Ntak Emi Nnyịn Mîkemeke Ndikụt Unen ke Ndidu Uwem Ikpọn̄

“Owo iba ẹfọn ẹkan owo kiet . . . Edieke mmọ ẹduọn̄ọde, kiet eyemenede ufan esie.”—Edidem Solomon

EDIDEM SOLOMON eke Israel eset ọkọdọhọ ete: “Owo iba ẹfọn ẹkan owo kiet; koro mmọ ẹdiade eti n̄kpọ eyen utom mmọ. Koro edieke mmọ ẹduọn̄ọde, kiet eyemenede ufan esie: edi mbọm ikpọn̄ owo eke ọduọde, ndien owo efen eke emenerede enye mîdụhe.” (Ecclesiastes 4:9, 10) Enyene-ọniọn̄ anam-ndụn̄ọde mban̄a edu owo emi ke ntre ama owụt nte nnyịn iyomde nsan̄a onyụn̄ owụt ufọn editre ndidian̄ade ntie ikpọn̄. Nte ededi, emi ikakam idịghe ekikere owo. Ọniọn̄ ye ndausụn̄ spirit Abasi ẹkenam Solomon etịn̄ mme ikọ oro.

Iwụtke eti ibuot nnyịn ndidian̄ade ntie ikpọn̄. Mme owo ẹyom kiet eken. Kpukpru nnyịn imoyom odudu ye un̄wam ito mbon efen. N̄ke Bible kiet ọdọhọ ete: “Owo ido esie [“owo emi adian̄arede etie ikpọn̄,” NW] ebịne se enye oyomde; ayadada aka iso, ikereke item.” (Mme N̄ke 18:1) Ntre idịghe n̄kpọ n̄kpaidem ntaifiọk oro ẹkpepde n̄kpọ ẹban̄a edinam n̄kaowo ẹsịnde udọn̄ ẹnọ mme owo ndibuak idem ke otu nnyụn̄ nnyene udọn̄ ke idem mbon en̄wen.

Ke otu mme ekikere emi Prọfesọ Robert Putnam ọnọde aban̄a usụn̄ emi ẹkemede ndifiak ndemede uwem otuowo, enye etịn̄ aban̄a “edisọn̄ọ odudu emi ido ukpono enyenede ke idem mme owo.” Mme Ntiense Jehovah ẹdi n̄wọrọnda ke afan̄ emi koro mmọ ẹnyene ukpeme ke mme esop oro ẹbietde ubon ke ofụri isọn̄. Ke n̄kemuyo ye mme ikọ apostle Peter, mmọ ‘ẹnyene ima ẹnọ ofụri otu nditọete’ emi ‘ẹfehede Abasi.’ (1 Peter 2:17, NW) Mme Ntiense n̄ko ẹfep edidian̄ade ntie ye ndiọi utịp esie koro mmọ ẹsịnde idem ke ediwak nti edinam emi ẹnyenede ebuana ye utuakibuot akpanikọ man ẹn̄wam mme mbọhọidụn̄ mmọ ẹkpep akpanikọ oro ẹkụtde ke Ikọ Abasi, kpa Bible.—2 Timothy 2:15.

Ima ye Itie Nsan̄a Ama Okpụhọde Uwem Mmọ

Mme Ntiense Jehovah ẹnam otu oro adianade kiet emi kpukpru mme andibuana ẹnyenede akpan udeme. Ke uwụtn̄kpọ, kere se iketịbede inọ Miguel, Froylán, ye Alma Ruth, owo ita emi ẹtode ubon kiet ke Latin-America. Mmọ ẹkemana ye udọn̄ọ ọkpọ oro anamde mmọ ẹdi ikpọn. Kpukpru mmọ mbita ẹsitie ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam. Didie ke mmọ ndibuana ye Mme Ntiense otụk uwem mmọ?

Miguel ọdọhọ ete: “Mma nsinyene mme ini afanikọn̄, edi ke ini n̄kọtọn̄ọde ndibuana ye ikọt Jehovah, uwem mi ama okpụhọde. Edi ata  n̄kpọndịk owo ndidian̄ade ntie ikpọn̄. Ndibuana ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke mme mbono esop Christian, ndidu ye mmọ kpukpru urua, ama enen̄ede an̄wam mi ndikop uyụhọ.”

Alma Ruth adian do ete: “Ama esidu ini oro n̄kesinen̄erede ndu ke mfịghe; mma nsifụhọ etieti. Edi ke mma n̄kekpep mban̄a Jehovah, mma ndifiọk ke mmekeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye enye. Oro ekedidi ata ọsọn̄urua n̄kpọ ke uwem mi. Ubon mi enen̄ede an̄wam nnyịn, ndien emi anam nnyịn inen̄ede idiana kiet.”

Ete Miguel ke ima ama ekpep Miguel nte ẹkotde n̄wed ẹnyụn̄ ẹwetde n̄kpọ. Ekem Miguel ama ekpep Froylán ye Alma Ruth ndinam ukem oro. Emi ekedi akpan n̄kpọ ọnọ idaha eke spirit mmọ. Alma Ruth ọdọhọ ete: “Ndikpep nte ẹkotde n̄wed ama enen̄ede enyene ufọn ọnọ nnyịn koro emi ama anam nnyịn ikeme ndidia udia eke spirit ebe ke ndikot Bible ye mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible.”

Idahaemi Miguel anam utom nte ebiowo Christian. Froylán omokot Bible okụre utịm ike-usụkkiet. Alma Ruth amatat utom oro enye anamde ọnọ Jehovah ebe ke ndinam utom nte asiakusụn̄ m̀mê anditan̄a Obio Ubọn̄ uyọhọ ini, ọtọn̄ọde ke 1996. Enye ọdọhọ ete: “Mmesịm utịtmbuba emi ye un̄wam Jehovah, koro ndima nditọeka mi iban ẹsinọ mi ibetedem, ẹn̄wamde mi ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ nnịm mme ukpepn̄kpọ Bible 11 oro n̄kọtọn̄ọde.”

Emelia emi okosobode mbabuat n̄kpọntịbe oro akanamde enye odu ke n̄kpọitie mbon n̄kpọnnam ke ntak mme unan emi enye akadade ke ukot mbiba ye ọkpọ asakedem, enịm eti uwụtn̄kpọ efen. Mme Ntiense Jehovah ke Obio Mexico ẹma ẹkpep Bible ye enye, ndien enye ama ana baptism ke 1996. Emelia ọdọhọ ete: “Mbemiso n̄kọdiọn̄ọde akpanikọ, mma nyom ndiwot idem; ikọdọn̄ke mi ndika iso ndu uwem. Ekenen̄ede etie mi ukpọk ukpọk ke idem, ndien mma nsitua eyet uwemeyo ye okoneyo. Edi ke ini n̄kabuanade ye ikọt Jehovah, nditọete ẹma ẹma mi. Ọkpọkpọ udọn̄ oro mmọ ẹwụtde mi edi n̄kpọ nsịnudọn̄ ọnọ mi. Kiet ke otu mbiowo etie nte eyeneka m̀mê ete ọnọ mi. Enye ye ndusụk mme asan̄autom unamutom ẹsida mi ke n̄kpọitie n̄kpọnnam mi ẹka mme mbono esop ye utom ukwọrọikọ.”

José, emi akanade baptism nte kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah ke 1992, odụn̄ ikpọn̄. Enye edi isua 70 ke emana, ama onyụn̄ ọkpọn̄ utom ke 1990. José ama esikop mfụhọ, edi ke  Ntiense kiet ama ọkọkwọrọ ikọ ọnọ enye, enye ama ọsọsọp ọtọn̄ọ ndidụk mme mbono esop Christian. Enye ama ama se enye okokopde onyụn̄ okụtde do. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama okụt itie ebuana emi odude ke ufọt nditọete onyụn̄ okụt nte mmọ ẹkerede ẹban̄a imọ nte owo. Mbiowo ye mme asan̄autom unamutom oro ẹdude ke esop esie ẹsise ẹban̄a enye idahaemi. (Philippi 1:1; 1 Peter 5:2) Utọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ oro ẹsinam enye ‘okop ndọn̄esịt.’ (Colossae 4:11) Mmọ ẹsimen enye ẹka man okokụt abiausọbọ, ẹka ẹkese enye ke ufọk esie, ẹnyụn̄ ẹnọ enye un̄wam ke ofụri utịm ikanan̄ emi enye akanamde usiakidem. Enye ọdọhọ ete: “Mmọ ẹkere ẹban̄a mi. Mmọ ẹnen̄ede ẹdi ubon mi. Mmama itie nsan̄a ye mmọ.”

Ata Inemesịt Odu ke Ndinọnọ

Edidem Solomon ọkọdọhọ ke “owo iba ẹfọn ẹkan owo kiet” ke enye ama eketịn̄ nte edide ikpîkpu owo ndisịn ofụri ukeme nyom inyene obụkidem. (Ecclesiastes 4:7-9) Oro edi se ediwak owo ẹbịnede ifịk ifịk mfịn, idem ọkpọkọm emi ọwọrọ ndifụmi itie ebuana oro owo enyenede ye mbonubon ọkọrọ ye mbon en̄wen.

Edu idiọkitọn̄ ye ibụk oro anam ediwak owo ẹdian̄ade ẹtie ikpọn̄. Emi inamke mmọ ẹkop inemesịt m̀mê uyụhọ ke uwem, koro ediwak mbon oro ẹyakde idem ẹnọ utọ edu oro ẹsiwak ndikụt edikpu ẹnyụn̄ ẹnana idotenyịn. Ke edide isio, mbụk oro ẹsụk ẹbụkde mi owụt nti utịp emi ẹdude ke ndibuana ye mbon emi ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke ntak ima oro mmọ ẹmade Jehovah ye mbọhọidụn̄ mmọ. Ndidụk mme mbono esop Christian kpukpru ini, un̄wam ye edikere mban̄a oro ekemmọ mme Christian ẹwụtde, ye edibuana ifịk ifịk ke utom ukwọrọikọ ẹkedi akpan n̄kpọ ke ndin̄wam mme owo emi ndikan ndiọi ekikere oro ẹsisan̄ade ye edidian̄ade ntie.—Mme N̄ke 17:17; Mme Hebrew 10:24, 25.

Sia nnyịn iberide edem ke kiet eken, edi ndammana n̄kpọ ndikop uyụhọ nto edinam n̄kpọ nnọ mbon efen. Albert Einstein, emi utom esie akadade ufọn ọsọk mbon efen, ọkọdọhọ ete: “Ẹkpenyene ndikụt . . . ufọn emi owo enyenede ke se owo ọnọde idịghe ke se owo ekemede ndibọ.” Emi odu ke n̄kemuyo ye mme ikọ Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ emi: “Ọfọn ndinọ akan ndibọ.” (Utom 20:35) Mmọdo, ke adan̄aemi ọfọnde ẹwụt nnyịn ima, nnyịn ndiwụt mbon efen ima edi n̄ko n̄kpọ oro ọnọde nsọn̄idem.

Esenyịn oro asan̄ade-san̄a emi ke ediwak isua asan̄ade ese mme esop man ọnọ mmọ un̄wam eke spirit emi onyụn̄ an̄wamde ke ndibọp mme itie usopidem nnọ mme Christian oro ẹdude ke unana, ama etịn̄ nte etiede enye ke idem ke usụn̄ emi ete: “Idatesịt oro n̄kopde ke ndinam n̄kpọ nnọ nditọete mi nnyụn̄ n̄kụt iso mmọ ẹyọhọde ye esịtekọm onụk mi ndika iso nyom mme ifet ndinọ un̄wam. Se n̄kụtde edi nte ke ndiwụt ọkpọkpọ udọn̄ ke idem mbon efen edi ukpọhọde inemesịt. Ndien mmọfiọk nte ke nnyịn nte mbiowo ikpenyene ‘ndibiet ọtọ udịbe ofụm, ndibiet akpa mmọn̄ ke edisat isọn̄, ndibiet mfụt akwa itiat ke isọn̄ n̄kpa-mba.’”—Isaiah 32:2.

Idụn̄ Ọtọkiet Eye Didie!

Ke akpanikọ, akwa ufọn ye ata inemesịt ẹdu ke ndin̄wam mbon efen nnyụn̄ ndụk nsan̄a ye mbon emi ẹnamde n̄kpọ Jehovah. Andiwet Psalm ọkọdọhọ ete: “Idụn̄ nditọ-ete ke idem  ọtọ kiet ọfọn didie! onyụn̄ eye didie!” (Psalm 133:1) Oyom ubon ẹdiana kiet man ẹkeme ndin̄wam kiet eken, nte ẹwụtde ke uwụtn̄kpọ Miguel, Froylán, ye Alma Ruth. Ndien nso edidiọn̄ ke edi ntem ndidiana ye kiet eken ke utuakibuot akpanikọ! Ke ama ọkọnọ mme ebe ye ibanndọ Christian item, apostle Peter ama ewet ete: “Ke akpatre itie, mbufo kpukpru ẹnyene esịt kiet, ẹkop mbọm ye kiet eken, ẹtie ima-ima nte nditọ-ete, ẹnyene mfefere esịt, ẹnyụn̄ ẹsụhọde idem.”—1 Peter 3:8.

Ata itie ufan esida ekese ufọn edi ke n̄kan̄ eke ntụk ye ke n̄kan̄ eke spirit. Ke etịn̄de ikọ ye mme nsan̄a ke mbuọtidem, apostle Paul ama eteme ete: “Ẹsọn̄ọ mbon iduọ-esịt idem, ẹkama mbon mmem-idem, ẹnyene anyan ime ye kpukpru owo. . . . Kpukpru ini ẹbịne se ifọnde, owo anam ntre ye kiet eken, onyụn̄ anam ntre ye kpukpru owo.”—1 Thessalonica 5:14, 15.

Ke ntre, yom nti usụn̄ ndinam se ifọnde nnọ mbon efen. ‘Fọn ido ye kpukpru owo, akpan-akpan ye mmọ emi ẹtode ke ufọk mme andinịm ke akpanikọ,’ koro emi ayanam uwem fo enen̄ede enyene se ọwọrọde oyonyụn̄ etịp esịn ke afo ndikop uyụhọ. (Galatia 6:9, 10) James mbet Jesus ekewet ete: “Edieke eyen-ete eren m̀mê eyen-ete an̄wan ananade edisịne-n̄kpọ ye udia usen, ndien owo mbufo kiet edidọhọ mmọ ete, San̄a sụn̄-n̄; akpakam afo okụt edisịne-n̄kpọ ye udia: edi mbufo inọhọ mmọ se inanade mmọ ke obụkidem, oro ọfọn nso?” (James 2:15, 16) Ibọrọ mbụme oro ana in̄wan̄-in̄wan̄. Nnyịn ‘ikpesehe n̄kpọ idem nnyịn kpọt, edi ikpakam ise n̄kpọ mbon en̄wen n̄ko.’—Philippi 2:4.

Ke adianade ye edinọ mbon en̄wen un̄wam ke n̄kan̄ eke obụkidem ke ini san̄asan̄a udọn̄ odude m̀mê ke ini ndusụk afanikọn̄ ẹtịbede, Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄ede ẹyọhọ ye utom ke ndin̄wam mme ekemmọ owo ke ata akpan usụn̄—ke ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. (Matthew 24:14) Mme Ntiense ẹwakde ẹbe 6,000,000 ndibuana ke nditan̄a etop idotenyịn ye ndọn̄esịt emi edi uyarade ata ima ima udọn̄ oro mmọ ẹnyenede ke idem mbon en̄wen. Edi ndinọ un̄wam otode Edisana N̄wed Abasi n̄ko an̄wam ndiyụhọ udọn̄ efen oro owo enyenede. Nso idi oro?

Ndiyụhọ Akpan Udọn̄

Man inyene ata inemesịt, oyom nnyịn inyene eti itie ebuana ye Abasi. Ẹdọhọ ẹte: “Owo ke kpukpru itie ye ini, ọtọn̄ọde ke editọn̄ọ sịm eyomfịn, ndinyene udọn̄ ndiyom n̄kpọ oro enye enịmde ke akpanikọ ete ke okon̄ onyụn̄ okop odudu akan imọ, owụt nte ke ido ukpono edi ndammana n̄kpọ okponyụn̄ edi se ẹfiọkde ke n̄kan̄ eke ifiọk ntaifiọk. . . . Nnyịn ikpenyene ndidu ke uten̄e, n̄kpaidem ye ukpono ndikụt nte ofụri ekondo ẹyomde, ẹnyụn̄ ẹnịmde, akakan andidu ke akpanikọ.”—Man Does Not Stand Alone, emi A. Cressy Morrison ewetde.

Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Inemesịt edi eke mmọ oro ẹkerede ẹban̄a unana mmọ ke n̄kan̄ eke spirit.” (Matthew 5:3, NW) Mme owo isikopke nsọn̄idem ke ini ẹdian̄arede ẹkpọn̄ mbon en̄wen ke anyan ini. Nte ededi, nnyịn ndidian̄ade n̄kpọn̄ Andibot nnyịn enen̄ede ọdiọk akan. (Ediyarade 4:10b) Ndinyene nnyụn̄ nda “ifiọk Abasi” nnam n̄kpọ ekpenyene ndidi akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn. (Mme N̄ke 2:1-5) Ke akpanikọ, nnyịn ikpenyene ndibiere ndiyụhọ udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn, koro nnyịn ikemeke ndikụt unen ke ndidu ikpọn̄ nnyụn̄ ndian̄ade n̄kpọn̄ Abasi. Uwem oro enemde onyụn̄ enen̄erede ọnọ uyụhọ ọkọn̄ọ ke eti itie ebuana ye Jehovah, kpa “Ata Edikon̄ ke ofụri ererimbot.”—Psalm 83:18.

[Ndise ke page 5]

Miguel: “Mma nsinyene mme ini afanikọn̄, edi ke ini n̄kọtọn̄ọde ndibuana ye ikọt Jehovah, uwem mi ama okpụhọde”

[Ndise ke page 5]

Alma Ruth: “Ke mma n̄kekpep mban̄a Jehovah, mma ndifiọk ke mmekeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye enye”

[Ndise ke page 6]

Emelia: “Mbemiso n̄kọdiọn̄ọde akpanikọ, . . . ekenen̄ede etie mi ukpọk ukpọk ke idem”

[Ndise ke page 7]

Ndidụk nsan̄a ye ata mme andituak ibuot an̄wam ndiyụhọ udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn