Ẹsọn̄ọ Ẹda, Ẹkan ke Mbuba Uwem

EDIEKE afo okpoyomde ndika isan̄ ke ini akpa adahade, nso orụk nsụn̄ikan̄ ke afo ekpemek ndidụk? Ndi ekpemek ndisan̄a ke ekpri mfefere ubom m̀mê okopidem nsụn̄ikan̄ oro ọsọn̄de idem? Nte eyịghe mîdụhe, afo ekpemek nsụn̄ikan̄, koro enye ekemede ndibiọk ọkpọsọn̄ mbufụt mmọn̄ ke usụn̄ oro enen̄erede enyene uforo.

Nte nnyịn idude uwem ke ntịme ntịme editịm n̄kpọ oro akamade afanikọn̄ mi, nnyịn imesisobo mme n̄kpọ-ata oro ẹkamade editịmede esịt. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk ini, n̄kparawa owo ẹkeme nditụn̄ usụn̄ nnyụn̄ nnana ifụre ke ererimbot emi ọyọhọde ye ekikere ye ido emi ẹtịmerede owo mi. Ekeme ndisụk ntie ndusụk mbon oro mîbịghike ẹketọn̄ọ usụn̄ uwem Christian nte ke mmimọ inyeneke iwụk. Ekeme ndidi idem mbon nsọn̄ọnda oro ẹma ẹkenam utom ke edinam akpanikọ ẹnọ Abasi ke ediwak isua ke ẹsobo idomo koro se mmọ ẹkedoride enyịn mîsụhu kan̄a ofụri ofụri.

Mme utọ ekikere emi idịghe mbufa n̄kpọ. Mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah, utọ nte Moses, Job, ye David, ẹma ẹsikop editịmede esịt ke ndusụk idaha. (Numbers 11:14, 15; Job 3:1-4; Psalm 55:4) Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹda ẹten̄e Jehovah. Nti uwụtn̄kpọ mmọ ẹdemede nnyịn udọn̄ ndisọn̄ọ nda n̄ko, edi Satan kpa Devil oyom ndiwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn n̄kpọn̄ mbuba nsinsi uwem. (Luke 22:31) Ntre, didie ke nnyịn ikeme ‘ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem’? (1 Peter 5:9) Ndien didie ke nnyịn ikpọsọn̄ọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ idem?

Jehovah Oyom Nnyịn Isọn̄ọ Ida

Edieke nnyịn inamde akpanikọ inọ Jehovah, kpukpru ini enye ayan̄wam nnyịn ndisọn̄ọ nda. Edidem David ama osobo ediwak n̄kpọsọn̄ idaha, edi enye ama odori enyịn ke Abasi ndien ke ntre ama ekeme ndikwọ ete: “[Jehovah] onyụn̄ emenede mi osio ke obube nsobo, osio ke okpụk, onyụn̄ odori ukot mi ke akwa itiat; enye owụk ikpat isan̄ mi.”—Psalm 40:2.

Jehovah esisọn̄ọ nnyịn idem ndin̄wana “eti en̄wan mbuọtidem” man nnyịn ikeme ‘ndisọn̄ọ mmụm nsinsi uwem n̄kama.’ (1 Timothy 6:12) Enye n̄ko ọnọ nnyịn mme n̄kpọ ndida nsọn̄ọ nda n̄kan ke ekọn̄ eke spirit oro in̄wanade. Apostle Paul ama eteme ekemmọ mme Christian ete “ẹsọn̄ọ idem ke Ọbọn̄ ye ke ọkpọsọn̄ odudu Esie,” ẹnyụn̄ ‘ẹsịne ofụri n̄kpọ-ekọn̄ Abasi, man mmọ ẹkeme ndin̄wana ye n̄kari Satan.’ (Ephesus 6: 10-17) Edi nso ikeme nditịmede nnyịn? Ndien didie ke nnyịn ikeme ndikan utọ n̄kpọsọn̄ idaha emi?

Ẹkpeme Idem ye Mme N̄kpọ Oro Ẹkemede Ndibiat Nsọn̄ọnda

Ọfọn nditi akpan n̄kpọ emi: Mme ubiere oro inamde ẹsitụk nsọn̄ọnda Christian nnyịn ke eti m̀mê idiọk usụn̄, nte ini akade. Mme uyen ẹsinyene ndinam ubiere ke mme n̄kpọ nte  ubọkọkọ, edibọ ukpep efen efen, ye edidọ ndọ. Ekeme ndiyom ikpọ owo ẹbiere m̀mê oyom mmimọ iwọrọ ika ebiet efen m̀mê ika ikoyom utom efen efen inam. Kpukpru usen nnyịn imesinam ubiere ke nte idade ini inam n̄kpọ imesinyụn̄ inam ubiere ke ediwak n̄kpọ efen. Nso idin̄wam nnyịn ndinam nti ubiere oro ẹditịpde ẹsịn ke nnyịn ndisọn̄ọ nda nte mme asan̄autom Abasi? Owo emi edide Christian ke anyan ini ọkọdọhọ ete: “Mmesiben̄e un̄wam Jehovah ke ini nnamde mme ubiere. Mmenịm ke akpanikọ nte ke edi akpan n̄kpọ ndinyịme nnyụn̄ nnam item ẹnọde ke Bible, ke mme mbono esop Christian, enye oro mbiowo ẹnọde, ye item ẹdude ke mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible.”

Ke ini inamde mme ubiere, ọkpọfọn nnyịn ndibụp idem nnyịn: ‘Ke isua ition m̀mê duop ke iso, ndi nyokop inemesịt mban̄a mme ubiere oro nnamde mfịn mi, mîdịghe ndi nyatua n̄kpọfiọk mban̄a mmọ? Ndi mmodomo ndikụt ke mme ubiere mi idinamke idem emem mi ke n̄kan̄ eke spirit edi ke ẹyetịp ẹsịn ke ami ndinam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit?’—Philippi 3:16.

Ndiyak idem nnọ idomo m̀mê ndisịn idem ke idaha ẹkperede ndibiat mme ibet Abasi amanam ndusụk owo oro ẹma ẹkena baptism ẹdu uwem unana nsọn̄ọnda. Ibat ibat owo oro ẹkesiode ẹfep ke esop ke ntak edibịne usụn̄ uwem unam idiọkn̄kpọ ye unana edikabade esịt ẹma ẹnam utom ọkpọsọn̄ man ẹfiak ẹda mmimọ ẹsịn, edi ẹfiakde ẹsio ẹfep—ndusụk, esisịt ini ke oro ebede—ke ntak ukem idiọk edinam oro. Ndi ekeme ndidi ke mmọ ibọn̄ke akam iben̄e un̄wam Abasi ‘ndisua se idiọkde nnyụn̄ nyịre se ifọnde’? (Rome 12:9; Psalm 97:10) Oyom kpukpru nnyịn ‘isiak afan̄ eke enende inọ ikpat nnyịn.’ (Mme Hebrew 12:13) Ke ntre, ẹyak nnyịn ikere iban̄a ndusụk n̄kpọ oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn ndika iso nsọn̄ọ nda ke n̄kan̄ eke spirit.

Ẹsọn̄ọ Ẹda ebe ke Utom Christian

Usụn̄ kiet ndika iso mfehe mbuba uwem nnyịn ye usọp oro ekemde edi ndinyene ekese ndinam ke utom edikwọrọ Obio Ubọn̄. Ih, utom ukwọrọikọ Christian nnyịn edi eti un̄wam ke ndinam esịt ye ekikere nnyịn ẹwụhọ ke edinam uduak Abasi ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹwụhọ ke utịp nsinsi uwem. Ke afan̄ emi, Paul ama eteme mbon Corinth ete: “Ndima nditọ-ete mi, ẹsọn̄ọ ẹda, ẹkûyak n̄kpọ esehede mbufo, ẹyọhọ kpukpru ini ke utom Ọbọn̄; sia ẹmefiọk ẹte utom eke mme imọ inamde idiwọrọke idi ikpîkpu ke Ọbọn̄.” (1 Corinth 15:58) ‘Ndisọn̄ọ nda’ ọwọrọ ‘ndinyene iwụk.’ ‘Nditre ndisehede’ ekeme ndiwọrọ ‘nditre ndikịbe n̄kpọn̄ se isọn̄ọde imụm ikama.’ Ntem, ndiyọhọ ke utom ukwọrọikọ nnyịn ekeme ndinam isọn̄ọ ida ke usụn̄ uwem Christian nnyịn. Ndin̄wam mbon en̄wen ẹdi ẹdifiọk Jehovah esinam uwem nnyịn enyene se ọwọrọde esinyụn̄ ọnọ nnyịn inemesịt.—Utom 20:35.

Pauline, Christian emi ama ekesịn se iwakde ibe isua 30 ke utom isụn̄utom ye ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini efen, ọdọhọ ete: “Utom ukwọrọikọ esinọ ukpeme koro ndinọ mbon en̄wen ikọ ntiense esinam mi nnịm nte ke mmenyene akpanikọ.” Ukem edinịm ke akpanikọ emi n̄ko esisụn̄ọ ke edibuana kpukpru ini ke mme utom Christian efen, utọ nte edidụk mme mbono esop kaban̄a utuakibuot ye edinyene ifịk ifịk ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible.

Ima Ima Itie Nditọete Anam Ẹsọn̄ọ Ẹda

Ndidi ubak esop ata mme andituak ibuot eke ofụri ererimbot ekeme ndinen̄ede nnam nnyịn isọn̄ọ ida. Nso edidiọn̄ ke edi ntem ndibuana ye utọ ima ima otu itie nditọete eke ofụri ererimbot emi! (1 Peter 2:17) Ndien nnyịn imekeme ndin̄wam ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹsọn̄ọ ẹda.

Kere ban̄a nte edinen owo oro Job ekesinamde n̄kpọ ndinọ un̄wam. Ama akam onụk abian̄a abian̄a owo ndọn̄esịt oro Eliphaz ndinyịme ete: “Ikọ fo ẹkemenede owo eke oyomde ndiduọ, afo okonyụn̄ anam mfụm mfụm edọn̄ ẹsọn̄ọ.” (Job 4:4) Nnyịn inam n̄kpọ didie ke afan̄ emi? Nnyịn owo kiet kiet imenyene mbiomo ndin̄wam nditọete nnyịn eke spirit ndika iso ke utom Abasi. Ke mme edinam nnyịn ye mmọ, nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ ekekem ye mme ikọ emi: “Mbufo ẹsọn̄ mmeme ubọk, ẹnyụn̄ ẹsịn odudu ke edọn̄ eke ẹfụmde.” (Isaiah 35:3) Ntre ntak mûnamke edi utịtmbuba fo ndisọn̄ọ nnyụn̄  nsịn udọn̄ nnọ ekemmọ Christian kiet m̀mê iba kpukpru ini oro afo osopde idem ye mmọ? (Mme Hebrew 10:24, 25) Ndida mme akama-nsịnudọn̄ ikọ ntoro mmọ nnyụn̄ n̄wụt esịtekọm mban̄a ukeme oro mmọ ẹkade iso ndisịn ndinem Jehovah esịt ekeme ndinen̄ede n̄n̄wam mmọ ndisọn̄ọ nda n̄kan ke mbuba uwem.

Mbiowo Christian ẹkeme ndinam ekese ebe ke ndisịn udọn̄ nnọ mbufa owo. Mmọ ẹkeme ndinam emi ebe ke ndinọ nti ekikere ye item N̄wed Abasi ye ke ndisan̄a ye mmọ ke an̄wautom. Kpukpru ini apostle Paul ama esida mme ifet oro ẹkesibererede ndisọn̄ọ mbon en̄wen idem. Ama ọdọn̄ enye ndikụt mme Christian ke Rome man enye akpan̄wam mmọ ẹsọn̄ọ ẹda ke n̄kan̄ eke spirit. (Rome 1:11) Enye akabat ndima nditọete esie ke Philippi nte ‘idara ye anyanya esie’ onyụn̄ eteme mmọ ete “ẹsọn̄ọ ẹda ntem ke Ọbọn̄.” (Philippi 4:1) Ke okopde aban̄a ukụt oro ekesịmde nditọete esie ke Thessalonica, Paul ama osio Timothy ọdọn̄ ete ‘akanam mmọ ẹsọn̄ọ ẹda onyụn̄ ọsọn̄ọ mmọ esịt ke mbuọtidem mmọ; mbak owo ndomo kiet edisehede ọkpọn̄ itie esie ke ntak ukụt oro.’—1 Thessalonica 3:1-3.

Apostle Paul ye Peter ẹma ẹnyịme ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm ẹban̄a ukeme ofụri esịt oro ekemmọ mme andituak ibuot ẹkesịnde. (Colossae 2:5; 1 Thessalonica 3:7, 8; 2 Peter 1:12) Kpasụk ntre, ẹyak nnyịn ikûwụk ntịn̄enyịn ke ndudue nditọete nnyịn, edi iwụk ntịn̄enyịn ke nti edu mmọ ye ke en̄wan oro mmọ ẹkụtde unen ndin̄wana ndika iso nsọn̄ọ nda nnọ Jehovah ukpono.

Edieke nnyịn itiede etikwo etikwo m̀mê idide mme okụt ndudue, ke unana edifiọk, nnyịn imekeme ndinam enen̄ede ọsọn̄ ndusụk owo ndika iso nsọn̄ọ nda ke mbuọtidem. Odot didie ntem nditi nte ke nditọete nnyịn ‘ẹdu ke nnanenyịn ẹnyụn̄ ẹsuana’ ke editịm n̄kpọ emi! (Matthew 9:36) Nte enende, mmọ ẹdori enyịn ndibọ ndọn̄esịt ye nduọkodudu ke esop Christian. Ke ntre, kpukpru nnyịn ikpakam idomo ofụri ukeme nnyịn ndisọn̄ọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ idem nnyụn̄ n̄n̄wam mmọ ndisọn̄ọ nda.

Ke ini ke ini, mbon en̄wen ẹkeme ndinam n̄kpọ ye nnyịn ke usụn̄ oro ekemede ndinam nsọn̄ọnda nnyịn emem. Ndi nnyịn iyayak idiọk ikọ m̀mê edinam anam nnyịn itek ke ifịk ke utom Jehovah? Nnyịn ikpakam itre ndiyak owo ekededi anam nnyịn ikpọn̄ nsọn̄ọnda nnyịn!—2 Peter 3:17.

Mme Un̄wọn̄ọ Abasi Ẹnam Nnyịn Isọn̄ọ Ida

Un̄wọn̄ọ Jehovah aban̄ade utịbe utịbe ini iso ke idak ukara Obio Ubọn̄ ọnọ nnyịn idotenyịn oro an̄wamde nnyịn ndika iso nsọn̄ọ nda. (Mme Hebrew 6:19) Ndien nsọn̄ọ oro nte ke Abasi esisu mme un̄wọn̄ọ esie kpukpru ini onụk nnyịn ‘ndidu ke ukpeme, nnyụn̄ nsọn̄ọ nda ke mbuọtidem.’ (1 Corinth 16:13; Mme Hebrew 3:6) Mme un̄wọn̄ọ Abasi nditie nte ẹbịghi ndisu ekeme ndidomo mbuọtidem nnyịn. Ke ntre edi akpan n̄kpọ nnyịn ndidu ke ukpeme mbak ẹdida mme nsunsu ukpepn̄kpọ ẹdian̄ade nnyịn ẹkpọn̄ idotenyịn nnyịn.—Colossae 1:23; Mme Hebrew 13:9.

Idiọk uwụtn̄kpọ nditọ Israel oro ẹketakde koro mmọ mîkọbuọtke idem ke mme un̄wọn̄ọ Jehovah ekpenyene ndidi ntọt nnọ nnyịn. (Psalm 78:37) Utu ke nditie nte mmọ, nnyịn ikpakam isọn̄ọ ida, inam n̄kpọ Abasi, inyenede ke ekikere nte ini edide usọp usọp ke ukperedem ini emi.  Ebiowo kiet oro enyenede mbufiọk ọkọdọhọ ete: “Ami nsidu uwem kpukpru usen nte n̄kpọ eke akwa usen Jehovah edidide n̄kpọn̄.”—Joel 1:15.

Ih, akwa usen Jehovah emekpere. Nte ededi, nnyịn inyeneke ntak ndomokiet ndikop ndịk ama akam edi nnyịn imasan̄a ikpere Abasi. Edieke nnyịn isọn̄ọde iyịre ke ndinen idaha esie inyụn̄ isọn̄ọde ida, nnyịn iyekeme ndifehe mbuba uwem nsinsi nnyịn uforo uforo!—Mme N̄ke 11:19; 1 Timothy 6:12, 17-19.

[Ndise ke page 23]

Ndi afo ke anam kpukpru se ekemede ndin̄wam ekemmọ mme Christian ndisọn̄ọ nda?

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 21]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck