Abasi Ndisịbe Ndụk—Nso Ikpedi Idotenyịn Nnyịn?

KE ỌYỌHỌ isua ikie itiaita M.E.N., Hezekiah edidem Judah emi ekedide isua 39 ama okop ke imọ imọdọn̄ọ udọn̄ọ n̄kpa. Hezekiah ama okop editịmede esịt aban̄a etop emi onyụn̄ ekpe Abasi ubọk ke akam ete ọkọk imọ udọn̄ọ oro. Ebede ke prọfet esie Jehovah ama ọbọrọ ete: “Mmokop n̄kpe-ubọk fo, mmokụt mmọn̄eyet fo: sese, nyọkọrọ isua efụt ke mme usen fo.”—Isaiah 38:1-5.

Ntak emi Abasi ekesịbede odụk ke idaha enye emi? Ediwak isua ke mbemiso, Abasi ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ Edidem David emi ekedide edinen owo ete: “Ufọk fo ye ubọn̄ fo [ẹyesọn̄ọ] ẹda ke iso fo ke nsinsi: ebekpo fo oyowụhọ ke nsinsi.” Abasi ama ayarade n̄ko ete ke Messiah edimana ke udịm ubon David. (2 Samuel 7:16; Psalm 89:20, 26-29; Isaiah 11:1) Ke ini Hezekiah ọkọduọde udọn̄ọ, enye ikenyeneke kan̄a eyen. Ntem,  ẹma ẹkop ndịk nte ke udịm ubọn̄ David ọmọn̄ etre. Se ikenen̄erede inam Abasi esịbe odụk anam Hezekiah ọbọhọ udọn̄ọ ekedi man ekpeme udịm ubon oro Messiah ekenyenede ndito n̄wọrọ.

Man osu mme un̄wọn̄ọ esie, ediwak ini Jehovah ama esisịbe odụk anam n̄kpọ man an̄wam ikọt esie ke ofụri ini oro ekebemde eyo mme Christian iso. Moses ama etịn̄ aban̄a edifak oro ẹkefakde Israel ẹsio ke ufụn ke Egypt ete: “Edi koro Jehovah amade mbufo, onyụn̄ etịn̄de enyịn ke un̄wọn̄ọ emi enye ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ mme ete mbufo, esịn Jehovah akada ọkpọsọn̄ ubọk osion̄o mbufo efep, onyụn̄ afak mbufo osio ke ubọk ufịn, ye ubọk Pharaoh edidem Egypt.”—Deuteronomy 7:8.

Kpasụk ntre, ke akpa isua ikie, Abasi ndikesisịbe ndụk nnam n̄kpọ ama an̄wam ndinam mme uduak esie ẹka iso ẹsu. Ke uwụtn̄kpọ, ke usụn̄ ndika Damascus, owo Jew oro ekekerede Saul ama okụt utịbe utịbe n̄kukụt oro ẹketrede enye ndika iso n̄kọbọ mme mbet Christ. Eren oro akakabarede edi apostle Paul, ndikakabade esịt ama enyene akamba udeme ke ndisuan eti mbụk ke otu mme Gentile.—Utom 9:1-16; Rome 11:13.

Nte Edisịbe Ndụk Ekedi Edinam Ofụri Ini?

Ndi Abasi ndisịbe ndụk ekedi edinam ofụri ini m̀mê ekedi ke ndusụk ini? N̄wed Abasi owụt in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke emi ikedịghe edinam ofụri ini ke baba usụn̄ kiet. Okposụkedi Abasi akanyan̄ade n̄kparawa Hebrew ita oro osion̄o ke akwa ikan̄, okonyụn̄ anyan̄ade Daniel osio ke obube mme lion, enye ikanyan̄ake mme prọfet eken isio ke n̄kpa. (2 Chronicles 24:20, 21; Daniel 3:21-27; 6:16-22; Mme Hebrew  11:37) Ẹma ẹnyan̄a Peter ke utịbe utịbe usụn̄ ẹsio ke ufọk n̄kpọkọbi oro Herod Agrippa I ọkọkọbide enye. Edi, kpa edidem emi akanam ẹwot apostle James, ndien Abasi ikesịbeke idụk ibiọn̄ọ ubiatibet emi nditịbe. (Utom 12:1-11) Okposụkedi Abasi ọkọnọde mme apostle odudu ndinam mbon udọn̄ọ ẹkop nsọn̄idem, idem ndinam mme akpan̄kpa ẹset ke n̄kpa, enye ikoyomke ndisio apostle Paul “n̄kukịm ke obụkidem” emi ekemede ndidi ekedi udọn̄ọ ikpọkidem.—2 Corinth 12:7-9; Utom 9:32-41; 1 Corinth 12:28.

Abasi ikesịbeke idụk itre ukọbọ oro Akwa Edidem Rome oro Nero akadade etiene mme mbet Christ. Ẹma ẹtụhọde mme Christian, ẹfọp mmọ ke ikan̄ ye uwem, ẹnyụn̄ ẹtop mmọ ẹnọ ndiọi unam. Nte ededi, ukọbọ emi ikakpaha mme akpa Christian idem, ikonyụn̄ inamke mmọ ẹtre ndinịm ke Abasi odu. Kamse, Jesus ama anam mme mbet esie ẹfiọk ke ẹyeda mmọ ẹka esop ye nte ke mmọ ẹkpenyene ndidu ke mben̄eidem ndibọ ndutụhọ m̀mê ndikam n̄kpa kaban̄a se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ.—Matthew 10:17-22.

Kpa nte enye akanamde ke eset, Abasi enen̄ede ekeme ndinyan̄a mme asan̄autom esie nsion̄o ke mme enyene-ndịk idaha, ndien owo ikpenyeneke ndikụt ndudue nnọ mbon oro ẹdọhọde ke Abasi ama esịbe odụk ekpeme mmimọ. Nte ededi, edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndibiere m̀mê Abasi ama esịbe odụk m̀mê ikesịbeke idụk ke mme utọ idaha oro. Ediwak mme asan̄autom Jehovah ẹma ẹda unan ke ini n̄kpọ udọn̄ mmọn̄ibọk oro ẹsidade ẹtọ in̄wan̄ okotopde obomo ke Toulouse, ndien ediwak tọsịn mme anam-akpanikọ Christian ẹma ẹkpan̄a ke mme itienna mbon Nazi ye mbon Communist m̀mê ke idak mme akama-mmọn̄eyet idaha eken ye unana Abasi ndisịbe ndụk mbiọn̄ọ emi. Ntak emi Abasi mîsisịbeke idụk ofụri ini inyan̄a kpukpru mbon oro ẹnyenede unyịme esie?—Daniel 3:17, 18.

“Ini ye Unọmọ”

Ke ini unọmọ etịbede, emi ekeme nditụk owo ekededi, ndien ndinam akpanikọ nnọ Abasi isibiọn̄ọke emi nditịbe. Ke ini n̄kpọ udọn̄ mmọn̄ibọk oro ẹsidade ẹtọ in̄wan̄ okotopde obomo ke Toulouse, emi Alain ye Liliane ẹkebọhọde ye uwem, owo 30 ẹma ẹkpan̄a ndien ediwak owo ke itie ikie ẹma ẹda unan, idem okposụkedi ndudue mîkotoho mmọ. Ke n̄kponn̄kan udomo, ubiatibet, idiọk uwat, m̀mê ekọn̄, ẹnọmọ ata ediwak tọsịn owo, ndien owo ikemeke ndiduọhọ Abasi mban̄a nnama mmọ. Bible eti nnyịn ete ke ‘ini ye unọmọ ẹsitịbe ẹnọ’ kpukpru owo.—Ecclesiastes 9:11.

Akan oro, mme owo ke ẹdọn̄ọ, ke ẹsọn̄, ke ẹnyụn̄ ẹkpan̄a. Idem ndusụk mbon oro ẹkerede ke Abasi akanyan̄a uwem mmimọ ke utịbe utịbe usụn̄, m̀mê oro ẹdọhọde ke enye ke unana idotenyịn ama anam mmimọ ibọhọ udọn̄ọ, ẹsikpan̄a nte ini akade. Ke ini iso kpọt ke ẹdisio udọn̄ọ ye n̄kpa ẹfep ẹdinyụn̄ ‘ẹkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ ẹfep.’—Ediyarade 21:1-4.

Man oro etịbe, nnyịn imoyom se inen̄erede ikpon ikan edisịbe ndụk eke ini ke ini. Bible etịn̄ aban̄a n̄kpọntịbe oro ẹkotde “akwa usen Jehovah.” (Zephaniah 1:14) Ke ini oro Abasi edisịbede odụk mi ke n̄kponn̄kan udomo, enye oyosio kpukpru idiọkn̄kpọ efep. Ẹyenọ ubonowo ifet ndidu uwem nsinsi ke mfọnmma idaha, emi ‘owo mîditịghi aba mme akpa n̄kpọ oro, mîdinyụn̄ idụkke owo esịt.’ (Isaiah 65:17) Ẹyekam ẹnam mme akpan̄kpa ẹfiak ẹdidu uwem, ke ntem ẹkpụhọrede se inen̄erede idi n̄kponn̄kan n̄kpọ oro akamade mmọn̄eyet ọnọ kpukpru owo. (John 5:28, 29) Adan̄aoro, Abasi ke ima ye mfọnido esie oro mînyeneke adan̄a ọyọkọk mme mfịna ubonowo ofụri ofụri ke nsinsi.

Nte Abasi Esịbede Odụk Mfịn

Nte ededi, emi iwọrọke ite ke idahaemi Abasi n̄kukụre etetie ese ye unana udọn̄ nte mme  edibotn̄kpọ esie ẹkopde ubiak. Mfịn, Abasi ke ọnọ kpukpru owo, inamke n̄kpọ m̀mê mmọ ẹto ewe ekpụk m̀mê nso idi idaha mmọ ke uwem, ifet edidi ndifiọk enye nnyụn̄ n̄kọri ọkpọkpọ itie ebuana ye enye. (1 Timothy 2:3, 4) Jesus ama etịn̄ aban̄a ifet emi ke mme ikọ emi ete: “Baba owo kiet ikemeke nditiene Mi, ibọhọke Ete emi ọkọdọn̄de Mi odụri enye edi.” (John 6:44) Abasi ke ada etop Obio Ubọn̄ oro mme asan̄autom esie ẹkwọrọde ke ofụri ererimbot odụri mbon esịt akpanikọ ọnọ idemesie.

Ke adianade do, Abasi esinam n̄kpọ nnennen nnennen ke uwem mbon oro ẹnyịmede enye ọnọ mmimọ ndausụn̄. Ebede ke spirit esie, Abasi ke ‘eberede mmọ esịt’ ndifiọk uduak esie nnyụn̄ nnam se enye oyomde. (Utom 16:14) Ih, ke ndinọ mme owo ifet ndifiọk enye, Ikọ esie, ye mme uduak esie, Abasi ọnọ uyarade ima ima udọn̄ oro enye enyenede ke idem kpukpru nnyịn owo kiet kiet.—John 17:3.

Ke akpatre, Abasi in̄wamke mme asan̄autom esie mfịn ke ndinyan̄a mmọ ke utịbe utịbe usụn̄, edi anam emi ke ndinọ mmọ edisana spirit ye “akwa ubom odudu” man mmọ ẹkeme ndiyọ idaha ekededi oro mmọ ẹsobode. (2 Corinth 4:7) Apostle Paul ekewet ete: “Mmenyene ukeme ndinam kpukpru n̄kpọ ke odudu [Jehovah Abasi] Andisọn̄ọ mi idem.”—Philippi 4:13.

Nnyịn imenyene ediwak ntak ndikop inemesịt ye Abasi kpukpru usen, ke uwem ye idotenyịn edidu uwem ke nsinsi oro enye ọnọde nnyịn ke ererimbot oro orụk ndutụhọ ekededi mîdidụhe. Andiwet psalm okobụp ete: “Ndinam didie nnọ Jehovah usiene kpukpru mfọnido emi enye ọfọnde ye ami? Nyemen cup edinyan̄a, nnyụn̄ nseme n̄kot enyịn̄ Jehovah.” (Psalm 116:12, 13) Ndikot magazine emi kpukpru ini ayan̄wam fi ndifiọk se Abasi ama akananam ọnọ nnyịn, se enye osụk anamde, ye se enye edinamde ke ini iso oro ekemede ndinọ fi inemesịt idahaemi ye eti idotenyịn ini iso.—1 Timothy 4:8.

[Se Ẹwetde ke Ikpọ Abisi ke page 6]

“Owo iditịghi aba akpa oro, idinyụn̄ idụkke owo ke esịt.” —Isaiah 65:17

[Mme ndise ke page 5]

Ke mme ini Bible, Jehovah ikọbiọn̄ọke mme owo nditọn̄ọ Zechariah ke itiat . . .

m̀mê enye ndikọbiọn̄ọ Herod ndiwot ediwak mbon oro mîkeduehe

[Ndise ke page 7]

Ini emekpere oro ndutụhọ mîdidụhe aba; ẹyekam ẹnam mme akpan̄kpa ẹfiak ẹdidu uwem