Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Mme Christian Emi Ẹdade San̄asan̄a Ke Ukperedem Ini

Mme Christian Emi Ẹdade San̄asan̄a Ke Ukperedem Ini

Mme Christian Emi Ẹdade San̄asan̄a Ke Ukperedem Ini

“Mmọ idịghe eke ererimbot, kpa nte Ami mmendịghe eke ererimbot.”—JOHN 17:16.

1, 2. Nso ke Jesus eketịn̄ aban̄a itie ebuana oro mme anditiene enye ẹnyenede ye ererimbot, ndien mme mbụme ewe ke mme ikọ esie ẹdemede?

 KE AKPATRE okoneyo uwem esie nte mfọnmma owo, Jesus ama ọbọn̄ anyan akam ke utọn̄ mme mbet esie. Nte enye okosụk ọbọn̄de akam oro, enye ama etịn̄ n̄kpọ oro aban̄ade uwem kpukpru ata mme Christian. Ke etịn̄de aban̄a mme anditiene enye, enye ọkọdọhọ ete: “Ami n̄kayak ikọ Fo nnọ mmọ; ndien ererimbot asasua mmọ, koro mmọ mîdịghe eke ererimbot, kpa nte Ami mmendịghe eke ererimbot. Mben̄eke nte Afo osio mmọ ke ererimbot efep, edi mmeben̄e nte ekpeme mmọ ke idiọk esie. Mmọ idịghe eke ererimbot, kpa nte Ami mmendịghe eke ererimbot.”—John 17:14-16.

2 Jesus ama ọdọhọ utịm ikaba ete ke mme anditiene imọ idịghe eke ererimbot. Efen n̄ko, edida san̄asan̄a oro ayada mme nsịn̄ede edi—ererimbot ayasua mmọ. Edi, mme Christian inyeneke ndikop iduọesịt; Jehovah eyekpeme mmọ. (Mme N̄ke 18:10; Matthew 24:9, 13) Ke ikerede iban̄a mme ikọ Jesus, nnyịn imekeme ndibụp nte odotde ite: ‘Ntak emi ata mme Christian mîdịghe eke ererimbot? Nso ke nditre ndidi eke ererimbot ọwọrọ? Edieke ererimbot asuade mme Christian, didie ke mmọ ẹse ererimbot? Akpan akpan, didie ke mmọ ẹse mme ukara ererimbot?’ Mme ibọrọ oro N̄wed Abasi ọnọde ke mme mbụme emi ẹdi akpan n̄kpọ koro mmọ ẹtụk kpukpru nnyịn.

“Nnyịn Idi eke Abasi”

3. (a) Nso inam nnyịn ida san̄asan̄a ikpọn̄ ererimbot? (b) Nso uyarade idu nte ke ererimbot “esịne ke ubọk andidiọk”?

3 N̄kpet n̄kpet itie ebuana oro nnyịn inyenede ye Jehovah edi ntak kiet emi nnyịn mîdịghe eke ererimbot. Apostle John ekewet ete: “Nnyịn imọfiọk ite, nnyịn idi eke Abasi, ofụri ererimbot onyụn̄ esịne ke ubọk andidiọk.” (1 John 5:19) Mme ikọ John emi ẹban̄ade ererimbot ẹnen̄ede ẹdi akpanikọ. Mme ekọn̄, ubiatibet, ibak, ufịk, unana edinam akpanikọ, ye oburobụt ido oro ẹtarade ẹsuana mfịn ẹnọ uyarade nte ke Satan akara, idịghe Abasi. (John 12:31; 2 Corinth 4:4; Ephesus 6:12) Ke ini owo akabarede edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah, enye idinamke, m̀mê ndinyịme utọ ndiọi edinam emi, ndien emi ayanam enye okûdi eke ererimbot.—Rome 12:2; 13:12-14; 1 Corinth 6:9-11; 1 John 3:10-12.

4. Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn iwụt ke nnyịn idi eke Jehovah?

4 John ọkọdọhọ ete ke mme Christian, ke ẹdide isio ye ererimbot, ẹdi “eke Abasi.” Kpukpru owo oro ẹyakde idem ẹnọ Jehovah ẹnyene enye. Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Edieke nnyịn idude uwem, ke idu inọ Ọbọn̄; onyụn̄ edieke ikpade, ke ikpa inọ Ọbọn̄; ye idude du ndien, ye inyụn̄ ikpade kpa, nnyịn inyene Ọbọn̄.” (Rome 14:8; Psalm 116:15) Sia nnyịn idide eke Jehovah, nnyịn imọnọ enye san̄asan̄a utuakibuot. (Exodus 20:4-6) Ke ntre, Christian akpanikọ isịnke idem ke udọn̄ ikpọ n̄kpọ eke ererimbot emi. Ndien ke adan̄aemi enye owụtde ukpono ọnọ mme n̄kpọ idiọn̄ọ idụt, enye ituakke ibuot inọ mmọ, edide ke edinam m̀mê ke edu. Ke akpanikọ enye ikponoke nta mbre mbuba m̀mê ndisọi n̄kpọ eken eke eyomfịn. Nte ededi, enye owụt ukpono ọnọ unen mbon en̄wen ndinam se mmọ ẹyomde, edi enye atuak ibuot ọnọ Andibot ikpọn̄-ikpọn̄. (Matthew 4:10; Ediyarade 19:10) Emi n̄ko anam enye ada san̄asan̄a ọkpọn̄ ererimbot.

“Obio Ubọn̄ Mi Idịghe eke Ererimbot Emi”

5, 6. Didie ke edisụk ibuot nnọ Obio Ubọn̄ Abasi anam nnyịn ida san̄asan̄a ikpọn̄ ererimbot?

5 Mme Christian ẹdi mme anditiene Christ Jesus ẹnyụn̄ ẹdi mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi, emi n̄ko anamde mmọ ẹkûdi eke ererimbot. Ke ini Jesus akadade ke ikpe ke iso Pontius Pilate, enye ama ọdọhọ ete: “Obio Ubọn̄ Mi idịghe eke ererimbot emi: edieke Obio Ubọn̄ Mi ekpedide eke ererimbot emi, ikọt Mi ẹkpen̄wana en̄wan, mbak ẹdiyak Mi ẹsịn mme Jew ke ubọk: edi Obio Ubọn̄ Mi itoho do.” (John 18:36) Obio Ubọn̄ edi usụn̄ emi ẹdidade ẹnam enyịn̄ Jehovah asana, ẹwụt unen itie edikara esie, ẹnyụn̄ ẹnam uduak esie ke isọn̄, kpa nte ẹnamde ke heaven. (Matthew 6:9, 10) Ke ofụri ini utom ukwọrọikọ esie, Jesus ọkọkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ onyụn̄ ọdọhọ ete ke mme anditiene imọ ẹyetan̄a enye tutu esịm utịt editịm n̄kpọ emi. (Matthew 4:23; 24:14) Ke 1914, mme ikọ ntịn̄nnịm ikọ eke Ediyarade 11:15 ẹma ẹsu: “Obio Ubọn̄ ererimbot emi amakabade edi Obio Ubọn̄ Ọbọn̄ nnyịn ye Christ Esie. Enye oyonyụn̄ ada ubọn̄ ke nsinsi.” Usen kiet ke mîbịghike, Obio Ubọn̄ eke heaven oro edidi n̄kukụre odudu ukara emi edikarade ofụri ubonowo. (Daniel 2:44) Nte ini akade, ẹyenyịk idem mme andikara ererimbot ndifiọk odudu esie.—Psalm 2:6-12.

6 Ye kpukpru oro ke ekikere, mme Christian akpanikọ mfịn ẹdi mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi, ndien mmọ ẹtiene item Jesus ‘ndibem iso nyom Obio Ubọn̄ Abasi ye edinen ido esie.’ (Matthew 6:33) Oro inamke mmọ ẹtre ndinam akpanikọ nnọ idụt oro mmọ ẹdụn̄de, edi anam mmọ ẹda san̄asan̄a ẹkpọn̄ ererimbot ke n̄kan̄ eke spirit. Ata akpan utom mme Christian mfịn, ukem nte ekedide ke akpa isua ikie, edi “ndinọ ọyọhọ ikọ ntiense mban̄a obio ubọn̄ Abasi.” (Utom 28:23, NW) Idụhe ukara owo emi enyenede unen ndikpan utom oro Abasi ọnọde.

7. Ntak emi mme Christian akpanikọ ẹdade san̄asan̄a, ndien didie ke mmọ ẹwụt emi?

7 Sia mmọ ẹnyenede Jehovah ẹnyụn̄ ẹdide mme anditiene Jesus ye mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi, Mme Ntiense Jehovah ẹda san̄asan̄a ke mme en̄wan obio ye eke idụt ye idụt eke isua ikie 20 ye 21 emi. Mmọ idaha inọ n̄kan̄ ndomokiet, in̄wanake ekọn̄ ye owo ndomokiet inyụn̄ isuanke etop ekededi oro enyenede n̄kpọ ndinam ye ererimbot. Ke ẹwụtde n̄wọrọnda mbuọtidem ke ini ẹsobode se itiede nte ọkpọsọn̄ ubiọn̄ọ, mmọ ẹtiene edumbet oro ẹkesiande mbon ukara Nazi eke Germany ke 1934: “Nnyịn inyeneke udọn̄ ke mme mbubehe ukaraidem, edi iyak idem ofụri ofụri inọ obio ubọn̄ Abasi ke idak Christ nte Edidem esie. Nnyịn idinọhọ owo ndomokiet unan. Nnyịn iyenem esịt ndidụn̄ ke emem nnyụn̄ nnam nti n̄kpọ nnọ kpukpru owo adan̄a nte inyenede ifet.”

Mme Isụn̄utom ye Mme Udiana Isụn̄utom Christ

8, 9. Ke nso usụn̄ ke Mme Ntiense Jehovah mfịn ẹdi mme isụn̄utom ye udiana isụn̄utom, ndien didie ke emi otụk itie ebuana mmọ ye mme idụt?

8 Paul ama etịn̄ aban̄a idemesie ye ekemmọ mme Christian oro ẹyetde aran nte ‘mme isụn̄utom emi ẹdide ke enyịn̄ Christ, nte n̄kpọ eke Abasi adade mmimọ ekpe ye mbufo.’ (2 Corinth 5:20; Ephesus 6:20) Tọn̄ọ ke 1914, ẹma ẹkeme nditịn̄ mban̄a mme Christian oro ẹyetde aran nte mme isụn̄utom Obio Ubọn̄ Abasi, emi mmọ ẹdide “nditọ.” (Matthew 13:38; Philippi 3:20; Ediyarade 5:9, 10) Ke adianade do, Jehovah omosion̄o “akwa otuowo” eke “mme erọn̄ en̄wen” ke otu mme idụt, kpa mme Christian emi ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄, ndin̄wam nditọ oro ẹyetde aran mi ke utom isụn̄utom mmọ. (Ediyarade 7:9; John 10:16) Ẹkeme ndikot “mme erọn̄ en̄wen” emi “mme udiana isụn̄utom” Obio Ubọn̄ Abasi.

9 Isụn̄utom ye mbonutom esie isisịnke idem ke mme mbubehe idụt oro mmọ ẹdude ẹnam utom. Ukem ntre, mme Christian ẹsida san̄asan̄a ke mme mbubehe ukaraidem mme idụt ererimbot. Mmọ idaha inọ m̀mê ndibiọn̄ọ idụt, orụk, n̄kaowo, m̀mê ndutịm uforo ekededi. (Utom 10:34, 35) Utu ke oro, mmọ ‘ẹfọn ido ye kpukpru owo.’ (Galatia 6:10) Mme Ntiense Jehovah ndida san̄asan̄a ọwọrọ nte ke owo ndomokiet ke esịt akpanikọ ikemeke ndisịn etop mmọ ndọhọ ke mmọ ẹda ẹnọ orụk, idụt, m̀mê ekpụk enye eken.

Ẹda Ima Ẹdiọn̄ọ

10. Ima edi akpan n̄kpọ adan̄a didie ọnọ Christian?

10 Ke adianade ye se ẹnemede emi, mme Christian ẹda san̄asan̄a ke mme mbubehe ererimbot ke ntak itie ebuana mmọ ye mme Christian eken. Jesus ọkọdọhọ mme anditiene enye ete: “Mbufo ẹma ẹma kiet eken, kpukpru owo ẹyeda oro ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet mi.” (John 13:35) Ima nditọete edi akpan n̄kpọ ke ndidi Christian. (1 John 3:14) Ke adianade ye itie ebuana oro Christian enyenede ye Jehovah ye Jesus, enye enyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye mme Christian efen n̄ko. Ima esie itreke ye mbon oro ẹdude ke esop n̄kann̄kụk. Enye atara esịm “otu nditọ-ete [esie] emi ẹdude ke ererimbot.”—1 Peter 5:9.

11. Didie ke ima emi Mme Ntiense Jehovah ẹmade kiet eken otụk ido mmọ?

11 Mfịn, Mme Ntiense Jehovah ẹnanam ima oro mmọ ẹmade nditọete mmọ ẹwụt, ebe ke ndisu mme ikọ eke Isaiah 2:4: “Ndien mmọ ẹyeda ofụt mmọ ẹdom n̄kpọ ufụn̄ isọn̄, ẹda eduat mmọ ẹdom ikwa udiọn̄ vine: idụt idimenke ofụt itiene idụt, mmọ idinyụn̄ ikpepke aba ekọn̄.” Sia Jehovah ọnọde mmọ ukpep, mme Christian akpanikọ ẹdu ke emem ye Abasi ye kiet eken. (Isaiah 54:13) Sia mmọ ẹmade Abasi ye nditọete mmọ, ọkpọsọsọn̄ owo ndinịm nte ke mmọ ẹkeme ndika en̄wan ye ekemmọ mme Christian—m̀mê ye owo efen ekededi—ke mme idụt efen. Emem ye edidianakiet mmọ ẹdi akpan ubak utuakibuot mmọ, kpa n̄kpọ emi ẹwụtde nte ke mmọ ke akpanikọ ẹnyene spirit Abasi. (Psalm 133:1; Micah 2:12; Matthew 22:37-39; Colossae 3:14) Mmọ ‘ẹyom emem ẹnyụn̄ ẹbịne enye,’ ẹdiọn̄ọde ẹte ke “enyịn Jehovah ẹse mbon eti ido.”—Psalm 34:14, 15.

Nte Mme Christian Ẹsede Ererimbot

12. Ewe edu Jehovah kaban̄a mme owo oro ẹdude ke ererimbot ke Mme Ntiense Jehovah ẹkpebe, ndien didie?

12 Jehovah emebiere ikpe ọnọ ererimbot emi, edi enye ibiereke ikpe kan̄a inọ kpukpru owo ke ererimbot. Enye ayada Jesus ndinam oro ke ekemini Esie. (Psalm 67:3, 4; Matthew 25:31-46; 2 Peter 3:10) Kan̄a ke emi, enye owụt akwa ima ọnọ ubonowo. Enye ama akam ọnọ ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie man kpukpru owo ẹkpenyene ifet edidu nsinsi uwem. (John 3:16) Nte mme Christian, nnyịn imekpebe ima Abasi ebe ke nditịn̄ nnọ mbon en̄wen mban̄a mme ndutịm Abasi kaban̄a edinyan̄a, idem ọkpọkọm ẹsiwak ndisịn mme ukeme nnyịn ke ndek.

13. Didie ke nnyịn ikpese mme andikara ererimbot?

13 Didie ke nnyịn ikpese mme andikara ererimbot? Paul ama ọbọrọ mbụme oro ke ini enye ekewetde ete: “Kpukpru owo ẹsụk idem ẹnọ mme enyene-odudu emi ẹkarade; koro odudu idụhe ke mîtoho Abasi; ndien mme enyene-odudu emi ẹdude kemi, edi Abasi ekenịm mmọ [“ke ukeuke itie mmọ,” NW].” (Rome 13:1, 2) Mme owo ẹkama “ukeuke” odudu ukara (edide akamba m̀mê ekpri ke ebuana ye kiet eken, edi kpukpru ini ẹsụhọrede ẹkan odudu ukara Jehovah) koro Ata Ọkpọsọn̄ ayak mmọ ẹdu. Christian osụk idem ọnọ ukara ererimbot koro oro edi ubak nsụkibuot esie nnọ Jehovah. Nte ededi, nso edieke mfịna edemerede ke ufọt mme n̄kpọ oro Abasi oyomde ye se ukara owo oyomde?

Ibet Abasi ye eke Caesar

14, 15. (a) Ke nso usụn̄ ke Daniel ekekeme ndifep mfịna aban̄ade n̄kopitem? (b) Nso idaha ke nditọ Hebrew ita oro ẹkemek ke ini mmọ mîkekemeke ndifep mfịna aban̄ade nsụkibuot?

14 Daniel ye nsan̄a esie ita ẹdi nti uwụtn̄kpọ ke nte ẹkpenamde nsụkibuot nnọ mme ukara owo ye nsụkibuot nnọ odudu ukara Abasi ẹda ukem ukem. Ke ini n̄kparawa Hebrew inan̄ oro ẹkedude ke ntan̄mfep ke Babylon, mmọ ẹma ẹsụk ibuot ẹnọ mme ibet idụt oro ndien ẹma ẹsọsọp ẹmek mmọ man ẹbọ akpan ukpep. Ke ọfiọkde ete ke ekeme ndidi ukpep emi ayatuaha ye Ibet Jehovah, Daniel ama eneme n̄kpọ emi ye akwa owo ukara oro ekesede enyịn. Nte utịp, ẹma ẹnam san̄asan̄a ndutịm man ẹkpono ubieresịt nditọ Hebrew inan̄ oro. (Daniel 1:8-17) Mme Ntiense Jehovah ẹsitiene uwụtn̄kpọ Daniel ke ini mmọ ẹdade mbufiọk ẹnam idaha mmọ an̄wan̄a mbon ukara man ẹfep mme mfịna oro mîdotke.

15 Nte ededi, ke ukperedem, owo ikekemeke ndifep mfịna aban̄ade nsụkibuot. Edidem Babylon ama owụk akwa mbiet ke unaisọn̄ Dura onyụn̄ ọnọ ewụhọ ete ikpọ mbon ukara, esịnede mbọn̄ mme esien ẹsop idem ọtọkiet kaban̄a usọrọ mbiet oro. Etisịm idahaemi, ẹma ẹmemek ufan Daniel ita ndidi mbọn̄ mme esien Babylon, ntre ewụhọ oro ama abuana mmọ. Ke ini kiet ke edinam oro, kpukpru mbon oro ẹkesopde idem ọtọkiet do ẹkenyene ndinụhọ nnọ mbiet oro. Edi nditọ Hebrew oro ẹma ẹfiọk ẹte ke emi ama atuaha ye ibet Abasi. (Deuteronomy 5:8-10) Ntre mmọ ẹkesụk ẹdada, ke ini kpukpru owo eken ẹkenụhọde ẹnọ mbiet oro. Ke ndisọn̄ ibuot ye ewụhọ edidem, mmọ ẹkedu ke itiendịk edikpa enyene-ndịk n̄kpa, ndien ẹkenyan̄a uwem mmọ n̄kukụre ke utịbe utịbe usụn̄, edi mmọ ẹma ẹmek ndikpa utu ke ndisọn̄ ibuot ye Jehovah.—Daniel 2:49–3:29.

16, 17. Didie ke mme apostle ẹkenam n̄kpọ ke ini ẹkewụkde mmọ ẹte ẹtre ndikwọrọ ikọ, ndien ntak-a?

16 Ke akpa isua ikie, ẹma ẹkot mme apostle Jesus Christ ẹdi iso mme adausụn̄ ẹdide mme Jew ke Jerusalem ẹnyụn̄ ẹwụk mmọ ẹte ẹtre ndikwọrọ ikọ ke enyịn̄ Jesus. Didie ke mmọ ẹkenam n̄kpọ? Jesus ama ọdọn̄ mmọ ete ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet imọ, emi ekesịnede Judea. Enye n̄ko ama ọdọhọ mmọ ete ẹdi mme ntiense imọ ke Jerusalem ye ke ofụri ererimbot. (Matthew 28:19, 20; Utom 1:8) Mme apostle oro ẹma ẹdiọn̄ọ ẹte ke ewụhọ Jesus ekedi uduak Abasi ọnọ mmimọ. (John 5:30; 8:28) Ntem, mmọ ẹma ẹdọhọ ẹte: “Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi n̄kan uyo owo.”—Utom 4:19, 20; 5:29.

17 Mme apostle oro ikedịghe mbon nsọn̄ibuot. (Mme N̄ke 24:21) Edi, ke ini mme andikara ẹkekpande mmọ ndinam uduak Abasi, mmọ n̄kukụre ẹkedọhọ, ‘nnyịn inyene ndikop uyo Abasi n̄kan uyo owo.’ Jesus ọkọdọhọ ke nnyịn ikpenyene ‘ndinọ Caesar se inyenede Caesar, inyụn̄ inọ Abasi se inyenede Abasi.’ (Mark 12:17) Edieke nnyịn ibiatde ibet Abasi koro owo ọdọhọde nnyịn inam ntre, nnyịn inọ owo se inyenede Abasi. Utu ke oro, nnyịn inọ Caesar kpukpru se ikamade enye, edi nnyịn imọdiọn̄ọ akakan odudu ukara Jehovah. Enye edi Andikara Ekondo, Andibot, ye Enye emi odudu ukara otode.—Ediyarade 4:10b.

Nnyịn Iyọsọn̄ọ Ida

18, 19. Nso eti uwụtn̄kpọ ke ediwak nditọete nnyịn ẹnịm, ndien didie ke nnyịn ikpetiene uwụtn̄kpọ mmọ?

18 Idahaemi, ediwak ukara ererimbot ẹfiọk ẹban̄a idaha edida san̄asan̄a eke Mme Ntiense Jehovah, ndien nnyịn imenem esịt iban̄a emi. Nte ededi, Mme Ntiense ẹsobo ọkpọsọn̄ ubiọn̄ọ ke ndusụk idụt. Ke ofụri isua ikie 20 tutu esịm emi, ndusụk nditọete nnyịn ẹmen̄wana ọkpọsọn̄ ọkpọsọn̄, ke usụn̄ ifiọk eke spirit, ẹn̄wanade “eti en̄wan mbuọtidem.”—1 Timothy 6:12.

19 Didie ke nnyịn ikeme ndisọn̄ọ nda nte mmọ? Akpa, nnyịn imeti nte ke ana nnyịn idori enyịn ndisobo ukọbọ. Nnyịn ikpokopke iduọesịt m̀mê ndikam n̄kop n̄kpaidem edieke nnyịn isobode enye. Paul ama odụri Timothy utọn̄ ete: “Kpukpru owo eke ẹyomde ndidu eti uwem ke Christ Jesus ẹnyene ndibiom isịn-enyịn.” (2 Timothy 3:12; 1 Peter 4:12) Ke ererimbot emi ọyọhọde ye odudu Satan mi, ntak emi nnyịn mîkposoboke ukọbọ? (Ediyarade 12:17) Adan̄a nte nnyịn ikade iso ndinam akpanikọ kpukpru ini, oyodu ndusụk owo emi ‘ẹdisụn̄ide nnyịn.’—1 Peter 4:4.

20. Mme akpanikọ ewe emi ẹsọn̄ọde owo idem ke ẹti nnyịn?

20 Ọyọhọ iba, nnyịn imenịm ke akpanikọ nte ke Jehovah ye mme angel esie ẹyenọ nnyịn ibetedem. Nte Elisha eke eset ọkọdọhọde, “mmọ emi ẹdude ye nnyịn [ẹwak] ẹkan mmọ eke ẹdude ye mmọ.” (2 Ndidem 6:16; Psalm 34:7) Ekeme ndidi nte ke Jehovah enyene eti uduak ndiyak mfịghe otode mme andibiọn̄ọ aka iso ke ekpri ibio ini. Kpa ye oro, kpukpru ini enye ọyọnọ nnyịn odudu oro iyomde man iyọ. (Isaiah 41:9, 10) Ndusụk owo ẹtaba uwem mmọ, edi oro inamke nnyịn ikop mmemidem. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹkûnyụn̄ ẹfehe mmọ emi ẹwotde ikpọkidem, edi mîkemeke ndiwot ukpọn̄: edi ẹkam ẹfehe Enye emi ekemede ndisobo ukpọn̄ ye ikpọkidem ke [Gehenna, NW].” (Matthew 10:16-23, 28) Nnyịn idi sụk “mbon isan̄” ke editịm n̄kpọ emi. Nnyịn ida ini nnyịn mi ‘ndimụm uwem eke edide ata uwem,’ kpa nsinsi uwem ke obufa ererimbot Abasi, n̄kama. (1 Peter 2:11; 1 Timothy 6:19) Owo ndomokiet ikemeke ndinam nnyịn itre ndibọ utịp emi adan̄a nte nnyịn ikade iso ndinam akpanikọ nnọ Abasi.

21. Nso ke nnyịn ikpeti kpukpru ini?

21 Ntem, ẹyak nnyịn iti ọsọn̄urua itie ebuana oro nnyịn inyenede ye Jehovah Abasi. Nnyịn ikpakam iwụt esịtekọm kpukpru ini iban̄a edidiọn̄ oro inyenede ke ndidi mme anditiene Christ ye mme andidu ke idak Obio Ubọn̄. Ẹyak nnyịn ima nditọete nnyịn ke ofụri esịt, ndien nnyịn ikpakam idat esịt kpukpru ini ke ima emi mmọ ẹmade nnyịn. Ke akande kpukpru, ẹyak nnyịn inam ikọ andiwet psalm emi: “Bet Jehovah: sọn̄ idem, ndien enye ọyọsọn̄ fi esịt: tịm bet Jehovah.” (Psalm 27:14; Isaiah 54:17) Ndien ukem nte anana-ibat Christian emi ẹkedude mbemiso nnyịn, nnyịn iyọsọn̄ọ ida ye ata idotenyịn—idide mme anam-akpanikọ Christian oro ẹdade san̄asan̄a, oro mîdịghe eke ererimbot.

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

• Didie ke itie ebuana nnyịn ye Jehovah anam nnyịn ida san̄asan̄a ikpọn̄ ererimbot emi?

• Nte mme andidu ke idak Obio Ubọn̄ Abasi, didie ke nnyịn ikeme ndida san̄asan̄a n̄kpọn̄ ererimbot emi?

• Ke mme usụn̄ ewe ke ima emi imade nditọete nnyịn anam nnyịn ida san̄asan̄a ikpọn̄ ererimbot?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 15]

Didie ke nsụkibuot nnyịn nnọ Obio Ubọn̄ Abasi otụk itie ebuana nnyịn ye ererimbot?

[Ndise ke page 16]

Owo Hutu ye Tutsi ẹkop inemesịt ndinam utom ọtọkiet

[Ndise ke page 17]

Nditọete Christian ẹdide mme Jew ye Arab

[Ndise ke page 17]

Mme Christian ẹdide mbon Serbia, Bosnia, ye Croatia ẹdara itie ebuana ye kiet eken

[Ndise ke page 18]

Nso idi nnennen n̄kpọ ndinam ke ini mme andikara ẹdọhọde nnyịn ibiat ibet Abasi?