Jehovah Ekere Aban̄a Mme Usụhọde Owo

NDI nnyịn inyene ndidi ata isio isio m̀mê n̄wọrọnda ke ndusụk usụn̄ mbemiso Abasi okụtde nnyịn? Ẹdọhọ ke Abraham Lincoln, ọyọhọ adaibuot ukara United States 16, ọkọdọhọ ete: “Ọbọn̄ ama mme usụhọde owo. Ntak edi oro enye obotde mmọ ata ediwak.” Ediwak owo ẹkere ke mmimọ idi mme usụhọde owo emi mîkemeke ndinam akpan n̄kpọ ndomokiet. Ndidi usụhọde owo ekeme ndinọ ekikere mban̄a owo ndidi “ubuene, ndidu ke usụhọde itie.” Ukem ntre, ikọ oro “usụhọde” ekeme ndiwụt “unana akwa ifet m̀mê san̄asan̄a itie,” “ndidu ke idaha oro osụhọrede akan ukeuke idaha,” m̀mê idem “ndidi se ẹsede ke usụhọde.” Nso utọ mme owo ke afo akpama ndidu n̄kpere? Mbon Iseri, ukpọtiọ, ye mbon ntan̄idem? Utu ke oro, nte afo ukpamaha ndidu n̄kpere mbon oro ẹtiede ufan ufan, ẹsụhọrede idem, mîwụtke idem edi ẹnyenede ata udọn̄ ke idem mbon en̄wen?

Sia mfiomo ye nsahi ẹdide ọsọ n̄kpọ ke ererimbot mfịn, ọsọn̄ ndusụk owo ndinịm ke akpanikọ nte ke Abasi enyene ọkpọkpọ udọn̄ ke idem mmọ. Kiet ke otu mme andisikot magazine emi ekewet ete: “Ami nto ubon oro owo mîkesinen̄ekede iwụt ima. Ẹma ẹsisụhọde mi itie, ẹyat mi esịt, ẹnyụn̄ ẹsak mi. Ntre, eketie nte n̄wọrọke n̄kpọ ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ uwem mi. Ami nsụk nnyenyene ọkpọsọn̄ ekikere nto uwem mi ini edem oro esinọmọde mi ke ini nsobode afanikọn̄.” Edi, ediwak ntak ẹdu ndinịm ke akpanikọ nte ke Abasi enyene ọkpọkpọ udọn̄ ke idem mme usụhọde owo.

Udọn̄ Oro Abasi Enyenede ke Idem Mme Usụhọde Owo

Edidem David ekewet ete: “Jehovah omokpon, onyụn̄ odot nte ẹtorode enye eti-eti; inyụn̄ idịghe nte ẹtịmde ẹdụn̄ọde ubọn̄ esie.” (Psalm 145:3) Nte ededi, emi ikpanke Jehovah ndikere mban̄a nnyịn ke ima ima usụn̄ oro owụtde mbọm. (1 Peter 5:7) Ke uwụtn̄kpọ, andiwet psalm ama ọdọhọ ete: “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde mmọ; onyụn̄ anyan̄a mmọ eke esịt ọduọde.”—Psalm 34:18.

Mme n̄kpọ oro ẹsidụride owo ntịn̄enyịn ke ererimbot, utọ nte uyai ikpọkidem, uku, m̀mê inyene, idịghe se Abasi abatde ke akpan n̄kpọ. Ibet oro Abasi ọkọnọde Israel ama owụt mbọm ye udọn̄ oro enye ekenyenede ke idem mme ubuene, nditọakpa, mme ebekpa, ye isenowo. Abasi ọkọdọhọ nditọ Israel, oro ẹkefịkde ke Egypt, ete: “Kûfịk esen owo, kûnyụn̄ utụk enye . . . Ẹkûfịk baba ebe-akpa ye eyen-akpa. Edieke afo efịkde enye, enye onyụn̄ eseme ọnọ mi, nditreke ndikop eseme esie.” (Exodus 22:21-24) Akan oro, prọfet Isaiah ama owụt ke imọ imenyene mbuọtidem nte ke Abasi ekere aban̄a mme usụhọde owo: “Koro afo edide ọkpọsọn̄ ebiet owo unana [“usụhọde owo,” NW], ye ọkpọsọn̄ ebiet eyen ubuene ke nnanenyịn esie, ubọhọ edịm, ufụkeyo, koro oyobio mbon afai ebietde edịm eke ọbọn̄de ibibene.”—Isaiah 25:4.

Ke ofụri ini utom ukwọrọikọ esie, Jesus Christ, emi edide “ata mbiet” Abasi, ama akabade edi uwụtn̄kpọ ọnọ mme mbet esie ke ndiwụt ata udọn̄ ke idem mme usụhọde owo.  (Mme Hebrew 1:3) Ke okụtde nte otuowo “ẹdude ke nnanenyịn ẹnyụn̄ ẹsuanade, nte erọn̄ eke mînyeneke andikpeme,” Jesus ama “atua mmọ mbọm.”—Matthew 9:36.

N̄ko tịm fiọk mme orụk owo oro Jesus ekemekde nte mme apostle esie—iren oro ẹketịn̄de ẹban̄a nte “mmọ emi mîfiọkke n̄wed ye mme usụhọde owo.” (Utom 4:13, NW) Ke Jesus ama akakpa, mme anditiene enye ẹma ẹtọn̄ọ ndikot kpukpru orụk owo ẹte ẹdikop Ikọ Abasi. Apostle Paul ama ewet ete ke “owo ekededi eke mînịmke ke akpanikọ m̀mê usụhọde owo” ekeme ndidụk esop Christian nnyụn̄ n̄kabade ndi andinịm ke akpanikọ. (1 Corinth 14:24, 25, NW) Utu ke ndikemek mbon oro ererimbot akamade, Abasi ekemek ediwak ikpîkpu usụhọde owo ndinam utom esie. Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Nditọ-ete, ẹse edikot eke Abasi okokotde mbufo; ẹte, ikotke ediwak mmọ emi owo ẹbatde ke mbon eti ibuot, ikotke ediwak mme enyene odudu, inyụn̄ ikotke ediwak mbọn̄: edi Abasi ekemek n̄kpọ oro edide ndisịme ke ererimbot man Enye esuene mbon eti ibuot; Abasi okonyụn̄ emek n̄kpọ eke edide mmeme ke ererimbot man Enye esuene n̄kpọsọn̄ n̄kpọ; Abasi onyụn̄ emek n̄kpọ eke ẹdude ke usụhọde-itie ye n̄kpọ eke owo esede ke ndek, ye n̄kpọ eke mîdụhe, man Enye anam mme n̄kpọ eke ẹdude ẹwọrọ ikpîkpu; mbak owo baba kiet edibụre mbụre ke iso Abasi.”—1 Corinth 1:26-29.

Kpasụk ntre mfịn, Abasi enyene ata udọn̄ ke idem nnyịn. Abasi oyom “kpukpru owo ẹnyene edinyan̄a, ẹnyụn̄ ẹsịm ifiọk akpanikọ.” (1 Timothy 2:4) Edieke Abasi akamade ubonowo ntem tutu enye osio Eyen esie edi isọn̄ edikpa ọnọ nnyịn, nnyịn inyeneke ntak ndomokiet ndikere ke owo imaha nnyịn m̀mê ndikere ke nnyịn iwọrọke n̄kpọ. (John 3:16) Jesus Christ ama owụt mme anditiene enye ufọn edinam n̄kpọ ye idem ata n̄kpri-n̄kan ke otu nditọete esie eke spirit nte n̄kpọ eke mmọ ẹnamde ẹnọ Jesus ke idemesie. Enye ọkọdọhọ ete: “Adan̄a nte mbufo ẹkenamde n̄kpọ emi ẹnọ kiet ke otu nditọ-ete Mi, kpa ata n̄kpri emi, mbufo ẹkenam ẹnọ Mi.” (Matthew 25:40) Inamke n̄kpọ m̀mê ererimbot ẹse nnyịn didie, edieke imade akpanikọ, nnyịn imọsọn̄ urua ke enyịn Abasi.

Oro edi nte eketiede Francisco, * eyenakpa Brazil kiet ke idem, ke enye ama ọkọtọn̄ọ ọkpọkpọ itie ebuana ye Abasi. Enye anam an̄wan̄a ete: “Ndifiọk Jehovah ye esop esie ama an̄wam mi ndikan ekikere unana ifụre ye ndịk. Mma n̄kpep nte ke Jehovah enyene ọkpọkpọ udọn̄ ke idem nnyịn owo kiet kiet.” Jehovah ama akabade edi ata ata Ete ọnọ Francisco.

Ekere Aban̄a N̄kparawa Owo

Jehovah enen̄ede enyene udọn̄ ke idem n̄kparawa owo idịghe n̄kukụre nte otu edi enyene udọn̄ ke idemmọ nte owo kiet kiet. Edi akpanikọ, edide idi n̄kpri m̀mê ikpọ, nnyịn idehede iyom ndibat idem ke n̄kpọ n̄kaha. Edi, ekeme ndidi nnyịn imenyene mme ukeme ye mme edu oro Abasi ekemede ndida nnam n̄kpọ ke ini iso. Jehovah ọdiọn̄ọ ukpụhọde oyomde inam ye ukpep oyomde ibọ man ida mme ukeme oro inam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ. Ke  uwụtn̄kpọ, se mbụk oro ke 1 Samuel ibuot 16. Sia prọfet Samuel ekekerede ke mbon eken oro imọ ikoyomde ndimek nsịn ke itie edidem Israel ẹma ẹnen̄ede ẹdot, Jehovah ama anam an̄wan̄a ntak emi Enye ekemekde David, ekperedem eyen Jesse, nte edidem Israel ini iso ete: “Kûse enye iso, kûnyụn̄ use nte enye okon̄de idaha; koro mmesịn enye [akpaneka David]: koro (mmensehe) nte owo esede; koro owo esede enyịn, edi Jehovah ese esịt.”—1 Samuel 16:7.

Nte n̄kparawa owo mfịn ẹkpenyene ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah owụt ata udọn̄ ke idem mmimọ? Kere ban̄a Ana, n̄kaiferi Brazil kiet. Ukem nte ediwak uyen eken, ama esifịna enye ndikụt idiọkido ye ukwan̄ikpe. Ekem ete esie ama ọtọn̄ọ ndida enye ye nditọeka esie iban n̄ka mme mbono esop Christian. Nte ini akakade, enye ama ọtọn̄ọ ndikop inem mme n̄kpọ oro enye ekekpepde ke Ikọ Abasi. Ana ama ọtọn̄ọ ndikot Bible ye mme n̄wed Christian eken ndinyụn̄ mbọn̄ akam nnọ Jehovah Abasi. Nsịtnsịt, enye ama ọtọn̄ọ ndikọri ntotụn̄ọ itie ebuana ye Abasi. Enye anam an̄wan̄a ete: “Mma nsikop inem ediwat enan̄ukwak mi n̄ka obot oro okodude ekpere ufọk nnyịn, ebiet oro n̄kesikemede ndida n̄kụt nte utịn osopde. Mma nsibọn̄ akam n̄kọm Jehovah mban̄a mfọnido ye ntatubọk esie, ndomode nditịn̄ adan̄a nte mmade enye. Ndidi ndifiọk Jehovah Abasi ye mme uduak esie ama ọnọ mi ifụre ye ukpeme.” Ndi afo n̄ko emesiyom ini nditie n̄kere ima ima ukpeme Jehovah?

Nte ẹnyịmede, idaha nnyịn ke uwem ekeme ndibiọn̄ọ nnyịn ndinyene ntotụn̄ọ itie ebuana ye Jehovah. Da Lidia ke uwụtn̄kpọ. Ke ini enye akan̄wan̄ade esịt esie ọnọ ete esie aban̄a n̄kpọ emi eketịmde afịna enye, ete esie ikamaha ndikpan̄ utọn̄ nnọ enye, edi n̄kukụre ọkọdọhọ ete: “Oro edi ndisịme.” Okposụkedi ọkọfiọkde ete ke ete imọ okoyom imọ ifre iban̄a mfịna oro, Lidia ọdọhọ ete: “Ndikpep Bible ama anam nnyene kpukpru se n̄koyomde ye se ikande oro. Nti edu Jehovah ẹma ẹnam Enye edi ata akpan ufan mi. Idahaemi mmenyene ima ima Ete oro etịmde ọdiọn̄ọ mi emi n̄kemede ndin̄wan̄a esịt nnyụn̄ ntịn̄ mme n̄kpọ oro ẹtịmerede mi nnọ. Mmekeme ndida ediwak hour nneme nneme ye n̄kponn̄kan Owo ke ekondo, nnịmde ke akpanikọ nte ke enye ke akpan̄ utọn̄ ọnọ mi.” Mme utọ itien̄wed Bible nte Philippi 4:6, 7 ẹma ẹn̄wam enye ndikụt ima ima ukpeme Jehovah. Itien̄wed oro ọdọhọ ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ, ẹsan̄a ye akam ye n̄kpeubọk ye ekọm, ẹsian Abasi se mbufo ẹyomde. Ndien emem Abasi emi ayan̄ade ifiọk owo, eyekpeme mbufo esịt ye ekikere ke Christ Jesus.”

Un̄wam Ndise Mban̄a Mme Udọn̄ Fo

Jehovah esikere aban̄a mme asan̄autom esie kiet kiet ye esop ofụri ererimbot esie. Nnyịn imekeme ndiwụt ke imama Ete nnyịn eke heaven ebe ke ndisida ini nneme nneme ye enye. Nnyịn ikpedehede ida itie ebuana oro inyenede ye enye mfefere mfefere. Kpukpru ini, David ama esiti itie ebuana esie ye Jehovah. Enye ọkọdọhọ ete: “Wụt mi usụn̄ fo, O Jehovah; teme mi ido fo. Nam mi nsan̄a ke akpanikọ fo, nyụn̄ teme mi: koro afo edide Abasi edinyan̄a mi; mmebet fi ofụri usen.”—Psalm 25:4, 5.

Ekikere edinyene ntotụn̄ọ itie ebuana ye Abasi ekeme ndidi obufa n̄kpọ nnọ fi. Ke mfịna ekededi emi afo enyenede, kpukpru ini afo emekeme ndinyene mbuọtidem nte ke Ata Edikon̄ eyekeme ndin̄wam fi, nte ekemde ye uduak esie. (1 John 5:14, 15) Ntem, kpep nditịn̄ n̄kpọ nnennen ke akam fo, ekerede aban̄a mme idaha ye mme udọn̄ fo.

 Ẹwụt ufọn edidiọn̄ọ mme udọn̄ nnyịn ke akam oro Edidem Solomon ọkọbọn̄de ke ini akayakde temple ọnọ: “Ke ini akan̄ edidude ke isọn̄ emi, ke idiọk udọn̄ọ edidude, ke nda-eyo, ye mfụt, m̀mê n̄kukun̄kpọyọriyọ eke ẹtade ẹdidude; ke ini mme asua mmọ ẹdikande inua-otop isọn̄ mmọ ẹkụk; ke ufen ekededi, m̀mê udọn̄ọ ekededi edidude: kpukpru akam, kpukpru n̄kpe-ubọk eke kpukpru owo, ye ofụri ikọt fo Israel, eke ẹdifiọkde ufen mmọ, ye ndutụhọ mmọ, ẹdikpede . . . afo tie ndien ke enyọn̄, . . . kop, nyụn̄ dahado, nyụn̄ nọ owo kpa nte ekemde ye kpukpru ido [esie].” (2 Chronicles 6:28-30) Ke akpanikọ, edi afo ke idemfo kpọt ‘ọfiọk ufen ye ndutụhọ fo.’ Do, edi akpan n̄kpọ didie ntem ete afo etịn̄ se idide ata mme udọn̄ fo ye se afo oyomde! Ke anamde emi, “[Jehovah] ọyọnọ fi se esịt fo oyomde.”—Psalm 37:4.

Sọn̄ọ Itie Ebuana Fo ye Jehovah

Jehovah enem esịt ndiyak mme usụhọde owo ẹnyene ntotụn̄ọ itie ebuana ye enye. Ikọ esie ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “[Nyedi] Ete mbufo. Ndien mbufo ẹyedi nditọ iren Mi ye nditọ Mi iban. Ntem ke Jehovah Ata Ọkpọsọn̄ ọdọhọ.” (2 Corinth 6:18) Ke akpanikọ, Jehovah ye Eyen esie ẹyom nnyịn ikụt unen inyụn̄ inyene nsinsi uwem. Edi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem ndifiọk nte ke Jehovah ayan̄wam nnyịn ise iban̄a mme mbiomo nnyịn ke ubon, ke itieutom, ye ke esop Christian!

Kpa ye oro, kpukpru nnyịn imesisobo n̄kpọsọn̄ idaha. Unana nsọn̄idem, mme mfịna ubon, usụhọde okụkutom, m̀mê n̄kpọ efen ekeme ndinam nnyịn ikop ubiak. Ekeme ndidi nnyịn ifiọkke nte ikpọyọde idomo. Mme mfịghe efen efen, emi ẹkemede nditụk nnyịn nnennen nnennen m̀mê ke mme usụn̄ efen, ẹto idiọk andidori owo ikọ oro, Satan kpa Devil, emi an̄wanade ekọn̄ eke spirit ye ikọt Abasi. Nte ededi, odu owo emi ọfiọkde nnyịn onyụn̄ an̄wamde nnyịn ndika iso nnyene eti itie ebuana ye Jehovah. Owo oro idịghe owo efen ikan Jesus Christ emi enyenede n̄kokon̄ idaha ke heaven. Nnyịn ikot ite: “Koro nnyịn mînyeneke Akwa Oku eke mîkemeke nditiene nnyịn n̄kụt mmem-idem nnyịn; edi Akwa Oku emi okokụtde idomo ke kpukpru nde kpa nte nnyịn, edi mînyeneke idiọk-n̄kpọ. Mmọdo ẹyak nnyịn isan̄a ikpere ebekpo mfọn ye uko, man nnyịn ibọ mbọm, inyụn̄ ikụt mfọn eke edin̄wamde nnyịn ke ini nnanenyịn.”—Mme Hebrew 4:15, 16.

Ọnọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk nte ke nnyịn inyeneke ndidi mme ọwọrọiso owo m̀mê mme imọ owo mbemiso inyenede mfọn Abasi! Idem ke ini odude ke nnanenyịn, tie nte andiwet psalm emi ọkọbọn̄de akam ete: “Ami ndi eyen ubuene ye unana; ndien Ọbọn̄ osụk ekere mi; afo edi andin̄wam mi ye andinyan̄a mi.” (Psalm 31:9-14; 40:17) Nịm ke akpanikọ ete ke Jehovah ama mme usụhọde owo oro ẹsụkde idem. Ke akpanikọ, ‘nnyịn imekeme nditop kpukpru ọkpọsọn̄ ekikere eke ẹtịmerede nnyịn esịt nduọk ndori enye, koro Enye ke ekere nnyịn.’—1 Peter 5:7.

[Ikọ idakisọn̄]

[Mme ndise ke page 29]

Ediwak ke otu mme anditiene Jesus ikọdiọn̄ọke n̄wed ẹkenyụn̄ ẹdi mme usụhọde owo

[Ndise ke page 30]

Mme Christian ẹnen̄ede ẹsịn ukeme ndinyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem

[Mme ndise ke page 31]

Nnyịn inyeneke ndidi mme ọwọrọiso owo mbemiso inyenede mfọn Abasi