Ini Idatesịt ke Mme Idụt Balkan

Ekedi ke 1922. Ifịk Ifịk Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible, nte ẹkediọn̄ọde Mme Ntiense Jehovah ini oro, ke ẹkenịm mbono ke Innsbruck, Austria. Franz Brand, akparawa kiet emi otode Apatin ke Vojvodina, Serbia, ekedi kiet ke otu mme andidụk mbono oro. Ndondo oro etịn̄ikọ akasiakde enyịn̄ Abasi, Jehovah, otu mbon ntịme ẹma ẹtọn̄ọ ndinam uyom, ẹnamde etịn̄ikọ okûkeme ndika iso, ndien ẹma ẹtre mbono oro. Kpa ye oro, se Franz okokopde ama enen̄ede otụk enye, ndien enye ama ọtọn̄ọ ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. Emi ekedi ekpri ntọn̄ọ ọnọ aduai-owo-idem n̄kọri eke spirit ke kiet ke otu idụt Balkan.

YE ATA ediwak owo mfịn, Yugoslavia edi enyịn̄ oro ọnọde ekikere aban̄a ekọn̄ ye akpakịp uwotowo. Mme enyene-ndịk ndise akpakịp uwotowo, mbon itọkekọn̄ oro ẹdude ke nnanenyịn, mme ufọk oro ẹbiatde, ye nditọakpa oro ẹdude ke mfụhọ ẹsisọsọp ẹdụk mmọ ekikere. Inua ikemeke nditịn̄ ọkpọsọn̄ ubiak ye mfụhọ emi ekọn̄ oro ọkọnọmọde Ekpri Isuo Balkan ọtọn̄ọde ke 1991 esịm 1995 akadade edi, abiatde kpukpru idotenyịn oro ẹnyenede ẹban̄a mme owo ndida mfọnọn̄kpọ ye ifụre ini iso ndi. Nte utịp ekọn̄ oro, mme owo ke akani Yugoslavia ke ẹyọ nsọn̄ọn̄kpọ ndutịm uforo ẹnyụn̄ ẹdi ọkpọikpọi ubuene. *

Kpa ye mme utọ ndutụhọ emi, ọkpọsọsọn̄ owo ndidori enyịn ndikụt mme owo oro ẹkopde inemesịt ke ikpehe ererimbot n̄kan̄ emi. Okposụkedi ekemede nditie esen esen, mme utọ owo oro ẹdu. Ke akpanikọ, mmọ ẹma ẹnyene akpan usen idatesịt ke utịt utịt ọyọhọ isua ikie 20. Nso ke Franz Brand, akparawa oro iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ, enyene ndinam ye kpukpru emi?

N̄kọri eke Spirit ke Mme Idụt Balkan

Franz Brand ama okop nduaidem aban̄a obufa akpanikọ oro enye okokopde, ama onyụn̄ ebiere ete ke ana imọ isuan eti mbụk oro. Enye ama enyene utom nte afatidet ke Maribor, obio emi odude ke Slovenia, ekpere adan̄a Austria, onyụn̄ ọtọn̄ọ ndisikwọrọ ikọ nnọ mbon oro enye afatde idet, emi ẹkesiwakde nditie n̄kpan̄ utọn̄ sụn̄-n̄ nte enye afatde mmọ idet. Nte utịp ukeme esie, ekpri otu mme anditan̄a Obio  Ubọn̄ ama edidu ke Maribor ke utịt utịt iduọk isua 1920. Ẹma ẹsinọ mme utịn̄ikọ Bible ke itie unyamudia, emi ẹkedide ẹdikot ke ukperedem nte enende Itie Unyamudia Novi svet (Obufa Ererimbot).

Nte ini akakade, eti mbụk ama asuana ke ofụri idụt oro. Edikama “Photo-Drama of Creation” (ndise oro ebịghide ke hour itiaita, esịnede mme film, slide, ye utịn̄ikọ ẹmụmde ẹdọn̄ ke usanikwọ) ama an̄wam ke ndisuan eti mbụk emi. Ekem ke mme iduọk isua 1930 ke ini ẹkekọbọde Mme Ntiense Jehovah idiọk idiọk ke Germany, mme asiakusụn̄ ẹtode Germany emi ẹkefehede ẹkpọn̄ obio emana mmọ ẹma ẹsọn̄ọ Mme Ntiense oro ẹkedude ke Obio Ukara Yugoslavia idem. Ke ẹkpọnọrede inem uwem m̀mê uwem ifụre ẹnịm n̄kan̄ kiet, mmọ ẹma ẹsịn ukeme ndisịm ata nsannsan ikpehe ke obot obot idụt emi man ẹkwọrọ ikọ. Ke akpa, eketie nte owo iketịmke inọ n̄kpan̄utọn̄ ke etop mmọ. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1940, asuanetop 150 kpọt ẹketọt ibatutom.

Ke 1941, ikan̄ ikan̄ ukọbọ emi ekebịghide esịm 1952 ama ọtọn̄ọ. Nso n̄kpọ idatesịt ke ekedi ntem, ke akpatre, ke ini ẹkesịnde Mme Ntiense Jehovah enyịn̄ ke n̄wed nte ekemde ye ibet ke September 9, 1953, ke idak ukara Communist eke General Tito! Ke isua oro, mme asuanetop eti mbụk 914 ẹkedu, ndien ibat oro ama aka iso ndikọri ye iwụk. Etisịm 1991, ibat mme asuanetop ama ọdọk esịm 7,420, ndien owo 16,072 ẹkedụk Editi isua oro.

Ọtọn̄ọde ke August 16 esịm 18, 1991, ẹma ẹnịm akpa akamba Mbono Ofụri Ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah ke idụt emi ke Zagreb, Croatia. Owo 14,684 ẹtode idụt oro ye esenidụt ẹma ẹdụk. Akamba mbono oro owo mîdifreke mi ama etịm ikọt Jehovah idem ọnọ mme idomo oro ẹkesụk ẹdide ke iso. Bọs oro ẹkemende mme andidụk mbono ẹtode Serbia ẹnyọn̄ọ ufọk ẹkedi ndusụk ke otu mme akpatre ubomisọn̄ ndiwat mbe itie ndụn̄ọde oro odude ke adan̄a Croatia ye Serbia. Ke akpatre bọs ama akawat ebe itie ndụn̄ọde oro, ẹma ẹberi adan̄a oro ndien ekọn̄ ama ọtọn̄ọ.

Ikọt Jehovah Ẹnyene Ntak Ndidat Esịt

Mme isua ekọn̄ oro ẹkedi ini ọkpọsọn̄ idomo ẹnọ Mme Ntiense Jehovah oro ẹdude ke mme idụt Balkan. Kpa ye oro, mmọ ẹnyene ntak ndidat esịt koro Jehovah amada nti n̄kọri ọdiọn̄ ikọt esie. Toto ke 1991, ibat mme asuanetop Obio Ubọn̄ ke ikpehe akani Yugoslavia ọmọdọk ebe mbahade 80 eke ikie. Isua utom 2001 ama enyene n̄wakn̄kan ibat mme asuanetop ẹkedide 13,472.

Mme ọfis oro ẹdude ke Zagreb ye Belgrade (Serbia) ẹkesise ẹban̄a utom Mme Ntiense Jehovah ke ofụri akani Yugoslavia. Ke ntak n̄kọri ye mme ukpụhọde ke ukara, ama oyom ẹbọp mbufa ọfis ke Ljubljana (Slovenia), ye ke Skopje (Macedonia), adianade ye edinyene mbufa ọfis ke Belgrade ye Zagreb. N̄kpọ nte owo 140 ẹnam utom ke mme ọfis emi. Ata ediwak mmọ ẹdi mme uyen oro ẹyọhọde ye ifịk ẹnyụn̄ ẹnyenede ima ẹnọ Jehovah. Ediwak mmọ ẹbuana ke ndikabade mme n̄wed un̄wam ukpep Bible nsịn ke usem Croatia, Macedonia, Serbia, ye Slovenia. Nso edidiọn̄ ke edi ntem nte ke ẹmịn̄ ata ediwak magazine ye n̄wed Mme Ntiense Jehovah ke mme usem emi ke ukem ini ye nsiondi eke Ikọmbakara! Mme n̄wed emi ẹn̄wam ediwak owo ndinyene ndọn̄esịt ye idotenyịn.

 Ntak efen ndidat esịt edi un̄wam unana ibụk oro ata ediwak mme asan̄autom uyọhọ-ini emi ẹtode mme idụt efen ẹnọde. Ẹmebọp ediwak ndiye Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke mme isua ndondo emi, anamde mme esop ẹnen̄ede ẹkop inemesịt. Edi, idatesịt efen efen ke ẹkena ẹbet mmọ. Didie ke oro ekekeme nditịbe?

N̄wọrọnda Utom

Ediwak mme asuanetop ẹma ẹsiwak ndikere, ‘Nte nnyịn iyenyene New World Translation ke usem emana nnyịn tutu amama?’ Kpukpru isua mmọ ẹma ẹsidori enyịn ndikop ẹtọtde enye ke mbono district. Edi, didie ke ẹkeme ndise mban̄a utọ akamba utom oro, ke ẹkerede ẹban̄a nte ke ẹketọn̄ọ otu mme akabade n̄wed ke mme usem emi ke isua ifan̄ emi ẹkebede ndien ibat ibat mme akabade n̄wed ẹdu?

Ke ama akanam ndụn̄ọde, Otu Ukara ama ọnọ unyịme ete otu mme akabade n̄wed ke usem Croatian, Macedonian, ye Serbian ẹdiana kiet ẹnam utom man ẹbọ ufọn ẹto utom ye ekikere kiet eken. Otu mme akabade n̄wed ke usem Croatian ẹkenyene ndida usụn̄.

Usen Idatesịt

Mme Ntiense Jehovah ke mme idụt Balkan idifreke July 23, 1999 tutu amama. Ẹma ẹdiomi ndinịm udịm udịm Mbono District “Ntịn̄nnịm Ikọ Abasi” ke ukem ini ke Belgrade, Sarajevo (Bosnia-Herzegovina), Skopje, ye Zagreb. Ke ndusụk ini owo iketịmke ifiọk m̀mê ẹyekeme ndinịm akamba mbono ke Belgrade koro owo ikayakke ẹnịm an̄wan̄wa mbono esop ndomokiet ke mme ini oro NATO ekesiduọkde bọmb. Ke ediwak ọfiọn̄ oro owo mîkọfiọkke m̀mê ẹyeyak ẹnịm mbono oro m̀mê idiyakke ẹma ẹkebe, nditọete ẹkekop inemesịt didie ntem ndikop ke mmimọ iyekeme ndisop idem ọtọkiet! Nte ededi, se mmọ ẹkekụtde ama akan se mmọ ẹkedoride enyịn.

Ke uwemeyo Friday, ẹma ẹnọ san̄asan̄a ntọt ke ofụri obio mbono inan̄ oro. Mme andidụk mbono emi ẹkedide owo 13,497 ẹma ẹdobo ẹyom ndikop se ẹditọtde mmọ. Ke ini etịn̄ikọ ke akpatre okosiode New World Translation of the Christian Greek Scriptures ke usem Croatian ye Serbian onyụn̄ asiande otuowo ete ke edikabade eke usem Macedonian ke aka iso nte ọfọnde, mme andidụk ikekemeke aba ndimụm idem n̄kama. Ọkpọsọn̄ n̄kwakubọk ikayakke etịn̄ikọ ọnọ ntọt oro okụre. Ke akamba mbono ke Sarajevo, idem ama enen̄ede akpa otuowo, mmọ ẹnyụn̄ ẹdobo ke mbuari. Ekem, ẹma ẹkwak ubọk ke anyan ini. Ke Belgrade, mmọn̄eyet idatesịt ama adiat ediwak owo ke enyịn, ndien ẹma ẹkwak ubọk ediwak ini mbemiso etịn̄ikọ ekekemede ndinọ ntọt oro n̄kụre. Esịt ekenem kpukpru owo didie ntem!

Inemesịt mmọ ama enen̄ede okpon koro Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹbọ unen ndimịn̄ edikabade Bible eke usem Croatian ọkọrọ ye eke Serbian. Ntem, ẹma ẹmen New World Translation of the Christian Greek Scriptures ke usem mbiba ẹdian ye edikabade N̄wed Abasi Usem Hebrew ke mme usem emi ẹnam akabade edi eboho kiet. N̄ko-n̄ko, ẹkemịn̄ Bible usem Serbian ke abisi Rome ye eke Cyril.

Ke ẹwụtde esịtekọm ẹban̄a kpukpru edidiọn̄ ye ukpeme oro mmọ ẹbọde, ikọt Jehovah ke mme idụt Balkan ẹnen̄ede ẹnyịme ye mme ikọ David emi: “Ndien n̄ko ke ini ndisan̄ade ke itịghede mfụt n̄kpa, ndifeheke idiọk: koro afo [Jehovah] odude ye ami.” Kpa ye kpukpru nsọn̄ọn̄kpọ oro mmọ ẹkade iso ndisobo, mmọ ẹbiere ndinam ‘idatesịt Jehovah edi odudu mmọ.’—Psalm 23:4; Nehemiah 8:10.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 20]

Akpa otu mme asuanetop ẹketode Maribor, Slovenia, ẹkwọrọde ikọ ke nsannsan efakutom