Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Nte Ido Ukpono Edi Ntak Mfịna Ubonowo?

Nte Ido Ukpono Edi Ntak Mfịna Ubonowo?

Nte Ido Ukpono Edi Ntak Mfịna Ubonowo?

“KE INI ido ukpono mîsịnke udọn̄ inọ en̄wan, enye anam n̄kpọ nte ibọk emi anamde ubieresịt owo odoro ufiọn onyụn̄ anam owo enyene abian̄a abian̄a ekikere nte ke imenyene ifụre. . . . [Enye] iyakke mme owo ẹnyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt, anam mmọ ẹnyene nsunsu ekikere, ọyọhọde ye usua ye ndịk.” Akani isụn̄utom Ufọkabasi Methodist emi ekewetde n̄kpọ emi, adian do ete: “Ikọ emi edi akpanikọ. Eti ye idiọk ido ukpono ẹdu.”—Start Your Own Religion.

Ndusụk owo ẹkeme ndidọhọ ke ‘edikụt ndudue nnọ emi ifọnke.’ Kpa ye oro, anie ekeme ndifan̄a mbụkeset? Ke akamba udomo, ido ukpono—oro ẹdọhọde nte edide “utom ye edituak ibuot nnọ Abasi m̀mê se ikande ukeme owo”—ọmọwọrọ idiọk etop. Enye ekpenyene ndisịn nnyịn ke un̄wana nnyụn̄ ndemede nnyịn udọn̄. Nte ededi, se enye esiwakde ndinam edi ndisịn udọn̄ nnọ en̄wan, unana ediyọ, ye usua. Ntak edide ntre?

Abian̄a Abian̄a “Angel Un̄wana”

Nte Bible ọdọhọde, ata mmemmem ibọrọ odu. Ke anamde nte idi “angel un̄wana,” Satan kpa Devil otụn ediwak miliọn owo usụn̄ esịn ke nditiene mme ukpepn̄kpọ esie utu ke nditiene eke Abasi. (2 Corinth 11:14) Apostle John ama owụt nte odudu Satan enen̄erede okpon tutu ‘ofụri ererimbot edisịne ke ubọk andidiọk.’ (1 John 5:19) John ama ọfiọk ke Satan ke ‘abian̄a ofụri ererimbot.’—Ediyarade 12:9.

Mme utịp ewe ke emi ada edi? Satan ọtọn̄ọ ndutịm ido ukpono oro etiede nte edi edisana. Ndutịm ido ukpono emi enyene “enyọn̄ enyọn̄ ido uten̄e Abasi” edi idiọk mfri oro enye on̄wụmde enen̄ede ayarade se enye edide. (2 Timothy 3:5; Matthew 7:15-20) Utu ke ndin̄wam n̄kọk mfịna ubonowo, ido ukpono amakabade edi ubak mfịna emi.

Kûsọsọp ubiere ke utọ ekikere oro idịghe akpanikọ m̀mê ke enye iwụtke eti ibuot. Ti ete ke owo oro ẹbian̄ade isikam ifiọkke ke ẹbian̄a imọ. Apostle Paul ama ọnọ uwụtn̄kpọ aban̄a emi ke ini enye ekewetde ete: “Se mme Gentile ẹwade, ke ẹwa ẹnọ mme demon, iwaha inọ Abasi.” (1 Corinth 10:20) Eyedi idem ama akpa mbon oro ndikere ke mmimọ ikatuak ibuot inọ mme demon. Mmọ ẹkekere ke mmimọ ituak ibuot inọ eti abasi, m̀mê orụk abasi efen. Edi, ke nditịm ntịn̄, “udịm mme idiọk spirit eke ẹdude ke enyọn̄,” emi ẹdianade ye Satan ẹbian̄a mme owo, ẹkebian̄a mmọ.—Ephesus 6:12.

Ke uwụtn̄kpọ, yak ikere iban̄a nte Satan akasan̄ade abian̄a ediwak mbon oro ẹkedọhọde ke idi mme Christian, emi ẹkemekde ndifụmi ntọt oro apostle John ọkọnọde aban̄a idiọk odudu mme demon.—1 Corinth 10:12.

Se Jesus Ekekpepde Okoto Abasi

Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Ukpep-n̄kpọ eke nnọde idịghe Okịm, edi edi eke Andidọn̄ Mi.” (John 7:16) Ih, se enye ekekpepde okoto Ata Ọkpọsọn̄ Abasi. Ntre, ukpepn̄kpọ Jesus ama enyene okopodudu ye edemede-owo-udọn̄ utịp ke idem mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye. Mmọ ikanamke ‘esịt mme owo odoro ufiọn m̀mê ndinam mme owo ẹnyene abian̄a abian̄a ekikere nte ke imenyene ifụre.’ Ke edide isio, ukpepn̄kpọ Jesus ama anam mme owo ẹwọrọ ufụn nsunsu ukpepn̄kpọ ido ukpono ye ukpepn̄kpọ mbon akwaifiọk eke ererimbot “emi enyịn esịt ekịmde mmọ” ke ntak abian̄a Devil.—Ephesus 4:18; Matthew 15:14; John 8:31, 32.

Ẹkeda mbuọtidem oro owụtde nti edu oro edisana spirit Abasi osion̄ode ẹdiọn̄ọ ata mme Christian, idịghe ikpîkpu editetịn̄ nte idide edisana. (Galatia 5:22, 23; James 1:22; 2:26) N̄wọrọnda ke otu mme edu emi—ye se ẹdade ẹdiọn̄ọ ata Ido Ukpono Christ—edi akakan edu ima.—John 13:34, 35.

Nte ededi, tịm fiọk akpan n̄kpọ emi: Jesus m̀mê mme apostle esie ikodorike enyịn esop Christian ndika iso ntie nte enye eketiede ke ini ẹketọn̄ọde enye. Mmọ ẹma ẹfiọk ke mfiakedem oyodu ndien ke ido ukpono akpanikọ oyosop ke ndusụk ini.

Ido Ukpono Akpanikọ Ama Osop ke Ndusụk Ini

Ke n̄ke oro aban̄ade nti ye ndiọi n̄kpasịp, Jesus ama ebem iso etịn̄ ete ke ido ukpono akpanikọ eyekpere ndisop ke ndusụk ini. Kot mbụk oro ke Matthew 13:24-30, 36-43. Jesus akasuan ibokpot, kpa “eti n̄kpasịp” ke in̄wan̄, ndien n̄kpasịp emi akada aban̄a mme anam-akpanikọ mbet esie emi ẹkenamde akpa esop Christian. Enye ama ọtọt ete ke nte ini akade “owo usua,” Satan kpa Devil, eyedi in̄wan̄ ibokpot oro edisuan “idiọk n̄kpasịp”—mbon oro ẹkedọhọde ke itiene Jesus Christ, edi ke nditịm ntịn̄ ẹkesịnde mme ukpepn̄kpọ esie.

Ikebịghike ke mme apostle Jesus ẹma ẹkekpan̄a, mme owo oro ẹkewụtde nte idide “idiọk n̄kpasịp” ẹma ẹwọn̄ọ ẹdi, ẹmade mme ukwan̄ ukpepn̄kpọ owo ẹkan “uyo Jehovah.” (Jeremiah 8:8, 9; Utom 20:29, 30) Nte utịp, ukwan̄ ye nsunsu Ido Ukpono Christ ama ọwọrọ owụt idem ke ererimbot. Mbon oro Bible okotde “abiat-ibet”—kpa ndiọi mme ọkwọrọ ederi emi ẹkenyịnede ke “kpukpru abian̄a eke ẹtode ukwan̄ ido”—ẹda iso. (2 Thessalonica 2:6-10) Jesus ama ebem iso etịn̄ ke idaha emi oyokpụhọde “ke akpatre ini eyo emi.” Ẹyetan̄ mme Christian oro ẹbietde ibokpot ẹbok ọtọkiet ndien ẹyesobo “idiọk n̄kpasịp” ke akpatre.

Edi nsunsu Ido Ukpono Christ emi enyene nduduọhọ ke “afai eke ediwak isua ikie emi owo mîkekemeke nditre” ye ke ekịm eke spirit oro okofụkde Christendom ke ediwak isua ikie oro ẹketienede. Ke ebemde iso ada okụt emi ye kpukpru oburobụt ido ye edinam afai eken oro ẹnamde ke enyịn̄ ido ukpono toto ke ini oro, apostle Peter ama ebem iso etịn̄ nte enende ete ke “oto mmọ [mme inua-okot Christian] ke owo ẹyenyụn̄ ẹtịn̄ idiọk ẹdian usụn̄ akpanikọ.”—2 Peter 2:1, 2.

“Ukpepn̄kpọ Ido Ukpono Oro Esịnde Udọn̄ ọnọ Iyatesịt ye Usua”

Idịghe Christendom kpọt anam ido ukpono ọwọrọ idiọk etop. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a ekikere mme andisọn̄ọ nyịre ke akpan ukpepn̄kpọ “uten̄e Abasi oro ẹnyịkde-nyịk owo,” emi akani owo n̄ka nun oro Karen Armstrong ọdọhọde nte edide ntak “ofụri akpan edinam ido ukpono.” Nte Armstrong ọdọhọde, akpan n̄kpọ kiet oro ẹkpedoride enyịn ndikụt ke ido ukpono ekededi ekpedi ndinyene “ata ata mbọm.” Nso ke mbụk owụt aban̄a mme ido ukpono oro ẹsọn̄ọde ẹyịre ke akpan ukpepn̄kpọ ke afan̄ emi? Enye ewet ete: “Mme andisọn̄ọ nyịre ke akpan ukpepn̄kpọ, edide ido ukpono mme Jew, eke Christ, m̀mê Muslim, ẹkpu ke akpan n̄kpọ oro ẹdoride enyịn ẹto mmọ mi edieke enye akabarede edi ukpepn̄kpọ ido ukpono oro esịnde udọn̄ ọnọ iyatesịt ye usua.” (The Battle for God—Fundamentalism in Judaism, Christianity and Islam) Edi ndi sụk “mme andisọn̄ọ nyịre ke akpan ukpepn̄kpọ” eke ido ukpono kpọt ẹkpu ke akpan n̄kpọ oro ẹdoride enyịn ẹto mmọ mi ẹnyụn̄ ẹkabade ẹkpep “ukpepn̄kpọ ido ukpono oro esịnde udọn̄ ọnọ iyatesịt ye usua”? Mbụk owụt ke idịghe.

Ke akpanikọ, Satan ọmọbọp ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono, emi ẹdade iyatesịt, usua, ye se ikperede ndidi anana-utịt uduọkiyịp, ẹdiọn̄ọ. Bible okot ukara emi “Akwa Babylon! Eka . . . mbubiam ido eke ẹdude ke isọn̄,” ndien ẹwụt enye nte akpara emi odorode ke ndutịm ukara oro ebietde unam. Odot ẹtịm ẹfiọk nte ke ẹyekot enye edinam ibat aban̄a “iyịp kpukpru mmọ emi owo ẹkewotde ke isọn̄.”—Ediyarade 17:4-6; 18:24.

Idịghe Kpukpru Owo ke Ẹbian̄a

Nte ededi, mbụk owụt ke idịghe kpukpru owo ke ẹbian̄a. Melvyn Bragg ọtọt ete, idem ke ini ọkpọsọn̄ afanikọn̄, “ediwak nti owo ẹma ẹnam se ifọnde ke adan̄aemi ata ediwak owo oro ẹkedude ẹkanade mmọ ẹkụk ẹkenamde se idiọkde.” Ata mme Christian ẹma ẹka iso ‘ndituak ibuot nnọ Abasi ke spirit ye ke akpanikọ.’ (John 4:21-24) Mmọ ẹma ẹdian̄ade ẹkpọn̄ ndutịm ido ukpono ofụri ererimbot emi enịmde idem nte “andisịn udọn̄ nnọ ekọn̄.” Mmọ ẹma ẹsịn ndiyak ẹdụri mmọ ẹsịn ke itie ebuana edinam utom Ufọkabasi ye Ukara emi mbụk owụtde nte edide “ata ediomi oro Satan anamde utu ke ndidi eke Jesus eyen Nazareth.”—Two Thousand Years—The Second Millennium: From Medieval Christendom to Global Christianity.

Ke ndondo emi, ẹmefiọk Mme Ntiense Jehovah nte mbon emi ẹnyenede odudu ndinụk mme owo ẹnam eti. Man ẹbọhọ mbiara nsunsu ido ukpono ekededi, mmọ ẹkọn̄ mme ukpepn̄kpọ ye mme edinam mmọ ofụri ofụri ke Ikọ Abasi oro ẹdade odudu spirit ẹwet, kpa Bible. (2 Timothy 3:16, 17) Ndien ukem nte mme Christian akpa isua ikie, mmọ ẹnịm ewụhọ Jesus ke nditre ndidi “eke ererimbot.” (John 15:17-19; 17:14-16) Ke uwụtn̄kpọ, ke Nazi Germany, mmọ ẹma ẹsịn ndibiat mme edumbet Christian ndien ukara Nazi ikoyomke mmọ. Hitler ama asua mmọ ke ntak emi. N̄wed ukpepn̄kpọ ufọkn̄wed kiet ọdọhọ ete: “Mme Ntiense Jehovah . . . ẹma ẹtiene ukpepn̄kpọ Bible nditre ndikama n̄kpọekọn̄ ke ntak ekededi. Ntre mmọ ẹma ẹsịn ndidụk ekọn̄ m̀mê ndidụk ndụk ye mbon Nazi. Ke ndinam n̄kpọ mban̄a emi, mbon SS ẹma ẹmụm ofụri ubon Mme Ntiense Jehovah ẹkekọbi. Ẹma ẹwot n̄kpọ nte mbahade kiet ke itie ita ke otu kpukpru Mme Ntiense Jehovah [ke Germany] ke mme itienna ekikere.”—Germany—1918-45.

Edi akpanikọ, mme owo efen oro ẹkenyenede uko ke nsio nsio ido ukpono ẹma ẹkụt ndutụhọ ke ntak mme edinịm ke akpanikọ mmọ. Edi Mme Ntiense Jehovah ẹkenam emi nte otu ido ukpono oro adianade kiet. Ke ofụri ofụri, ata ediwak mmọ ẹma ẹsọn̄ọ ẹyịre ke akpan edumbet N̄wed Abasi oro: “Inyene ndikop uyo Abasi n̄kan uyo owo.”—Utom 5:29; Mark 12:17.

Ntak Mfịna Emi

Idịghe ido ukpono ke ofụri ofụri edi ntak mfịna ubonowo. Nsunsu ido ukpono edi ntak. Edi Abasi aduak ndisobo kpukpru nsunsu ido ukpono mfep ke mîbịghike. (Ediyarade 17:16, 17; 18:21) Ewụhọ oro enye ọnọde kpukpru owo eke ẹmade unenikpe ye edinen ido edi: “Mbufo ikọt Mi, ẹwọn̄ọ ke esịt [oro edi, ke esịt Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono], mbak mbufo ẹdibuana ke idiọk-n̄kpọ esie, ẹdinyụn̄ ẹtiene ẹbọ mme ufen esie; koro mme idiọk-n̄kpọ esie ẹma ẹboho ẹkon̄ esịm enyọn̄, Abasi omonyụn̄ eti mme ukwan̄kpọ esie.” (Ediyarade 18:4, 5) Ih, Abasi ke idemesie enen̄ede ayat esịt ye ido ukpono oro ‘esịnde udọn̄ ọnọ en̄wan, etiede nte ibọk emi anamde esịt mme owo odoro ufiọn onyụn̄ anamde owo enyene abian̄a abian̄a ekikere nte ke imenyene ifụre, anamde mme owo ẹkûnyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt, anamde mmọ ẹnyene nsunsu ekikere, usua, ye ndịk’!

Kan̄a ke emi, Abasi ke atan̄ mbon oro ẹmade akpanikọ obok ọtọkiet ke edisana ido ukpono. Emi edi ido ukpono emi ọsọn̄ọde eyịre ke mme edumbet ye ukpepn̄kpọ ima ima Andibot emi enyenede mbọm onyụn̄ edide edinen. (Micah 4:1, 2; Zephaniah 3:8, 9; Matthew 13:30) Afo emekeme ndidi kiet ke otu emi. Edieke afo edimade ndinyene ntọt efen efen ke ndidiọn̄ọ edisana ido ukpono, kûmen̄e ndiwet n̄wed nnọ ẹsọk mme andisio magazine emi, m̀mê ndidọhọ owo ekededi ke otu Mme Ntiense Jehovah an̄wam fi.

[Ndise ke page 7]

Mme owo ẹtode kpukpru idaha ke uwem ẹnyene idatesịt ke edisana ido ukpono