Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Buọt Idem ye Jehovah Ofụri Ofụri ke Mme Ini Afanikọn̄

Buọt Idem ye Jehovah Ofụri Ofụri ke Mme Ini Afanikọn̄

Buọt Idem ye Jehovah Ofụri Ofụri ke Mme Ini Afanikọn̄

“Abasi edi ebiet-ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn, Enye edi andinyan̄a eke ekperede nnyịn eti-eti ke nnanenyịn.”—PSALM 46:1.

1, 2. (a) Nso uwụtn̄kpọ iwụt nte ke nnyịn ndidọhọ ke imọbuọt idem ye Abasi ikemke? (b) Ntak emi anade nnyịn inam se ikande sụk ẹdidọhọ ke nnyịn imọbuọt idem ye Jehovah?

 EDI n̄kpọ kiet ndidọhọ ke nnyịn imọbuọt idem ye Abasi. Edi, edi n̄kpọ efen ndiwụt emi ebe ke mme edinam nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ikọ emi “Nnyịn Ibuọt Idem ke Abasi” omodu ke okụk United States ke anyan ini. * Ke 1956, Ufọkmbet United States ama osio ibet edi oro akanamde ikọ emi akabade edi ufiet idụt United States. Ke edide isio, ediwak owo—idịghe ke idụt oro kpọt edi ke ofụri ererimbot—ẹnen̄ede ẹkọn̄ mbuọtidem mmọ ke okụk ye inyene obụkidem ẹkan nte mmọ ẹkọn̄de ke Abasi.—Luke 12:16-21.

2 Nte ata mme Christian, ana nnyịn inam se ikande sụk ẹdidọhọ ke imọbuọt idem ye Jehovah. Kpa nte ‘edinịm ke akpanikọ eke mîsan̄ake ye edinam n̄kpọ akpade,’ kpasụk ntre n̄ko ke ẹdidọhọ ke imọbuọt idem ye Abasi ọwọrọ ikpîkpu ibọhọke nnyịn isọn̄ọ emi ebe ke mme edinam nnyịn. (James 2:26) Ke ibuotikọ oro ekebemde iso, nnyịn ima ikpep nte ke nnyịn iwụt mbuọtidem ke Jehovah ebe ke ndibọn̄ akam nnọ enye, nnyụn̄ nyom ndausụn̄ nto Ikọ ye esop esie. Ẹyak nnyịn idahaemi ikere iban̄a nte ikpadade n̄kpọ ita emi isịn ke edinam ke mme ini afanikọn̄.

Ke Ini Ẹsiode Owo ke Utom m̀mê ke Ini Okụk Utom Mîwakke

3. Mme mfịghe ndutịm uforo ewe ke mme asan̄autom Jehovah ẹsobo ke “ndiọk eyo” emi, ndien nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Abasi enyịme ndin̄wam nnyịn?

3 Ke “ndiọk eyo” emi, nnyịn mme Christian imosobo ukem mfịghe ndutịm uforo oro mbon en̄wen ẹsobode. (2 Timothy 3:1) Ntem, ẹkeme ndisio nnyịn ke utom ke mbuari. Mîdịghe ekeme ndiyom nnyịn inam utom ke ediwak hour inyụn̄ ibọ esisịt okụk. Ke mme utọ idaha oro, ekeme ndisọn̄ nnyịn ‘nditịm n̄kpọ nnọ mbon ufọk nnyịn.’ (1 Timothy 5:8) Ndi Ata Edikon̄ Abasi eyenyịme ndin̄wam nnyịn ke mme utọ idaha oro? Ke akpanikọ, ayan̄wam! Edi akpanikọ, Jehovah isikpemeke nnyịn isio ke kpukpru nsọn̄ọn̄kpọ eke uwem ke editịm n̄kpọ emi. Nte ededi, edieke nnyịn ibuọtde idem ye enye, nnyịn iyokụt nte mme ikọ eke Psalm 46:1 ẹdide akpanikọ: “Abasi edi ebiet-ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn, Enye edi andinyan̄a eke ekperede nnyịn eti-eti ke nnanenyịn.” Nte ededi, didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah ofụri ofụri ke mme ini unana okụk?

4. Ke ini unana okụk, nso ke nnyịn ikeme ndibọn̄ akam mban̄a, ndien didie ke Jehovah esibiọn̄ utọn̄ ke mme utọ akam oro?

4 Usụn̄ kiet ndiwụt nte ke nnyịn imọbuọt idem ye Jehovah edi ndiwọn̄ọde mbịne enye ke akam. Edi nso ke nnyịn ikeme ndibọn̄ akam mban̄a? Ọfọn, ke ini unana okụk, nnyịn imekeme ndiyom ata ọniọn̄ n̄kan nte akanam iyomde. Do, nen̄ede bọn̄ akam yom enye! Ikọ Jehovah ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Edieke owo mbufo ekededi ananade eti ibuot, yak enye eben̄e Abasi, emi ọnọde kpukpru owo ke ntatubọk, mînyụn̄ itọhọke owo; ndien Abasi ọyọnọ enye.” (James 1:5) Ih, ben̄e Jehovah ọniọn̄—kpa ukeme ndida ifiọk, asian ye mbufiọk nnam n̄kpọ ke eti usụn̄—man ekeme ndinam nti ubiere ye nnennen edimek. Ima ima Ete nnyịn eke heaven ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke imọ iyọbiọn̄ utọn̄ ke mme utọ akam oro. Enye eben̄e idem kpukpru ini ndinen̄ede usụn̄ mbon oro ẹbuọtde idem ye enye ke ofụri esịt mmọ, nnịm.—Psalm 65:2; Mme N̄ke 3:5, 6.

5, 6. (a) Ntak emi nnyịn ikpoyomde un̄wam ito Ikọ Abasi ke ndiyọ mme mfịghe ndutịm uforo? (b) Nso ke nnyịn ikpanam man isụhọde editịmede esịt ke ini ẹsiode nnyịn ke utom?

5 Ndiyom ndausụn̄ nto Ikọ Abasi edi usụn̄ efen ndiwụt nte ke nnyịn imọbuọt idem ye Jehovah. Ọniọn̄ ọniọn̄ mbet esie oro ẹkụtde ke Bible ẹdi se ẹkemede “ndinen̄ede mberi edem.” (Psalm 93:5, NW) Okposụkedi ẹkewetde enye ẹkụre ke se iwakde ibe isua 1,900 emi ẹkebede, n̄wed eke odudu spirit emi ọdọn̄ọ item ye ata ọniọn̄ oro ẹkemede ndiberi edem, emi onyụn̄ ẹkemede ndin̄wam nnyịn inen̄ede iyọ mme mfịghe ndutịm uforo. Kere ban̄a ndusụk uwụtn̄kpọ ọniọn̄ oro ẹdọn̄ọde ke Bible.

6 Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ama ewet anyanini ko ete: “Idap owo utom enịn̄e, adiade esisịt, onyụn̄ adiade ediwak: edi uyụhọ owo inyene iyakke enye ede idap.” (Ecclesiastes 5:12) Oyom ini ye okụk ndida ndiọn̄, nnịm asana, ntịm n̄kama nnyụn̄ n̄kpeme mme inyene obụkidem nnyịn. Ntre ke ini ẹsiode nnyịn ke utom, nnyịn imekeme ndida ifet oro mfiak ndụn̄ọde usụn̄ uwem nnyịn, idomode ndibiere mme n̄kpọ oro nnyịn iyomde ye se idọn̄de nnyịn. Man isụhọde editịmede esịt, ọyọfọn ndinam mme ukpụhọde. Ke uwụtn̄kpọ, ndi imekeme ndidu mmemmem uwem, iso-ọfọn iwọrọde ikodụn̄ ke uke uke ufọk m̀mê itrede ndibịne mme inyene obụkidem oro nnyịn mînen̄ekede iyom?—Matthew 6:22.

7, 8. (a) Didie ke Jesus okowụt ke imọfiọk ke edi ndammana udọn̄ mme anana-mfọnmma owo ndinen̄ede ntịmede esịt mban̄a mme n̄kpọ obụkidem? (Se n̄ko ikọ idakisọn̄.) (b) Nso eti item ke Jesus ọkọnọ ke nte ẹkpefepde editịmede esịt oro mîdotke?

7 Ke Ukwọrọikọ Oro ke Obot, Jesus ama eteme ete: “Ẹkûtịmede esịt [ẹban̄a] uwem mbufo, ẹte ididia nso? m̀mê idin̄wọn̄ nso? m̀mê ẹban̄a ikpọkidem mbufo, ẹte idisịne nso?” * (Matthew 6:25) Jesus ama ọfiọk ete ke edi ndammana n̄kpọ mme anana-mfọnmma owo nditịmede esịt mban̄a edinyene mme akpan n̄kpọ oro ẹyomde ke uwem. Edi, didie ke nnyịn ikeme ‘nditre nditịmede esịt’ mban̄a mme utọ n̄kpọ oro? Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹbem iso ẹyom Obio Ubọn̄.” Inamke n̄kpọ m̀mê mme mfịna ewe ke nnyịn isobo, ana nnyịn ika iso inam utuakibuot Jehovah edi ebeiso n̄kpọ ke uwem nnyịn. Edieke inamde ntre, do Ete nnyịn eke heaven ‘ayadian’ mme akpan n̄kpọ oro nnyịn iyomde ke usen ke usen ọnọ nnyịn. Ke usụn̄ kiet m̀mê eken, enye ayanam nnyịn ikeme ndinyene se idade idu uwem.—Matthew 6:33.

8 Jesus ama aka iso ndinọ item ete: “Ẹkûtịmede esịt ẹban̄a n̄kpọn̄ ndien; koro n̄kpọn̄ ayada utịmede-esịt esie edi.” (Matthew 6:34) Iwụtke eti ibuot ndinen̄ede ntịmede esịt mban̄a se n̄kpọn̄ ekemede ndida ndi. Eyen ukpepn̄kpọ kiet ọkọdọhọ ete: “Ndịk oro isikopde iban̄a ini iso isimenke udomo ye se ini iso esikamade.” Ndida nsụhọdeidem nnam item Bible oro ọdọhọde inen̄ede iwụk ntịn̄enyịn ke se idide ebeiso n̄kpọ inyụn̄ iyak afanikọn̄ usen ekem ye usen, ẹkeme ndin̄wam nnyịn ndifep editịmede esịt oro mîdotke.—1 Peter 5:6, 7.

9. Ke ini inanade okụk, nso un̄wam ke nnyịn ikeme ndikụt ke mme n̄wed “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?

9 Ke ini inanade okụk, nnyịn imekeme n̄ko ndiwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah ebe ke ndiyom un̄wam nto mme n̄wed “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matthew 24:45) Ke ini ke ini, magazine Awake! esineme mme ibuotikọ oro ẹdọn̄ọde nti item ye mme ekikere ke nte ẹkpenamde n̄kpọ ẹban̄a mme n̄kpọ-ata ndutịm uforo. Ibuotikọ oro “Out of a Job—What Are the Solutions?” (Ke Ini Ẹsiode Owo ke Utom—Nso Un̄wam Idu?) ke nsiondi eke August 8, 1991, ama owụt nti usụn̄ itiaita oro ẹn̄wamde ediwak owo ndiyọ mfịna unana okụk ye editịmede esịt ke ini ẹsiode owo ke utom. * Nte ededi, ana ẹnyene nnennen ekikere ẹban̄a okụk ke ini ẹdade mme utọ usụn̄ emi ẹnam n̄kpọ. Ẹma ẹneme ẹban̄a emi ke ibuotikọ oro “Something More Vital Than Money” (Se Idide Akpan N̄kpọ Ikan Okụk), emi okodude kpa ke nsiondi oro.—Ecclesiastes 7:12.

Ke Ini Udọn̄ọ Anamde Ikop Mfụhọ

10. Didie ke uwụtn̄kpọ Edidem David owụt ke owụt ifiọk ndibuọt idem ye Jehovah ke ini idọn̄ọde idiọk idiọk?

10 Ndi owụt ifiọk ndibuọt idem ye Jehovah ke ini idọn̄ọde idiọk idiọk? Ke akpanikọ, owụt! Jehovah esikere aban̄a ikọt esie oro ẹdọn̄ọde. Ke akande oro, enye esinyịme ndin̄wam mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a Edidem David. Eyedi enye ama ọdọn̄ọ idiọk idiọk ke ini enye ekewetde aban̄a usụn̄ nte Abasi esinamde n̄kpọ ye edinen owo oro ọdọn̄ọde. Enye ọkọdọhọ ete: “Jehovah oyomụm enye akama ke bed mmem-idem: afo okpụhọde ofụri mbri esie ke udọn̄ọ esie.” (Psalm 41:1, 3, 7, 8) Mbuọtidem David ke Jehovah ikọkpọtke, ndien ke akpatre edidem oro ama okop nsọn̄idem. Edi, didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke imọbuọt idem ye Abasi ke ini udọn̄ọ anamde nnyịn ikop mfụhọ?

11. Ke ini idọn̄ọde, nso ke nnyịn ikpeben̄e Ete nnyịn eke heaven?

11 Ke ini idọn̄ọde, usụn̄ kiet ndiwụt ke nnyịn imọbuọt idem ye Jehovah edi ndibọn̄ akam mben̄e enye un̄wam ndiyọ. Nnyịn imekeme ndiben̄e enye an̄wam nnyịn ndida “ọniọn̄” nnam n̄kpọ man inyene nsọn̄idem oro ekemde. (Mme N̄ke 3:21) Nnyịn imekeme n̄ko ndiben̄e enye an̄wam nnyịn ndinyene ime man ikeme ndiyọ udọn̄ọ nnyịn. Ke akande kpukpru, nnyịn iyeben̄e Jehovah ọsọn̄ọ nnyịn idem, onyụn̄ ọnọ nnyịn ukeme ndika iso nnam akpanikọ nnọ enye ye unana edikop mmemidem, inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe. (Philippi 4:13) Ndimụm nsọn̄ọnda nnyịn ye Abasi n̄kama akam enen̄ede edi akpan n̄kpọ akan ndinam n̄kpọ man ika iso idu uwem idahaemi. Edieke nnyịn imụmde nsọn̄ọnda nnyịn ikama, Akwa Andinọ Utịp ọyọnọ nnyịn mfọnmma nsinsi uwem ye nsọn̄idem.—Mme Hebrew 11:6.

12. Mme edumbet N̄wed Abasi ewe ẹkeme ndin̄wam nnyịn ndinam nti ubiere ke ini iyomde ndibọ usọbọ?

12 Mbuọtidem nnyịn ke Jehovah n̄ko esinụk nnyịn ndiyom eti ndausụn̄ nto Ikọ esie, kpa Bible. Mme edumbet oro ẹkụtde ke N̄wed Abasi ẹkeme ndin̄wam nnyịn ndinam nti ubiere ke ini iyomde ndibọ usọbọ. Ke uwụtn̄kpọ, sia ifiọkde ite ke Bible akpan “edibre-idiọn̄,” nnyịn iyefep usụn̄ udụn̄ọde udọn̄ọ m̀mê usọbọidem ekededi oro abuanade ubreidiọn̄. (Galatia 5:19-21; Deuteronomy 18:10-12) Uwụtn̄kpọ ọniọn̄ Bible efen oro ẹkemede ndiberi edem edi emi: “Ọkọi ese kpukpru ikọ ke akpanikọ: edi ọniọn̄ etịm ese ikpat isan̄ esiemmọ.” (Mme N̄ke 14:15) Ntem, ke ini iyomde ndibọ usọbọ, oyowụt ọniọn̄ nnyịn ndiyom ntọt oro ẹkemede ndiberi edem utu ke ndise “kpukpru ikọ ke akpanikọ.” Utọ “eti ibuot” oro ekeme ndin̄wam nnyịn nditịm ndụn̄ọde utọ usọbọ oro nnyịn iyomde ndibọ nnyụn̄ nnam nti ubiere.—Titus 2:12.

13, 14. (a) Mme ibuotikọ ewe oro ẹkamade ntọt ẹban̄a mme mfịna unana nsọn̄idem ke ẹmịn̄ ke mme magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake!? (Se ekebe ke page 17.) (b) Nso item ke nte ẹkpeyọde uyịre uyịre udọn̄ọ ke ẹkenọ ke Awake! eke January 22, 2001?

13 Nnyịn imekeme n̄ko ndiwụt mbuọtidem nnyịn ke Jehovah ebe ke ndidụn̄ọde mme n̄wed asan̄autom emi anamde akpanikọ. Ke ini ke ini, magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! ẹsidọn̄ọ mme ibuotikọ oro ẹkamade ntọt ke nsio nsio akpan mfịna unana nsọn̄idem ye udọn̄ọ. * Ke ndusụk ini, mme magazine emi ẹsikama mme ibuotikọ oro ẹban̄ade mbon oro ẹyọde nsio nsio udọn̄ọ ye mmemidem uforo uforo. Ke adianade do, ndusụk ibuotikọ ẹmenọ mme ekikere N̄wed Abasi ọkọrọ ye nti item ke nte ẹkpeyọde uyịre uyịre udọn̄ọ.

14 Ke uwụtn̄kpọ, nsiondi Awake! eke January 22, 2001, ama akama udịm udịm ibuotikọ oro akatatde ibuotikọ ikpaedem esie emi, “Comfort for the Sick” (Ndọn̄esịt Ẹnọde Mbon Udọn̄ọ). Mme ibuotikọ emi ẹma ẹwụt mme edumbet Bible oro ẹnyenede ufọn ọkọrọ ye nnennen ntọt ẹnyenede ẹto mme ndụn̄ọde oro ẹkenamde ye mbon oro ẹnyenede ifiọk emi ẹyọde mme udọn̄ọ oro ẹkamade mmemidem ke ediwak isua. Ibuotikọ oro “Living Successfully With Your Ailment—How?” (Ndiyọ Udọn̄ọ Fo Uforo Uforo—Didie?) ama ọnọ item oro etienede mi: Nen̄ede kpep nte ekekeme ban̄a udọn̄ọ fo. (Mme N̄ke 24:5) Nịm mme utịtmbuba oro afo ekemede ndisịm, esịnede edin̄wam mbon en̄wen, edi fiọk ete ke afo udukemeke ndisịm mme ukem utịtmbuba oro mbon en̄wen ẹsịmde. (Utom 20:35; Galatia 6:4) Fep ndidu ikpọn̄. (Mme N̄ke 18:1) Nam mbon en̄wen ẹkop inem ke ini ẹdide ẹdise fi. (Mme N̄ke 17:22) Ke akande kpukpru, nyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah ye esop. (Nahum 1:7; Rome 1:11, 12) Ndi nnyịn iwụtke esịtekọm iban̄a ndausụn̄ oro ẹkemede ndiberi edem, emi Jehovah adade esop esie ndinọ?

Ke Ini Mmeme Ikpọkidem Akade Iso

15. Didie ke apostle Paul ekekeme ndikan ke en̄wan oro enye akan̄wanade ye mme mmeme anana-mfọnmma ikpọkidem, ndien nso nsọn̄ọ ke nnyịn ikeme ndinyene?

15 Apostle Paul ama ewet ete: “Baba eti n̄kpọ kiet idụn̄ke mi ke idem.” (Rome 7:18) Paul ama ọfiọk oto ifiọk n̄kpọntịbe esie nte ekemede ndisọn̄ ndin̄wana mbiọn̄ọ mme udọn̄ ye mmeme anana-mfọnmma ikpọkidem. Nte ededi, Paul n̄ko ama enyene mbuọtidem nte ke imọ imekeme ndikan. (1 Corinth 9:26, 27) Didie? Ebe ke ndibuọt idem ọyọhọ ọyọhọ ye Jehovah. Ntak edi oro Paul ekekemede ndidọhọ: “Mbọm mi, owo nditaha! Anie edinyan̄a mi osio ke ikpọkidem n̄kpa emi? Mmọkọm Abasi ke Jesus Christ Ọbọn̄ nnyịn.” (Rome 7:24, 25) Nso kaban̄a nnyịn? Nnyịn n̄ko imenyene en̄wan ndin̄wana mbiọn̄ọ mmeme ikpọkidem. Nte nnyịn isịnde ukeme ndin̄wana mbiọn̄ọ mme utọ mmeme oro, edi mmemmem n̄kpọ ndiduọk idotenyịn, ikerede ite ke nnyịn ikemeke ndikụt unen. Edi Jehovah ayan̄wam nnyịn edieke nnyịn, ukem nte Paul, inen̄erede iberi edem ke Enye utu ke ndiberi ke ukeme idem nnyịn.

16. Ke ini mmeme ikpọkidem akade iso, nso ke nnyịn ikpọbọn̄ akam iben̄e, ndien nso ke nnyịn ikpanam edieke ifiakde iyak idem inọ mmeme ikpọkidem?

16 Ke ini mmeme ikpọkidem akade iso, nnyịn imekeme ndiwụt nte ke imọbuọt idem ye Jehovah ebe ke ndikpe enye ubọk ke akam. Oyom nnyịn iben̄e, idem ikpede Jehovah ubọk iyom un̄wam edisana spirit esie. (Luke 11:9-13) Nnyịn imekeme ndiben̄e mfara ke idem akpan akpan, emi edide ubak mbun̄wụm spirit Abasi. (Galatia 5:22, 23) Nso ke nnyịn ikpanam edieke ifiakde iyak idem inọ mmeme ikpọkidem? Nnyịn ikpedehede ikpa mba. Ẹyak nnyịn ikûkpa mba ke ndida nsụhọdeidem mbọn̄ akam nnọ Abasi mbọm, mben̄e edifen nnọ ye un̄wam esie. Tutu amama Jehovah idisịnke ‘esịt oro obụn̄ọde onyụn̄ anuahade ke ndek,’ ke ntak ubieresịt oro obiomde owo ikpe. (Psalm 51:17) Edieke nnyịn ikpede enye ubọk ke ofụri esịt inyụn̄ ituade n̄kpọfiọk, Jehovah ayan̄wam nnyịn ndibiọn̄ọ mme idomo.—Philippi 4:6, 7.

17. (a) Ntak emi ọfọnde nditie n̄kere nte Jehovah esede mmeme oro nnyịn in̄wanade ndikan? (b) Mme itien̄wed Abasi ewe ke nnyịn ikpomụm idọn̄ ke ibuot edieke nnyịn in̄wanade ndikan editre ndisọp iyatesịt? edikara edeme nnyịn? edibiọn̄ọ udọn̄ edibuana ke oburobụt unọ idem inemesịt?

17 Nnyịn imekeme n̄ko ndiwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah ebe ke ndidụn̄ọde Ikọ esie nyom un̄wam. Ke ndida n̄wed oro ọdọn̄ọde mme ikọ Bible m̀mê Watch Tower Publications Index, nnyịn imekeme ndikụt ibọrọ nnọ mbụme emi, ‘Didie ke Jehovah ese mmeme ikpọkidem oro ami n̄n̄wanade ndikan?’ Nditie n̄kere nte Jehovah esede mmeme oro ekeme ndisọn̄ọ ubiere nnyịn ndinem enye esịt. Ntem, nnyịn imekeme nditọn̄ọ ndise n̄kpọ nte enye esede, inyụn̄ isua se enye asuade. (Psalm 97:10) Ndusụk owo ẹkụt nte ọfọnde ndimụm mme itien̄wed Bible oro ẹnyenede ebuana ye mmeme oro mmọ ẹn̄wanade ndikan, ndọn̄ ke ibuot. Ndi nnyịn in̄wana ndikan editre ndisọp iyatesịt? Do, nnyịn imekeme ndimụm mme utọ itien̄wed nte Mme N̄ke 14:17 ye Ephesus 4:31, ndọn̄ ke ibuot. Ndi ọsọn̄ nnyịn ndikara edeme nnyịn? Nnyịn imekeme ndikpep ndimụm mme utọ itien̄wed nte Mme N̄ke 12:18 ye Ephesus 4:29, ndọn̄ ke ibuot. Ndi esidọn̄ nnyịn ndibuana ke oburobụt unọ idem inemesịt? Nnyịn imekeme nditi mme itien̄wed nte Ephesus 5:3 ye Colossae 3:5.

18. Ntak emi nnyịn mîkpayakke bụt akpan nnyịn ndiyom un̄wam mbiowo man ikan mmeme nnyịn?

18 Ndiyom un̄wam nto mbiowo esop oro spirit emekde edi usụn̄ efen ndiwụt nte ke nnyịn imeberi edem ke Jehovah. (Utom 20:28) Kamse, “mme enọ ke owo” (NW) emi ẹdi ndutịm oro Jehovah adade Christ anam man ẹkpeme ẹnyụn̄ ẹse ẹban̄a erọn̄ esie. (Ephesus 4:7, 8, 11-14) Edi akpanikọ, idimemke utom ndiben̄e nyom un̄wam man in̄wana ye mmeme. Nnyịn imekeme ndikop bụt, ikerede ite ke mbiowo ẹdise nnyịn nte mme anamidiọk. Edi, nte eyịghe mîdụhe, iren emi ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ke n̄kan̄ eke spirit mi ẹyekpono nnyịn ke uko oro nnyịn inyenede ndiben̄e nyom un̄wam. N̄ko-n̄ko, mbiowo ẹsisịn ukeme ndiwụt mme edu Jehovah ke ini ẹnamde n̄kpọ ye otuerọn̄. Eti item ye ndausụn̄ mmọ oro ẹtode Ikọ Abasi mi, oro ẹnọde ndọn̄esịt, ẹkeme ndidi sụk se nnyịn iyomde man inen̄ede isọn̄ọ ubiere nnyịn ndikan mmeme nnyịn.—James 5:14-16.

19. (a) Ke nso usụn̄ ke Satan ada ikpîkpu uwem eke editịm n̄kpọ emi anam n̄kpọ? (b) Nso ke mbuọtidem abuana, ndien nso ke nnyịn ikpọsọn̄ọ ibiere ndinam?

19 Kûdede ufre ete ke Satan ọfiọk ke ini imọ edi ibio. (Ediyarade 12:12) Enye oyom ndida ikpîkpu uwem ererimbot emi nnam nnyịn ikop mmemidem inyụn̄ ikpa mba. Nnyịn ikpakam inyene ọyọhọ mbuọtidem ke se ẹwetde ke Rome 8:35-39: “Anie edidianade nnyịn ke ima Christ? Nte ukụt edidianade, m̀mê ndutụhọ, m̀mê isịn-enyịn, m̀mê akan̄, m̀mê ubuene ye unana, m̀mê n̄kpọ-ndịk, m̀mê ofụt? . . . Edi ke kpukpru n̄kpọ emi nnyịn imakan, inyụn̄ idọdiọn̄ ikan, oto ke Enye emi akamade nnyịn. Koro mmetịm mbụre mfiọk nte, n̄kpa ye uwem, ye mme angel ye mbọn̄, ye n̄kpọ eke ẹdude ke emi, ye n̄kpọ eke ẹdidide, ye mme odudu, ye ukon̄ ye utụn̄ọ, ye n̄kpọ efen ekededi eke ẹbotde, idikemeke ndidianade nnyịn ke ima Abasi, emi odude ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.” Nso ikọ oro owụtde mbuọtidem ke Jehovah ke emi edi ntem! Nte ededi, utọ mbuọtidem emi idịghe sụk n̄kpọ oro ẹkerede-kere. Utu ke oro, mbuọtidem emi abuana nti ubiere oro nnyịn inamde ke uwem ofụri usen nnyịn. Do, ẹyak nnyịn isọn̄ọ ibiere ndibuọt idem ye Jehovah ofụri ofụri ke mme ini afanikọn̄.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 1 Ke leta oro enye ekewetde ke November 20, 1861, ọnọ ẹsọk Itie Ubot Okụk United States, Salmon P. Chase, Ewetn̄wed nnọ Itie Unịm Okụk United States, ama ọdọhọ ete: “Idụt ndomokiet ikemeke ndikop odudu ibọhọke oto ke odudu Abasi m̀mê ndinyene ukpeme ibọhọke Abasi ekpeme enye. Ẹkpenyene ndiwet n̄kpọ ke okụk idụt nnyịn ndiwụt mbuọtidem oro ikọt nnyịn ẹnyenede ke Abasi.” Nte utịp, ẹma ẹwet ufiet emi “Nnyịn Ibuọt Idem ke Abasi” ke okụk United States ke akpa ini, ke 1864.

^ ikp. 7 Editịmede esịt oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi edi “editịmede esịt oro asan̄ade ye ndịk, emi mîyakke owo enyene inemesịt ndomokiet ke uwem.” Utọ edikabade nte “ẹkûtịmede esịt,” ọwọrọ ke nnyịn ikpọtọn̄ọke-tọn̄ọ nditịmede esịt. Nte ededi, n̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ete: “Ikọedinam Greek oro ẹdade mi owụt edinam idahaemi, enye edi ewụhọ oro ọdọhọde ẹtre edinam oro ẹma ẹketọtọn̄ọ.”

^ ikp. 9 Usụn̄ itiaita oro ẹdi emi: (1) Kûnyek idem; (2) kûduọk idotenyịn; (3) nyịme ndinam mme utom efen; (4) du uwem tiene okụk oro enyenede—kûyom ndidu uwem nte mbon en̄wen; (5) kpeme idem ye isọn; (6) nam ubon adiana kiet; (7) kûduọk ukpono fo; ye (8) nam ndutịm nte edibiatde okụk oro enyenede.

^ ikp. 13 Mme magazine oro ẹkọn̄ọde ke Bible mi itoroke m̀mê ndisịn udọn̄ nnọ usụn̄ usọbọidem ekededi, sia emi edide ọkpọkpọ ubiere. Utu ke oro, ẹwet mme ibuotikọ oro ẹnemede n̄kpọ ẹban̄a ndusụk akpan udọn̄ọ man ẹnam mme andikot ẹnyene ntọt eke ndondo emi ẹban̄a mme udọn̄ọ emi.

Nte Afo Emeti?

• Ke ini isobode mme mfịna ndutịm uforo, ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ikpowụt ke imọbuọt idem ye Jehovah?

• Didie ke nnyịn ikpowụt ke imọbuọt idem ye Abasi ke ini mme mfịna unana nsọn̄idem ẹnamde nnyịn ifụhọ?

• Ke ini mmeme ikpọkidem akade iso, didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke imenen̄ede iberi edem ke Jehovah?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe ke page 17]

Nte Afo Emeti Mme Ibuotikọ Emi?

Ke ini mme mfịna unana nsọn̄idem ẹnamde nnyịn ifụhọ, esidi n̄kpọ nsịnudọn̄ ndikot mban̄a ifiọkutom mbon oro ẹyọde udọn̄ọ ye mmemidem uforo uforo. Se itienede mi ẹdi ndusụk ibuotikọ oro ẹkemịn̄de ke mme magazine Enyọn̄-Ukpeme ye Awake!

“Ndikan mme Mmemme Mi” ọkọkọn̄ọde ke nte ẹkpenamde n̄kpọ ẹban̄a etikwo etikwo ekikere ye mfụhọ.—Enyọn̄-Ukpeme, May 1, 1990.

“Not Even an Iron Lung Could Stop Her Preaching” (Ukwak Ukot Ibifịk Ikakam Itreke Enye Ndikwọrọ Ikọ).—Awake!, January 22, 1993.

“A Bullet Changed My Life” (Itiat Ikan̄ Ama Okpụhọde Uwem Mi) ọkọkọn̄ọde ke nte ẹkpeyọde akpauben̄.—Awake!, October 22, 1995.

‘Mbufo Ifiọkke Se Iditịbede N̄kpọn̄’ emi ẹkenemede ẹban̄a nte ẹkpeyọde udọn̄ọ ibuot.—Enyọn̄-Ukpeme, December 1, 2000.

“Loida’s Journey out of Silence” (Loida Ọtọn̄ọ Nditịn̄ Ikọ) ọkọkọn̄ọde ke nte ẹkpeyọde udọn̄ọ akpauben̄ oro abiatde mfre.—Awake!, May 8, 2000.

“My Struggle With Endometriosis” (Ndiyọ Ubiak Ini Itieisọn̄ Mi).—Awake!, July 22, 2000.

“My Fight With Scleroderma” (En̄wan oro N̄n̄wanade ye Idiọk Udọn̄ọ Ẹkotde Scleroderma).—Awake!, August 8, 2001.

“I Won My Battle With Postpartum Depression” (Mma N̄kan Mfịghe Ini Umaneyen Mi).—Awake!, July 22, 2002.

[Ndise ke page 15]

Ke ini ẹsiode nnyịn ke utom, oyowụt ifiọk ndifiak ndụn̄ọde usụn̄ uwem nnyịn

[Ndise ke page 16]

Mbụk Loida owụt nte mbuọtidem ke Jehovah an̄wamde owo ndiyọ. (Se ekebe oro odude ke page 17)

[Ndise ke page 18]

Nnyịn ikpenyeneke ndikop bụt ndiben̄e nyom un̄wam man ikan mme mmeme nnyịn