Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot

Ntak emi Bible ọdọhọde ke owo ekpenyene ndifiori ke ini ẹdomode ndidan̄ enye ke n̄kanubọk?

Owo ekededi oro akanam mîkopke ọkpọsọn̄ ndịk oro asan̄ade ye ibak ibak umia adan̄-owo-ke-n̄kanubọk ikemeke nditịm mfiọk nte oro ekemede ndibiat uwem owo. N̄kpọntịbe emi ekeme ndinam owo oro ẹdan̄de ke n̄kanubọk ndịk oro ekemede ndifịna enye ke ofụri eyouwem esie. * N̄kaiferi Christian kiet oro ọkọduọde odụk ubọk adan̄-owo-ke-n̄kanubọk ke ndusụk isua emi ẹkebede obụk ete: “Inua ikemeke nditịn̄ ndịk oro akanamde mi okoneyo oro; ntịn̄ke-tịn̄ mban̄a ubiak emi nsụk n̄n̄wanade ndikan ọtọn̄ọde ke ini oro.” Nte an̄wan̄ade, ediwak owo iyomke-yom ndikere mban̄a n̄kpọntịbe emi esịnde owo ndịk ke idem mi. Kpa ye oro, ndịk edidi se ẹdan̄de ke n̄kanubọk edi n̄kpọ oro owo mîkemeke ndifep ke idiọk ererimbot emi.

Bible etịn̄ aban̄a ndusụk mbon oro ẹkedan̄de ke n̄kanubọk ye mbon oro ẹkedomode ndidan̄ ke n̄kanubọk, ke eset. (Genesis 19:4-11; 34:1-7; 2 Samuel 13:1-14) Edi enye n̄ko ọnọ item aban̄a se owo akpanamde ke ini ẹdomode ndidan̄ enye ke n̄kanubọk. Ẹkụt se Ibet etịn̄de aban̄a n̄kpọ emi ke Deuteronomy 22:23-27. Emi abuana idaha iba. Ke akpa idaha, eren ama okụt n̄kaiferi ke obio onyụn̄ adan̄ enye. Edi n̄wan oro ikofiorike inyụn̄ ituaha iyom un̄wam. Nte utịp, ẹma ẹbiere ke enye edue isop ‘koro enye mîkofiorike ke obio.’ Edieke enye okpokofioride, ekeme ndidi mbon oro ẹkedude ẹkpere ẹkpekewọn̄ọ ẹdinyan̄a enye. Ke ọyọhọ idaha iba, eren ama okụt n̄kaiferi ke ikọt, ndien “akan enye,  onyụn̄ ọfiọk enye.” Man anyan̄a idem, n̄wan oro ama “ofiori, ndien baba owo kiet eke anyan̄ade enye idụhe.” Ke mîbietke n̄wan oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke akpa idaha oro, ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke n̄wan emi ikenyịmeke inọ owo oro okoyomde ndidan̄ enye. Enye ama ọsọsọp an̄wana, ofiori oyom un̄wam, edi ẹma ẹkan enye ubọk. Enye ndikofiori owụt ke ẹkenyenyịk enye; enye ikenyeneke ubiomikpe idiọkn̄kpọ.

Okposụkedi Ibet Moses mîbọpke mme Christian mfịn, mme edumbet oro ẹtịn̄de do ẹnọ mmọ ndausụn̄. Mbụk eke enyọn̄ emi owụt nte edide akpan n̄kpọ ndin̄wana nnyụn̄ mfiori nyom un̄wam. Ke ẹsụk ẹdada edifiori ke ini ẹdomode ndidan̄ owo ke n̄kanubọk nte eti edinam. Ataifiọk kiet oro ekpepde nte ẹkpekpande ubiatibet ọkọdọhọ ete: “Edieke ẹdomode ndidan̄ n̄wan ke n̄kanubọk, mfọnn̄kan n̄kpọ-en̄wan esie osụk edi ndifiori.” N̄wan ndifiori ekeme ndinam mbon efen, emi ẹkemede ndin̄wam enye, ẹwọn̄ọ ẹdi, mîdịghe emi ekeme ndinam andiyom ndidan̄ enye edịghe onyụn̄ adaha ọkpọn̄ enye. N̄kaiferi Christian kiet oro adan̄-owo-ke-n̄kanubọk okodomode ndidan̄ ọkọdọhọ ete: “Mma mfiori ke ofụri ukeme mi, ndien enye ama adaha ọkpọn̄ mi. Ke ini enye akafiakde asan̄a ebịne mi, mma mfiori nnyụn̄ mfehe. Ke ini edem ami mma nsikere nte, ‘Nso ufọn ke mfiori ekeme ndinyene ke ini okopidem erenowo omụmde mi ye uduak kiet kpọt ke ekikere?’ Edi mmedifiọk ke mfiori enyene ufọn!”

Idem ke akama-mfụhọ idaha oro ẹkande n̄wan ubọk ẹdan̄, en̄wan ye mfiori esie itakke. Utu ke oro, enye owụt ke n̄wan oro ama anam kpukpru se enye ekekemede man an̄wana ye andidan̄ enye. (Deuteronomy 22:26) Kpa ye oro ẹdan̄de enye ke n̄kanubọk, enye ekeme ndika iso nnyene edisana ubieresịt, ukpono idemowo, ye nsọn̄ọ nte ke imọ isụk idi edisana ke enyịn Abasi. Enyene-ndịk n̄kpọntịbe oro ekeme ndinọ enye unan ke n̄kan̄ eke ntụk, edi enye ndifiọk ke imọ ima inam kpukpru se ikekemede ndin̄wana mbiọn̄ọ eyetịp akamba akamba esịn ke ndikọk unan oro sụn̄sụn̄.

Man ifiọk nte ẹbuande Deuteronomy 22:23-27, ana nnyịn ifiọk nte ke ibio ibio mbụk emi isịneke kpukpru idaha oro ẹkemede ndisobo. Ke uwụtn̄kpọ, enye itịn̄ke iban̄a idaha oro n̄wan emi ẹdomode ndidan̄ ke n̄kanubọk mîkemeke ndifiori ke ntak edide imụm, mîdiọn̄ọke idem, m̀mê ke ntak n̄kpen̄eyen̄ m̀mê edida odudu mfụk enye ubọk ke inua man enye okûfiori m̀mê edida n̄kpọ mbọp enye inua. Nte ededi, sia Jehovah ekemede ndidụn̄ọde kpukpru n̄kpọ, ọkọrọ ye uduakesịt, enye esida unenikpe ye mbufiọk anam n̄kpọ ke mme utọ idaha oro, koro “kpukpru usụn̄ esie enende.” (Deuteronomy 32:4) Enye ọfiọk se ikenen̄erede ida itie ye ukeme oro owo emi ẹkedan̄de ekesịnde ndin̄wana ye andidan̄ enye. Ke ntre, owo oro ẹkedan̄de oro mîkekemeke ndifiori edi oro akanamde kpukpru se enye ekekemede ke idaha oro ekeme ndiyak n̄kpọ oro nsịn Jehovah ke ubọk.—Psalm 55:22; 1 Peter 5:7.

Kpa ye oro, esịt ke osụk obobiom ndusụk Christian iban oro ẹkesabarede ke n̄kanubọk. Ke ẹfiakde ẹti se iketịbede, mmọ ẹkere ke ikpakanam n̄kpọ ikan oro man ibiọn̄ọ n̄kpọntịbe oro ndikada itie. Nte ededi, utu ke ndibiom idemmọ ikpe, mbon oro ẹkesobode utọ mfịna oro ẹkeme ndibọn̄ akam nnọ Jehovah, ẹben̄ede un̄wam esie, ẹnyụn̄ ẹbuọtde idem ke akwa ima esie.—Exodus 34:6; Psalm 86:5.

Ntem, Christian iban oro ẹkopde ubiak eke ntụk idahaemi ke ntak ẹkeduọde ẹdụk ubọk adan̄-owo-ke-n̄kanubọk ẹkeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah etịm ọfiọk ubiak eke ntụk oro mmimọ iyọde. Ikọ Abasi ọsọn̄ọ ọnọ mmọ ete: “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde mmọ; onyụn̄ anyan̄a mmọ eke esịt ọduọde.” (Psalm 34:18) Mmọ ẹkeme ndinyene un̄wam efen efen ndiyọ ubiak mmọ ebe ke ndibọ ndọn̄esịt ofụri esịt ye ima ima ibetedem oro ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke esop Christian ẹnọde. (Job 29:12; 1 Thessalonica 5:14) Akan oro, ukeme oro mmọ ẹsịnde ndikere mme n̄kpọ oro ẹbọpde-bọp ayan̄wam mmọ ndinyene “emem Abasi, emi ayan̄ade ifiọk owo.”—Philippi 4:6-9.

[Ikọ idakisọn̄]