kpọ edinam n̄kpọ ke nsụhọdeidem, ke ime, ye ke mfọnido ye mme mbet esie?
19 Jesus ama enyịme n̄ko ndinam n̄kpọ nnọ mme mbet esie. Enye ama anam oro ebe ke ndinọ mmọ ukpep ke mfọnido ye ke ime. Ke ini ndusụk akpan ukpepn̄kpọ mîkọsọpke in̄wan̄a mmọ enye ikakpaha mba, ikayatke esịt, m̀mê ndisụn̄i mmọ. Enye ama aka iso ndiyom mbufa usụn̄ ndinam se enye eketịn̄de an̄wan̄a mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, kam kere adan̄a ediwak ini oro mme mbet ẹkenenide m̀mê anie edi n̄kponn̄kan ke otu mmimọ. Ndien ndien, idem tutu esịm okoneyo oro mbemiso ẹkewotde enye, Jesus ama okụt mbufa usụn̄ ndikpep mmọ ndinam n̄kpọ ye kiet eken ke nsụhọdeidem. Ke n̄kpọ aban̄ade nsụhọdeidem mi, nte edide ye kpukpru n̄kpọ eken, Jesus ama ekeme ndidọhọ nte enende ete: “Mmọnọ mbufo uwụt-n̄kpọ.”—John 13:5-15; Matthew 20:25; Mark 9:34-37.
20. Ewe usụn̄ unọ ukpep akanam Jesus okpụhọde ye mme Pharisee, ndien ntak emi usụn̄ unọ ukpep enye emi ekenyenede uforo?
20 Tịm fiọk ete ke Jesus iketịn̄ke-tịn̄ kpọt inọ mme mbet esie se uwụtn̄kpọ oro ekedide; enye ‘ama ọnọ uwụtn̄kpọ.’ Enye ama ekpep mmọ n̄kpọ ebe ke uwụtn̄kpọ. Enye ikadaha edikon̄ idaha esie itịn̄ ikọ ye mmọ, nte n̄kpọ eke enye akabatde ke imokpon ibe ndinam se imọ ikọdọhọde mmọ ẹnam. Oro ekedi ido mme Pharisee. Jesus ama etịn̄ aban̄a mmọ ete: “Mmọ ẹdọhọ, edi inamke nam.” (Matthew 23:3) Jesus ke nsụhọdeidem ama owụt nditọ ukpepn̄kpọ esie nnennen nnennen se mme ukpepn̄kpọ esie ẹkewọrọde ebe ke ndida mmọ ndu uwem, nnyụn̄ nda nsịn ke edinam. Ntre ke ini enye eketemede mme anditiene enye ete ẹdu mmemmem uwem oro mîkọmọke ke uma inyene, mmọ ikenyeneke ndikere m̀mê ikọ esie ọkọwọrọ nso. Mmọ ẹma ẹkeme ndikụt nte ikọ esie emi ekedide ata idem n̄kpọ: “Ebua-ikọt ẹnyene ndudu, inuen enyọn̄ ẹnyụn̄ ẹnyene mme efọk; edi Eyen Owo inyeneke ọtọ eke odoride ibuot Esie.” (Matthew 8:20) Jesus ama anam n̄kpọ ọnọ mme mbet esie ebe ke ndisụhọde idem nnịm uwụtn̄kpọ nnọ mmọ.
21. Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?
21 Nte eyịghe mîdụhe, Jesus ekedi akakan Andikpep oro akanam odude ke isọn̄! Kpukpru mbon esịt akpanikọ oro ẹkekụtde ẹnyụn̄ ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ enye ẹma ẹkụt ke enye ama ama se enye ekekpepde onyụn̄ ama mbon oro enye ọkọnọde ukpep. Mfịn nnyịn oro ikpebede uwụtn̄kpọ oro enye ekenịmde imokụt oro n̄ko. Nte ededi, didie ndien ke nnyịn ikeme ndikpebe mfọnmma uwụtn̄kpọ Christ? Ibuotikọ oro etienede ọyọbọrọ mbụme oro.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Eti unọ ukpep ọkọn̄ọ ke nso, ndien anie ekenịm uwụtn̄kpọ ke afan̄ emi?
• Ke mme usụn̄ ewe ke Jesus akama akpanikọ oro enye ekekpepde mme owo?
• Didie ke Jesus okowụt ima ọnọ mbon oro enye ọkọnọde ukpep?
• Mme uwụtn̄kpọ ewe ẹwụt ke Jesus ama enyịme ndinam n̄kpọ ke nsụhọdeidem nnọ mbon oro enye ọkọnọde ukpep?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 12]
Didie ke Jesus okowụt ke imama mme edumbet oro ẹdude ke Ikọ Abasi?