Ndifọn Ido ke Ererimbot Nsọn̄ido
Ndifọn Ido ke Ererimbot Nsọn̄ido
“Edi mfọn-ido owo esịn ẹyom owo.”—MME N̄KE 19:22.
1. Ntak emi ekemede ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndifọn ido?
NDI afo ada ke imọ idi owo mfọnido? Ke edide ntre, ndidu uwem ke ererimbot emi ekeme ndifek fi. Edi akpanikọ, ẹsiak mfọnido ke Bible nte ubak “mbun̄wụm Spirit,” edi ntak emi ọsọn̄de ndifọn ido idem ke mme inua-okot idụt Christian? (Galatia 5:22) Nte nnyịn ikokụtde ke ibuotikọ oro ekebemde iso, ẹkeme ndikụt ibọrọ ubak ubak ke se apostle John ekewetde—ofụri ererimbot esịne ke ubọk owo eke spirit oro ọsọn̄de ido, Satan kpa Devil. (1 John 5:19) Jesus Christ ama anam ẹdiọn̄ọ Satan nte “ọbọn̄ ererimbot emi.” (John 14:30) Ke ntem, ererimbot emi ebiet ọsọn̄ibuot andikara enye, emi etiede ibak ibak.—Ephesus 2:2.
2. Nso ikeme ndibiọn̄ọ nnyịn ndifọn ido?
2 Esifịna nnyịn ke ini mbon en̄wen ẹsọn̄de ido ye nnyịn. Ekeme ndidi mme mbọhọidụn̄ oro ẹnyenede idiọk esịt, mme ọsọn̄ido isenowo, m̀mê mme ufan ye mbonubon oro ẹkemede ndinam n̄kpọ ndusụk ini ye unana edikekere ẹsisọn̄ ido. Edinam n̄kpọ ye mbon oro ẹsọn̄de ido, emi ẹsinyụn̄ ẹduaride ẹnyụn̄ ẹsụn̄ide kiet eken esifịna owo. Utọ ido oro ekeme ndinam nnyịn ke idem nnyịn isọn̄ ido, ndien ekeme ndinam nnyịn isọn̄ ido ye mbon oro ẹsọn̄de ido ye nnyịn. Oro akam ekeme ndida udọn̄ọ eke spirit m̀mê ata ata udọn̄ọ ndi.—Rome 12:17.
3. Ikpọ mfịna ewe ke mme owo ẹsobo emi anamde ọsọn̄ mmọ ndifọn ido?
3 Mme idaha ererimbot oro ẹkamade mfịghe ẹkeme n̄ko ndinam ọsọn̄ nnyịn ndifọn ido. Ke uwụtn̄kpọ, ubonowo ke ofụri ofụri esikop editịmede esịt ke ntak ndịghe ye mme edinam oyomonsia, ọkọrọ ye edikere ke nsio nsio idụt ẹkeme ndida n̄kpọekọn̄ oro asuande n̄kpri unam udọn̄ọ m̀mê eke nuclear n̄n̄wana ekọn̄. Ke adianade do, ediwak miliọn owo ẹdi ọkpọikpọi ubuene, ẹnyenede ekpri udia, itie udakibuot, edisịnen̄kpọ, ye ibọkusọbọ. Ndifọn ido esidi n̄kpọ-ata ke ini idaha anamde etie nte idotenyịn idụhe.—Ecclesiastes 7:7.
4. Nso ukwan̄ ubiere ke ndusụk owo ẹkeme ndinam ke ini mmọ ẹkerede ẹban̄a edifọn ido ye mbon en̄wen?
4 Owo ekeme ndisọsọp mbiere nte ke ndifọn ido inen̄ekede idi akpan n̄kpọ, ye nte ke emi akam ekeme ndidi idiọn̄ọ mmeme. Enye akam ekeme ndikere ke ẹnam n̄kpọ ye imọ nte mîdotke, akpan akpan ke ini mbon en̄wen mîkereke iban̄a nte n̄kpọ oro afịnade imọ. (Psalm 73:2-9) Nte ededi, Bible ọnọ nnyịn nnennen ndausụn̄ ke ini enye ọdọhọde ete: “Sụn̄-sụn̄ ibọrọ akabade ifiopesịt efep: edi uyat ikọ edemede iyatesịt.” (Mme N̄ke 15:1) Sụn̄sụn̄, m̀mê ifụre ifụre ido ye mfọnido ẹdi ubak mbun̄wụm spirit emi ẹnen̄erede ẹnyene ebuana, ndien mmọ ẹnen̄ede ẹnyene ufọn ke ini ẹyọde n̄kpọsọn̄ idaha.
5. Nso idi ndusụk ikpehe ke uwem emi ẹyomde mfọnido?
5 Sia edision̄o mbun̄wụm edisana spirit Abasi edide ata akpan n̄kpọ ntre ọnọ mme Christian, ọkpọfọn nnyịn ikere nte ikpowụtde kiet ke otu edu emi—oro edi mfọnido. Ndi ẹkeme ndifọn ido ke ererimbot nsọn̄ido? Ke edide ntre, nso idi ndusụk ikpehe emi nnyịn ikemede ndiwụt nte ke nnyịn iyakke odudu Satan abiat mfọnido nnyịn, akpan akpan ke mme idaha oro ẹkamade mfịghe? Ẹyak nnyịn ineme nte ikemede ndifọn ido ke ubon, ke itieutom, ke ufọkn̄wed, ye mme mbọhọidụn̄ nnyịn, ke utom ukwọrọikọ nnyịn, ye ke otu ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ.
Mfọnido ke Esịt Ubon
6. Ntak edide ata akpan n̄kpo ndifọn ido ke ubon, ndien didie ke ẹkeme ndinam emi?
6 Man inyene edidiọn̄ ye ndausụn̄ Jehovah, mbun̄wụm spirit edi akpan n̄kpọ ndien ke ntre oyom ikọri enye ọyọhọ ọyọhọ. (Ephesus 4:32) Ẹyak ineme nte mbonubon ẹkpefọnde ido ye kiet eken. Ke edinam mmọ eke usen ke usen, ebe ye n̄wan ẹkpenyene ndifọn ido nnyụn̄ n̄kere mban̄a kiet eken ọkọrọ ye nditọ mmọ. (Ephesus 5:28-33; 6:1, 2) Ẹkpenyene ndikụt utọ mfọnido oro ke usụn̄ emi mbonubon ẹtịn̄de ikọ ye kiet eken, nte nditọ ẹkponode ẹnyụn̄ ẹten̄ede ete ye eka mmọ, ye nte ete ye eka ẹnamde n̄kpọ ye nditọ mmọ ke usụn̄ oro odotde. Ẹsọp nditoro, ẹkûsọp ndikụt ndudue nnọ owo.
7, 8. (a) Orụk edu ewe ke ana nnyịn ifep edieke anade iwụt ata mfọnido ke ubon? (b) Didie ke eti nneme etịp esịn ke ubon oro enen̄erede adiana kiet? (c) Didie ke afo ekeme ndifọn ido ke ubon mbufo?
7 Ndifọn ido ye mbonubon nnyịn abuana ndinam item apostle Paul emi: “Mbufo ẹnyụn̄ ẹduọn̄ọ kpukpru ido emi; ẹsio iyatesịt, ye ifụtesịt, ye udu, ye idiọk iban̄a, ye mbubiam ikọ ke inua mbufo ẹfep.” Akpana mme ubon Christian ẹnyene nneme ye kiet eken ke usụn̄ oro owụtde ukpono kpukpru usen. Ntak-a? Koro eti nneme edi akpan n̄kpọ oro anamde mme ubon ẹsọn̄ idem ẹnyụn̄ ẹkop odudu. Ke ini ndutan̄uyo odude, man ẹbiere ndutan̄uyo oro, ẹdomo ndikọk mfịna oro utu ke ndikan ke eneni. Nti mbonubon ẹsisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndifọn ido nnyụn̄ n̄kere mban̄a kiet eken.—Colossae 3:8, 12-14.
8 Mfọnido edi eti edu, onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ndinam se ifọnde nnọ mbon en̄wen. Ke ntem, nnyịn iyom ndifọn ido, n̄kere mban̄a, nnyụn̄ n̄n̄wam mbonubon eken ke eti usụn̄. Oyom kpukpru owo ke ubon ẹsịn ukeme man ẹwụt orụk mfọnido oro ọnọde ubon eti enyịn̄. Nte utịp, idịghe edidiọn̄ Abasi kpọt ke mmọ ẹdibọ, edi mmọ ẹyekpono Jehovah, kpa Abasi mfọnido, ke esop ye ke obio.—1 Peter 2:12.
Mfọnido ke Itieutom
9, 10. Tịn̄ ndusụk mfịna oro ẹkemede ndidemede ke itieutom, nyụn̄ tịn̄ nte ẹkemede ndida mfọnido mbiere mmọ.
9 Edinam eke usen ke usen ke itieutom ekeme ndinam ọsọn̄ Christian ndifọn ido ye mme nsan̄autom esie. Ndomoidem ke otu mbonutom ekeme ndinam owo ataba utom ke ntak emi nsan̄autom anamde n̄kpọ abian̄a abian̄a m̀mê n̄kari n̄kari, ke ntem abiatde enyịn̄ nsan̄autom esie ke iso eteutom. (Ecclesiastes 4:4) Imemke utom ndifọn ido ke mme utọ idaha oro. Kpa ye oro, nditi nte ke ndifọn ido edi nnennen n̄kpọ oro anade ẹnam, asan̄autom Jehovah ekpenyene ndidomo nte ekekeme ndidụri mbon oro mîfọnke ido nda. Ndinyene edu edikere mban̄a ekeme ndin̄wam nnyịn ndinam emi. Ndusụk afo emekeme ndiwụt edikere mban̄a edieke nsan̄autom ọdọn̄ọde m̀mê edieke mbonubon esie ẹdọn̄ọde. Ndikam mbụp nte n̄kpọ etiede ye owo ekeme ndinam enye ọfọn ido. Ih, edieke usụn̄ odude, akpana mme Christian ẹdomo ndidiana kiet nnyụn̄ ndu ke emem. Ndusụk ini ikọ mfọnido emi owụtde edikere mban̄a ye udọn̄ oro ẹnyenede ke idem owo ekeme ndin̄wam.
10 Ke idaha efen, eteutom ekeme ndinyịk mbonutom esie ẹnam ekikere esie, onyụn̄ ekeme ndiyom kpukpru owo ẹtiene ẹbuana ke akpan edinam ufreidụt m̀mê ke usọrọ oro mîkemke ye N̄wed Abasi. Ke ini ubieresịt Christian mîyakke enye etiene abuana, emi ekeme ndida ntuaha ndi. Ikpowụtke eti ibuot nditịn̄ ofụri ofụri ke ebe oro nte ke se eteutom ọdọhọde ifọnke. Kamse, ye mbon oro mîfiọkke mme ukpepn̄kpọ Christian, edinam oro ekeme nditie nte nnennen n̄kpọ oro anade ẹnam. (1 Peter 2:21-23) Eyedi afo emekeme ndida mfọnido nnam ntak oro afo ke idemfo mûtieneke ubuana an̄wan̄a. Kûda uyat uyat ikọ ubọrọ uyat uyat ikọ. Ọfọn Christian anam eti item oro odude ke Rome 12:18: “Edieke usụn̄ odude, ẹn̄wana, nte mbufo ẹkekeme, ndidu ke emem ye kpukpru owo.”
Mfọnido ke Ufọkn̄wed
11. Mme n̄kpọ ewe ẹnam ọsọn̄ n̄kparawa owo ndifọn ido ye mme nsan̄a ufọkn̄wed?
11 Ekeme ndinen̄ede nsọn̄ n̄kpri owo ndifọn ido ye ekemmọ nditọ ufọkn̄wed. N̄kparawa owo ẹsiyom nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ ẹma mmimọ. Ndusụk nditọiren ẹsinam n̄kpọ nsọn̄ido nsọn̄ido man nditọ ufọkn̄wed eken ẹkpono mmimọ, idem tutu esịm edifiomo mbon en̄wen ke ufọkn̄wed. (Matthew 20:25) N̄kparawa eken ẹsima ndida ifiọkn̄wed mmọ, usọ mbre mbuba, m̀mê usọ oro mmọ ẹnyenede ke mme n̄kpọ eken n̄wụt idem. Ke ini ẹdade mme usọ mmọ ẹwụt idem, mmọ isiwakke ndinam n̄kpọ ye ekemmọ nditọ ufọkn̄wed ke mfọnido, ẹduede ẹkere ke emi ke idemesie anam mmimọ ifọn ikan mbon en̄wen. Uyen Christian enyene ndikpeme mbak enye edikpebe utọ nditọ ufọkn̄wed oro. (Matthew 20:26, 27) Apostle Paul ọkọdọhọ ke “ima enyenyene anyan ime, onyụn̄ ọfọn ido.” Ntem, inaha Christian ekpebe idiọk uwụtn̄kpọ mbon oro mîfọnke ido, edi enyene ndinen̄ede nnam item N̄wed Abasi ke nte enye anamde n̄kpọ ye mme nsan̄a ufọkn̄wed.—1 Corinth 13:4.
12. (a) Ntak ekemede ndisọn̄ n̄kpri owo ndifọn ido ye mme andikpep mmọ? (b) Anie ke n̄kpri owo ẹkeme ndiberi edem ke ini ẹnyịkde mmọ nditre ndifọn ido?
12 N̄kpri owo ẹkpenyene ndifọn ido ye mme andikpep mmọ n̄ko. Ediwak nditọ ufọkn̄wed ẹsima ndiyat mme andikpep mmọ esịt. Mmọ ẹsida ke mmimọ idi ọniọn̄ ke ndibiat mme ibet ufọkn̄wed oro owụtde unana ukpono ọnọ mme andikpep. Mmọ ẹkeme ndisịn mbon en̄wen ndịk ke idem man ẹtiene ẹbuana. Ke ini uyen Christian mîmaha nditiene mbuana, ẹkeme ndisak mîdịghe ẹfiomo enye. Christian ndisobo mme utọ idaha oro ke ofụri ini oro enye odude ke ufọkn̄wed ekeme ndinam ọsọn̄ enye ndifọn ido. Nte ededi, kûfre ke edi ata akpan n̄kpọ ndidi asan̄autom Jehovah oro ọsọn̄ọde ada. Nen̄ede nịm ke enye ayada spirit esie ọnọ fi ibetedem ke n̄kpọsọn̄ ini emi ke uwem.—Psalm 37:28.
Ndifọn Ido ye Mme Mbọhọidụn̄
13-15. Nso ikeme ndibiọn̄ọ owo ndifọn ido ye mme mbọhọidụn̄ esie, ndien didie ke ẹkeme ndikan mme mfịna emi?
13 Edide afo odụn̄ ke ofụri ufọk kiet, ke ubet kiet, m̀mê ke ebiet ekededi, afo emekeme ndikere mban̄a nsio nsio usụn̄ ndifọn ido ye mme mbọhọidụn̄ nnyụn̄ n̄kere mban̄a mfọnọn̄kpọ mmọ. N̄ko-n̄ko, emi isimemke utom.
14 Nso ke akpanam edieke mme mbọhọidụn̄ fo ẹnamde n̄kpọ ye afo asari asari ke ntak orụk, idụt, m̀mê ido ukpono fo? Okponyụn̄ anam nso edieke mmọ ẹsisọn̄de ido ndusụk ini m̀mê ẹsifụmide fi ofụri ofụri? Nte asan̄autom Jehovah, ọyọfọn afo ọfọn ido nte ekekeme. Afo ọyọwọrọ ada isio isio nte ata eti owo, ndien emi ke akpanikọ ayada itoro ọsọk Jehovah—enye emi edide Uwụtn̄kpọ mfọnido. Afo udufiọkke ini emi mbọhọidụn̄ fo ekemede ndikpụhọde edu esie ke ntak mfọnido fo. Enye akam ekeme ndikabade ndi anditoro Jehovah.—1 Peter 2:12.
15 Didie ke ẹkeme ndifọn ido? Usụn̄ kiet edi ndinyene eti edu uwem ke ubon nte kpukpru owo ẹsion̄ode mbun̄wụm spirit. Mme mbọhọidụn̄ nnyịn ẹkeme ndikụt emi. Ndusụk ini afo emekeme ndifọn mbọhọidụn̄ fo mfọn. Ti ete ke mfọnido ọwọrọ ndinyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ke mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen.—1 Peter 3:8-12.
Mfọnido ke Utom Ukwọrọikọ Nnyịn
16, 17. (a) Ntak emi mfọnido edide akpan n̄kpọ ke an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ nnyịn? (b) Didie ke ikeme ndifọn ido ke nsio nsio ikpehe utom ukwọrọikọ nnyịn?
16 Nnyịn ikpenyene ndinen̄ede mfọn ido ke ini ikwọrọde ikọ nte isịnde ofụri ukeme ndisịm mme owo ke ufọk mmọ, ke mme itie mbubehe mmọ, ye ke mme itie edinam ofụri owo. Akpana nnyịn iti nte ke ida ke ibuot Jehovah, emi esifọnde ido kpukpru ini.—Exodus 34:6.
17 Nso ke oyom nte esịnde ukeme ndifọn ido ke utom ukwọrọikọ? Nte uwụtn̄kpọ, ke adan̄aemi abuanade ke utom unọ ikọ ntiense efak, afo emekeme ndifọn ido ebe ke ndida esisịt ini nnọ ikọ ntiense nnyụn̄ n̄wụt edikere mban̄a ke ini afo osobode ye mme owo. Mme owo ẹsinen̄ede ẹwak ke mbenusụn̄, ntre kụt ete ke ubiọn̄ọke mbon oro ẹyomde ndisan̄a mbe. N̄ko, ke ini ọnọde ikọ ntiense ke efakutom mbubehe, fọn ido ebe ke ndida esisịt ini, etide ke mme anyam ufọkurua ẹnyene ndise mban̄a mbonurua mmọ.
18. Nso udeme ke mbufiọk enyene ye ndifọn ido ke utom ukwọrọikọ nnyịn?
18 Da mbufiọk nam n̄kpọ ke utom ukwọrọikọ eke ufọk ke ufọk. Kûtie ke ufọk kiet ubịghi ukaha, akpan akpan ke ini enyọn̄ ọdiọkde. Nte afo emekeme ndifiọk ini emi ukwọrọikọ fo ọtọn̄ọde ndifek owo m̀mê akam ayatde-yat enye? Eyedi ke edem mbufo Mme Ntiense Jehovah ẹsiwaha ndien ndien. Ke edide ntre, nen̄ede wụt edikere mban̄a, fọn ido nyụn̄ tịn̄ ikọ inem inem kpukpru ini. (Mme N̄ke 17:14) Domo ndiwụt ke imọfiọk ntak emi enyeneufọk mîkpan̄ke utọn̄ usen oro. Ti ete ke kiet ke otu nditọete Christian fo ayawaha do ke ini iso. Edieke afo osobode owo emi ọsọn̄de ido, sịn san̄asan̄a ukeme ndifọn ido. Kûmenede uyo ke enyọn̄, kûnyụn̄ ubọp iso, edi tịn̄ ikọ sụn̄sụn̄. Christian oro ọfọnde ido idinamke enyeneufọk ọtọn̄ọ mfan̄a. (Matthew 10:11-14) Iso-ọfọn, owo oro ekeme ndikop eti mbụk usen en̄wen.
Mfọnido ke Mme Mbono Esop
19, 20. Ntak emi ẹyomde mfọnido ke esop, ndien didie ke ẹkeme ndiwụt enye?
19 Edi akpan n̄kpọ n̄ko ndifọn ido ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ. (Mme Hebrew 13:1) Sia nnyịn idide ubak nditọete ofụri ererimbot, mfọnido edi akpan n̄kpọ ke ini nnyịn inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen.
20 Edieke esop kiet abuanade Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye esop kiet en̄wen m̀mê iba m̀mê awakde akan oro, edi akpan n̄kpọ ndida mfọnido nnam n̄kpọ ye mbon oro ẹdude ke esop eken, inamde n̄kpọ ye mmọ uku uku. Ndomoidem idiyakke ẹdiana kiet ke ini ẹdiomide mme ini mbono esop ye mme utọ akpan n̄kpọ nte edidiọn̄ m̀mê edinam ufọkmbono asana. Ẹfọn ido ẹnyụn̄ ẹwụt edikere mban̄a idem ke ini ẹkemede ndinyene nsio nsio ekikere. Ke ndinam ntem, mbufo ẹyeka iso ndifọn ido, ndien Jehovah eyenen̄ede ọdiọn̄ udọn̄ oro mbufo ẹnyenede ke mfọnọn̄kpọ mbon en̄wen.
Ka Iso Ndifọn Ido
21, 22. Ke n̄kemuyo ye Colossae 3:12, nso ikpedi ubiere nnyịn?
21 Mfọnido edi edu oro otụkde ofụri ikpehe uwem nnyịn. Ke ntre, nnyịn ikpenyene ndinam enye edi akpan ikpehe edu nnyịn nte mme Christian. Akpana edi edu nnyịn ndifọn ido ye mbon en̄wen.
22 Kpukpru nnyịn ikpakam ifọn ido ye mbon en̄wen ke usen ke usen ndien ke ntem inamde item apostle Paul emi: “Nte mmọ emi Abasi ekemekde, emi Abasi akanamde mmọ ẹsana onyụn̄ amade, ẹda ndien esịt mbọm ẹsịne, ye mfọn-ido, ye nsụk-idem, ye ifụre-ifụre ido, ye ime.”—Colossae 3:12.
Nte Afo Emeti
• Nso isinam ọsọn̄ Christian ndifọn ido?
• Ntak edide akpan n̄kpọ owo ndifọn ido ye mbonubon esie?
• Nso idi ndusụk n̄kpọ oro ẹsinamde ọsọn̄ ndifọn ido ke ufọkn̄wed, ke itieutom, m̀mê ndifọn ido ye mme mbọhọidụn̄?
• Tịn̄ nte mme Christian ẹkemede ndifọn ido ke an̄wan̄wa utom ukwọrọikọ mmọ.
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 18]
Edieke kpukpru owo ke ubon ẹfọnde ido, emem ye edidianakiet oyodu
[Ndise ke page 19]
Afo emekeme ndifọn ido ke ini nsan̄autom m̀mê mbonubon esie ẹdọn̄ọde
[Ndise ke page 20]
Jehovah esin̄wam mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹfọn ido idem ke ini ẹsakde mmọ nsahi
[Ndise ke page 21]
Ndin̄wam mbọhọidụn̄ oro odude ke unana edi mfọnido