Nte Afo Ekemede Ndiyụhọ Udọn̄ N̄kpọ eke Spirit Fo

“KE IDUỌK isua oro ẹkebede, ẹma ẹwet se iwakde ibe n̄wed 300 ẹban̄a nte idaha eke spirit enyenede ebuana ye utom—ọtọn̄ọde ke n̄wed oro Jesus CEO esịm ini The Tao of Leadership,” ntem ke U.S.News & World Report ọdọhọ. Emi n̄kukụre owụt nte ke ediwak idụt oro ẹnyenede n̄kpọ, mme owo ke ẹka iso ndiyom ndausụn̄ eke spirit ke uwem. Ke etịn̄de aban̄a emi, n̄wedmbụk mbubehe oro Training & Development ọdọhọ ete: “Ke ini ifiọk ubotn̄kpọ editụkde kpukpru ikpehe  uwem nnyịn, nnyịn idisụk itak ke ndiyom se idide uduak uwem, se enye ọwọrọde, ye nte ikpenen̄erede ikop uyụhọ ke uwem.”

Edi, m̀mọ̀n̄ ke afo ekeme ndinyene ndausụn̄ eke spirit oro ọnọde uyụhọ? Ke eset, mme owo ẹkesiyom un̄wam ẹto ido ukpono man ẹfiọk “se uwem ọwọrọde” ye “uduak” uwem. Mfịn, mme owo imaha aba ido ukpono. Nte n̄wed oro Training & Development owụtde, ndụn̄ọde emi ẹkenamde ye ikpọ mme akama utom ye mme eseutom 90 ama owụt nte ke “mme owo ẹkụt ke akwa ukpụhọde odu ke ufọt ido ukpono ye edinyene idaha eke spirit.” Mbon oro ẹkedade ẹnam ndụn̄ọde emi ẹkese ido ukpono nte “n̄kpọ oro akamade ubahade ye asari” ke adan̄aemi ẹkesede idaha eke spirit nte “se idiande owo ọtọkiet mînyụn̄ isarike owo.”

Ediwak n̄kparawa owo ke ndusụk idụt nte Australia, New Zealand, United Kingdom, ye Europe, ẹtiene ẹkụt ukpụhọde ke ufọt ido ukpono ye edinyene idaha eke spirit. Ke n̄wed oro Youth Studies Australia, Professor Ruth Webber ọsọn̄ọ ọdọhọ ete: “N̄wakn̄kan ibat n̄kparawa ẹnịm Abasi ke akpanikọ, mîdịghe ẹnịm ndusụk orụk odudu oro akande ukeme owo, edi mmọ ikereke ke ufọkabasi edi akpan n̄kpọ m̀mê se ikemede ndin̄wam mmimọ ndinyene idaha eke spirit.”

Ido Ukpono Akpanikọ Anam Ẹnyene Idaha eke Spirit

Ndinyene utọ eyịghe emi mban̄a ido ukpono idịghe n̄kpọ n̄kpaidem. Ediwak esop ido ukpono ẹnen̄ede ẹsịn idem ke mbre ukara ye mbubịk ẹnyụn̄ ẹwot ediwak owo oro mîduehe isop ke anana-ibat ekọn̄ ido ukpono. Nte ededi, ke adan̄aemi ẹsuade ido ukpono ke ntak mbubịk ye nsu mmọ, ndusụk owo ẹnam ndudue ẹsua Bible n̄ko, sia mmọ ẹkerede ke enye enyịme mme utọ edu oro.

Ke nditịm ntịn̄, Bible asasua mbubịk ye ubiatibet. Jesus ọkọdọhọ mme adaiso ido ukpono eyo esie ete: “Ọyọdọdiọk ọnọ mbufo, mme scribe ye mme Pharisee, mbon mbubịk! koro mbufo ẹbietde udi eke ẹyetde ndom, eke eyede ndise edem-edem, edi ke esịt-esịt ẹyọhọde ye mme okpo mme akpan̄kpa ye kpukpru ndek. Kpa ntre ke mbufo ẹwụt idem edem-edem nte ndinen owo, edi ke esịt-esịt mbufo ẹyọhọ ye mbubịk ye ukwan̄ido.”—Matthew 23:27, 28.

Akan oro, Bible esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ndida san̄asan̄a ke kpukpru mbre ukara. Utu ke ndidọhọ mme andinịm ke akpanikọ ẹwot kiet eken, enye ọdọhọ ke mmọ ẹkpekam ẹnyene ndikpa nnọ kiet eken. (John 15:12, 13; 18:36; 1 John 3:10-12) Utu ke ‘ndikama ubahade nnyụn̄ nnam asari,’ ido ukpono akpanikọ emi ọkọn̄ọde ke Bible, ‘adadian owo ọtọkiet inyụn̄ isarike owo.’ Apostle Peter ọkọdọhọ ete: “Abasi iten̄eke owo enyịn [“inamke asari,” NW]: edi ke kpukpru idụt Enye adadara owo ekededi eke abakde Enye onyụn̄ anamde nti ido.”—Utom 10:34, 35.

Bible—Eti Ndausụn̄ Oro Ọnọde Nsọn̄idem eke Spirit

Bible ọdọhọ nnyịn ete ke ẹkebot owo ke mbiet Abasi. (Genesis 1:26, 27) Okposụkedi emi mîwọrọke ite ke mme owo ẹbiet Abasi ke ata ata usụn̄, enye ọwọrọ ke mme owo ẹnyene ukeme ndiwụt mme edu Abasi, esịnede ukeme edikere n̄kpọ eke spirit.

Ke edide ntre, owụt ifiọk ndinịm nte ke Abasi n̄ko ọyọnọ nnyịn ukeme ndiyụhọ udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn, ọkọrọ ye eti ndausụn̄ emi ikpadade ifiọk se ifọnde ye se mîfọnke ye nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. Ukem nte Abasi okobotde editịbe emi ekemede ndibiọn̄ọ udọn̄ọ nnyụn̄ nnam inyene nsọn̄idem esịn nnyịn ke idem, enye n̄ko ama obot ubieresịt m̀mê owo esịtidem emi ekemede ndin̄wam nnyịn inam nti ubiere inyụn̄ ifep mme edu emi ẹkemede ndibiat nsọn̄idem ye idaha eke spirit nnyịn. (Rome 2:14, 15) Nte nnyịn ifiọkde, man editịbe oro odude nnyịn ke idem okop odudu, oyom ẹnọ enye udia nte ọfọnde. Kpasụk ntre, man ubieresịt nnyịn ọnọ nnyịn eti ndausụn̄, oyom inọ enye nti udia eke spirit.

 Ke owụtde orụk udia oro edinọde nnyịn nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit, Jesus ama ọdọhọ ete: “Idịghe uyo ikpọn̄ ke owo edida idu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Abasi ke inua odu.” (Matthew 4:4) Ẹwet ikọ Abasi ke Bible, mmọ “ẹnyụn̄ ẹdi se ifọnde ndida n̄kpep owo n̄kpọ, nnyụn̄ nsua nnọ owo, nnyụn̄ nnam owo ẹsan̄a nte enende.” (2 Timothy 3:16) Ke ntre, obiomo nnyịn ndisịn ukeme ndia udia eke spirit emi. Adan̄a nte nnyịn idiọn̄ọde Bible inyụn̄ isịnde ukeme ndida mme edumbet esie nsịn ke edinam ke uwem nnyịn, ntre ke nnyịn idibọ ufọn ke n̄kan̄ eke spirit inyụn̄ ikop nsọn̄idem.—Isaiah 48:17, 18.

Nte Ukeme Oro Ẹsịnde Odot?

Edi akpanikọ, ndikot Bible man inyene nsọn̄idem eke spirit esida ini; ndien etie nte ini enen̄ede afaha idahaemi. Edi ukeme oro ẹsịnde odot ye utịp oro ẹbọde! Kam kop nte nta ke nsio nsio ubọkọkọ emi ẹsinanade ifet etieti ẹtịn̄de nte edida ini nse mban̄a nsọn̄idem eke spirit mmọ edide akpan n̄kpọ ọnọ mmọ.

Marina emi edide abiaibọk usọbọ, ọdọhọ ete: “Akanam ntịmke n̄kere mban̄a idaha eke spirit mi ibọhọke ke mma n̄kọtọn̄ọ ndinam utom ke ufọkibọk, ndutụhọ mbon efen onyụn̄ ọtọn̄ọ ndinen̄ede ntụk mi. Do ke n̄kokụt nte ke ana mfiọk nnyụn̄ nyụhọ udọn̄ n̄kpọ eke spirit mi edieke anade n̄kop uyụhọ nnyụn̄ nnyene emem, sia mfen̄e uwem ye edise mban̄a mfịna mbon efen ẹkemede ndida ofụri ini owo emi odude ke utọ ubọkọkọ emi.

“Ke n̄kpep n̄kpọ ye Mme Ntiense Jehovah idahaemi. Ukpepn̄kpọ emi an̄wam mi ndidụn̄ọde mme edinam ye uduak mi ke eti usụn̄ onyụn̄ ekpep mi ndikere n̄kpọ in̄wan̄-in̄wan̄ man n̄keme ndidu uwem oro adade ukem ukem. Mmenen̄ede n̄kop inem utom mi. Edi ukpepn̄kpọ Bible mi anam n̄kop nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke ntụk, an̄wamde mi ndikara mme etikwo etikwo ekikere, ndisụhọde editịmede esịt, ndinyene ime, nnyụn̄ ntua mme owo mbọm. Ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam n̄ko enyene ufọn ke ndọ mi. Ke edide akpan n̄kpọ akan, mmedi ndifiọk Jehovah nnyụn̄ nnyene spirit esie, emi an̄wamde mi ndidu uwem oro ẹtịmde enyene se ọwọrọde.”

Nicholas emi edide ewet mbuwed ufọk, ọdọhọ ete: “Mbemiso n̄kpepde Bible ye Mme Ntiense Jehovah, n̄kenyeneke udọn̄ ndomokiet ke n̄kpọ eke spirit. N̄kukụre se ikebehede mi ke uwem ekedi ndikụt unen ke ubọkọkọ mi. Ukpepn̄kpọ Bible mi ama anam mi mfiọk nte ke uwem abuana se ikande ubọkọkọ ye nte ke ndinam uduak Jehovah esida inemesịt oro ebịghide edi.

“Utom mi anam mi n̄kop uyụhọ, edi Bible ekpep mi ufọn edidu mmemmem uwem ke ndiwụk ntịn̄enyịn ke mme n̄kpọ eke spirit. Ke ndinam ntre, ami ye n̄wan mi inyeneke editịmede esịt emi asan̄ade ye uma inyene obụkidem. Nnyịn ndibuana ye mbon eken oro ẹnyenede ukem idaha eke spirit emi amanam inyene ediwak nti ufan n̄ko.”

 Vincent emi edide ekpeibet, ọdọhọ ete: “Eti utom ekeme ndinọ uyụhọ ke ndusụk udomo. Nte ededi, mmọfiọk nte ke ẹyom se ikande oro man ẹnyene inemesịt ye ata uyụhọ. Mbemiso mfiọkde se Bible ekpepde aban̄a n̄kpọ emi, mmeti nte n̄kekerede ke uwem inyeneke uduak—edi sụk ndimana, ndikọri, ndidọ ndọ, ndin̄wana n̄kpọ nda mbọk nditọ, ndikpep mmọ ẹdu utọ uwem oro, ndien ke akpatre, ndisọn̄ nnyụn̄ n̄kpa.

“Edi n̄kukụre ke mma n̄kekpep Bible ye Mme Ntiense Jehovah ke n̄kenyene mme ibọrọ oro ẹnọde uyụhọ ke mme mbụme mi kaban̄a uduak uwem. Ukpepn̄kpọ Bible mi an̄wam mi nditịm mfiọk Jehovah nnyụn̄ mma enye. Emi anam mi n̄keme ndinyene eti idaha eke spirit nte nsịnde ukeme ndidu uwem ekekem ye se mfiọkde mban̄a uduak esie. Idahaemi ami ye n̄wan mi imokop idatesịt ndifiọk nte ke nnyịn ke ida uwem nnyịn inam n̄kpọ ke usụn̄ oro etịmde enyene uduak.”

Afo n̄ko emekeme ndifiọk se idide uduak uwem ye se uwem ọwọrọde ebe ke ndikpep Bible. Mme Ntiense Jehovah ẹyenem esịt ndin̄wam fi. Ukem nte Marina, Nicholas, ye Vincent, afo emekeme ndinyene inemesịt oro otode edikpep mban̄a Jehovah ye mme uduak esie kaban̄a ubonowo ye kaban̄a fi nte owo. Ke adianade ye edinyene idatesịt otode ediyụhọ mme udọn̄ eke spirit fo idahaemi, afo n̄ko eyenyene idotenyịn edidara anana-utịt uwem ye mfọnmma nsọn̄idem—idotenyịn emi “mmọ eke ẹbuenede ke spirit” ẹnyenede.—Matthew 5:3.

Usụn̄ kiet ndikọri idaha eke spirit nnyịn edi ndibọn̄ akam. Jesus ama ada ini ndikpep mme mbet esie ndibọn̄ akam, ekpepde mmọ se ẹsiwakde ndikot Akam Ọbọn̄. Nso ke akam oro ọwọrọ ọnọ fi mfịn? Didie ke afo ekeme ndibọ ufọn nto enye? Oyokụt ibọrọ ke ibuotikọ iba oro ẹtienede.

[Mme ndise ke page 6]

Marina

[Mme ndise ke page 7]

Nicholas

[Mme ndise ke page 7]

Vincent