Ndikpep N̄kpọ nto Ubon Jesus eke Isọn̄

NSO ke afo ọdiọn̄ọ aban̄a n̄kpet n̄kpet mbonubon Jesus, kpa mbon oro enye okodụn̄de kiet tutu esịm ini emi enye akanade baptism ke ama ekesịm isua 30? Nso ke mme mbụk Gospel ẹsian nnyịn? Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto edidụn̄ọde mban̄a ubon esie? Afo emekeme ndibọ ufọn nto mme ibọrọ mbụme emi.

Ndi Jesus akamana odụk ubon imọ? Joseph, ete oro ekemende enye akama, ekedi anamusọ eto. Emi ama oyom ọkpọsọn̄ utom, ekesiwakde ndibuana ndikek eto nnyụn̄ nsiak nda nnam obukpọk. Ke ini ete ye eka Jesus ẹkekade Jerusalem n̄kpọ nte usen 40 ke enye ama akamana, mmọ ẹma ẹnọ uwa oro Ibet eketemede. Ndi mmọ ẹkenọ okukịm erọn̄ ọkọrọ ye mbomo n̄kuku m̀mê ibiom nte Ibet eketemede? Baba. Etie nte mmọ ikenyeneke okụk ndinọ mme utọ enọ oro. Edi, Ibet ama anam ndutịm ọnọ mme ubuene. Ke ẹtienede ndutịm oro, Joseph ye Mary ẹma ẹnọ “mbomo n̄kuku iba, m̀mê nditọ ibiom iba.” Mmọ ndikọnọ mme unam emi mîsọn̄ke urua owụt nte ke mmọ ẹkedi ubon oro mînyeneke n̄kpọ.—Luke 2:22-24; Leviticus 12:6, 8.

Afo emekeme ndikụt ke Jesus Christ, enye oro edikarade ofụri ubonowo ke ini iso, akamana odụk ubon ubuene, ubon emi ekenyenede ndinam utom ọkpọsọn̄ man ẹnyene se ẹdade ẹdu uwem. Enye ama akabade edi anamusọ  eto, ukem nte ete emi ekemende enye akama. (Matthew 13:55; Mark 6:3) Okposụkedi “[Jesus] ekedide enyene-n̄kpọ” okopodudu edibotn̄kpọ eke spirit ke heaven, Bible ọdọhọ ke enye ama “akabade edi ubuene” ke ntak nnyịn. Enye ama edidu ke usụhọde idaha nte owo okonyụn̄ ọkọri okpon ke ubon mme usụhọde owo. (2 Corinth 8:9; Philippi 2:5-9; Mme Hebrew 2:9) Jesus ikamanake idụk ubon imọ, ndien ekeme ndidi emi akanam ndusụk owo ẹnyene ifụre ndisan̄a n̄kpere enye. Idaha esie ikọbiọn̄ọke mmọ ndisan̄a n̄kpere enye. Mmọ ẹma ẹma enye ke ntak mme ukpepn̄kpọ esie, nti edu esie, ye ke ntak mme utịbe utom esie. (Matthew 7:28, 29; 9:19-33; 11:28, 29) Nnyịn imekeme ndikụt ọniọn̄ oro Jehovah Abasi ekenyenede ke ndikayak Jesus amana odụk ubon mme usụhọde owo.

Idahaemi ẹyak nnyịn ikere iban̄a mbonubon Jesus inyụn̄ ise se ikemede ndikpep nto mmọ.

Joseph—Edinen Owo

Ke ini Joseph ọkọfiọkde ete ke n̄wan oro imọ ikoyomde ndidọ ama oyomo “ke ini mmọ [mîkodụhe] kan̄a ufọk kiet,” anaedi ima oro enye akamade Mary ye usua oro enye akasuade n̄kpọ ekededi oro ekebietde oburobụt ido ama anam ekikere asiaha enye usụn̄ iba. Kpukpru emi eketie nte edibiat unen esie nte ebe ini iso Mary. Ke eyo esie, ẹkebat n̄wan oro okodụkde ediomi ndọ nte n̄wan owo. Ke ama ekekere n̄kpọ emi ke ndusụk ini, Joseph ama ebiere ndisio Mary ndọ ke ndịbe man ẹkûtọn̄ọ enye ke itiat nte esịn efịbe.—Matthew 1:18; Deuteronomy 22:23, 24.

Ekem angel ama ọbiọn̄ọde Joseph ke iso ke ndap onyụn̄ ọdọhọ ete: “Kûfehe ndida Mary n̄wan fo nnyọn̄ ufọk: koro idịbi oro enye oyomode oto ke Edisana Spirit. Ndien enye ayaman eyeneren; afo oyonyụn̄ osio Enye enyịn̄ Jesus, koro edi Enye ayanyan̄a ikọt Esie osio ke mme idiọk-n̄kpọ mmọ.” Ke ama ọkọbọ item emi otode Abasi do, Joseph ama anam kpa nte angel oro akasiande enye onyụn̄ ada Mary ọnyọn̄ ufọk.—Matthew 1:20-24.

Ke ndikanam emi, edinen ye anam-akpanikọ eren emi ama abuana ke ndisu se Jehovah akadade prọfet Isaiah etịn̄ ete: ‘Sese! Eyenọwọn̄ an̄wan oyoyomo, onyụn̄ aman eyeneren, onyụn̄ osio enye enyịn̄ Immanuel.’ (Isaiah 7:14) Ke akpanikọ, Joseph ekedi owo eke spirit emi okonyụn̄ owụtde esịtekọm aban̄a ifet edikabade ndi ete oro ekemende Messiah akama, kpa ye oro akpa eyen Mary mîkedịghe ata eyen esie.

Joseph ikenyeneke ebuana idan̄ ye Mary ibọhọke ke enye ama akaman eyen. (Matthew 1:25) Ye obufa mme ọdọ ndọ emi, ekeme ndidi ama ọsọn̄ mmọ nditie ye unana edinyene ebuana idan̄, edi nte an̄wan̄ade mmọ ikoyomke ntuaha ndomokiet odu kaban̄a owo emi Ete nsekeyen emi ekedide. Nso n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ mfara ke idem ke emi ekedi ntem! Joseph ama anam mme n̄kpọ eke spirit ẹdi akpa ke uwem esie utu ke mme ndammana udọn̄ obụkidem esie.

Angel ama ọnọ Joseph ndausụn̄ utịm ikanan̄ ke nte ẹdibọkde eyen oro enye ekemende akama. Ikata ke otu emi ẹkeban̄a ebiet oro ẹdibọkde eyen emi. Ama oyom ẹnam item ye unana ubiatini man eyen emi ọbọhọ odu uwem. Ke kpukpru mme idaha emi, Joseph ama anam n̄kpọ ye unana ubiatini, ebemde iso emen eyen oro aka Egypt ndien ekem afiak emen enye edi Israel. Emi ama ekpeme Jesus osio ke ubọk Herod emi okowotde nseknditọ irenowo. N̄ko, n̄kopitem Joseph ama osụn̄ọ ke edisu mme ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄ade Messiah.—Matthew 2:13-23.

Joseph ama ekpep Jesus ubọkutom man enye ekpekeme ndise mban̄a idemesie. Ntem, owo ikọdiọn̄ọke Jesus sụk nte “eyen anam-usọ” edi n̄ko nte “anam-usọ.” (Matthew 13:55;  Mark 6:3) Apostle Paul ekewet ete ke Jesus ama okụt “idomo ke kpukpru nde kpa nte nnyịn.” Nte ido edide, eyedi emi ama esịne edinam utom ọkpọsọn̄ man ese aban̄a ubon.—Mme Hebrew 4:15.

Ke akpatre, nnyịn imokụt uyarade ima oro Joseph akamade utuakibuot akpanikọ ke akpatre mbụk oro aban̄ade enye ke N̄wed Abasi Christian Usem Greek. Joseph ama ada ubon esie aka Jerusalem man ẹkedụk Passover. Iren kpọt ke ẹkesiyom ẹdụk usọrọ emi, edi Joseph ama anam edi ido esie ndisida ubon esie n̄ka Jerusalem “kpukpru isua.” Enye ama anam akwa n̄waidem, koro mmọ ẹkenyene ndisan̄a ke n̄kpọ nte kilomita 100 nto Nazareth n̄ka Jerusalem. Nte ededi, ke idaha enye oro ẹsiakde ke N̄wed Abasi mi, Jesus ikodụhe ke otu mbonisan̄. Ẹkekụt enye ke temple nte akpan̄de utọn̄ ọnọ onyụn̄ obụpde mme ekpep Ibet mbụme. Okposụkedi ekedide isua 12 kpọt, Jesus ama enen̄ede enyene ọniọn̄ ye ifiọk Ikọ Abasi. N̄kpọntịbe emi owụt nnyịn nte ke anaedi ete ye eka Jesus ẹma ẹnen̄ede ẹnọ enye ukpep, ẹbọkde enye akabade edi eyen oro amade n̄kpọ eke spirit. (Luke 2:41-50) Etie nte ke Joseph akakpa ke n̄kpọntịbe emi ama ekebe, sia owo mîtịn̄ke n̄kpọ ndomokiet iban̄a enye ke mme mbụk N̄wed Abasi oro ẹkewetde ke ukperedem.

Ih, Joseph ekedi edinen owo oro eketịmde ese aban̄a ubon esie ke n̄kan̄ eke spirit ye eke obụk. Ukem nte Joseph, nte afo amanam mme n̄kpọ eke spirit edi akpa ke uwem fo ke ini ọfiọkde se Abasi oyomde oto nnyịn mfịn? (1 Timothy 2:4, 5) Nte afo emesinyịme ndinam se Abasi ọdọhọde nte ẹwụtde ke Ikọ Abasi, ke ntem owụtde edu nsụkibuot ebietde eke Joseph? Ndi emekpep nditọ fo ẹkeme ndinyene eti nneme eke spirit ye mbon en̄wen?

Mary—Anana-Ibụk Asan̄autom Abasi

Mary, eka Jesus, ekedi eti asan̄autom Abasi. Ke ini angel Gabriel akasiande enye nte ke enye ayaman eyen, idem ama akpa enye sia enye mîkọfiọkke erenowo. Ke ọfiọkde ete ke enye ediman eyen ebe ke edisana spirit, enye ama osụhọde idem enyịme etop oro, ọdọhọde ete: “Sese, ofụn-an̄wan Jehovah; akpakam osu ọnọ mi kpa nte uyo fo edide.” (Luke 1:30-38) Enye ama enen̄ede ama ifet eke spirit emi tutu enye enyịme ndiyọ nsọn̄ọn̄kpọ ekededi oro ekekemede ndito ubiere esie.

Ke akpanikọ, enye ndikenyịme etop oro ama okpụhọde ofụri uwem esie nte n̄wan. Ke ini Mary akakade Jerusalem man ẹkenam enye asana, Simeon, akanieren emi akabakde Abasi ama ọdọhọ enye ete: “Ofụt oyonyụn̄ ekịm fi ukpọn̄ n̄ko.” (Luke 2:25-35) Nte an̄wan̄ade, enye eketịn̄ aban̄a nte editiede Mary ke idem ke  ini enye edikụtde nte ediwak owo ẹsịnde Jesus ndien ke akpatre ẹkọn̄de enye ke eto ndutụhọ.

Nte Jesus ọkọkọride okpon, Mary ama aka iso ndimụm kpukpru n̄kpọ oro ẹkedade itie ke uwem Jesus n̄kama, ‘ekerede mmọ ke esịt esie.’ (Luke 2:19, 51) Ukem nte Joseph, enye ekedi owo eke spirit oro akadade mme n̄kpọntịbe ye mme ikọ oro ẹkesude mme ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄ade Jesus, ke ọsọn̄urua. Anaedi se angel Gabriel akasiande Mary ama odụk enye esịt: “Enye oyokpon, oyonyụn̄ ekere Eyen Andikon̄-n̄kan; Jehovah Abasi oyonyụn̄ ọnọ Enye ebekpo ete Esie David: Enye ayada ubọn̄ ufọk Jacob ke nsinsi; Ubọn̄ Esie idinyụn̄ ikụreke.” (Luke 1:32, 33) Ih, enye ama ada ifet edidi eka Messiah ke akpan n̄kpọ.

Ẹma ẹfiak ẹkụt nte ke Mary edi owo eke spirit ke ini enye okosobode Elizabeth, iman esie oro okoyomode idịbi n̄ko ke utịbe utịbe usụn̄. Ke okụtde enye, Mary ama otoro Jehovah onyụn̄ owụt ima oro enye akamade Ikọ Abasi. Enye ama etịn̄ mbiet ikọ akam Hannah oro ẹwetde ke 1 Samuel ibuot 2 ye mme ikọ itie N̄wed Abasi Usem Hebrew eken. Utọ ifiọk N̄wed Abasi oro ama owụt ke enye ama odot ndidi eka oro abakde Abasi. Enye ama adiana kiet ye Joseph ke ndibọk Jesus ke n̄kan̄ eke spirit.—Genesis 30:13; 1 Samuel 2:1-10; Malachi 3:12; Luke 1:46-55.

Mary ama enyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem ke eyen esie nte Messiah, ndien mbuọtidem esie ikọkpọtke idem ke Jesus ama akakpa. Ibịghike ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, Mary ama esịne ke otu mme anam-akpanikọ mbet oro ẹkesopde idem ye mme apostle ndibọn̄ akam. (Utom 1:13, 14) Enye ama aka iso anam akpanikọ, kpa ye oro ekenyenede ndiyọ ubiak edikụt nte edima eyen esie akpade ke eto ndutụhọ.

Didie ke afo ekeme ndibọ ufọn nto edikpep mban̄a uwem Mary? Ndi afo emenyịme ifet edinam n̄kpọ Abasi inamke n̄kpọ m̀mê nso n̄waidem ke emi abuana? Ndi afo emekere aban̄a nte ifet emi edide akpan n̄kpọ mfịn? Ndi afo emeti se Jesus ekebemde iso etịn̄ onyụn̄ emen oro odomo ye se itịbede mfịn, ‘ekerede aban̄a mmọ ke esịt fo’? (Matthew, ibuot 24 ye 25; Mark, ibuot 13; Luke, ibuot 21) Ndi afo emekpebe Mary ke nditịm mfiọk Ikọ Abasi nnyụn̄ mbuan enye ke nneme fo kpukpru ini? Ndi afo ayaka iso ndibuọt idem ke Jesus kpa ye editịmede esịt oro afo ekemede ndikop ke ntak etienede enye?

Nditọeka Jesus—Mme Owo Ẹkeme Ndinam Ukpụhọde

Etie nte ke nditọeka Jesus ikọbuọtke idem ye Jesus ibọhọke ke enye ama akakpa. Eyedi oro  ekedi ntak emi mmọ mîkodụhe ke ini enye akakpade ke eto ndutụhọ, anamde enye ayak eka esie ọnọ apostle John ese aban̄a. Mme iman Jesus ẹma ẹwụt ke mmimọ ikokponoke enye, idem ẹdọhọde ini kiet ẹte ke “ibuot ọbọhọ” Jesus. (Mark 3:21) Sia Jesus ekenyenede mbonubon oro mîkenịmke ke akpanikọ, mfịn mbon oro ẹnyenede mbonubon oro mînịmke ke akpanikọ ẹkeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jesus ọfiọk nte etiede mmọ ke idem ke ini iman mmọ ẹsakde mmọ nsahi ke ntak se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ.

Nte ededi, ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, nte an̄wan̄ade nditọeka esie ẹma ẹtọn̄ọ ndibuọt idem ke enye. Mmọ ẹma ẹdu ke otu mme owo oro ẹkesopde idem ke Jerusalem mbemiso Pentecost eke 33 E.N. ẹnyụn̄ ẹdiana ye mme apostle ẹdọdiọn̄ ẹyịre ke akam. (Utom 1:14) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke eyeneka mmọ ndiset ke n̄kpa ama onụk mmọ ndikabade esịt ndi mme mbet esie. Nnyịn ikpedehede iduọk idotenyịn ke idem mme iman nnyịn oro mînịmke ke akpanikọ.

N̄wed Abasi owụt ke James, eyeneka Jesus, emi Jesus okowụtde enye idem ama enyene n̄wọrọnda udeme ke esop Christian. Enye ama ada odudu spirit Abasi ewet leta ọnọ ẹsọk ekemmọ mme Christian, etemede mmọ ndimụm mbuọtidem mmọ n̄kama. (Utom 15:6-29; 1 Corinth 15:7; Galatia 1:18, 19; 2:9; James 1:1) Jude, eyeneka Jesus en̄wen, ama ada odudu spirit Abasi ewet leta nsịnudọn̄ ọnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ndisọn̄ọ n̄n̄wana kaban̄a ikọ mbuọtidem. (Jude 1) Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke James m̀mê Jude ikadaha leta mmọ inam mme owo ẹfiọk ke mmimọ idi nditọeka Jesus man ẹwụt ekemmọ mme Christian idem. Nso n̄wọrọnda ukpepn̄kpọ nsụhọdeidem ke nnyịn ikeme ndikpep ntem nto mmọ!

Ntre, nso idi ndusụk n̄kpọ oro nnyịn ikpepde ito mbonubon Jesus? Ke akpanikọ, mme ukpepn̄kpọ oro ẹban̄ade utuakibuot emi nnyịn ikemede ndikpep ẹdi emi: (1) Ka iso ndisụk ibuot nnọ uduak Abasi oro ẹyararede nyụn̄ yọ kpukpru idomo oro ẹsụn̄ọde ẹto ndinam ntre. (2) Nịm mme n̄kpọ eke spirit akpa, idem ke ini emi ọwọrọde ndinam mme n̄waidem. (3) Nọ nditọ fo ukpep nte ekemde ye N̄wed Abasi. (4) Kûduọk idotenyịn ke idem mbonubon oro mînịmke ke akpanikọ. (5) Kûnam inua uban̄a ebuana ekededi oro afo enyenede ye mbon oro ẹkamade ikpọ ifetutom ke esop Christian. Ih, ndikpep mban̄a mbonubon Jesus eke isọn̄ anam nnyịn itetịm isan̄a ikpere enye onyụn̄ anam nnyịn inen̄ede iwụt esịtekọm inọ Jehovah ke ndikemek usụhọde ubon ndibọk Jesus ke ini uyen esie.

[Mme ndise ke page 4, 5]

Joseph ama ada Mary nte n̄wan esie onyụn̄ abuana ke ndisu mme ntịn̄nnịm ikọ ẹban̄ade Messiah

[Mme ndise ke page 6]

Joseph ye Mary ẹma ẹkpep nditọ mmọ mme edumbet eke spirit ye ufọn edinam utom

[Mme ndise ke page 7]

Okposụkedi ẹkebọkde mmọ ke ubon oro amade n̄kpọ eke spirit, nditọeka Jesus ikọbuọtke idem ye enye ibọhọke ke enye ama akakpa

[Mme ndise ke page 8]

James ye Jude, nditọeka Jesus, ẹma ẹsịn udọn̄ ẹnọ ekemmọ mme Christian