Nam Jehovah Edi Ibetedem Fo

“O Ọbọn̄ Jehovah, [afo edi] idotenyịn mi; ye ibetedem mi, ọtọn̄ọde ke ini uyen mi.”—PSALM 71:5.

1. Nso en̄wan ke David, akparawa ekpemerọn̄ oro, ekenyịme ndikan̄wana?

 EREN oro ama ọniọn̄ ke n̄kpọ nte mita 3. Eyịghe idụhe kpukpru mbonekọn̄ Israel ẹkefehede-fehe ndin̄wana ye enye! Kpukpru usenubọk ye mbubịteyo, kwa urua kwa urua, Goliath, edikon̄ owo Philistine oro ama esịn udịmekọn̄ Israel ke ndek, ọdọhọde mmọ ẹsio owo uko ẹnọ ẹdin̄wana ye imọ. Ke akpatre, ekpri akparawa kiet oro mîkedịghe owoekọn̄ ama enyịme ndikan̄wana ye enye. David, akparawa ekpemerọn̄ oro, ama enen̄ede ekpri ke enyịn asua esie. Eyedi enye ikodobike nte otuekọn̄ ye n̄kpọekọn̄ Goliath! Kpa ye oro, akparawa oro ama an̄wana ye edikon̄ owo oro onyụn̄ akabade edi uwụtn̄kpọ uko oro owo mîkemeke ndifre.—1 Samuel 17:1-51.

2, 3. (a) Ntak emi David ekenyenede mbuọtidem ntre ndin̄wana ye Goliath? (b) Mme n̄kpọ iba ewe oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn ndiberi edem ke Jehovah, ke nnyịn idineme iban̄a?

² Nso ikọnọ David utọ uko oro? Kere mme ikọ oro ẹtiede nte David ke idemesie ekewet ke mme isua usọn̄ esie: “O Ọbọn̄ Jehovah, [afo edi] idotenyịn mi; ye ibetedem mi, ọtọn̄ọde ke ini uyen mi.” (Psalm 71:5) Ih, nte uyen, David ama enyene ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah. Enye ama ọwọrọ ebịne Goliath, ọkọdọhọ ete: “Afo ada ofụt, ye eduat, ye enyịm etiene mi: edi ami nda enyịn̄ Jehovah mme udịm, Abasi mbon-ekọn̄ Israel, emi afo esịnde ke ndek, ntiene fi.” (1 Samuel 17:45) Ke adan̄aemi Goliath ekeberide edem ke akwa odudu ye n̄kpọekọn̄ esie, David ekeberi edem ke Jehovah. Sia ekenyenede Ọbọn̄ Andikara ekondo nte ibetedem esie, ntak emi David ekpefehede ikpîkpu owo, inamke n̄kpọ m̀mê owo oro okokon̄ adan̄a didie m̀mê nso n̄kpọekọn̄ ke enye okonyụn̄ akama?

³ Nte afo okotde aban̄a David, ndi emekere nte ekpedide afo enyene utọ ọkpọsọn̄ mbuọtidem oro ke Jehovah? Eyedi ediwak nnyịn imekere ntre. Mmọdo ẹyak nnyịn idụn̄ọde usụn̄ iba oro nnyịn ikemede ndinam Jehovah edi ibetedem nnyịn. Akpa, oyom nnyịn in̄wana ikan n̄kpọ ekededi oro ekemede ndibiọn̄ọ nnyịn ndinyene utọ ibetedem oro. Ọyọhọ iba,  oyom nnyịn inen̄ede ifiọk se ndibuọt idem ye Jehovah abuanade.

Ndikan Ọsọ N̄kpọ oro Ọbiọn̄ọde Owo Ndiberi Edem ke Jehovah

4, 5. Ntak emi ọsọn̄de ediwak owo ndiberi edem ke Abasi?

⁴ Nso isibiọn̄ọ mme owo ndiberi edem ke Abasi? Ata ediwak ini, ndusụk owo isifiọkke ntak emi ndiọi n̄kpọ ẹsitịbede. Ẹkpep ediwak owo nte ke Abasi edi ntak ndutụhọ. Ke ini n̄kpọ mmọn̄eyet etịbede, mme ọkwọrọ ederi ẹkeme ndidọhọ ke Abasi “ada” mbon unọmọ man ẹdidu ye imọ ke heaven. N̄ko-n̄ko, ediwak mme adaiso ido ukpono ẹkpep nte ke Abasi ama ebebem iso ebiere kpukpru n̄kpọ oro ẹditịbede enịm—esịnede kpukpru n̄kpọ mmọn̄eyet ye mme idiọk edinam—oro ẹsidade itie ke ererimbot. Ọkpọsọsọn̄ ndiberi edem ke utọ anana mbọm Abasi oro. Enen̄ede ọdọn̄ Satan, emi anamde ikike mmọ eke mînịmke ke akpanikọ ekịm, ndinam kpukpru utọ “ukpepn̄kpọ mme demon” oro ẹkaka iso.—1 Timothy 4:1; 2 Corinth 4:4.

⁵ Satan iyomke mme owo ẹberi edem ke Jehovah. Asua Abasi emi iyomke nnyịn ifiọk se inen̄erede idi ntak oro mme owo ẹkụtde ndutụhọ. Ndien ke N̄wed Abasi ama akanam nnyịn ifiọk mme ntak ndutụhọ, Satan akpama ndinam nnyịn ifre mmọ. Ke ntre, ọyọfọn ke ini ke ini nnyịn ndisidụn̄ọde akpan ntak ita oro ẹnamde ndutụhọ odu ke isọn̄. Ke ndinam ntre, nnyịn imekeme ndidọn̄ idem nnyịn esịt nte ke idịghe Jehovah edi ntak ndutụhọ oro nnyịn ikụtde ke uwem.—Philippi 1:9, 10.

6. Didie ke 1 Peter 5:8 owụt ntak kiet emi ubonowo okụtde ndutụhọ?

⁶ Ntak kiet oro mme owo ẹkụtde ndutụhọ edi koro Satan oyom ndibiat nsọn̄ọnda mme anam-akpanikọ ikọt Jehovah. Enye ama odomo ndibiat nsọn̄ọnda Job. Satan ama okpu adan̄aoro, edi en̄wan esie iketreke. Nte andikara ererimbot emi, enye ke oyom usụn̄ ‘ndita’ mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah. (1 Peter 5:8) Nnyịn owo kiet kiet isịne do! Satan oyom ndinam nnyịn itre ndinam n̄kpọ Jehovah. Ntem, enye esiwak ndisịn nsọk nnọ ukọbọ. Okposụkedi utọ ndutụhọ oro esikamade ubiak, nnyịn imenyene eti ntak ndiyọ. Edieke iyọde, nnyịn iyetịp isịn ke ndiwụt Satan nte osu nsu inyụn̄ inam Jehovah adat esịt. (Job 2:4; Mme N̄ke 27:11) Nte Jehovah ọsọn̄ọde nnyịn idem ndiyọ ukọbọ, nnyịn iyetetịm iberi edem ke enye.—Psalm 9:9, 10.

7. Galatia 6:7 an̄wam nnyịn ndifiọk ke nso idi ntak ndutụhọ?

⁷ Edumbet oro etienede mi owụt ọyọhọ ntak iba oro mme owo ẹkụtde ndutụhọ: “Se ededi owo ọtọde, oro ke enye edinyụn̄ ọdọk.” (Galatia 6:7) Ndusụk ini se mme owo ẹsitọde esidi ndimek se mîfọnke ndien ekem ẹdọk ndutụhọ nte utịp. Mmọ ẹkeme nditre nditịn̄ enyịn ke ini ẹwatde ubomisọn̄, ndien ekem ẹnyene unọmọ. Ediwak owo ẹmek ndin̄wọn̄ sika, adade ekesịm edinyene udọn̄ọ esịt m̀mê kansa obufre. Mbon oro ẹmekde ndibuana ke oburobụt ido idan̄ ẹkeme ndinyene n̄wụre ke ubon, ẹduọk ukpono mmọ, ẹnyene udọn̄ọ oro ẹmende ẹto idan̄, ẹnyụn̄ ẹyomo idịbi oro owo mîyomke. Mme owo ẹkeme ndiduọhọ Abasi ke utọ ndutụhọ oro, edi mmọ ẹkam ẹbọ ufen idiọk ubiere mmọ.—Mme N̄ke 19:3.

8. Nte Ecclesiastes 9:11 owụtde, ntak emi mme owo ẹkụtde ndutụhọ?

⁸ Ẹwụt ọyọhọ ntak ita oro mme owo ẹkụtde ndutụhọ ke Ecclesiastes 9:11: “Ntie ke idak utịn n̄kabade, nnyụn̄ n̄kụt nte ke idịghe mbon nsọp-itọk ẹkan ke mbuba, inyụn̄ idịghe mbon-uko ẹkan ke ekọn̄, nte ke idịghe mbon eti ibuot ẹnyene udia, inyụn̄ idịghe mbon ikike ẹkụt inyene, inyụn̄ idịghe mme ọfiọkn̄kpọ owo ẹnyene itoro: koro ini ye unọmọ ẹtịbede ẹnọ mmọ kpukpru.” Ndusụk ini mme owo ẹsikam ẹdu ke idiọk itie ke idiọk ini. Inamke n̄kpọ m̀mê nso ukeme ye mmeme ke nnyịn inyene, ndutụhọ ye n̄kpa ẹkeme ndisịm owo ekededi ke otu nnyịn ke unana idotenyịn. Ke uwụtn̄kpọ, ke eyo Jesus, tọwa kiet ke Jerusalem ama ọduọ ọtọ owo 18 owot. Jesus ama owụt ke idịghe Abasi ọkọnọ mmọ ufen aban̄a idiọkn̄kpọ ini edem oro mmọ ẹkenamde. (Luke 13:4) N̄wan̄ansa-o, owo ikemeke ndiduọhọ Jehovah kaban̄a utọ ndutụhọ oro.

9. Nso ke ediwak owo mîfiọkke iban̄a ndutụhọ?

 ⁹ Edi akpan n̄kpọ ndifiọk ndusụk ntak oro mme owo ẹkụtde ndutụhọ. Edi, odu ikpehe oro ekemede ndisọn̄ ediwak owo ndifiọk. Oro edi: Ntak emi Jehovah Abasi ayakde ndutụhọ odu?

Ntak Emi Jehovah Ayakde Ndutụhọ Odu?

10, 11. (a) Nte Rome 8:19-22 ọdọhọde, nso iketịbe inọ “ofụri ekondo”? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndidiọn̄ọ enye emi akanamde ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ?

¹⁰ Ikpehe kiet ke leta oro Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome esịn un̄wana ke akpan ibuot nneme emi. Paul ekewet ete: “Koro ofụri ekondo etiede ke ọkpọsọn̄ udọn̄, ebet ini eke ẹdiyararede nditọ Abasi. Koro ẹkenam ofụri ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ, itoho ke edinyịme esịt, edi oto ke Enye emi akanamde enye osụk ntre, ye idotenyịn, ete ke ẹyenyan̄a ekondo ke idemesie nde ẹsio ke itie ufụn mbiara, ẹsịn ke itie eyen-isọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi. Koro nnyịn imọfiọk ite ofụri ekondo ke omụm mmụm, onyụn̄ odu ke ubiak uman tutu esịm emi.”—Rome 8:19-22.

¹¹ Man ifiọk se mme akpan n̄kpọ oro ẹdude ke mme ufan̄ikọ emi ẹwọrọde, odu mme akpan mbụme oro oyomde nnyịn ibem iso ibọrọ. Ke uwụtn̄kpọ, Anie akanam ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ? Ndusụk owo ẹdọhọ ke Satan; mbon efen ẹdọhọ ke edi Adam. Edi owo mmọ ndomokiet ikpekekemeke ndinam oro. Ntak-a? Koro enye emi akanamde ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ, akanam oro “ye idotenyịn.” Ih, enye ọnọ idotenyịn nte ke ‘ẹyenyan̄a mme anam-akpanikọ ẹsio ke itie ufụn mbiara.’ Adam m̀mê Satan ikemeke ndinọ utọ idotenyịn oro. Jehovah ikpọn̄-ikpọn̄ ekeme ndinọ. Do, nte an̄wan̄ade, enye akanam ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ.

12. Nso eyịghe ke ẹnyene ẹban̄a se “ofụri ekondo” adade aban̄a, ndien didie ke ẹkeme ndinam emi an̄wan̄a?

¹² Nte ededi, nso idi “ofụri ekondo” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke ikpehe ekikere emi? Ndusụk owo ẹdọhọ ke “ofụri ekondo” ada aban̄a kpukpru edibotn̄kpọ ke ererimbot, esịnede mme unam ye mme eto. Edi, ndi mme unam ye mme eto ẹnyene idotenyịn ‘ẹdinyene ubọn̄ eke nditọ Abasi’? Baba. (2 Peter 2:12) Do, “ofụri ekondo” ada aban̄a ubonowo kpọt. Enye edi ekondo emi idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ẹtụhọrede ke ntak nsọn̄ibuot ke Eden, onyụn̄ edi enye oyom idotenyịn ke mbrenyịn.—Rome 5:12.

13. Nso ke nsọn̄ibuot oro ke Eden akada ọsọk ubonowo?

¹³ Nso ke nsọn̄ibuot oro akada ọsọk ubonowo? Paul etịn̄ utịp oro enye adade edi ke ikọ  iba emi: ikpîkpu n̄kpọ. * Nte n̄wed kiet ọdọhọde, ikọ emi aban̄a “ikpîkpu idaha oro n̄kpọ odude, oro anamde enye okûkeme ndinam se ẹkenamde enye ẹnọ.” Ẹkenam mme owo man ẹdu uwem ke nsinsi, ẹnam utom ọtọkiet nte mfọnmma ubon oro adianade kiet ke ndise mban̄a paradise isọn̄. Ke edide isio, mmọ ẹdu ibio ibio uwem oro akamade ubiak onyụn̄ ọyọhọde ye edikpu. Nte Job etịn̄de, “owo eke n̄wan amande omụhọ usen, onyụn̄ oyụhọ ukụt.” (Job 14:1) Nso ikpîkpu idaha ke emi edi ntem!

14, 15. (a) Nso iwụt ke Jehovah ama enen ke ndikayak ubonowo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ? (b) Ntak emi Paul ọkọdọhọde ke ndikanam ekondo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ ‘ikotoho ke edinyịme esịt’ ekondo?

¹⁴ Idahaemi nnyịn imedisịm ata akpan mbụme: Ntak emi “Ebiereikpe ofụri ererimbot” akanamde ubonowo edidu ke idaha oro akamade ubiak mi? (Genesis 18:25) Ndi enye ama enen ke ndinam oro? Ọfọn, ti se akpa ete ye eka nnyịn ẹkenamde. Ke ndisọn̄ ibuot ye Abasi, mmọ ẹkeda ye Satan, emi ekedemerede akwa eneni aban̄a itie edikara Jehovah. Mme edinam mmọ ẹkewụt nte ke owo ndidu ke idemesie n̄kpọn̄ Jehovah, nnyụn̄ n̄kara idemesie ke idak ndausụn̄ ọsọn̄ibuot edibotn̄kpọ eke spirit oro, ayanam enye odu ke eti idaha. Ke ndibiere ikpe nnọ mbon nsọn̄ibuot oro, Jehovah ọkọnọ mmọ se mmọ ẹkeyomde. Enye ama ayak owo akara idemesie ke idak odudu Satan. Nso efen ke Abasi akpakanam ọfọn akan, ke mîbọhọke ndikayak ubonowo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ onyụn̄ ọnọ mmọ idotenyịn?

¹⁵ Edi akpanikọ, emi ikedịghe ke ‘unyịme esịt’ ekondo. Nnyịn ikamamana idụk ufụn idiọkn̄kpọ ye mbiara, ye unana edinyene uyo ndomokiet ke n̄kpọ emi. Ke ntak mbọm, Jehovah ama ayak Adam ye Eve ẹka iso ẹdu uwem ẹnyụn̄ ẹnyene nditọ. Okposụkedi ẹnamde nnyịn emi itode ubon mmọ isụk idem inọ ikpîkpu idaha idiọkn̄kpọ ye n̄kpa, nnyịn imenyene ifet ndinam se Adam ye Eve ẹkekpude ndinam. Nnyịn imekeme ndikpan̄ utọn̄ nnọ Jehovah inyụn̄ iwụt ite ke itie edikara esie enen onyụn̄ ọfọn, ke adan̄aemi ukara owo oro adade ke idem ọkpọn̄ Jehovah akamade sụk ubiak ye edikpu. (Jeremiah 10:23; Ediyarade 4:10b) Ndien ukara Satan akam ananam n̄kpọ etetịm ọdiọk. Mbụk ọsọn̄ọ akpanikọ emi.—Ecclesiastes 8:9.

16. (a) Ntak emi nnyịn ikemede ndinịm nte ke idịghe Jehovah edi ntak ndutụhọ oro nnyịn ikụtde ke ererimbot mfịn? (b) Nso idotenyịn ke Jehovah ọnọ mme anam-akpanikọ ikọt esie ke ntak ima?

¹⁶ Nte an̄wan̄ade, Jehovah ama enyene eti ntak ndikanam ubonowo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ. Ndi emi ọwọrọ ke Jehovah edi ntak oro ubonowo odude ke ikpîkpu idaha ye ntak ndutụhọ oro esịmde nnyịn owo kiet kiet mfịn? Ọfọn, kere ban̄a ebiereikpe oro ebierede nnennen ikpe ọnọ abiatibet. Owo oro ẹbierede n̄kpọkọbi ẹnọ do ekeme ndibọ ọkpọsọn̄ ufen ke adan̄aemi odude ke ufọk-n̄kpọkọbi, edi nte enye ekeme ndidọhọ ke ebiereikpe oro edi ntak ufen imọ? Baba-o! N̄ko-n̄ko, akananam idiọkido itoho Jehovah. James 1:13 ọdọhọ ete: “Idomo iduọ ikemeke ndisịm Abasi, Enye ke Idem Esie inyụn̄ idomoke owo man enye ọduọ.” Ẹyak nnyịn iti n̄ko nte ke Jehovah akayak ubonowo osụk idem ọnọ ikpîkpu n̄kpọ, “ye idotenyịn.” Ke ntak ima, enye anam ndutịm ọnọ mme anam-akpanikọ nditọ Adam ye Eve ndibọhọ ikpîkpu idaha emi nnyụn̄ ndara “itie eyen-isọn̄ emi enyenede ubọn̄ eke nditọ Abasi.” Tutu amama, anam-akpanikọ ubonowo idifiakke ikodu aba ke ikpîkpu idaha oro akamade ubiak mi. Nnennen usụn̄ oro Jehovah adade ebiere n̄kpọ oyowụt unen esie nte andikara ke nsinsi.—Isaiah 25:8.

17. Didie ke ndidụn̄ọde mme ntak oro ẹnamde ndutụhọ odu ke ererimbot mfịn okpotụk nnyịn?

¹⁷ Nte nnyịn idụn̄ọrede mme ntak emi ẹnamde mme owo ẹkụt ndutụhọ mi, ndi nnyịn imokụt ntak ndomokiet ndiduọhọ Jehovah m̀mê nditre ndiberi edem ke enye? Utu ke oro, se nnyịn ikpepde mi anam inyịme ye mme ikọ Moses emi: “Akwa itiat, utom esie ọfọn ama: koro kpukpru usụn̄ esie ẹnende: Abasi akpanikọ emi mînamke ukwan̄n̄kpọ, enye edi eti ye edinen.” (Deuteronomy 32:4)  Ke ini itiede ikere mme n̄kpọ emi, ọyọfọn ndidụn̄ọde ke ini ke ini nte mmọ ẹn̄wan̄ade nnyịn. Ndien ke ini nnyịn isobode idomo, nnyịn iyọbiọn̄ọ ukeme Satan ndisịn eyịghe ke esịt nnyịn. Nso kaban̄a ọyọhọ n̄kpọ iba oro ikasiakde ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ? Nso ke ndibuọt idem ke Jehovah abuana?

Se Ndibuọt Idem ke Jehovah Abuanade

18, 19. Mme ikọ ewe ke Bible ada esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndibuọt idem ke Jehovah, edi nso ukwan̄ ekikere ke ndusụk owo ẹnyene ẹban̄a emi?

¹⁸ Ikọ Abasi eteme nnyịn ete: “Buọt idem fo ye Jehovah ke ofụri esịt fo; ndien kûberi edem ke asian fo. Diọn̄ọ enye ke kpukpru usụn̄ fo, ndien enye eyenen̄ede usụn̄ fo enịm.” (Mme N̄ke 3:5, 6) Emi ẹdi mme inem inem ikọ oro ẹnọde nsịnudọn̄. Ke akpanikọ, idụhe owo ndomokiet ke ofụri ekondo oro ẹkpebuọtde idem ke mîbọhọke edima Ete nnyịn eke heaven. Kpa ye oro, ẹmem ndikokot ikọ Mme N̄ke emi akan ndinanam mmọ.

¹⁹ Ediwak owo ẹnyene ukwan̄ ekikere ẹban̄a se ndibuọt idem ke Jehovah ọwọrọde. Ndusụk owo ẹda utọ mbuọtidem oro nte n̄kpọ oro ẹkerede-kere kpọt, orụk inem inem ntụk oro edemerede owo ke esịt. Etie nte mbon en̄wen ẹkere ke ndibuọt idem ke Abasi ọwọrọ ke nnyịn ikpodori enyịn enye ndikpeme nnyịn nsio ke kpukpru afanikọn̄, ndikọk kpukpru mfịna nnyịn, ndinam kpukpru n̄kpọsọn̄ idaha eke usen ke usen ẹkabade ẹmem nte nnyịn ikodoride enyịn—kpa ke ndondo oro! Edi utọ ekikere oro inyeneke isọn̄. Mbuọtidem idịghe sụk ikpîkpu ekikere. Ye ikpọ owo, mbuọtidem esịne edibem iso ntie n̄kere n̄kpọ mbemiso ẹnamde ubiere.

20, 21. Nso ke ndibuọt idem ke Jehovah abuana? Nam an̄wan̄a.

²⁰ Fiak kot se Mme N̄ke 3:5 ọdọhọde. Enye owụt ukpụhọde oro odude ke ndibuọt idem ke Jehovah ye ke ndiberi edem ke asian nnyịn, owụtde ke nnyịn ikemeke ndinam mbiba. Ndi oro ọwọrọ ke owo iyakke nnyịn ida ukeme ufiọkn̄kpọ nnyịn inam n̄kpọ? Baba, koro Jehovah emi ọkọnọde nnyịn ukeme oro oyom nnyịn ida enye inam n̄kpọ inọ imọ. (Rome 12:1) Edi nnyịn isiberi edem ke anie ke ini inamde ubiere? Edieke ekikere nnyịn mîkemke ye eke Jehovah, nte nnyịn imenyịme ọniọn̄ esie oro enen̄erede ọfọn akan eke nnyịn? (Isaiah 55:8, 9) Ndibuọt idem ye Jehovah ọwọrọ ndiyak ekikere esie ada nnyịn usụn̄.

²¹ Ke ndinam an̄wan̄a: Kere ban̄a ekpri eyenọwọn̄ emi etiede ke edem ubomisọn̄, ke adan̄aemi ete ye eka esie ẹsịnede ke iso. Ete esie ke awat aka. Ke ini mfịna edemerede ke usụn̄ isan̄ oro—utọ nte owo ndisop usụn̄, idaha eyo ndidiọk m̀mê ke ntak idiọk usụn̄—okopitem eyen oro ọbuọtde idem ke ete esie akpanam n̄kpọ didie? Nte enye eyetie ke edem eteme ete esie nte akpawatde ubomisọn̄ oro? Nte enye ayafan̄a mme ubiere oro ete ye eka esie ẹnamde onyụn̄ ọsọn̄ ibuot ke ini ẹdọhọde enye akpaha n̄kpaha n̄kpọitie? Baba, nte ido edide enye enyene mbuọtidem nte ke ete ye eka esie ẹyese ẹban̄a mfịna oro, kpa ye oro mmọ ẹdide mme anana-mfọnmma. Jehovah edi mfọnmma Ete nnyịn. Nte nnyịn ikpọbuọtke idem ke enye ọyọhọ ọyọhọ, akpan akpan ke ini nnyịn isobode n̄kpọsọn̄ idaha?—Isaiah 30:21.

22, 23. (a) Ntak emi nnyịn ikpọbuọtde idem ke Jehovah ke ini isobode mme mfịna, ndien didie ke nnyịn ikeme ndinam oro? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

²² Nte ededi, Mme N̄ke 3:6 owụt nte ke  nnyịn ikpenyene ‘ndidiọn̄ọ Jehovah ke kpukpru usụn̄ nnyịn,’ idịghe n̄kukụre ke ini isobode afanikọn̄. Ntre mme ubiere oro nnyịn inamde ke usen ke usen ẹkpenyene ndiwụt mbuọtidem oro inyenede ke Jehovah. Ke ini mme mfịna ẹdemerede, nnyịn ikpenyeneke ndiduọk idotenyịn, ndinyek idem, m̀mê ndisịn ndausụn̄ Jehovah kaban̄a mfọnn̄kan usụn̄ ndise mban̄a mme mfịna. Nnyịn ikpenyene ndibat idomo nte ifet oro inyenede ndinọ itie edikara Jehovah ibetedem, nditịp nsịn ke ndiwụt Satan nte osu nsu, ndinyụn̄ n̄kọri edu nsụkibuot ye mme edu eken oro ẹdatde Jehovah esịt.—Mme Hebrew 5:7, 8.

²³ Nnyịn imekeme ndiwụt mbuọtidem nnyịn ke Jehovah inamke n̄kpọ m̀mê nso ubiọn̄ọ ke nnyịn isobo. Nnyịn inam oro ebe ke mme akam nnyịn ye ke ndiyom ndausụn̄ nto Ikọ Jehovah ye esop esie. Nte ededi, didie ke nnyịn ikeme ndinen̄ede n̄wụt ke imọbuọt idem ye Jehovah ke ini nnyịn isobode mme mfịna ke ererimbot mfịn? Ibuotikọ nnyịn oro etienede eyeneme aban̄a oro.

[Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Didie ke David okowụt ke Jehovah edi ibetedem imọ?

• Nso idi ntak ita oro ẹnamde mme owo ẹkụt ndutụhọ mfịn, ndien ntak emi ọfọnde ndidụn̄ọde mmọ ke ini ke ini?

• Jehovah akanam ubonowo osụk idem ọnọ nso, ndien ntak emi enye ekenende ke ndinam oro?

• Nso ke ndibuọt idem ke Jehovah abuana?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 8]

David ama eberi edem ke Jehovah

[Ndise ke page 10]

Jesus ama owụt nte ke idịghe Jehovah akanam tọwa oro ke Jerusalem ọduọ ọtọ mme owo owot