Buọt Idem Fo ye Jehovah ke Ofụri Esịt Fo
Buọt Idem Fo ye Jehovah ke Ofụri Esịt Fo
“Mmọ eke ẹfiọkde enyịn̄ fo ẹyebuọt idem mmọ ye afo.”—PSALM 9:10.
1, 2. Mme ikpîkpu n̄kpọ ewe ke mme owo ẹbuọt idem kaban̄a ukpeme?
KE EYOMFỊN emi ediwak n̄kpọ ẹsịnde mfọnọn̄kpọ nnyịn ke itiendịk, edi ndammana n̄kpọ ndiyom owo m̀mê n̄kpọ oro edinọde ukpeme. Ndusụk owo ẹkere ke ndinyene ediwak okụk ọyọnọ mmimọ ukpeme ke ini iso, edi ke akpanikọ, ukpeme oro okụk ọnọde inyeneke iwụk. Bible ọdọhọ ete: “Owo eke ọbuọtde idem ke inyene esie ọyọduọ.” (Mme N̄ke 11:28) Mbon eken ẹberi edem ke mme adausụn̄ ẹdide owo, edi idem nti mme adausụn̄ ẹsinam ndudue. Ndien ke akpatre, kpukpru mmọ ẹsikpan̄a. Bible ọdọhọ nte owụtde ọniọn̄ ete: “Ẹkûbuọt idem ye mbọn̄, ẹkûbuọt ye eyen owo, emi edinyan̄a mîdụhe enye ke idem.” (Psalm 146:3) Mme ikọ eke odudu spirit oro n̄ko ẹdụri nnyịn utọn̄ ẹbiọn̄ọ edibuọt idem ke ukeme nnyịn. Nnyịn n̄ko idi sụk ‘nditọ owo.’
2 Prọfet Isaiah ama okụt ndudue ọnọ mme adausụn̄ idụt Israel eke eyo esie koro mmọ ẹkebuọtde idem ke “ubọhọ nsu.” (Isaiah 28:15-17) Ke ẹyomde ukpeme, mmọ ẹma ẹdụk ediomi ukaraidem ye mme idụt oro ẹkedude ẹkpere. Utọ ediomi oro ikedịghe se ẹkemede ndibuọt idem—ekedi nsu. Ke ukem usụn̄ oro, mfịn ediwak mme adaiso ido ukpono ẹkọri itie ebuana ye mme adaiso ukaraidem. Mme itie ebuana emi n̄ko ẹdidi “nsu.” (Ediyarade 17:16, 17) Mmọ idinọhọ ukpeme oro ebịghide.
Eti Uwụtn̄kpọ Joshua ye Caleb
3, 4. Didie ke se Joshua ye Caleb ẹkenyọn̄de ẹdibụk okokpụhọde ye eke mbon uyep duop eken?
3 Do, ndien, m̀mọ̀n̄ ke nnyịn ikpaka ikoyom ukpeme? Ke ebiet oro Joshua ye Caleb ẹkeyomde ukpeme ke eyo Moses. Ke ndondo oro Israel ọkọwọrọde ke ufụn Egypt, idụt oro ama etịm idem ndidụk Canaan, Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Ẹma ẹsio owo 12 ẹdọn̄ ẹkeyep isọn̄ oro, ndien ke utịt usen 40, mmọ ẹma ẹnyọn̄ọ ẹdibụk se mmọ ẹkekụtde. Owo iba kpọt, Joshua ye Caleb, ẹketịn̄ nte ke Israel eyekeme ndidụk Canaan. Mbon eken ẹma ẹnyịme ke isọn̄ oro ọfọn edi ẹma ẹdọhọ ẹte: “Mme mmọ emi ẹdụn̄de ke isọn̄ oro ẹdi n̄kpọsọn̄, mme obio ẹnyụn̄ ẹnyene ibibene, ẹnyụn̄ ẹkponi eti-eti . . . Nnyịn ikemeke ndidọk n̄kan̄wana ye mmọ oro: koro mmọ ẹsọn̄de ẹkan nnyịn.”—Numbers 13:27, 28, 31.
4 Nditọ Israel ẹma ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ mbon uyep duop oro ẹnyụn̄ ẹkop ndịk tutu ẹtọn̄ọ ndisụk Moses uyo. Ke akpatre, Joshua ye Caleb ẹma ẹdọhọ ye ifiopesịt ete: “Isọn̄ oro nnyịn ikasan̄ade ke esịt ibe ika enye ndiyep, edi ata eti isọn̄. Edieke nnyịn inemde Jehovah esịt, enye ayada nnyịn odụk ke isọn̄ oro, onyụn̄ ada enye ọnọ nnyịn; isọn̄ emi ọfiọrọde ye mmọn̄-eba ye aran-ọkwọk. Edi mbufo ẹkûtụn itụn ye Jehovah, ẹkûnyụn̄ ẹfehe nditọ isọn̄ oro.” (Numbers 14:6-9) Kpa ye oro, nditọ Israel ẹma ẹsịn ndikpan̄ utọn̄ ndien, nte utịp, owo ikayakke mmọ ẹdụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ini oro.
5. Ntak emi Joshua ye Caleb ẹketịn̄de se ifọnde?
5 Ntak emi Joshua ye Caleb ẹketịn̄de se ifọnde, ke adan̄aemi mbon uyep duop oro ẹketịn̄de se idiọkde? Owo 12 oro ẹma ẹkụt ke mme obio oro ẹkponi, mme idụt oro ẹnyụn̄ ẹdi n̄kpọsọn̄. Ndien owo duop ke otu oro ẹma ẹnen ke ndidọhọ ke Israel ikọsọn̄ke idem ikem ndikan idụt oro. Joshua ye Caleb ẹma ẹfiọk oro n̄ko. Nte ededi, owo duop oro ẹkese n̄kpọ nte owo obụkidem esede. Ke n̄kan̄ eken, Joshua ye Caleb ẹkebuọt idem ye Jehovah. Mmọ ẹma ẹkụt ikpọ n̄kpọ oro enye akanamde ke Egypt, ke Ididuot Inyan̄, ye ke unaisọn̄ Obot Sinai. Kamse, isua duop ke ukperedem, ndikokop mme utịbe edinam oro kpọt ama ekem ndinụk Rahab eke Jericho enyịme ndisịn uwem esie ke itiendịk ke ntak ikọt Jehovah! (Joshua 2:1-24; 6:22-25) Joshua ye Caleb, kpa mbon oro ẹkekụtde mme edinam Jehovah emi, ẹma ẹnyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke Abasi ayaka iso ndin̄wana nnọ ikọt esie. Isua 40 ke ukperedem, ama osu ọnọ mmọ nte mbuọtidem mmọ ekedide ke ini obufa emana nditọ Israel, ke idak ndausụn̄ Joshua, ẹkedụkde Canaan ẹnyụn̄ ẹkande idụt oro.
Ntak Emi Nnyịn Ikpenyenede Ọyọhọ Mbuọtidem ke Jehovah
6. Ntak emi mme Christian mfịn ẹsobode mfịghe, ndien mmọ ẹkpebuọt idem ye anie?
6 Ukem nte nditọ Israel, nnyịn imosobo mme asua oro ẹkopde odudu ẹkan nnyịn ke “ndiọk eyo” emi. (2 Timothy 3:1) Nnyịn imosobo mfịghe ke n̄kan̄ eke ido uwem, ke n̄kan̄ eke spirit ye, idem ke n̄kan̄ eke obụk ke ndusụk idaha. Nnyịn ikemeke ndiyọ mme mfịghe emi ke odudu nnyịn, sia mmọ ẹtode enye emi okopde odudu akan owo, Satan kpa Devil. (Ephesus 6:12; 1 John 5:19) M̀mọ̀n̄ ndien ke nnyịn ikeme ndiwọn̄ọde n̄ka? Ke akam oro anam-akpanikọ eren kiet ọkọbọn̄de ọnọ Jehovah, enye ọkọdọhọ ete: “Mmọ eke ẹfiọkde enyịn̄ fo ẹyebuọt idem mmọ ye afo.” (Psalm 9:10) Edieke nnyịn itịmde ifiọk Jehovah ye se enyịn̄ esie ọwọrọde, nnyịn iyenen̄ede ibuọt idem ye enye ukem nte Joshua ye Caleb.—John 3:17.
7, 8. (a) Didie ke mme n̄kpọ obot ẹnọ nnyịn ntak ndibuọt idem ye Jehovah? (b) Mme ntak ewe ke Bible ẹnọ nnyịn ndibuọt idem ye Jehovah?
7 Ntak emi nnyịn ikpọbuọtde idem ye Jehovah? Ntak kiet oro Joshua ye Caleb ẹkenamde ntre edi koro mmọ ẹma ẹkụt odudu oro enye okowụtde. Nnyịn n̄ko imokụt. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a utom obot Jehovah, oro esịnede ekondo, ye ediwak biliọn uyọ ntantaọfiọn̄ oro ẹdude ke enye. Ikpọ oto-obot odudu oro Jehovah akarade ẹwụt nte ke enye ke akpanikọ edi Ata Ọkpọsọn̄. Nte nnyịn ikerede iban̄a mme utịbe utịbe n̄kpọ obot, mmọ ẹnam nnyịn inyịme ye Job, emi eketịn̄de aban̄a Jehovah ete: “Anie edibịn enye efep? Anie edidọhọ enye, ete, Afo anam nso?” (Job 9:12) Ke akpanikọ, edieke Jehovah adade ye nnyịn, iyomke nnyịn ikop ndịk iban̄a owo ndomokiet ke ofụri ekondo.—Rome 8:31.
8 Kere n̄ko ban̄a Ikọ Jehovah, kpa Bible. Ebiet ọniọn̄ Abasi emi mîkemeke ndikụre otode mi enyene odudu ndin̄wam nnyịn ikan ndiọi edinam inyụn̄ idu uwem ekekem ye uduak Jehovah. (Mme Hebrew 4:12) Edi Bible anam nnyịn idiọn̄ọ enyịn̄ Jehovah onyụn̄ anam nnyịn ifiọk se enyịn̄ esie ọwọrọde. (Exodus 3:14) Nnyịn imedi idifiọk ke Jehovah ekeme ndikabade ndi se ededi oro enye emekde—ima ima Ete, edinen Ebiereikpe, An̄wanaekọn̄ emi akande—man osu mme uduak esie. Ndien nnyịn imokụt nte ikọ esie esidide akpanikọ kpukpru ini. Nte nnyịn ikpepde Ikọ Abasi, onụk nnyịn nditịn̄ nte andiwet Psalm: ‘Mmọbuọt idem ke ikọ fo.’—Psalm 119:42; Isaiah 40:8.
9. Didie ke ufak ye ediset ke n̄kpa Jesus ẹsọn̄ọ mbuọtidem nnyịn ke Jehovah?
9 Ufak edi ntak efen ndibuọt idem ye Jehovah. (Matthew 20:28) Ọfọn didie ntem nte ke Abasi ama ọnọ Eyen esie edikpa nte ufak ọnọ nnyịn! Ndien ufak oro enen̄ede enyene odudu. Enye osio isop idiọkn̄kpọ ofụri ubonowo oro ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọrede ẹbịne Jehovah ye esịt akpanikọ. (John 3:16; Mme Hebrew 6:10; 1 John 4:16, 19) Usụn̄ kiet oro ẹkekemede ndikpe ufak oro ekedi ndinam Jesus eset ke n̄kpa. Utịben̄kpọ oro, emi ediwak owo oro ẹkekụtde ẹsọn̄ọde, edi ntak efen ndibuọt idem ye Jehovah. Emi edi nsọn̄ọ nte ke idotenyịn nnyịn idikpụhu.—Utom 17:31; Rome 5:5; 1 Corinth 15:3-8.
10. Mme ọkpọkpọ ntak ewe ke nnyịn inyene ndibuọt idem ye Jehovah?
10 Emi edi sụk ibat ibat ke otu mme ntak oro nnyịn ikemede ikponyụn̄ ibuọtde idem ọyọhọ ọyọhọ ye Jehovah. Ediwak ntak efen ẹdu, ndusụk mmọ ẹdi ọkpọkpọ ntak. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini ke ini, kpukpru nnyịn imesisobo n̄kpọsọn̄ idaha ke uwem. Nte nnyịn iyomde ndausụn̄ Jehovah ke nte ikpesede iban̄a mme n̄kpọ emi, nnyịn imesikụt nte ndausụn̄ oro enyenede ufọn. (James 1:5-8) Adan̄a nte nnyịn ibuọtde idem ye Jehovah ke uwem eke usen ke usen inyụn̄ inyenede nti utịp ke edinam emi, ntre ke mbuọtidem nnyịn ke enye editetịm isọn̄.
David Ama Ọbuọt Idem ye Jehovah
11. Kpa ye mme idaha ewe ke David ọkọbuọt idem ye Jehovah?
11 David eke Israel eset edi kiet ke otu mbon oro ẹkebuọtde idem ye Jehovah. Edidem Saul oro okoyomde ndiwot David, ye ọkpọsọn̄ udịmekọn̄ mme Philistine oro ẹkeyomde ndikan Israel, ẹma ẹdịghe David uwem. Kpa ye oro, enye ama ọbọhọ onyụn̄ akan. Ntak-a? David ke idemesie anam an̄wan̄a ete: “Jehovah edi un̄wana mi, ye edinyan̄a mi; ndifehe anie? Jehovah anam itọn̄ uwem ọsọn̄ mi; ndibak anie?” (Psalm 27:1) Nnyịn nde iyakan edieke ibuọtde idem ntre ye Jehovah.
12, 13. Didie ke David okowụt ke nnyịn ikpenyene ndibuọt idem ye Jehovah idem ke ini mme andibiọn̄ọ ẹdade edeme mmọ nte n̄kpọekọn̄ ẹn̄wana ye nnyịn?
12 Ke idaha kiet David ama ọbọn̄ akam ete: “O Abasi mi, kop uyo mi ke ini ami nsemede: nịm uwem mi, mbak asua. Afo eyedịp mi abak odu mme idiọk owo, abak akwa otu mme anam-idiọk; emi ẹbande edeme mmọ nte ofụt, ẹnyụn̄ ẹketde [idan̄] mmọ, kpa ndot-ndot ikọ: man mmọ ẹtie ke ndịbe ebiet ẹtop owo mfọn-mma.” (Psalm 64:1-4) Nnyịn itimke idiọn̄ọ se ikonụkde David ndiwet mme ikọ emi. Edi nnyịn imọfiọk ite ke mfịn, mme andibiọn̄ọ ‘ẹsiban edeme mmọ’ ukem ntre, ẹdade ikọ nte n̄kpọekọn̄. Mmọ ẹsida mme nsunsu ikọ oro ẹtịn̄de-tịn̄ m̀mê ẹwetde-wet nte “idan̄” “ẹtop” mme Christian oro mîduehe. Edieke inyenede ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah, nso ididi utịp?
13 David aka iso ọdọhọ ete: “Abasi amabuat ye idan̄ atịgha mmọ; unan enyene mmọ. Ndien ẹmeduọk mmọ ke isọn̄; edeme mmọ emesịm mmọ; . . . Edinen owo ayadara Jehovah, onyụn̄ ọbuọt idem ye enye.” (Psalm 64:7-10) Ih, okposụkedi mme asua ẹbande edeme nditịn̄ ikọ ndian nnyịn, ke akpatre ‘edeme mmọ eyesịm mmọ.’ Ke akpatre, Jehovah eyenen̄ede mme n̄kpọ man otodo mbon oro ẹbuọtde idem ye enye ẹkeme ndidara ke enye.
Mbuọtidem Hezekiah Ama Odot
14. (a) Kpa ye afanikọn̄ ewe ke Hezekiah ọkọbuọt idem ye Jehovah? (b) Didie ke Hezekiah okowụt ke imọ inịmke nsu mbon Assyria?
14 Edidem Hezekiah ekedi owo en̄wen oro mbuọtidem esie ke Jehovah okodotde. Ke ini ukara Hezekiah, ọkpọsọn̄ udịmekọn̄ Assyria ẹma ẹdịghe Jerusalem. Udịmekọn̄ oro ẹma ẹkan ata ediwak idụt efen. Mmọ ẹma ẹkam ẹkan mme obio Judah tutu Jerusalem kpọt okosụhọ mmọ ndikan, ndien Sennacherib ama anam inua ete ke imọ iyakan obio oro n̄ko. Sennacherib ama ada Rabshakeh etịn̄—nte enende—ete ke Israel ndibuọt idem ke Egypt kaban̄a un̄wam idinyeneke ufọn. Edi, ekem enye ama ọdọhọ ete: “Kûyak Abasi fo emi afo eberede idem ke esịt, abian̄a fi, ete Ididaha Jerusalem isịn ke ubọk edidem Assyria.” (Isaiah 37:10) Nte ededi, Hezekiah ama ọdiọn̄ọ ke Jehovah ikemeke ndibian̄a. Ntre, enye ama ọbọn̄ akam ete: “O Jehovah Abasi nnyịn, nyan̄a nnyịn sio ke ubọk [Assyria], ndien kpukpru mme idụt ererimbot ẹyefiọk ẹte ke afo ikpọn̄-ikpọn̄ edi Jehovah.” (Isaiah 37:20) Jehovah ama okop akam Hezekiah. Ke okoneyo kiet, angel Jehovah kiet ama owot mbonekọn̄ Assyria 185,000. Jerusalem ama ọbọhọ, ndien Sennacherib ama ọkpọn̄ isọn̄ Judah. Kpukpru mbon oro ẹkekopde n̄kpọntịbe emi ẹma ẹdifiọk ẹban̄a odudu Jehovah.
15. Nso kpọt ikeme ndin̄wam nnyịn itịm idem iben̄e ọkpọsọn̄ idaha ekededi oro nnyịn ikemede ndisobo ke anana-iwụk ererimbot emi?
15 Mfịn, ukem nte Hezekiah, nnyịn idu ke ekọn̄. Edi ekọn̄ oro nnyịn in̄wanade edi ekọn̄ eke spirit. Kpa ye oro, nte mbonekọn̄ eke spirit, nnyịn inyene ndikọri mme usọ oro ẹdin̄wamde nnyịn ndibọhọ. Nnyịn ikpenyene ndifiọk nte ke ẹkeme ndin̄wana ye nnyịn inyụn̄ idu ke mben̄eidem man ikeme ndin̄wana n̄kan. (Ephesus 6:11, 12, 17) Ke ererimbot oro ananade iwụk mi, mme idaha ẹkeme ndikpụhọde ke mbuari. Ndutịme mbio obio ekeme ndidemede ke unana idotenyịn. Mme idụt oro ẹnyenede ifụre ido ukpono idahaemi ẹkeme nditre ndinyene n̄kpọn̄. Ukem nte Hezekiah, edidi n̄kukụre edieke idude ke mben̄eidem ebe ke ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah ke nnyịn iditịm idem iben̄e n̄kpọ ekededi oro ekemede nditịbe.
Nso ke Ndibuọt Idem ye Jehovah Ọwọrọ?
16, 17. Didie ke nnyịn iwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah?
16 Ndibuọt idem ye Jehovah idịghe ikpîkpu editịn̄ ke inua nte ke imanam ntre. Enye abuana esịt nnyịn ndien edi mme edinam nnyịn ẹdiwụt emi. Edieke ibuọtde idem ye Jehovah, nnyịn iyenen̄ede inịm Ikọ esie, kpa Bible, ke akpanikọ. Nnyịn iyokot enye ke usen ke usen, itie ikere enye, inyụn̄ iyak enye ada nnyịn usụn̄ ke uwem. (Psalm 119:105) Ndibuọt idem ye Jehovah abuana n̄ko ndiberi edem ke odudu edisana spirit. Ye un̄wam edisana spirit, nnyịn imekeme ndin̄wụm mbun̄wụm oro enemde Jehovah esịt imonyụn̄ ikeme ndikan ndiọi edu oro ẹma ẹkedọn̄ n̄kam. (1 Corinth 6:11; Galatia 5:22-24) Ntem, ye un̄wam edisana spirit, ediwak owo ẹmetre ndin̄wọn̄ sika m̀mê ndida n̄kpọsọn̄ ibọk. Mbon efen ẹmekpọn̄ mme oburobụt uwem oro mmọ ẹkedude. Ih, edieke ibuọtde idem ye Jehovah, nnyịn idinam n̄kpọ ke odudu esie, idịghe ke odudu nnyịn.—Ephesus 3:14-18.
17 Ke adianade do, ndibuọt idem ye Jehovah ọwọrọ ndibuọt idem ye mbon oro enye ọbuọtde idem. Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah amanam ndutịm “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn” ndise mban̄a mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ke isọn̄. (Matthew 24:45-47) Nnyịn idomoke ndida ke idem nnyịn, nnyịn inyụn̄ ifụmike “asan̄autom emi anamde akpanikọ” oro enye emekde, koro nnyịn iberide edem ke ndutịm Jehovah. Ke adianade do, mbiowo ẹnam utom ke mme esop Christian n̄kann̄kụk ndien, nte apostle Paul ọdọhọde, ẹda edisana spirit ẹmek mmọ. (Utom 20:28) Ke ndibere ye ndutịm emi mbiowo ẹnamde ke esop, nnyịn iwụt n̄ko ke imọbuọt idem ye Jehovah.—Mme Hebrew 13:17.
Kpebe Uwụtn̄kpọ Paul
18. Didie ke mme Christian mfịn ẹkpebe uwụtn̄kpọ Paul, edi ke nso ke mmọ mîkọn̄ke mbuọtidem?
18 Apostle Paul ama osobo ekese mfịghe ke utom ukwọrọikọ esie, kpa nte nnyịn isobode. Ke eyo esie, mme andikara ẹma ẹsisu nsu ẹdian Ido Ukpono Christ, ndien ke ndusụk idaha Paul ama esidomo ndinen̄ede mme nsu oro m̀mê ndisọn̄ọ n̄wụk utom ukwọrọikọ nte ekemde ye ibet. (Utom 28:19-22; Philippi 1:7) Mfịn, mme Christian ẹkpebe uwụtn̄kpọ esie. Ke ebiet ekededi oro ikemede, nnyịn imesin̄wam mbon efen ẹnyene ifiọk ẹban̄a utom nnyịn, idade usụn̄ ekededi oro odude. Ndien nnyịn imanam n̄kpọ ndikpeme nnyụn̄ nsọn̄ọ n̄wụk eti mbụk nte ekemde ye ibet. Nte ededi, nnyịn ikọn̄ke ọyọhọ mbuọtidem nnyịn ke mme utọ ukeme oro, koro nnyịn ikereke ke nnyịn ndikụt unen m̀mê edikpu ọkọn̄ọ ke nnyịn ndikan ke esopikpe m̀mê ndiwọrọ eti etop. Utu ke oro, nnyịn ibuọt idem ye Jehovah. Nnyịn imeti nsịnudọn̄ oro enye ọkọnọde Israel eset ete: “Ke editie sụn̄, ye ke mbuọtidem, ke odudu mbufo edidu.”—Isaiah 30:15.
19. Ke ini ẹsobode ukọbọ, didie ke nditọete nnyịn ndinyene mbuọtidem ke Jehovah esidot?
19 Ke ndusụk idaha ke mbụk nnyịn eke eyomfịn, ẹma ẹdori ukpan ke utom nnyịn ke N̄kan̄ Edem Usiahautịn ye Edem Usoputịn Europe, ke ndusụk ikpehe Asia ye Africa, ye ke mme idụt Edem Usụk ye Edem Edere America. Nte emi ọwọrọ ke nnyịn ibuọt idem ye Jehovah ke ikpîkpu? Baba. Ke adan̄aemi enye ke ndusụk idaha esiyakde ndotndot ukọbọ odu ye eti ntak, Jehovah ke ima ima usụn̄ esisọn̄ọ mbon oro ẹsobode ukọbọ idem. Ke idak ukọbọ, ediwak mme Christian ẹmewọrọ eti etop nte mbon oro ẹnyenede mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹberide edem ke Abasi.
20. Ke adan̄aemi nnyịn ikemede ndibọ ufọn nto ifụre oro ukara ọnọde, ke mme afan̄ ewe ke nnyịn mîkpedehede ikpu?
20 Ke n̄kan̄ eken, ata ediwak idụt ẹnọ nnyịn unyịme oro ekemde ye ibet, ndien ndusụk ini ẹsitịn̄ nti ikọ ẹban̄a nnyịn ke ndutịm usuanetop. Nnyịn imenem esịt iban̄a emi imonyụn̄ ifiọk n̄ko ite ke emi an̄wam ẹnam uduak Jehovah. Ye edidiọn̄ esie, nnyịn ida n̄kponn̄kan ifụre emi inam n̄kpọ Jehovah ọyọhọ ọyọhọ ye an̄wa-an̄wa, idaha ifori idem nnyịn. Nte ededi, nnyịn ididehede itre ndida san̄asan̄a, nnyịn itekke ke ifịk ke utom ukwọrọikọ, m̀mê ndikop mmemidem ke utom Jehovah ke usụn̄ efen ekededi, n̄kukụre koro iyomde ukara enen̄ede ẹkpono nnyịn. Nnyịn idu ke idak Obio Ubọn̄ Messiah ndien imọsọn̄ọ ida inọ itie edikara Jehovah. Nnyịn idorike enyịn ke editịm n̄kpọ emi edi idori ke obufa ererimbot, oro Obio Ubọn̄ Messiah eke heaven edidide n̄kukụre ukara oro edikarade ofụri isọn̄. Bọmb, n̄kpasịp ikan̄, m̀mê ndịk ekọn̄ nuclear idinyen̄eke ukara emi m̀mê ndisio enye ke heaven nduọk. Owo idikemeke ndikan enye ndien enye ayanam uduak Jehovah.—Daniel 2:44; Mme Hebrew 12:28; Ediyarade 6:2.
21. Nso ke nnyịn ibiere ndinam?
21 Paul ọdọhọ ete: “Nnyịn idịghe mbon mfiakedem n̄ka nsobo; edi idi mmọ emi ẹbuọtde idem isịm edinyan̄a ukpọn̄.” (Mme Hebrew 10:39) Do, kpukpru nnyịn ikpakam isọn̄ọ ida inam n̄kpọ Jehovah tutu esịm akpatre. Nnyịn imenyene kpukpru ntak ndikọn̄ ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah idahaemi ye ke nsinsi.—Psalm 37:3; 125:1.
Nso ke Afo Ekekpep?
• Ntak emi Joshua ye Caleb ẹkenyọn̄de ẹditịn̄ se ifọnde?
• Nso idi ndusụk ntak oro nnyịn inyenede ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah?
• Nso ke ndibuọt idem ye Jehovah ọwọrọ?
• Sia ibuọtde idem ye Jehovah, nnyịn ibiere ndinam nso?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 15]
Ntak emi Joshua ye Caleb ẹketịn̄de se ifọnde?
[Mme ndise ke page 16]
Mme n̄kpọ obot ẹnọ nnyịn nti ntak ndibuọt idem ye Jehovah
[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]
Kpukpru ndise mbita: Ẹbọ ẹto Anglo-Australian Observatory, David Malin okosio mme ndise emi
[Ndise ke page 18]
Ndibuọt idem ye Jehovah ọwọrọ ndibuọt idem ye mbon oro enye ọbuọtde idem