Kop Item nte Utịt Asan̄ade Ekpere
Kop Item nte Utịt Asan̄ade Ekpere
‘Mme idụt ẹyenyụn̄ ẹkop item ẹnọ Shiloh.’—GENESIS 49:10.
1. (a) Ke eset, ndikop item Jehovah ekesiwak ndibuana nso? (b) Nso ntịn̄nnịm ikọ aban̄ade n̄kopitem ke Jacob eketịn̄?
NDIKOP item Jehovah esiwak ndibuana ndikop item mbon oro ẹdade ke ibuot esie. Mmọ emi ẹsịne mme angel, ete-ekpụk, ebiereikpe, oku, prọfet, ye ndidem. Ẹkekam ẹkot ebekpo ndidem ke Israel ebekpo Jehovah. (1 Chronicles 29:23) Edi ke mfụhọ, ediwak mme andikara Israel ikokopke item Abasi, ẹdade nsobo ẹsọk idemmọ ye mme andidu ke idak mmọ. Edi Jehovah ama ọnọ mbon oro ẹkenamde akpanikọ ẹnọ enye idotenyịn; enye ama ọdọn̄ mmọ esịt ye un̄wọn̄ọ ndidori eti Edidem ke ebekpo, enye emi ndinen owo ẹdimade ndikop item esie. (Isaiah 9:6, 7) Ete-ekpụk oro ekekperede ndikpa ama etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ aban̄a andikara ini iso emi, ọdọhọde ete: “Mmọnyọ idikpọn̄ke Judah, eto ọbọn̄ idinyụn̄ ikpọn̄ke n̄kpatian̄-ukot esie, tutu Shiloh edi; mme idụt ẹyenyụn̄ ẹkop ẹnọ enye.”—Genesis 49:10.
2. Nso ke “Shiloh” ọwọrọ, ndien ubọn̄ ubọn̄ ukara esie editara didie?
2 “Shiloh” edi ikọ Hebrew oro ọwọrọde “Enyeemi Edide Esie; m̀mê Enyeemi N̄kpọ Enyenede.” Ih, Shiloh eyenyene ọyọhọ unen ndikara, kpa se mmọnyọ oro adade aban̄a, ye odudu ndinọ ewụhọ, emi eto ọbọn̄ oro adade aban̄a. Akan oro, ubọn̄ ubọn̄ ukara esie eyesịm kpukpru “idụt,” utu ke ndikara sụk mbon oro ẹtode ubon Jacob. Emi odu ke n̄kemuyo ye un̄wọn̄ọ oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ Abraham ete: “Ubon fo ẹyenyụn̄ ẹnyene enyịn-usụn̄ mme asua mmọ: kpukpru mme idụt ke ererimbot ẹyenyụn̄ ẹkụt mfọn eke otode ke ubon [“mfri,” NW] fo.” (Genesis 22:17, 18) Jehovah ama anam ẹdiọn̄ọ “mfri” emi ke isua 29 E.N. ke ini enye akadade edisana spirit eyet Jesus eyen Nazareth aran.—Luke 3:21-23, 34; Galatia 3:16.
Akpa Obio Ubọn̄ Jesus
3. Ewe ukara ke ẹkenọ Jesus ke ini enye ọkọdọkde ke heaven?
3 Ke ini Jesus ọkọdọkde ke heaven, enye ikọbọhọ mmọnyọ ubọn̄ itọn̄ọ ndikara mme idụt ke ndondo oro. (Psalm 110:1) Nte ededi, ẹma ẹnọ enye “obio ubọn̄” ye mme andidu ke idak oro ẹkopde item esie. Apostle Paul ama anam ẹdiọn̄ọ obio ubọn̄ oro ke ini enye ekewetde ete: “[Abasi] ama anyan̄a nnyịn [mme Christian emi ẹyetde aran ke edisana spirit] osio ke odudu ekịm onyụn̄ esịn nnyịn ke obio ubọn̄ Eyen ima esie.” (Colossae 1:13, NW) Edinyan̄a emi ọkọtọn̄ọ ke Pentecost 33 E.N. ke ini ẹken̄wan̄ade edisana spirit ẹduọk mme anam-akpanikọ anditiene Jesus.—Utom 2:1-4; 1 Peter 2:9.
4. Ke mme usụn̄ ewe ke mme mbet Jesus eke eset ẹkewụt n̄kopitem mmọ, ndien didie ke Jesus akanam ẹdiọn̄ọ mmọ nte otu?
4 Nte “mme isụn̄utom emi [ẹdide] ke enyịn̄ Christ,” mme mbet oro ẹyetde aran ke spirit ẹma ẹtọn̄ọ nditan̄ mbon en̄wen oro ẹdikabarede ẹdi “mbio-obio” ke obio ubọn̄ eke spirit oro mbok. (2 Corinth 5:20; Ephesus 2:19; Utom 1:8) Ke adianade do, akana mmọ emi ẹnyene “esịt kiet ye ekikere kiet” man ẹkeme ndinyene unyịme Edidem mmọ, Jesus Christ. (1 Corinth 1:10) Nte otu, mmọ ẹdi “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” m̀mê akama-ukpọhọde, emi anamde akpanikọ.—Matthew 24:45; Luke 12:42.
Ẹdiọn̄ Mmọ ke Ndikop Item “Akama-Ukpọhọde” Abasi
5. Toto ke eset, didie ke Jehovah esinọ ikọt esie ukpep?
5 Jehovah esinọ ikọt esie mme andikpep kpukpru ini. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini mme Jew ẹketode Babylon ẹdi, Ezra ye ediwak irenowo oro ẹdotde ikokotke-kot Ibet Abasi kpọt inọ mme owo, edi mmọ ẹma “ẹsiak” ibet oro, ‘ẹnyụn̄ ẹnam se mmọ ẹkotde ke Ikọ Abasi an̄wan̄a.’—Nehemiah 8:8.
6, 7. Didie ke otu asan̄autom emi ada Otu Ukara esie ọnọ udia eke spirit ke edikem ini, ndien ntak emi odotde ẹsụk ibuot ẹnọ otu asan̄autom emi?
6 Ke akpa isua ikie, ke ini eneni aban̄ade mbobi ekedemerede ke isua 49 E.N., otu ukara asan̄autom ini oro ama ekere aban̄a n̄kpọ emi ke akam onyụn̄ edisịm ubiere oro ekemde ye N̄wed Abasi. Ke ini mmọ ẹkenamde ẹdiọn̄ọ ubiere mmọ ke leta, mme esop ẹma ẹsụk ibuot ẹnọ ndausụn̄ oro ẹkenọde ẹnyụn̄ ẹbọ ekese edidiọn̄ Abasi. (Utom 15:6-15, 22-29; 16:4, 5) Kpasụk ntre mfịn, asan̄autom emi anamde akpanikọ ada Otu Ukara esie esịn un̄wana ke mme akpan n̄kpọ nte edida san̄asan̄a Christian, edisana idaha eke iyịp, ye edida n̄kpọsọn̄ ibọk ye un̄wọn̄. (Isaiah 2:4; Utom 21:25; 2 Corinth 7:1) Jehovah ọdiọn̄ ikọt esie ke ndisụk ibuot nnọ Ikọ esie nnyụn̄ nsụk nnọ asan̄autom emi anamde akpanikọ.
7 Ebede ke ndisụk ibuot nnọ otu asan̄autom emi, ikọt Abasi ẹwụt n̄ko ke mmimọ imosụk ibuot inọ Eteufọk asan̄autom oro, Jesus Christ. Utọ nsụkibuot oro enen̄ede edi akpan n̄kpọ mfịn ke ntak akamba odudu oro ẹnọde Jesus, nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke ntịn̄nnịm ikọ emi Jacob eketịn̄de ke ini okoyomde ndikpa.
Shiloh Akabade Edi Enyene-Unen Andikara Isọn̄
8. Ini ewe ndien didie ke ẹketat odudu ukara Christ?
8 Ntịn̄nnịm ikọ Jacob ama owụt ke “mme idụt ẹyekop” uyo Shiloh. Nte an̄wan̄ade, ukara Christ iditreke ye Israel eke spirit kpọt. M̀mọ̀n̄ ke enye edisịm? Ediyarade 11:15 ọbọrọ ete: “Obio Ubọn̄ ererimbot emi amakabade edi Obio Ubọn̄ Ọbọn̄ nnyịn ye Christ esie. Enye oyonyụn̄ ada ubọn̄ ke nsinsi.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn) Bible ayarade nte ke ẹkenọ Jesus odudu ukara emi ke utịt ndamban̄a “ini itiaba”—“ini mme Gentile”—ke 1914. * (Daniel 4:16, 17; Luke 21:24) Isua oro ke “edidu” Christ nte Edidem Messiah oro enyịn mîkwe ọkọtọn̄ọ, kpa ini oro ke enye okonyụn̄ ọtọn̄ọ ‘ndida ubọn̄ ke otu mme asua esie.’—Matthew 24:3; Psalm 110:2.
9. Nso ke Jesus akanam ke ini enye ama ọkọbọ Obio Ubọn̄, ndien nso ke emi ọkọwọrọ ọnọ ubonowo, akpan akpan mme mbet esie?
9 Akpa n̄kpọ oro Jesus akanamde ke ama ọkọbọ odudu nte edidem ekedi ndisio ata owo nsọn̄ibuot oro—Satan—ọkọrọ ye mme demon esie ‘nduọn̄ọ ke isọn̄.’ Tọn̄ọ ke ini oro, ndiọi spirit emi ẹnọ ubonowo ediwak afanikọn̄ oro mînyeneke mbiet, mmọ n̄ko ẹnam enen̄ede edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ owo ndikop item nnọ Jehovah. (Ediyarade 12:7-12; 2 Timothy 3:1-5) Ke nditịm ntịn̄, akpan iso en̄wan Satan ke ekọn̄ eke spirit emi esịne mbon oro Jehovah eyetde aran, “emi ẹnịmde mme item Abasi, ẹnyụn̄ ẹyịrede ẹmụm ikọ-ntiense Jesus ẹkama,” ye nsan̄a mmọ ẹdide “mme erọn̄ en̄wen.”—Ediyarade 12:17; John 10:16.
10. Edisu mme ntịn̄nnịm ikọ Bible ewe ẹsọn̄ọ ke Satan okpu ke en̄wan esie ye mme Christian akpanikọ?
10 Nte ededi, Satan omokpu, koro “usen Ọbọn̄” edi emi, ndien n̄kpọ ndomokiet ikemeke ndikpan Jesus ‘ndidọdiọn̄ n̄kan.’ (Ediyarade 1:10; 6:2) Ke uwụtn̄kpọ, enye oyokụt ete ke ẹfịk akpatre owo ke otu Israel eke spirit ẹdide owo 144,000 idiọn̄ọ. Enye n̄ko eyekpeme “akwa otu owo, eke baba owo kiet mîkemeke ndibat, eke ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem.” (Ediyarade 7:1-4, 9, 14-17) Nte ededi, ke mîbietke mme nsan̄a mmọ oro ẹyetde aran, mmọ emi ẹyekabade ẹdi mme okopitem andidu ke idak ukara Jesus. (Daniel 7:13, 14) Mmọ ndidu ke ererimbot ọmọnọ in̄wan̄-in̄wan̄ uyarade nte ke Shiloh ke akpanikọ edi Andikara ke “Obio Ubọn̄ ererimbot.”—Ediyarade 11:15.
Ini Edi Emi ‘Ndisụk Ibuot nnọ Eti Mbụk’
11, 12. (a) Mmanie ẹdibọhọ utịt editịm n̄kpọ emi? (b) Mme edu ewe ke mbon oro ẹbọde “spirit ererimbot emi” ẹnyene?
11 Ana kpukpru mbon oro ẹyomde nsinsi uwem ẹkpep nsụkibuot, koro Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke ‘mbon oro mîsụkke ibuot inọ gospel Ọbọn̄ nnyịn Jesus’ idibọhọke usen usiene Abasi. (2 Thessalonica 1:8) Nte ededi, idiọk ererimbot oro odude ke emi ye edu nsọn̄ibuot oro enye enyenede aban̄a mme ibet ye mme edumbet Bible iyakke ẹsụk ibuot ẹnọ eti mbụk.
12 Bible okot edu edisọn̄ ibuot ye Abasi, “spirit ererimbot emi.” (1 Corinth 2:12) Ke anamde odudu oro edu emi enyenede ke idem mme owo an̄wan̄a, apostle Paul ama ewet ọnọ mme Christian akpa isua ikie ke Ephesus ete: “Mbufo [ẹkesan̄a] ke esịt ke ini oko, nte ido eyo eke ererimbot emi edide, ẹkenyụn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ ọbọn̄ emi akarade edem ikpa-enyọn̄, kpa spirit emi anamde utom kemi ke esịt nditọ ntụt-utọn̄. Kpukpru nnyịn n̄ko ikonyụn̄ isan̄a ye mmọ ke ini oko, idu uwem ke idiọk itọn̄ obụkidem nnyịn, inam se idọn̄de obụkidem ye ekikere nnyịn, ikonyụn̄ idi nditọ iyatesịt ke uduot nnyịn, kpa nte mmọ eken.”—Ephesus 2:2, 3.
13. Mme Christian ẹkeme ndisan̄a didie mbiọn̄ọ spirit ererimbot emi uforo uforo, ndien ye nso nti utịp?
13 Nte enemde, mme Christian ke Ephesus ikodụkke ufụn inọ spirit ntụtutọn̄ ke nsinsi. Utu ke oro, mmọ ẹma ẹkabade ẹdi okopitem nditọ Abasi ebe ke ndisụk ibuot nnọ spirit esie nnyụn̄ ndọk uwak nti mbun̄wụm esie. (Galatia 5:22, 23) Kpasụk ntre mfịn, spirit Abasi—kpa n̄kponn̄kan odudu ke ekondo—ke an̄wam ediwak miliọn owo ndikop item Jehovah, ye utịp nte ke mmọ ẹkeme ndinyene “ọyọhọ idotenyịn tutu esịm utịt.”—Mme Hebrew 6:11; Zechariah 4:6.
14. Didie ke Jesus akanam kpukpru Christian oro ẹdude ke ukperedem ini ẹdu ke edidemede ẹban̄a mme akpan mfịna oro ẹdisịnde n̄kopitem mmọ ke udomo?
14 Ti n̄ko ete ke nnyịn imenyene okopodudu ibetedem ito Shiloh, emi Enye ye Ete esie mîdiyakke asua ekededi—edide demon m̀mê owo—odomo nnyịn ebe se nnyịn ikemede ndiyọ. (1 Corinth 10:13) Ke akpanikọ, man an̄wam nnyịn ke ekọn̄ eke spirit nnyịn, Jesus ama etịn̄ aban̄a ediwak akpan mfịna oro nnyịn idisobode ke ukperedem ini emi. Enye akanam emi ebe ke leta itiaba oro enye ọkọnọde apostle John ke n̄kukụt. (Ediyarade 1:10, 11) Ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹma ẹdọn̄ọ mme akpan item ẹnọ mme Christian oro ẹkedude ke ini oro, edi mmọ ẹnen̄ede ẹnyene n̄kpọ ndinam ke “usen Ọbọn̄,” emi ọkọtọn̄ọde ke 1914. Ke ntre, enen̄ede odot didie ntem nnyịn ndinọ ntịn̄enyịn ke mme etop emi! *
Fep Unana Udọn̄, Oburobụt Ido, Uma-Inyene
15. Ntak emi anade nnyịn ibiọn̄ọ mfịna oro esop ke Ephesus ekenyenede, ndien didie ke nnyịn ikeme ndinam oro? (2 Peter 1:5-8)
15 Jesus ọkọnọ akpa leta esie ẹsọk esop ke Ephesus. Ke ama okotoro esop oro aban̄a ime esie, Jesus ama ọdọhọ ete: “Edi mmenyene se ndade mbiom fi, emi ọkọkpọn̄de akpa ima fo.” (Ediyarade 2:1-4) Kpasụk ntre mfịn, ndusụk Christian oro ẹkenen̄erede ẹnyene ifịk ini kiet ko ẹmeduọk ufiop ufiop ima oro mmọ ẹkenyenede ẹnọ Abasi ke akpa. Utọ idaha oro ekeme ndinam itie ebuana owo ye Abasi emem, ntre ana ẹsọsọp ẹnam n̄kpọ ẹban̄a. Didie ke ẹkeme ndifiak ndemede utọ ima oro? Ebe ke ukpepn̄kpọ Bible ofụri ini, edidụk mme mbono esop, akam, ye editie n̄kere. (1 John 5:3) Ke akpanikọ, emi oyom “ofụri ukeme,” edi utọ ukeme oro etịm odot. (2 Peter 1:5-8) Edieke etịmde odụn̄ọde idem fo ndien okụt ke ima fo ebịt, do nam n̄kpọ ban̄a oro iwiwa ke ndinam item Jesus emi: “Ti itie emi ọkọduọde ọkpọn̄, nyụn̄ kabade esịt, nyụn̄ nam se akanamde ke akpa.”—Ediyarade 2:5.
16. Nso mme n̄kpọndịk eke spirit ẹkedu ke esop Pergamum ye Thyatira, ndien ntak emi mme ikọ oro Jesus eketịn̄de ọnọ mmọ ẹnyenede ufọn mfịn?
16 Ẹma ẹtoro mme Christian ke Pergamum ye Thyatira ẹban̄a nsọn̄ọnda, anyan ime, ye ifịk mmọ. (Ediyarade 2:12, 13, 18, 19) Edi ndusụk mbon oro ẹkenyenede idiọk edu Balaam ye Jezebel, oro ẹkedade oburobụt ido idan̄ ye utuakibuot Baal ẹsabade Israel eset, ẹma ẹnyene odudu ke idem mmọ. (Numbers 31:16; 1 Ndidem 16:30, 31; Ediyarade 2:14, 16, 20-23) Edi nso kaban̄a eyo nnyịn—“usen Ọbọn̄”? Nte ukem ndiọi odudu oro ẹdu? Ih, koro oburobụt ido enen̄ede edi akpan ntak oro ẹsisiode mme owo ke otu ikọt Abasi ẹfep. Ke ntre, enen̄ede edi akpan n̄kpọ didie ntem nnyịn nditre ndidụk ndụk ye kpukpru owo—ke esịt esop ye ke an̄wa—oro mînyeneke eti ido uwem! (1 Corinth 5:9-11; 15:33) Mbon oro ẹyomde ndidi mme okopitem andidu ke idak ukara Shiloh ẹnyene n̄ko ndifep unọ idem inemesịt oro etiede eyịghe eyịghe ọkọrọ ye mme ndise idan̄ ke n̄wed ye ke Intanet.—Amos 5:15; Matthew 5:28, 29.
17. Didie ke ekikere ye edu mbon Sardis ye Laodicea ẹkpụhọde ye nte Jesus ekesede idaha eke spirit mmọ?
17 Ke ẹsiode ibat ibat owo ẹfep, esop Sardis ikọbọhọ itoro ndomokiet. Enye ekenyenyene “enyịn̄” m̀mê etetie nte se idude uwem, edi unana udọn̄ ke n̄kpọ eke spirit ama enen̄ede adia enye idem tutu Jesus ada ke enye “ama akpa.” Mmọ ẹkesụk ibuot ẹnọ eti mbụk enyọn̄ enyọn̄. Nso nsuannọ ke mmọ ẹkebọ ntem! (Ediyarade 3:1-3) Esop Laodicea okodu ke ukem idaha oro. Enye ama obụre mbụre aban̄a inyene obụkidem, ete: “Mmenyene inyene,” edi ke enyịn Christ, enye ekedi ‘ata nditaha owo, emi enyenede mbọm, ebuenede, ọdọn̄ọde nnan, onyụn̄ ananade edisịne-n̄kpọ.’—Ediyarade 3:14-17.
18. Didie ke owo ekeme ndifep nditie ndebe ndebe ke n̄kan̄ eke spirit ke enyịn Abasi?
18 Mfịn, ndusụk mbon oro ẹkedide mme anam-akpanikọ Christian ini kiet ko ẹduọ ẹdụk ukem edu nsọn̄ibuot emi. Eyedi mmọ ẹyak spirit ererimbot emi odụk mmọ idem tutu mmọ ẹfre nte ini edide usọp usọp, ntem anamde mmọ ẹnyene ndebe ndebe edu eke spirit ẹban̄a ukpepn̄kpọ Bible, akam, mme mbono esop Christian, ye utom ukwọrọikọ. (2 Peter 3:3, 4, 11, 12) Edi akpan n̄kpọ didie ntem utọ mbon oro ndikop item Christ ebe ke ndibon mme inyene eke spirit nnọ idem—ih, ‘ndidep gold eke ẹtemde asana ke ikan̄ ke ubọk Christ’! (Ediyarade 3:18) Utọ nti inyene oro ẹsịne ‘ndinam nti utom uwak-uwak, nditat ubọk, nnyụn̄ nnyịme ndinọ owo n̄kpọ.’ Ebede ke ndibon mme ọsọn̄urua inyene eke spirit emi nnọ idem nnyịn, nnyịn ‘in̄wana iyom eti isọn̄ inọ idem nnyịn ke ini iso, man ikpomụm uwem eke edide ata uwem ikama.’—1 Timothy 6:17-19.
Ẹtoro ke Ntak N̄kopitem Mmọ
19. Nso itoro ye item ke Jesus ọkọnọ mme Christian ke Smyrna ye Philadelphia?
19 Esop Smyrna ye Philadelphia ẹdi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ n̄kopitem, koro leta oro Jesus ọkọnọde ẹsọk mmọ ikesịneke nsuannọ ndomokiet. Enye ọkọdọhọ mbon Smyrna ete: “Mmọfiọk ukụt ye ubuene fo, (edi emenyene inyene).” (Ediyarade 2:9) Nso ukpụhọde ke oro edi ntem ye mbon Laodicea oro ẹketan̄de ase ẹban̄a inyene ererimbot edi oro ẹkenen̄erede ẹdi ọkpọikpọi ubuene! Nte ededi, esịt ikenemke Devil ndikụt owo ndomokiet anamde akpanikọ onyụn̄ okopde item Christ. Ntem, Jesus ama ọtọt ete: “Kûnyene ndịk uban̄a ukụt eke ọmọn̄ edisịm fi. Sese, Satan ọmọn̄ edisịn ndusụk mbufo ke ufọk-n̄kpọkọbi, man ẹdomo mbufo ẹse, ndien mbufo ẹyekụt ukụt ke usen duop. Wụt idem nte anam-akpanikọ tutu esịm n̄kpa, ndien nyọnọ fi anyanya uwem.” (Ediyarade 2:10) Ukem ntre, Jesus ama otoro mbon Philadelphia ete: “Omonyụn̄ enịm uyo Mi, [m̀mê, okop item Mi] ukonyụn̄ ukan̄ke enyịn̄ Mi. Mmọn̄ ndi iwiwa. Sọn̄ọ mụm se enyenede kama, mbak owo edibọ anyanya fo.”—Ediyarade 3:8, 11.
20. Didie ke ediwak miliọn owo mfịn ẹnịm uyo Jesus, ndien kpa ye mme idaha ewe?
20 Ke “usen Ọbọn̄,” ọtọn̄ọde ke 1914, mme anam-akpanikọ nsụhọ ye nsan̄a mmọ ẹdide mme erọn̄ en̄wen, oro ẹsịmde ediwak miliọn idahaemi, ẹnịm uyo Jesus n̄ko ke ndibuana ifịk ifịk ke utom ukwọrọikọ nnyụn̄ mmụm nsọn̄ọnda mmọ n̄kama. Ukem nte nditọete mmọ eke akpa isua ikie, ndusụk mmọ ẹkụt ndutụhọ ke ntak edikop item nnọ Christ, idem ẹtomode mmọ ẹdọn̄ ke mme ufọk-n̄kpọkọbi ye mme itienna ekikere. Mmọ eken ẹnịm uyo Jesus ke ndinyene ‘enyịn oro ẹnen̄erede ẹse’ kpa ye inyene ye idiọkitọn̄ ẹkande mmọ ẹkụk. (Matthew 6:22, 23) Ih, ke kpukpru itie ye ke kpukpru idaha, mme Christian akpanikọ ke n̄kopitem ẹka iso ẹnam esịt Jehovah adat.—Mme N̄ke 27:11.
21. (a) Nso mbiomo eke spirit ke otu asan̄autom emi edika iso ndibiom? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke nnyịn imenen̄ede iyom ndikop item nnọ Shiloh?
21 Nte nnyịn isan̄ade ikpere akwa ukụt, “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ebiere ndika iso n̄kop item nnọ Eteufọk esie, Christ. Emi esịne nditịm udia eke spirit nnọ ikọtufọk Abasi ke edikem ini. Ntre ẹyak nnyịn ika iso ndiwụt esịtekọm nnọ utịbe utịbe ndutịm ukara Jehovah ye mme n̄kpọ oro enye ọnọde. Ke utọ usụn̄ emi ke nnyịn idiwụt nsụkibuot inọ Shiloh, emi edinọde kpukpru mme okopitem andidu ke idak ukara esie utịp nsinsi uwem.—Matthew 24:45-47; 25:40; John 5:22-24.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 8 Man etịm ọfiọk se “ini itiaba” ọwọrọde, se ibuot 10 ke n̄wed Ifiọk Oro Adade Osịm Nsinsi Uwem, oro Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.
^ ikp. 14 Ke oyomde ọyọhọ nneme leta mbitiaba oro, mbọk se n̄wed oro Ediyarade—Ubọn̄ Ubọn̄ Ata-Utịt Esie Emekpere! oro Mme Ntiense Jehovah ẹsiode, ọtọn̄ọde ke page 33.
Nte Afo Emeti?
• Nso utom ke Jesus ekenyene ndinam nte ntịn̄nnịm ikọ emi Jacob eketịn̄de ke ini okoyomde ndikpa owụtde?
• Didie ke nnyịn iwụt ke imada Jesus nte Shiloh, ndien nso edu ke nnyịn inyene ndifep?
• Nso item aban̄ade eyo nnyịn esịne ke mme leta oro ẹkenọde ẹsọk esop itiaba ke Ediyarade?
• Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ikeme ndikpebe mbon oro ẹkedude ke esop Smyrna ye Philadelphia eset?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 18]
Jehovah ọdiọn̄ ikọt esie ke ndisụk ibuot nnọ anam-akpanikọ “akama-ukpọhọde”
[Ndise ke page 19]
Odudu Satan iyakke edi mmemmem ndikop item Abasi
[Mme ndise ke page 21]
Eti itie ebuana ye Jehovah an̄wam nnyịn ndikop item nnọ enye