Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Jehovah Esinọ Nnyịn Se Iyomde ke Usen ke Usen

Jehovah Esinọ Nnyịn Se Iyomde ke Usen ke Usen

Jehovah Esinọ Nnyịn Se Iyomde ke Usen ke Usen

“Ẹkûnyụn̄ ẹyịk ke ekikere esịt mbufo. Koro . . . Ete mbufo ọmọfiọk ete mme n̄kpọ emi ẹnana mbufo.”—LUKE 12:29, 30.

1. Didie ke Jehovah esinọ mme unam udia?

 NTE akanam afo amada ese nte akaran̄abasi m̀mê inuen en̄wen asaride se itiede nte mbio? Eyedi afo ama ekere m̀mê nso ke enye edikụt osio adia ke ndisari isọn̄. Ke Ukwọrọikọ esie oro ke Obot, Jesus ama owụt ke nnyịn imekeme ndikpep n̄kpọ nto nte Jehovah esinọde mme inuen udia. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹse mme inuen enyọn̄, ẹte mmọ itọhọ-tọ, inyụn̄ idọkke-dọk, inyụn̄ ibonke inịm ke ubet; ndien Ete mbufo emi odude ke heaven ọbọk mmọ. Nte mbufo ikponke ikan mmọ?” (Matthew 6:26) Jehovah esinọ kpukpru mme edibotn̄kpọ esie udia ke utịbe utịbe usụn̄.—Psalm 104:14, 21; 147:9.

2, 3. Mme ukpepn̄kpọ eke spirit ewe ke nnyịn ikeme ndibọ nto Jesus ndikekpep nnyịn ndibọn̄ akam mben̄e udia eke usen ke usen?

2 Ntak, ndien, emi Jesus ekesịnde eben̄e oro etienede mi ke akam uwụtn̄kpọ esie ete: “Nọ nnyịn udia eke ekemde nnyịn ke usen mfịn”? (Matthew 6:11) Ẹkeme ndikpep mme akpan ukpepn̄kpọ eke spirit nto ekpri eben̄e emi. Akpa kan̄a, enye eti nnyịn ke Jehovah edi Akwa Andinọ. (Psalm 145:15, 16) Mme owo ẹkeme nditọ nnyụn̄ mbọk n̄kpọ, edi Abasi ikpọn̄-ikpọn̄ ekeme ndinam mme n̄kpọ ẹkọri, ke n̄kan̄ eke spirit ye ke ata ata usụn̄. (1 Corinth 3:7) Se nnyịn idiade inyụn̄ in̄wọn̄de ẹdi enọ Abasi. (Utom 14:17) Ndiben̄e enye ọnọ se nnyịn iyomde ke usen ke usen owụt enye ke nnyịn imowụt esịtekọm iban̄a mme n̄kpọ oro enye esinọde. Nte ededi, utọ eben̄e oro idiwọrọke ke nnyịn idinamke utom aba edieke nnyịn ikemede ndinam.—Ephesus 4:28; 2 Thessalonica 3:10.

3 Udiana, nnyịn ndiben̄e “udia eke ekemde nnyịn ke usen mfịn” owụt ke nnyịn ikpenyeneke nditịmede esịt n̄kaha mban̄a ini iso. Jesus ama aka iso ọdọhọ ete: “Ẹkûtịmede esịt ẹbụp ẹte, Nso ke nnyịn ididia? Nso ke nnyịn idin̄wọn̄? Nso ke nnyịn idisịne? Koro mme Gentile ẹyom kpukpru n̄kpọ emi: koro Ete mbufo ke heaven ọmọfiọk ete kpukpru n̄kpọ emi ẹnana mbufo. Ẹkam ẹbem iso ẹyom Obio Ubọn̄ Esie ye edinen ido Esie; ndien ẹyedian kpukpru n̄kpọ emi ẹnọ mbufo. Ẹkûtịmede esịt ẹban̄a n̄kpọn̄ ndien; koro n̄kpọn̄ ayada utịmede-esịt esie edi. Afanikọn̄ usen ekem ye usen.” (Matthew 6:31-34) Ndibọn̄ akam mben̄e “udia eke ekemde nnyịn ke usen mfịn” ekpep nnyịn ndidu mmemmem uwem ‘uten̄e Abasi emi asan̄ade ye esịt eke okụtde ete se inyenede ekem.’—1 Timothy 6:6-8.

Udia eke Spirit ke Usen ke Usen

4. Nso iketịbe inọ Jesus ye nditọ Israel, emi ẹsọn̄ọde nte edidia udia eke spirit edide akpan n̄kpọ?

4 Nnyịn ndibọn̄ akam mben̄e udia eke usen ke usen ekpenyene nditi nnyịn ke imoyom udia eke spirit ke usen ke usen n̄ko. Okposụkedi ekenen̄erede okop biọn̄ ke ama eketre udia ke anyan ini, Jesus ama akan idomo oro Satan okodomode enye ete anam itiat akabade uyo, ọdọhọde ete: “Ẹma ẹwet ẹte, Idịghe uyo ikpọn̄ ke owo edida idu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Abasi ke inua odu.” (Matthew 4:4) Jesus okokot ikọ emi oto prọfet Moses, emi ọkọdọhọde nditọ Israel ete: “[Jehovah] osụhọde fi, onyụn̄ ayak fi etie biọn̄, onyụn̄ ada manna, emi afo mûkọfiọkke, ye eke mme usọ mîkonyụn̄ ifiọkke, ọnọ fi adia; ete ikpep fi ite ke idịghe uyo ikpọn̄-ikpọn̄ ke owo ada odu uwem, ke edi kpukpru se itode Jehovah ke inua ke owo ada odu uwem.” (Deuteronomy 8:3) Usụn̄ oro Jehovah ọkọnọde manna ikọnọhọ nditọ Israel udia eke obụk kpọt edi ama ekpep mmọ n̄kpọ ke n̄kan̄ eke spirit n̄ko. Ukpepn̄kpọ kiet ekedi ke mmọ ẹkenyene ‘ndiwọn̄ọ kpukpru usen, n̄kowobi se ikemde ke usen oro.’ Edieke mmọ ẹkewobide se ikande eke usen oro, nsụhọ oro ama amak onyụn̄ odụk ndọn̄. (Exodus 16:4, 20) Edi ikedịghe ntre ke ọyọhọ usen itiokiet emi mmọ ẹkenyenede ndiwobi eke usen iba man ẹnyene se ẹdiade ke Sabbath. (Exodus 16:5, 23, 24) Ntre manna ama eti mmọ nte ke mmọ ẹkenyene ndikop uyo ye nte ke uwem mmọ ikọkọn̄ọke ke udia kpọt edi ke ọkọkọn̄ọ ke “kpukpru se itode Jehovah ke inua.”

5. Didie ke Jehovah esinọ nnyịn udia eke spirit ke usen ke usen?

5 Kpasụk ntre oyom nnyịn idia udia eke spirit, emi Jehovah adade Eyen esie ọnọ, kpukpru usen. Ke ntak emi, Jesus emek “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” man ọnọ mbonufọk mbuọtidem “udia ke edikem ini.” (Matthew 24:45) Ke adianade ye akpakịp udia eke spirit oro otu asan̄autom emi anamde akpanikọ adade mme un̄wam ukpep Bible ọnọ, otu emi esịn udọn̄ n̄ko ọnọ nnyịn ndikot Bible ke usen ke usen. (Joshua 1:8; Psalm 1:1-3) Ukem nte Jesus, nnyịn n̄ko imekeme ndidia udia eke spirit ebe ke ndisịn ukeme ndikpep nnyụn̄ nnam uduak Jehovah.—John 4:34.

Edifen Mme Idiọkn̄kpọ

6. Mme isọn ewe ke nnyịn ikpeben̄e ẹfen ẹnọ nnyịn, ndien nso idinam Jehovah abiat mmọ efep?

6 Eben̄e efen ke akam uwụtn̄kpọ oro edi: “Nyụn̄ dahado ke isọn eke ikamade Fi, nte emi nnyịn ikadahadedo inọ mmọ eke ẹkamade nnyịn isọn.” (Matthew 6:12) Idịghe isọn okụk ke Jesus eketịn̄ aban̄a ke nde emi. Enye ekenyene edifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn ke ekikere. Ke n̄wetnnịm n̄kpọ Luke aban̄ade akam uwụtn̄kpọ emi, eben̄e emi aka ntem: “Nyụn̄ dahado ke mme idiọk-n̄kpọ nnyịn, koro nnyịn ke idem nnyịn idahadedo inọ kpukpru owo emi ẹkamade nnyịn isọn.” (Luke 11:3b, 4) Ke ntem, ke ini nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, etie nte n̄kpọ eke nnyịn ikamade Jehovah isọn. Edi ima ima Abasi nnyịn eben̄e idem ‘ndisọhi,’ m̀mê ndibiat isọn oro mfep edieke nnyịn inen̄erede ikabade esịt, ‘ifiak edem,’ inyụn̄ iben̄ede enye efen ọnọ nnyịn ke ntak mbuọtidem ke uwa ufak Christ.—Utom 3:19; 10:43; 1 Timothy 2:5, 6.

7. Ntak emi nnyịn ikpọbọn̄de akam kpukpru usen ite ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn?

7 Ke ekikere efen, nnyịn nditre ndisịm ndinen idaha Jehovah edi idiọkn̄kpọ. Ke ntak ndammana idiọkn̄kpọ, kpukpru nnyịn idedue ke ikọ inua, edinam, ye ekikere mîdịghe nnyịn imesikpu ndinam mme n̄kpọ oro akpanade nnyịn inam. (Ecclesiastes 7:20; Rome 3:23; James 3:2; 4:17) Ke ntre, edide nnyịn imọfiọk ke imanam idiọkn̄kpọ ke usen m̀mê ifiọkke, oyom nnyịn iben̄e ite ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn ke akam nnyịn eke usen ke usen.—Psalm 19:12; 40:12.

8. Nso ke akam oro ibọn̄de ite ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn okponụk nnyịn ndinam, ye nso eti utịp?

8 Akam oro ibọn̄de ite ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn ekpenyene ndisan̄a ye edidụn̄ọde idem nnyịn, editua n̄kpọfiọk, ye edikabade esịt ke ofụri esịt, emi otode edibuọt idem ke odudu ufak emi iyịp Christ emi ẹkeduọkde enyenede. (1 John 1:7-9) Man iwụt ke akam nnyịn oto esịt, ana eben̄e oro nnyịn iben̄ede ite ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn asan̄a ye “utom eke odotde edikabade esịt.” (Utom 26:20) Adan̄aoro ke nnyịn ikeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah eyenyịme ndifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn. (Psalm 86:5; 103:8-14) Nte utịp, nnyịn imenyene anana-mbiet ifụre ekikere, kpa “emem Abasi, emi ayan̄ade ifiọk owo,” emi “[edikpemede nnyịn] esịt ye ekikere ke Christ Jesus.” (Philippi 4:7) Edi akam uwụtn̄kpọ Jesus akam ekpep nnyịn se ikande oro aban̄a se anade nnyịn inam man ẹfen mme idiọkn̄kpọ nnyịn.

Man Ẹfen Nnyịn, Ana Nnyịn Ifen Mme Owo

9, 10. (a) Nso ke Jesus eketịn̄ adian ke akam uwụtn̄kpọ, ndien nso ke emi ọkọsọn̄ọ owụt? (b) Didie ke Jesus ọkọnọ uwụtn̄kpọ efen efen kaban̄a ufọn oro odude ke nnyịn ndifen nnọ mme owo?

9 Nte enemde, eben̄e oro “dahado ke isọn eke ikamade Fi, nte emi nnyịn ikadahadedo inọ mmọ eke ẹkamade nnyịn isọn,” edi n̄kukụre ikpehe emi Jesus eketịn̄de n̄kpọ adian ke akam uwụtn̄kpọ oro. Ke ama akada akam oro ekeberi, enye ama adian do ete: “Koro edieke mbufo ẹdahadedo ẹnọ owo ke ndudue mmọ, Ete mbufo ke heaven oyonyụn̄ adahado ọnọ mbufo. Edi edieke mbufo mîdahakedo inọ owo ke ndudue mmọ, Ete mbufo idinyụn̄ idahakedo ke ndudue mbufo.” (Matthew 6:14, 15) Ntem, Jesus ama anam enen̄ede an̄wan̄a nte ke Jehovah ndifen nnọ nnyịn ọkọn̄ọ ke nnyịn ndinyịme ndifen nnọ mbon en̄wen.—Mark 11:25.

10 Ke idaha efen, Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ aban̄a ufọn oro odude ke nnyịn ndifen nnọ mme owo edieke nnyịn iyomde Jehovah efen ọnọ nnyịn. Enye ama eneme aban̄a edidem emi okowụtde mfọnido ke ndibiat ata akamba isọn emi ofụn esie akakamade enye mfep. Edidem emi ama enen̄ede amia owo oro ufen ke ukperedem ke ntak emi enye mîkefenke owo efen oro akakamade enye ata ekpri isọn. Jesus ekeberi uwụtn̄kpọ esie ke ndidọhọ: “Kpasụk ntre ke Ete Mi ke heaven edinam ye mbufo, ke mbufo kiet kiet mîfenke eyen-ete mbufo ke ofụri esịt.” (Matthew 18:23-35) Se enye ekekpepde an̄wan̄a: Isọn idiọkn̄kpọ oro Jehovah efende ọnọ nnyịn enen̄ede okpon akan idiọkn̄kpọ ekededi oro owo ekededi ekemede ndinam nnyịn. Akan oro, Jehovah esifen ọnọ nnyịn ke usen ke usen. Do, ke akpanikọ, nnyịn imekeme ndifen idiọkn̄kpọ oro mbon en̄wen ẹsinamde nnyịn ke ini ke ini.

11. Ewe item apostle Paul ke nnyịn ikpanam edieke nnyịn iyomde Jehovah efen ọnọ nnyịn, ye nso nti utịp?

11 Apostle Paul ekewet ete: “Ẹfọn ido ye kiet eken, ẹnyụn̄ ẹnyene esịt mbọm, ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken, kpa nte Abasi okonyụn̄ efende mbufo ke Christ.” (Ephesus 4:32) Mme Christian ndisifen nnọ kiet eken anam emem odu ke otu mmọ. Paul ama aka iso eteme ete: “Nte mmọ emi Abasi ekemekde, emi Abasi akanamde mmọ ẹsana onyụn̄ amade, ẹda ndien esịt mbọm ẹsịne, ye mfọn-ido, ye nsụk-idem, ye ifụre-ifụre ido, ye ime; ẹme ime ye kiet eken, ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken, edieke owo mbufo ekededi ẹnyenede ikọ ye owo; kpa nte Ọbọn̄ ekefende mbufo, ẹfen mmọ en̄wen kpasụk ntre. Ndien ẹkọrọ ke kpukpru n̄kpọ, ẹsịne ima, emi edide se ibọpde uwem adiana inam ọfọn ama.” (Colossae 3:12-14) Kpukpru emi ẹsịne ke akam oro Jesus ekekpepde nnyịn ete: “Dahado ke isọn eke ikamade Fi, nte emi nnyịn ikadahadedo inọ mmọ eke ẹkamade nnyịn isọn.”

Ukpeme ke Ini Isobode Idomo

12, 13. (a) Nso ke udiana akpatre eben̄e akam uwụtn̄kpọ mîkemeke ndiwọrọ? (b) Anie edi akwa Andidomo, ndien nso ke akam oro nnyịn ibọn̄de ite ẹkûda nnyịn ẹsịn ke idomo ọwọrọ?

12 Udiana akpatre eben̄e ke akam uwụtn̄kpọ Jesus edi: “Kûnyụn̄ uda nnyịn usịn ke idomo.” (Matthew 6:13) Ndi ikọ Jesus ọkọwọrọ ke nnyịn ikpenyene ndiben̄e Jehovah ite okûdomo nnyịn? Iwọrọke ntre, koro ẹma ẹnọ mbet oro James odudu spirit ndiwet ete: “Ke ini idomo iduọ esịmde owo, enye okûdọhọ ete, ke edi Abasi odomo imọ: koro idomo iduọ ikemeke ndisịm Abasi, Enye ke Idem Esie inyụn̄ idomoke owo man enye ọduọ.” (James 1:13) N̄ko-n̄ko, andiwet psalm ekewet ete: “O Jehovah, afo ekpese mme idiọk ido, O Ọbọn̄, anie ekpekeme ndida?” (Psalm 130:3) Jehovah itiehe-tie ibet kpukpru ndudue oro nnyịn inamde, ndien ke akpanikọ enye idomoke ndikọk afia nnọ nnyịn man inam ndudue. Ntre, nso ke ikpehe enye emi ke akam uwụtn̄kpọ ọwọrọ?

13 Enye emi odomode ndikọk afia nnọ nnyịn man inam ndudue, ndida n̄kari nnam nnyịn iduọ, emi akam oyomde ndita nnyịn, edi Satan kpa Devil. (Ephesus 6:11) Enye edi akwa Andidomo. (1 Thessalonica 3:5) Ke ndibọn̄ akam nte okûsịn nnyịn ke idomo, nnyịn iben̄e Jehovah ite okûyak nnyịn iduọ ke ini nnyịn isobode idomo. Nnyịn iben̄e enye ite an̄wam nnyịn “mbak Satan edikan nnyịn,” man nnyịn ididuọ ke mme idomo. (2 Corinth 2:11) Nnyịn ibọn̄ akam ite isọn̄ọ idu ke “ndịbe ebiet Ata Edikon̄,” man ibọ ukpeme eke spirit oro ẹnọde mbon oro ẹnyịmede itie edikara Jehovah ke kpukpru se mmọ ẹnamde.—Psalm 91:1-3.

14. Didie ke apostle Paul ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ke Jehovah idikpọn̄ke nnyịn edieke nnyịn iberide edem ke Enye ke ini isobode idomo?

14 Nnyịn imekeme nditịm nnịm nte ke edieke oro edide udọn̄ ofụri esịt nnyịn, nte iwụtde ke akam nnyịn ye ke mme edinam nnyịn, tutu amama Jehovah idikpọn̄ke nnyịn. Apostle Paul ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Idomo ikesịmke mbufo ibọhọke se inade owo ndibiom; edi Abasi edi akpanikọ, idinyụn̄ iyakke ẹdomo mbufo ẹbe se ukeme mbufo edide; edi Enye ayasiak usụn̄ ubọhọ ọnọ mbufo ke ufọt idomo, man mbufo ẹkeme ndibiom enye.”—1 Corinth 10:13.

“Sio Nnyịn ke Ubọk Andidiọk”

15. Ntak enen̄erede edi ata akpan n̄kpọ ndibọn̄ akam mben̄e ẹsio nnyịn ke ubọk andidiọk?

15 Nte ekemde ye n̄kani uwetn̄kpọ N̄wed Abasi Christian Usem Greek oro ẹtịmde ẹberi edem ẹkan, akam uwụtn̄kpọ Jesus etre ye ikọ emi: “Sio nnyịn ke ubọk andidiọk.” * (Matthew 6:13) Enen̄ede oyom ẹkpeme nnyịn ẹsio Devil ke ubọk ke utịt ini emi. Satan ye mme demon esie ke ẹn̄wana ekọn̄ ye nsụhọ oro ẹyetde aran, “emi ẹnịmde mme item Abasi, ẹnyụn̄ ẹyịrede ẹmụm ikọ-ntiense Jesus ẹkama,” ye “akwa otu owo” emi ẹdide nsan̄a mmọ. (Ediyarade 7:9; 12:9, 17) Apostle Peter eketeme mme Christian ete: “Ẹfara ke idem ẹnyụn̄ ẹkpeme; asua mbufo, kpa Satan, ke oyoyo nte lion eke okụnide, oyom se editade. Ẹsọn̄ọ ẹda ke mbuọtidem ẹn̄wana ye enye.” (1 Peter 5:8, 9) Satan akpama nditre utom ukwọrọikọ nnyịn, ndien enye ke odomo ndida mme isụn̄utom esie ke isọn̄—edide eke ido ukpono, eke ndutịm unyamurua, m̀mê eke ukaraidem—nsịn nnyịn ndịk ke idem. Nte ededi, edieke nnyịn isọn̄ọde ida, Jehovah ayanyan̄a nnyịn. Mbet oro James ekewet ete: “Ẹsụk idem ndien ẹnọ Abasi; ẹn̄wana ye Satan, ndien enye eyefehe ọkpọn̄ mbufo.”—James 4:7.

16. Nso ke Jehovah enyene ndida n̄n̄wam mme asan̄autom esie emi ẹsobode idomo?

16 Jehovah ama ayak ẹdomo Eyen esie. Edi ke Jesus ama ọkọbiọn̄ọ Devil, adade Ikọ Abasi nte ukpeme, Jehovah ama ọnọ mme angel ẹkesọn̄ọ enye idem. (Matthew 4:1-11) Kpasụk ntre, Jehovah esida mme angel esie an̄wam nnyịn edieke nnyịn ibọn̄de akam ye mbuọtidem inyụn̄ idade enye nte ebiet ubọhọ nnyịn. (Psalm 34:7; 91:9-11) Apostle Peter ekewet ete: “Ọbọn̄ ọmọfiọk ndinyan̄a mmọ emi ẹten̄ede Enye nsio ke idomo, [‘edi enịm mme anam ukwan̄ido ọnọ edisịbe mfep ke,’ NW] usen ikpe.”—2 Peter 2:9.

Ọyọhọ Ọyọhọ Edinyan̄a Emekpere

17. Ke ndikọnọ nnyịn akam uwụtn̄kpọ, didie ke Jesus okobon mme n̄kpọ ke itie emi mmọ ẹkpebonode?

17 Ke akam uwụtn̄kpọ oro, Jesus ama obon n̄kpọ ke nnennen ebiet emi mmọ ẹkpebonode. Akpan n̄kpọ oro ebehede nnyịn ekpedi edikpono akwa ye edisana enyịn̄ Jehovah. Sia se Abasi edidade anam emi edide Obio Ubọn̄ Messiah, nnyịn ibọn̄ akam ite Obio Ubọn̄ oro edi edisobo kpukpru obio ubọn̄, m̀mê ukara mme anana-mfọnmma owo efep, onyụn̄ okụt ete ke ẹnam uduak Abasi ọyọhọ ọyọhọ ke isọn̄ kpa nte ẹnamde ke heaven. Idotenyịn nnyịn kaban̄a nsinsi uwem ke paradise isọn̄ ọkọn̄ọ ke edinam enyịn̄ Jehovah asana ye ke edinyịme edinen itie edikara esie ke ofụri ekondo. Ke ima ikọbọn̄ akam iben̄e mme ata akpan n̄kpọ emi, nnyịn imekeme ndiben̄e se nnyịn iyomde ke usen ke usen, edifen mme idiọkn̄kpọ nnyịn, ye edisio ke idomo ye ke n̄kari andidiọk, Satan kpa Devil.

18, 19. Didie ke akam uwụtn̄kpọ Jesus an̄wam nnyịn ndika iso ndu ke ukpeme nnyụn̄ mmụm idotenyịn nnyịn n̄kama “tutu esịm akpatre”?

18 Ọyọhọ ọyọhọ edinyan̄a nnyịn nsio ke ubọk andidiọk ye mbiara editịm n̄kpọ esie ke asan̄a ekpere. Satan enen̄ede ọfiọk ete “ini imọ edi ibio” ndin̄wan̄a “akwa ifụtesịt” imọ mfụk isọn̄, akpan akpan mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah. (Ediyarade 12:12, 17) Ke ntan̄ndian idiọn̄ọ “akpatre ini eyo emi,” Jesus ama ebem iso etịn̄ aban̄a mme aduai-owo-idem n̄kpọntịbe, emi ndusụk ẹdidade itie ke ini iso. (Matthew 24:3, 29-31) Ke ini ikụtde nte mme n̄kpọ emi ẹdade itie, idotenyịn edinyan̄a nnyịn eyetetịm ayama. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini mme n̄kpọ emi ẹtọn̄ọde ndiwọrọ, ẹmenede enyịn ke enyọn̄, ẹnyụn̄ ẹmenede ibuot mbufo ke enyọn̄, koro edifak mbufo ke asan̄a ekpere.”—Luke 21:25-28.

19 Ibio ibio akam uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde mme mbet esie ọnọ nnyịn eti ndausụn̄ kaban̄a se ikpesịnde ke akam nnyịn nte utịt asan̄ade ekpere. Nnyịn ikpakam inyene mbuọtidem nte ke tutu esịm utịt Jehovah ayaka iso ndinọ se nnyịn iyomde ke usen ke usen ke n̄kan̄ eke spirit ye eke obụk. Nnyịn ndika iso ndu ke ukpeme mbọn̄ akam ayan̄wam nnyịn “[isọn̄ọ] imụm mbuọtidem eke ikenyenede ke editọn̄ọ tutu esịm akpatre.”—Mme Hebrew 3:14; 1 Peter 4:7.

[Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 15 Ndusụk n̄kani Bible, utọ nte King James Version, ẹberi Akam Ọbọn̄ ye se ẹdiọn̄ọde nte mme ikọ emi ẹdade ẹtoro Abasi mi: “Koro Ubọn̄, ye odudu, ye ukpono ẹnyenede fi, ke nsinsi. Amen.” The Jerome Biblical Commentary ọdọhọ ete: “Mme ikọ itoro emi . . . idụhe ke [n̄kani uwetn̄kpọ] oro ẹtịmde ẹberi edem ẹkan.”

Ke Ndidụn̄ọde

• Nso ke nnyịn ndiben̄e “udia eke ekemde nnyịn ke usen mfịn” ọwọrọ?

• Tịn̄ se eben̄e emi “dahado ke isọn eke ikamade Fi, nte emi nnyịn ikadahadedo inọ mmọ eke ẹkamade nnyịn isọn,” ọwọrọde.

• Nso ke nnyịn ndiben̄e Jehovah okûda nnyịn esịn ke idomo ọwọrọ?

• Ntak emi oyomde nnyịn iben̄e Jehovah ke akam nnyịn ite ‘osio nnyịn ke ubọk andidiọk’?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 15]

Man ẹfen ẹnọ nnyịn ana nnyịn ifen inọ mme owo

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 13]

Lydekker