Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ido Ukpono—Se Inụkde Owo Ndinam Eti M̀mê Idiọk?

Ido Ukpono—Se Inụkde Owo Ndinam Eti M̀mê Idiọk?

Ido Ukpono—Se Inụkde Owo Ndinam Eti M̀mê Idiọk?

“MMOWỤT esịtekọm ke se Ido Ukpono Christ anamde ọnọ mi, ndien mmenịm ke ererimbot emi nnyịn idude uwem mi ke isua 2000 emi ẹbede etiene owụt esịtekọm.”—Mbemiso Ikọ, Two Thousand Years—The First Millennium: The Birth of Christianity to the Crusades.

Melvyn Bragg, ewetn̄wed ye okot mbụk n̄kpọntịbe emi otode England, ekewet mme ikọ emi ndiwụt ke imọ ida inọ “Ido Ukpono Christ.” Ikọ esie owụt ekikere ediwak miliọn mme andidụn̄ isọn̄ emi ẹkerede n̄ko ke mmimọ inyene ndinen̄ede n̄wụt esịtekọm nnyụn̄ nnam akpanikọ nnọ ido ukpono kiet m̀mê eken ke se enye anamde ọnọ mmimọ. Mmọ ẹsọn̄ọ ẹnịm nte ke ido ukpono enyene eti odudu ke uwem mmimọ. Ke uwụtn̄kpọ, ewetn̄wed kiet ọdọhọ ke Islam “amada akamba ntatenyịn edi . . . [emi adade] ufọn ọsọk ofụri ererimbot.”

Udeme Oro Ido Ukpono Enyenede—Eti M̀mê Idiọk?

Nte ededi, ikọ Bragg efen edemede akpan mbụme aban̄a m̀mê ido ukpono ke ofụri ofụri enen̄ede enyene odudu ndinụk mme owo ẹnam eti n̄kpọ. Enye adian ete: “Ido Ukpono Christ n̄ko enyene ndinam n̄kpọ kiet an̄wan̄a mi.” Nso ke enye oyom ẹnam an̄wan̄a imọ? Enye ọdọhọ ete: “Ntak usua, idiọkido, unana mbọm ye unana ifiọk emi ọyọhọde Ido Ukpono Christ.”

Ediwak owo ẹkeme ndidọhọ ke usua, idiọkido, unana mbọm, ye unana ifiọk ẹmedu ke ata ediwak ido ukpono ererimbot ke ofụri mbụk. Mmọ ẹkere ke ido ukpono anam nte imada ufọn isọk ubonowo—okposụkedi anamde nte imenyene eti ye edisana ido, enye akam ọyọhọ ye mbubịk ye nsu. (Matthew 23:27, 28) A Rationalist Encyclopædia ọdọhọ ete: “Idụhe ikọ emi ẹwakde ndida ntịn̄ ikọ ke n̄wed nnyịn nte ikọ oro owụtde ke ido ukpono enen̄ede enyene ebuana ye ntatenyịn.” Enye aka iso ete: “Ndien idụhe ikọ emi ediwak owo ke ofụri mbụk ẹdade ke abian̄a nte enye emi.”

Ke emende n̄wedmbụk n̄kpọntịbe ekededi mfịn okot, afo oyokụt se ikperede ndidi anana-ibat uwụtn̄kpọ mme adaiso ido ukpono emi ẹkwọrọde ima, emem, ye mbọm edi emi ẹsịnde nsọk ẹnọ usua ẹnyụn̄ ẹdọhọde ke in̄wana ibak ibak en̄wan mmimọ inọ Abasi. Eyịghe idụhe ediwak owo ẹkerede ke ido ukpono awak ndinyene idiọk odudu ke uwem!

Ndi N̄kpọ Ẹkpefọn ke Ido Ukpono Mîkpodụhe?

Ndusụk owo ẹkere nte owo akwaifiọk England oro Bertrand Russell ekekerede, nte ke n̄kpọ ẹkpefọn edieke “kpukpru orụk edinịm ke akpanikọ eke ido ukpono mîdụhe aba.” Mmọ ẹkere ke ndisio ido ukpono mfep edi n̄kukụre nsinsi usọbọ ọnọ kpukpru mfịna ubonowo. Nte ededi, mmọ ẹkeme ndikokoi mfre nte ke mbon oro ẹsịnde ido ukpono ẹkeme ndidi ntak usua ye unana ediyọ kpa nte mbon oro ẹnyịmede ido ukpono. Ewetn̄wed ido ukpono oro Karen Armstrong eti nnyịn ete: “Ke nsụhọde n̄kaha, Nsobo eke Orụk ama owụt ke unana udọn̄ ke ido ukpono ekeme ndikama n̄kpa ukem nte ekọn̄ ido ukpono.”—The Battle for God—Fundamentalism in Judaism, Christianity and Islam.

Ntre, ndi ido ukpono enen̄ede enyene odudu ndinụk mme owo ẹnam eti n̄kpọ, m̀mê enye akam edi ntak mfịna ubonowo? Ndi usọbọ ke mme mfịna emi edi ndision̄o kpukpru ido ukpono mfep? Kere se Bible etịn̄de aban̄a emi ke ibuotikọ oro etienede. Ibọrọ mbụme emi ekeme ndikpa fi idem.