Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

“Ẹn̄wana ye Satan”

“Ẹn̄wana ye Satan”

Ẹn̄wana ye Satan”

“Ẹn̄wana ye Satan, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.”—JAMES 4:7.

1. Nso ke ẹkeme nditịn̄ mban̄a ererimbot oro odude ke emi, ndien ntak oyomde mbon oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ ẹdu ke ukpeme?

 “ABASI idụhe aba, edi Devil osụk ododu.” Ẹkeme ndinen̄ede nda mme ikọ ewetn̄wed owo France oro André Malraux ntịn̄ mban̄a ererimbot emi nnyịn idụn̄de. Etie nte se mme owo ẹnamde enen̄ede owụt mme n̄kari Devil akan nte owụtde uduak Abasi. Satan ke otụn mmọ usụn̄ sia adade “kpukpru odudu ye mme idiọn̄ọ ye nsu-nsu mme utịbe-n̄kpọ, ye kpukpru abian̄a eke ẹtode ukwan̄ ido etiene mmọ emi ẹsosobo.” (2 Thessalonica 2:9, 10) Nte ededi, ke “ukperedem ini” emi, Satan ke owụk ntịn̄enyịn ke idem mme asan̄autom Abasi oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ, an̄wanade ekọn̄ ye mme Christian oro ẹyetde aran, “emi ẹnịmde mme item Abasi, ẹnyụn̄ ẹyịrede ẹmụm ikọ-ntiense Jesus ẹkama.” (2 Timothy 3:1; Ediyarade 12:9, 17) Mme Ntiense emi ye mme nsan̄a mmọ oro ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄ ẹdu ke ukpeme.

2. Didie ke Satan akabian̄a Eve, ndien nso ndịk ke apostle Paul ekefehe?

2 Satan enen̄ede edi owo abian̄a. Ke adade ke edem urụkikọt, enye ama abian̄a Eve ndikere ke imọ imekeme ndinen̄ede n̄kop inemesịt ke ndida ke idem n̄kpọn̄ Abasi. (Genesis 3:1-6) N̄kpọ nte tọsịn isua inan̄ ke ukperedem, apostle Paul ama efehe ndịk nte ke Satan ekeme ndida n̄kari mbian̄a mme Christian oro ẹkeyetde aran ke esop Corinth. Paul ekewet ete: “Mmefehe ndịk, mbak ke usụn̄ ekededi, nte urụkikọt akabian̄ade Eve ke n̄kari esie, ẹdibiat ekikere mbufo, ẹnam mbufo ẹtre ndinyene esịt akpanikọ ye eti ido ye Christ.” (2 Corinth 11:3) Satan esibiat onyụn̄ etịmede ekikere mme owo. Kpa nte enye akabian̄ade Eve, enye ekeme ndinam mme Christian ẹkere ke ndudue nte ke mmimọ ndinyene inemesịt ọkọn̄ọ ke ndinam n̄kpọ oro Jehovah ye Eyen esie mîmaha.

3. Nso ukpeme ke Jehovah esinọ man ẹbiọn̄ọ Devil?

3 Ẹkeme ndimen Satan ndomo ye ata-ikọt oro ọkọkde afia ndimụm mme unam oro mîdụhe ke ukpeme. Mbak ididụk afia Satan, oyom nnyịn ‘idụn̄ ke ndịbe ebiet Ata Edikon̄,’ kpa ndamban̄a itie ukpeme oro Jehovah enịmde ọnọ mbon oro ẹnyịmede itie edikara ofụri ekondo esie ke ofụri se mmọ ẹnamde. (Psalm 91:1-3) Nnyịn imoyom kpukpru ukpeme oro Abasi adade Ikọ, spirit, ye esop esie ọnọ man ‘ikeme ndin̄wana ye n̄kari Satan.’ (Ephesus 6:11) Ẹkeme n̄ko ndikabade ikọ Greek adade ọnọ “n̄kari” nte “abian̄a.” Nte eyịghe mîdụhe, Devil esida ediwak abian̄a ye n̄kari n̄kari edinam man ọkọk afia ọnọ mme asan̄autom Jehovah.

Mme Afia Oro Satan Ọkọkọkde Ọnọ Akpa Mme Christian

4. Nso utọ n̄kann̄kụk ke akpa mme Christian ẹkedu uwem?

4 Mme Christian akpa ye udiana isua ikie E.N. ẹkedu uwem ke ini akwa uforo Obio Ukara Rome. Pax Romana (Emem Rome) ama anam ẹkeme ndinyene uforo ke ndutịm unyamurua. Uforo emi ama anam mbon oro ẹkekamade ukara ẹnyene ekese ini nduọkodudu, ndien mme andikara ẹma ẹkụt ke mme owo ẹnen̄ede ẹkop inemesịt mbak mmọ ẹdisọn̄ ibuot. Ke ndusụk ini, mme ini nduọkodudu ẹma ẹsiwak ukem nte mme usen utom. Mme andikara ẹma ẹsida okụk ukara ẹnọ mme owo udia ẹyụhọ ẹnyụn̄ ẹnam mmọ ẹkop inemesịt, ẹfre mme mfịna mmọ.

5, 6. (a) Ntak mîkọfọnke mme Christian ndisika mme ufọkmbre ye ikpọ an̄wambre mbon Rome? (b) Nso n̄kari ke Satan akada anam n̄kpọ, ndien didie ke mme Christian ẹkpekefep emi?

5 Ndi utọ idaha oro ama esịn akpa mme Christian ke itiendịk? Ke idade mme ntọt oro akpa mme ewetn̄wed oro ẹkedude uwem ke mme apostle ẹma ẹkekpan̄a, utọ nte Tertullian, ibiere, ekese edinam ini nduọkodudu ini oro ẹkeyọhọ ye mme n̄kpọndịk ẹnọ mme Christian ke n̄kan̄ eke spirit ye ke n̄kan̄ ido uwem. N̄kpọndịk kiet ekedi nte ke ẹkesinịm ata ediwak usọrọ ẹnyụn̄ ẹbre ata ediwak mbre ndida n̄kpono ndem. (2 Corinth 6:14-18) Ediwak ke otu mbre eset oro ẹkesibrede ke mme ufọkmbre ẹkeyọhọ ye ata oburobụt ido m̀mê afai afai uduọkiyịp. Nte ini akakade, mme owo ikamaha aba mme mbre eset emi, ndien ẹma ẹda oburobụt ikwọ ẹkpụhọ ye mme mbre emi. Ke n̄wed esie oro Daily Life in Ancient Rome, ewetmbụk oro Jérôme Carcopino ọdọhọ ete: “Ke mme mbre emi, ẹma ẹsiyak mbon mbre ẹdide iban ẹsan̄a ata iferi . . . Ẹma ẹsiduọk ekese iyịp. . . . [Idọkọ] oro ama anam mbon ibuot obio oro ẹnen̄ede ẹsịn idem ke oburobụt ido. Mme utọ mbre oro iketekke mmọ esịt koro ibak ibak enyene-ndịk uwotowo oro ẹkesinamde ke akwa an̄wambre ama ananam esịt mmọ odoro ufiọn, ama onyụn̄ ababiat ntụk mmọ anyan ini ko.”—Matthew 5:27, 28.

6 Ke ikpọ an̄wambre, mme an̄wana en̄wan n̄kpa ẹma ẹsin̄wana tutu kiet owot kiet, mîdịghe ẹn̄wana ye ndiọi unam, tutu mmọ ẹwot mme unam oro mîdịghe mme unam oro ẹwot mmọ. Ẹma ẹsitomo mme abiatibet oro ẹma ẹkebiere ikpe n̄kpa ẹnọ, ẹnọ ndiọi unam, ndien nte ini akakade, ẹma ẹtomo ediwak mme Christian n̄ko ẹdọn̄. Idem ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini oro, n̄kari Satan ekedi ndinam mme owo ẹkûsua oburobụt ido ye afai tutu mme n̄kpọ emi ẹkabade ẹdi ọsọ n̄kpọ ye se ediwak owo ẹmade. Nditre ndika mme ufọkmbre ye ikpọ an̄wambre oro ekedi n̄kukụre usụn̄ nditre ndiduọ ndụk afia oro.—1 Corinth 15:32, 33.

7, 8. (a) Ntak mîkpowụtke eti ibuot Christian ndika n̄kese mbuba uwat chariot? (b) Didie ke Satan akada itie uyeremmọn̄ Rome ọkọk afia ọnọ mme Christian?

7 Nte eyịghe mîdụhe, mme mbre mbuba uwat chariot oro ẹkesibrede ke ikpọ nnyan ọsọbọ-inan̄ an̄wambre ẹma ẹsinen̄ede ẹkama nduaidem, edi ikoyomke mme Christian ẹbuana ke mmọ koro otuowo ẹma ẹsiwak ndiduọ obom. Ewetn̄wed ọyọhọ isua ikie ita ama ọtọt ete ke ndusụk mme andida nse ẹma ẹsikam ẹn̄wana ke otu idemmọ, ndien Carcopino ọdọhọ ke “mme asiak ntantaọfiọn̄ ye mme akpara ẹma ẹnyene mme itie mbubehe mmọ” ke mme barakọn̄ ufọkmbre oro. Nte an̄wan̄ade, ufọkmbre Rome ikedịghe ebiet oro odotde mme Christian ndika.—1 Corinth 6:9, 10.

8 Nso kaban̄a mme ọwọrọetop itie uyeremmọn̄ Rome? Ke akpanikọ, idiọk ndomokiet ikodụhe ndiyere mmọn̄ nsana. Edi ediwak itie uyeremmọn̄ Rome ẹkedi ikpọ itie oro ẹkesịnede mme ubet unuak owo idem, mme ubet usịn̄ede idem, mme ubet mbre mfọniso, ye mme ubet udia udia ye eke un̄wọn̄ mmịn. Okposụkedi ẹdọhọde ke ẹma ẹsisio ini ẹnịm ẹnọ iren ye iban ndiyere mmọn̄ nsio nsio, ẹma ẹsiyak iren ye iban ẹyere mmọn̄ ọtọkiet. Clement eke Alexandria ekewet ete: “Ẹsiberede mme itie uyeremmọn̄ oro nte ẹmama ẹnọ iren ye iban ndiyere mmọn̄ ọtọkiet, ndien mmọ ẹsinam oburobụt ido do.” Ntem, ekeme ndidi Satan akada utọ itie emi ibet enyịmede mi ndikọk afia nnọ mme Christian. Mme Christian emi ẹnyenede eti ibuot ikesikaha mme utọ itie emi.

9. Mme afia ewe ke akpa mme Christian ẹkenyene ndifep ndiduọ ndụk?

9 Mbre mfọniso ekedi edinam ini nduọkodudu oro mme owo ẹkemade ẹkan ke ini akwa uforo Obio Ukara Rome. Akpa mme Christian ẹma ẹtre ndisịn idem ke mbre mfọniso emi ẹkesikade iso ke an̄wa mbuba uwat chariot ebe ke ndikakam ntre ndika do. Ẹma ẹsibre n̄kpri mbre mfọniso oro ibet mîkenyịmeke ke mme edemesa ubet-isen ye mme ubet un̄wọn̄ mmịn. Mbon mbre ẹma ẹsida ibat n̄kwa itiat m̀mê ibat ọkpọ unam oro ẹkemede ndibahade ukem ukem ye ibat oro owo mîkemeke ndibahade ukem ukem emi ẹdude owo enye eken ke ubọk, ẹbre mbre mfọniso. Mbre mfọniso ama esinam mme owo ẹkop nduaidem, koro enye ama esinọ idotenyịn edisọsọp nnyene okụk. (Ephesus 5:5) N̄ko-n̄ko, mme n̄kaiferi oro ẹkesinyamde n̄kpọ ke mme utọ itie un̄wọn̄ mmịn oro ẹkesiwak ndidi mme akpara, anamde n̄kpọndịk ediduọ ndụk oburobụt ido idan̄ enen̄ede okpon. Mme utọ n̄kpọ emi ẹkedi ndusụk afia oro Satan ọkọkọkde ọnọ mme Christian oro ẹkedụn̄de ke mme obio oro ẹkesịnede ke Obio Ukara Rome. Ndi mme n̄kpọ ẹnen̄ede ẹkpụhọde mfịn?

Mme Afia Satan Mfịn

10. Didie ke idaha oro odude mfịn ebiet mbon oro ẹkedude ke Obio Ukara Rome?

10 Ke ekese idaha, mme n̄kari Satan ikpụhọkede ke ediwak isua ẹma ẹkebe. Mbak “Satan edikan” mmọ, apostle Paul ama ọnọ mme Christian oro ẹkedụn̄de ke oburobụt obio Corinth ọkpọsọn̄ item. Enye ọkọdọhọ ete: ‘Nnyịn inanake ifiọk iban̄a n̄kari ye n̄kukan Satan.’ (2 Corinth 2:11) Idaha odude mfịn ke ediwak idụt ntatenyịn ebiet idaha okodude ke Obio Ukara Rome ke ini akwa uforo esie. Ediwak owo ẹnyene ini nduọkodudu ẹkan nte akanam mmọ ẹnyenede. Mme mbre mfọniso oro Ukara etịmde ẹkam ẹnọ mme ubuene ekpri idotenyịn. Ekese usụn̄ unọ idem inemesịt ẹdu ke usụhọde ekọmurua ẹnọ mme owo ndida nyọhọ ekikere mmọ. Mme owo ẹyọhọ kpak ke mme an̄wambre mbuba, mme owo ke ẹbre mbre mfọniso, otuowo ke ẹduọ obom, ndien mbon mbre mbuba ẹsiwak ndiduọ obom n̄ko. Mme owo ke ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ ndek ndek ikwọ, ndien ke ẹwụt mme oburobụt ndise ke mme n̄kpoto ufọkmbre ọkọrọ ye ke senima ye ke TV. Ke ndusụk idụt, iren ye iban ndiyere mmọn̄ ọtọkiet ke itie uyere ufiop mmọn̄ ye ke ufiop ufiop idịm edi ọsọ n̄kpọ, owo itịn̄ke-tịn̄ iban̄a edida iferi nyere mmọn̄ ke ndusụk esụk. Kpa nte ẹkedide ke mme ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua ikie eke Ido Ukpono Christ, Satan esidomo ndida mme edinam unọ idem inemesịt eke ererimbot emi ntap mme asan̄autom Abasi.

11. Ndiyom ndinọ idem nduọkodudu akama mme afia ewe?

11 Ke ererimbot oro mfịghe edide ọsọ n̄kpọ, idiọkke ndiyom ndinọ idem nduọkodudu m̀mê ndifehe n̄kpọn̄ mme n̄kpọ oro ẹkamade mfịghe. Nte ededi, kpa nte mme itie uyeremmọn̄ Rome ẹkenyenede mme n̄kpọ oro ẹkedide n̄kpọndịk ẹnọ akpa mme Christian, ndusụk itie nduọkodudu ye unọ idem inemesịt ẹkabade ẹdi afia oro Satan ọkọkde ndida mmụm mme Christian eyomfịn nsịn ke oburobụt ido idan̄ m̀mê ukpammịn. Paul ekewet ọnọ mme Christian ke Corinth ete: “Ẹkûbian̄a idem mbufo ke n̄kpọ emi. Idiọk nsan̄a ababiat eti ido. Ẹfara ke idem edinen-edinen, ẹnyụn̄ ẹtre mme idiọk-n̄kpọ, koro ndusụk owo inyeneke ifiọk Abasi.”—1 Corinth 15:33, 34.

12. Nso idi ndusụk n̄kari oro Satan esidade atap mme asan̄autom Jehovah mfịn?

12 Ke se iban̄ade Eve, nnyịn imokụt nte Satan akadade n̄kari abiat ekikere esie. (2 Corinth 11:3) Mfịn, kiet ke otu mme afia Satan edi ndinam mme Christian ẹkere ke edieke mmimọ itienede ekese usụn̄ uwem ererimbot man iwụt nte ke Mme Ntiense Jehovah ẹtie ukem nte mme owo eken, do mmimọ iyekeme ndidụri ndusụk owo ndi akpanikọ Christian. Ndusụk ini, mmọ ẹsika anyan ẹkaha, ndien utu ke mmọ ndidụri mme owo ndi akpanikọ, mme owo oro ẹsikabade ẹdụri mmọ ẹda. (Haggai 2:12-14) N̄kari efen oro Satan esidade anam n̄kpọ edi ndinam mme Christian oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ, n̄kpri ye ikpọ owo, ẹsọn̄ esịt ẹdu uwem esịt iba ẹnyụn̄ ‘ẹyat edisana Spirit Abasi esịt.’ (Ephesus 4:30) Ndusụk mmọ ẹduọ ẹdụk afia emi ke ntak edida Intanet nnam n̄kpọ ke idiọk usụn̄.

13. Nso ndedịbe afia ke Devil ọkọk ke n̄kari n̄kari usụn̄, ndien ewe item Mme N̄ke odot ke afan̄ emi?

13 Afia Satan efen edi edinam ndedịbe odudu. Idụhe Christian akpanikọ ndomokiet oro okpokoide-koi esịn idem ke utuakibuot Satan m̀mê ke ubụpekpo. Edi, ndusụk Christian ke unana edidiọn̄ọ isidụhe ke ukpeme ke edide edisịm ndise senima, mme edinam TV, mme mbre vidio, ye idem edikot n̄wed nditọwọn̄ ye mme n̄wed ndise idọkọ oro ẹwụtde afai m̀mê mme edinam oro ẹkande ukeme owo. Ẹkpenyene ndifep n̄kpọ ekededi oro enyenede n̄kpọ ndinam ye ndedịbe odudu. N̄ke ọniọn̄ kiet ọdọhọ ete: “N̄kukịm ye afia ẹdu ke usụn̄ ọsọn̄ibuot: owo eke ekpemede uwem esie edikpọn̄ mmọ anyan usụn̄.” (Mme N̄ke 22:5) Sia Satan edide “abasi eyo emi,” ekeme ndidi n̄kpọ ekededi oro enen̄erede ọwọrọ etop edidi kiet ke otu n̄kpọ oro enye ke n̄kari adade ọkọk afia esie.—2 Corinth 4:4; 1 John 2:15, 16.

Jesus Ama An̄wana ye Satan

14. Didie ke Jesus ọkọbiọn̄ọ akpa idomo Satan?

14 Jesus ama enịm eti uwụtn̄kpọ ke ndin̄wana ye Satan nnyụn̄ nnam enye efehe. Ke ama akana baptism onyụn̄ etre udia usen 40, Satan ama odomo Jesus. (Matthew 4:1-11) Enye akada biọn̄ oro Jesus okokopde ke ama eketre udia odomo enye akpa idomo. Satan ama ọdọhọ Jesus anam akpa utịben̄kpọ esie ndiyụhọ udọn̄ ikpọkidem. Ke okotde oto Deuteronomy 8:3, Jesus ama esịn ndida odudu esie nnam n̄kpọ ke ibụk ibụk usụn̄ onyụn̄ ada udia eke spirit ke akpan n̄kpọ akan udia eke obụk.

15. (a) Nso ndammana udọn̄ ke Satan akada odomo Jesus? (b) Nso idi kiet ke otu akpan n̄kari n̄kari edinam oro Satan adade etiene mme asan̄autom Abasi mfịn, edi didie ke nnyịn ikeme ndin̄wana ye enye?

15 Akpan n̄kpọ udọn̄ ke se iban̄ade idomo emi edi nte ke Devil ikoyomke ndinam Jesus ọduọ odụk oburobụt ido idan̄. Etie nte biọn̄, oro esinamde owo oyom udia, ekedi okopodudu udọn̄ obụkidem ndida ndomo Jesus ke idaha enye emi. Mme idomo ewe ke Satan ada nditap ikọt Abasi mfịn? Mmọ ẹwak ẹnyụn̄ ẹdi ke nsio nsio usụn̄, edi enye ada mme idomo edinam idan̄ nte kiet ke otu akpan n̄kari n̄kari edinam ndida mbiat nsọn̄ọnda ikọt Jehovah. Ke ndikpebe Jesus, nnyịn imekeme ndin̄wana ye Satan inyụn̄ ibiọn̄ọ mme idomo. Kpa nte Jesus akakande mme idomo Satan ebe ke nditi mme itie N̄wed Abasi oro ẹdotde, nnyịn imekeme nditi mme utọ itien̄wed nte Genesis 39:9 ye 1 Corinth 6:18 ke ini isobode idomo ediduọ ndụk oburobụt ido idan̄.

16. (a) Didie ke Satan okodomo Jesus ọyọhọ ikaba? (b) Ke mme usụn̄ ewe ke Satan ekeme ndin̄wana ndidomo nnyịn ndisịn Jehovah ke udomo?

16 Ekem, Satan ama amia Jesus ata ete oto ke ibibene temple ọfrọ ọduọ ke isọn̄ onyụn̄ odomo ukeme Abasi ndida mme angel Esie nnọ enye ukpeme. Ke okotde oto Deuteronomy 6:16, Jesus ama esịn ndidomo Ete esie. Ekeme ndidi Satan ididomoke nnyịn ndito ke ibibene temple mfrọ nduọ ke isọn̄, edi enye ekeme ndidomo nnyịn ndisịn Jehovah ke udomo. Ndi nnyịn imosobo idomo editịm n̄kpebe n̄kon̄ine ererimbot ke usịnen̄kpọ ye ke ukamaidem nnyịn ye unana edibọ item? Ndi nnyịn imosobo idomo ke n̄kpọ aban̄ade unọ idem inemesịt oro edemerede eyịghe? Do ekeme ndidi nnyịn ke idomo Jehovah. Edieke edide nnyịn imenyene mme utọ ntụhọ oro, utu ke Satan ndifehe n̄kpọn̄ nnyịn, ekeme ndidi enye edisọsọn̄ọ idu ye nnyịn, esịnde ukeme kpukpru ini nditap nnyịn man ida ye enye.

17. (a) Didie ke Satan okodomo Jesus ọyọhọ ikata? (b) Didie ke James 4:7 enen̄ede edi akpanikọ ọnọ nnyịn?

17 Ke ini Satan ọkọdọhọde ke imọn̄ inọ Jesus kpukpru obio ererimbot edieke enye akam atuakde ibuot ọnọ imọ ini kiet kpọt, Jesus ama ọtọn̄ọ ntak ọbiọn̄ọ enye ke ndikot nto N̄wed Abasi, ọsọn̄ọde ada ọnọ Ete esie san̄asan̄a utuakibuot. (Deuteronomy 5:9; 6:13; 10:20) Ekeme ndidi Satan ididọhọke ke imọn̄ inọ nnyịn mme obio ererimbot, edi enye kpukpru ini esida mme abian̄a abian̄a inyene obụkidem odomo nnyịn, etiede nte idotenyịn edinyene obio ubọn̄ idem nnyịn. Ndi nnyịn imesinam n̄kpọ nte Jesus akanamde, inọde Jehovah san̄asan̄a utuakibuot? Ke edide ntre, se iketịbede inọ Jesus eyetịbe ọnọ nnyịn. Mbụk Matthew ọdọhọ ete: “Ekem Satan adaha ọkpọn̄ Enye.” (Matthew 4:11) Satan ayadaha ọkpọn̄ nnyịn edieke isọn̄ọde ida in̄wana ye enye ebe ke nditi mme edumbet Bible oro ẹdotde nnyụn̄ nda mmọ nsịn ke edinam. Mbet oro James ekewet ete: “Ẹn̄wana ye Satan, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.” (James 4:7) Christian kiet ama ewet ọnọ ẹsọk ọfis n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ke France ete: “Satan akari n̄kari etieti. Kpa ye oro nsinyenede ata nti uduakesịt, esinen̄ede ọsọn̄ mi ndikara mme ekikere ye udọn̄ mi. Edi, ye uko, ime, ndien ke akande kpukpru oro un̄wam Jehovah, mmodomo ndibe mme idomo emi nnyụn̄ nsọn̄ọ nda nnọ akpanikọ.”

Ẹtịm Ẹben̄e Idem Ndin̄wana ye Satan

18. Mme n̄kpọekọn̄ eke spirit ewe ẹnam nnyịn idu ke mben̄eidem ndin̄wana ye Satan?

18 Jehovah ọmọnọ nnyịn ofụri n̄kpọekọn̄ eke spirit ndin̄wam nnyịn ikeme “ndin̄wana ye n̄kari Satan.” (Ephesus 6:11-18) Ima oro imade akpanikọ editie nte n̄kpahaisịn ọnọ nnyịn m̀mê etịm nnyịn idem ọnọ edinam Christian. Ubiere nnyịn ndisọn̄ọ nyịre ye ndinen idaha Jehovah editie nte ukwak ikpanesịt oro ekpemede esịt nnyịn. Edieke idade mben̄eidem ndikwọrọ eti mbụk isịne nte ikpaukot, mmọ kpukpru ini ẹyeda nnyịn ẹka utom ukwọrọikọ, ndien emi ọyọsọn̄ọ nnyịn idem onyụn̄ ekpeme nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. Ọkpọsọn̄ mbuọtidem nnyịn editie nte otuekọn̄, emi ekpemede nnyịn ọbiọn̄ọ “enyịm ikan̄ andidiọk,” kpa mme n̄kari n̄kari en̄wan ye idomo esie. Ọkpọsọn̄ idotenyịn oro nnyịn inyenede ke mme un̄wọn̄ọ Jehovah ndisu editie nte ndụn oro ekpemede ukeme ukere n̄kpọ nnyịn onyụn̄ anamde nnyịn inyene ifụre ekikere. (Philippi 4:7) Edieke nnyịn itịmde ifiọk ndida Ikọ Abasi nnam n̄kpọ, enye editie nte ofụt oro nnyịn ikemede ndida nsion̄o mme owo ke ufụn eke spirit oro Satan esịnde mmọ. Nnyịn imekeme n̄ko ndida enye n̄n̄wana nnọ idem nnyịn, idem kpa nte Jesus akanamde ke ini ẹkedomode enye.

19. Ke adianade ye ‘edin̄wana ye Satan,’ nso n̄kpọ efen ke ẹyom?

19 Ebede ke ndika iso nsịne “ofụri n̄kpọ-ekọn̄ Abasi” emi ye ke ndikọbọ ke akam, nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah eyekpeme nnyịn ke ini Satan adade en̄wan etiene nnyịn. (John 17:15; 1 Corinth 10:13) Edi James ama owụt ke idịghe ‘ndin̄wana ye Satan’ kpọt ke ẹyom. Ke akande kpukpru, ana nnyịn n̄ko ‘isụk idem inọ Abasi’ emi ekerede aban̄a nnyịn. (James 4:7, 8) Ẹyeneme ẹban̄a nte nnyịn ikemede ndinam emi ke ibuotikọ oro etienede.

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Ewe mme afia Satan ke akpa mme Christian ẹkefep ndiduọ ndụk?

• Mme n̄kari n̄kari edinam ewe ke Satan ada mfịn ndikọk afia nnọ mme asan̄autom Jehovah?

• Didie ke Jesus ọkọbiọn̄ọ mme idomo Satan?

• Mme n̄kpọekọn̄ eke spirit ewe ẹdin̄wam nnyịn ndin̄wana ye Satan?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 8, 9]

Jesus ama ọsọn̄ọ ada an̄wana ye Satan

[Mme ndise ke page 10]

Mme Christian akpa isua ikie ẹma ẹsịn afai afai ye oburobụt edinam unọ idem inemesịt

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck