Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Afo Emekeme Ndidat Abasi Esịt

Afo Emekeme Ndidat Abasi Esịt

Afo Emekeme Ndidat Abasi Esịt

NTE se nnyịn inamde ekeme ndinen̄ede ntụk Abasi? Ndi Abasi ekeme ndidat esịt? Usụn̄ kiet emi n̄wed ukabadeikọ akabarede ikọ oro “Abasi” edi “akakan m̀mê anana-mbiet owo.” Nte akakan m̀mê anana-mbiet owo emi edi ikpîkpu odudu? Nte ikpîkpu odudu ekeme ndidat esịt? Baba. Nte ededi, kere se Bible etịn̄de aban̄a Abasi.

Jesus Christ ọkọdọhọ ke “Abasi edi spirit.” (John 4:24) Spirit edi uduot uwem oro okpụhọrede ye eke owo. Okposụkedi owo mîkemeke ndikụt spirit, enye enyene idem—kpa “idem eke otode ke uduot spirit.” (1 Corinth 15:44; John 1:18) Bible ada ndamban̄a ikọ etịn̄ nte ke Abasi enyene enyịn, utọn̄, ubọk ye ntre ntre. * Abasi n̄ko enyene enyịn̄—Jehovah. (Psalm 83:18) Do, Abasi a-Bible edi owo eke spirit. (Exodus 3:15) Enye edi “Abasi uwem, ye nsinsi edidem.”—Jeremiah 10:10.

Nte ata odu-uwem owo, Jehovah esikere n̄kpọ onyụn̄ anam n̄kpọ. Enye enyene mme edu ye ntụk, enyene se enye amade ye se enye asuade. Ke akpanikọ, ata ediwak ikọ ẹdu ke Bible oro ẹwụtde se isidatde m̀mê se isiyatde enye esịt. Ke adan̄aemi ndisọi n̄kpọ ye mme abasi ubọkowo ẹsibietde mme andinam mmọ, Ata Ọkpọsọn̄ Abasi, Jehovah, akam enyene edu oro enye ọnọde owo.—Genesis 1:27; Isaiah 44:7-11.

Nte eyịghe mîdụhe, Jehovah edi “Abasi inemesịt.” (1 Timothy 1:11, NW) Ke adianade ye enye ndidat esịt ke utom ubọk esie, enye ama ndinam uduak esie n̄ko. Jehovah ama ada prọfet Isaiah atan̄a ete: “Nyanam kpukpru se mmade . . . n̄kọm mma ndọhọ, nyonyụn̄ nnam enye edi n̄ko; mma mbot, nyonyụn̄ nnam enye.” (Isaiah 46:9-11) Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “Jehovah ayadat esịt ke n̄kpọ emi enye anamde.” (Psalm 104:31) Edi, odu n̄kpọ efen oro esinamde Abasi adat esịt. Abasi ke idemesie ọdọhọ ete: “Eyen mi, nyene ibuot, nyụn̄ dat mi esịt.” (Mme N̄ke 27:11) Kere se oro ọwọrọde—nnyịn imekeme ndidat Abasi esịt!

Nte Nnyịn Ikemede Ndidat Abasi Esịt

Kere ban̄a nte ibuot ufọk oro Noah akadatde Jehovah esịt. Noah ama “okụt mfọn ke iso Jehovah,” koro enye ama “enen onyụn̄ ọfọn ama ke eyo esie.” Ke edide ata isio ye ndiọi owo oro ẹkedude ke eyo oro, mbuọtidem ye n̄kopitem Noah ẹma ẹnen̄ede ẹdat Abasi esịt tutu ẹdọhọ ke “Noah asan̄a ye Abasi.” (Genesis 6:6, 8, 9, 22) “Oto mbuọtidem Noah . . . ke uten̄e Abasi, ọkọn̄ ubom ndida nnyan̄a ufọk esie.” (Mme Hebrew 11:7) Jehovah ama adat esịt ye Noah onyụn̄ ọdiọn̄ enye ye ubon esie ke ndinyan̄a mmọ nsio ke ntịme ntịme eyo oro.

Ete-ekpụk oro Abraham ama enyene nnennen ifiọk n̄ko aban̄a ekikere Jehovah. Enye ama owụt ke imenen̄ede ifiọk ekikere Abasi ke ini Jehovah akasiande enye ke imọn̄ isobo Sodom ye Gomorrah ke ntak oburobụt ido mmọ. Abraham ama enen̄ede ọfiọk Jehovah tutu enye ọdọhọ ke Enye ikemeke ndiwot ndinen owo n̄kọrọ ye ndiọi owo. (Genesis 18:17-33) Ediwak isua ke ukperedem, Abraham ama okop uyo Abasi onyụn̄ ekpere ndiwa “Isaac ke uwa . . . sia ekenịm ete, Abasi ekeme ndisio enye ke otu mme akpa-n̄kpa nnam enye eset.” (Mme Hebrew 11:17-19; Genesis 22:1-18) Abraham ama anam ekikere esie enen̄ede odu ke n̄kemuyo ye ekikere Abasi onyụn̄ enyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem onyụn̄ osụk ibuot tutu anam “ẹkot enye, ẹte, Ufan Abasi.”—James 2:23.

Owo efen oro okodomode ndidat Abasi esịt ekedi Edidem David eke Israel eset. Jehovah eketịn̄ aban̄a enye ete: “Mmokụt David eyen Jesse, owo emi ekemde esịt ye Ami, emi edinamde ofụri uduak Mi.” (Utom 13:22) Mbemiso okosobode ye ata anyan okopidem owo oro Goliath, David ọkọkọn̄ mbuọtidem esie ofụri ofụri ke Abasi onyụn̄ ọdọhọ Saul, edidem Israel ete: “Jehovah emi okosiode mi ke ubọk lion, ye ke ubọk bear, oyosio mi ke ubọk Philistine emi.” Jehovah ama ọdiọn̄ mbuọtidem oro David ekenyenede ke idem Esie, an̄wamde enye ndiwot Goliath. (1 Samuel 17:37, 45-54) David okoyom edinam ye ‘ikọ inua imọ ọkọrọ ye ekikere esịt imọ ẹnem Jehovah esịt.’—Psalm 19:14.

Nso kaban̄a nnyịn? Didie ke nnyịn ikeme ndidat Jehovah esịt? Adan̄a nte nnyịn ifiọkde ekikere Abasi, ntre ke iditịm ifiọk se ikemede ndinam man idat enye esịt. Nte nnyịn ikotde Bible, enen̄ede oyom nnyịn isịn ukeme ikpep iban̄a ekikere Abasi man otodo ‘Abasi akpakam anam nnyịn iyọhọ ye ifiọk uduak Esie ke kpukpru eti ibuot ye ikike ke n̄kpọ Spirit; man nnyịn isan̄a ke ido nte odotde Ọbọn̄, inem Enye esịt ke kpukpru usụn̄.’ (Colossae 1:9, 10) Nte utịp, ifiọk emi ọyọsọn̄ọ mbuọtidem nnyịn. Oro edi akpan n̄kpọ koro “ke mbuọtidem mîdụhe, owo ikemeke ndinem Abasi esịt.” (Mme Hebrew 11:6) Ih, ebe ke ndisịn ukeme n̄kọri ọkpọsọn̄ mbuọtidem nnyụn̄ ndu uwem ekekem ye uduak Jehovah, nnyịn imekeme ndidat enye esịt. Ke ukem ini oro, ana nnyịn ikpeme mbak nnyịn idiyat Jehovah esịt.

Kûyat Abasi Esịt

Mbụk eyo Noah owụt nte ẹkemede ndiyat Jehovah esịt. Ke ini oro, “afai [ama] onyụn̄ ọyọhọ ke ererimbot. Ndien Abasi ese ererimbot, ndien, sese, ababiara: koro kpukpru owo ẹkebiatde usụn̄ mmọ ke isọn̄.” Eketie Abasi didie ke idem ke ini enye eketịmde ese oburobụt ido ye afai oro? Bible ọdọhọ ke “Jehovah [ama] atua n̄kpọfiọk koro enye akanamde owo ke isọn̄, esịt onyụn̄ ayat enye.” (Genesis 6:5, 6, 11, 12) Abasi akatua n̄kpọfiọk koro owo ama akabade ọdiọk anamde Enye enyene ekikere efen aban̄a idiọk ererimbot oro ekebemde Ukwọ iso. Sia enye mîkokopke inemesịt iban̄a idiọkido mmọ, Abasi ama akabade edi andisobo owo utu ke ndidi sụk Andibot mmọ.

Esịt ama ayat Jehovah n̄ko ke ini ikọt esie, kpa idụt Israel eset, mîkamaha nditiene ima ima ndausụn̄ esie mîkonyụn̄ idọn̄ke enyịn iban̄a nte etiede enye ke idem. Andiwet psalm ekeseme ete: “Adan̄a didie ke mmọ ẹkemiom enye ke wilderness, ẹnyụn̄ ẹyat enye esịt ke desert! Ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ntak ẹdomo Abasi, ẹnyụn̄ ẹsuene Edisana Abasi Israel.” Edi “enye [ama] enyene-mbọm osio isop idiọk ido mmọ, inyụn̄ isoboke mmọ: edi awak ndikabade n̄kpọn̄ iyatesịt esie, inyụn̄ idemekede ofụri ifụtesịt esie.” (Psalm 78:38-41) Idem okposụkedi mme otụtutọn̄ nditọ Israel ẹkebọde ufen oro ekemde ye idiọkn̄kpọ mmọ, Bible asian nnyịn ete “ke ofụri ukụt mmọ [“ama abiak Abasi,” NW].”—Isaiah 63:9.

Kpa ye akpakịp uyarade ima oro Abasi akamade mmọ, nditọ Israel ẹma ẹka iso “ẹsak mme isụn̄utom Abasi, ẹnyụn̄ ẹsịn ikọ esie ke ndek, ẹnyụn̄ ẹsụn̄i mme prophet esie, tutu Jehovah obụmede iyatesịt ye ikọt esie, tutu inyeneke edikụre.” (2 Chronicles 36:16) Ke akpatre, ọkpọsọn̄ nsọn̄ibuot mmọ ama “[ayat] Edisana Spirit esie” tutu anam mmọ ẹtaba mfọn Jehovah. (Isaiah 63:10) Nso ikedi utịp? Nte enende, Abasi ikọnọhọ mmọ ukpeme aba, ndien afanikọn̄ ama esịm mmọ ke ini mbon Babylon ẹkekande Judah ẹnyụn̄ ẹsobode Jerusalem. (2 Chronicles 36:17-21) Edi n̄kpọ mfụhọ didie ntem ke ini mme owo ẹmekde ndinam n̄kpọ oro ayatde Andibot esịt onyụn̄ anamde enye ofụhọ!

Bible asian nnyịn in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke idiọkido esinen̄ede abiak Abasi. (Psalm 78:41, NW) Mme n̄kpọ oro Abasi mîmaha—idem esede ke mbubiam—esịne ntan̄idem, nsu, uwotowo, mfọni, editịn̄ ini iso, utuakibuot nnọ mme ete ete, oburobụt ido, idan̄ ukemuduot, unana edinam akpanikọ ke ndọ, idan̄ iman, ye edifịk mme ubuene.—Leviticus 18:9-29; 19:29; Deuteronomy 18:9-12; Mme N̄ke 6:16-19; Jeremiah 7:5-7; Malachi 2:14-16.

Didie ke Jehovah ese ukpono ndem? Exodus 20:4, 5 ọdọhọ ete: “Kûnam edisọi n̄kpọ unọ idem fo, kûnyụn̄ unam mbiet baba n̄kpọ kiet eke odude ke heaven ke enyọn̄, ye eke odude ke isọn̄ ke idak, ye eke odude ke mmọn̄ ke idak isọn̄; kûnụhọ unọ mmọ, kûnyụn̄ unam n̄kpọ mmọ.” Ntak-a? Koro “Jehovah . . . esede enye ke n̄kpọ mbubiam.” (Deuteronomy 7:25, 26) Apostle John ama odụri owo utọn̄ ete: “N̄kpri nditọ mi, ẹkpeme idem ke ndem.” (1 John 5:21) N̄ko apostle Paul ekewet ete: “Ndima mme ufan mi, ẹfehe ẹkpọn̄ ido ndem.”—1 Corinth 10:14.

Yom Unyịme Abasi

Abasi “odụk odu ye mbon edinen ido.” Mbon oro “ẹnen̄erede usụn̄ mmọ ẹnem enye esịt.” (Mme N̄ke 3:32; 11:20) Ke edide isio, mbon oro ẹkade iso ndiyat Abasi esịt ebe ke ndifụmi m̀mê nditre ndidọn̄ enyịn mban̄a nte etiede enye ke idem ẹyesọp ẹbọ utịp mmọ. (2 Thessalonica 1:6-10) Ke akpanikọ, enye ọyọsọp nditre kpukpru idiọkido oro ẹdude mfịn.—Psalm 37:9-11; Zephaniah 2:2, 3.

Nte ededi, Bible anam an̄wan̄a nte ke Jehovah “iyomke baba owo kiet atak, edi oyom kpukpru owo ẹtua n̄kpọfiọk ẹkabade esịt.” (2 Peter 3:9) Enye akam enen̄ede ama ndifọn ido ye nti owo oro ẹmade enye akan ndiyat esịt ye mbon oro mîmaha ndikabade esịt. “N̄kpa idiọk owo inemke [Jehovah] esịt, edi [enye oyom] idiọk owo akam akabade ọkpọn̄ usụn̄ esie, ndien odu uwem.”—Ezekiel 33:11.

Ntre Jehovah iyomke iyatesịt esie esịm owo ndomokiet. ‘Enye enyene esịt mbọm, onyụn̄ atua owo mbọm.’ (James 5:11) Ke etịmde ọfiọk ke n̄kpọ esitụk Abasi, afo emekeme ‘nditop kpukpru ọkpọsọn̄ ekikere oro ẹtịmerede fi esịt ọduọk odori Enye, koro Enye ekerede aban̄a fi.’ (1 Peter 5:7) Tịm fiọk ete ke mbon oro ẹnamde esịt Abasi adat ẹnyene utịbe utịbe idotenyịn edinyene unyịme esie nnyụn̄ ndi mme ufan esie. Ntre, enen̄ede oyom ‘idomo ifiọk se itịmde inem Ọbọn̄ esịt’ idahaemi.—Ephesus 5:10.

Edi utịben̄kpọ didie ntem Abasi ndida mfọnido esie oro owo mîdotke nyarade ubọn̄ ubọn̄ edu ye ntụk esie nnọ nnyịn! Ndien afo emekeme ndidat enye esịt. Edieke afo oyomde ndidat enye esịt, nnyịn isịn udọn̄ inọ fi ndisobo ye Mme Ntiense Jehovah ke n̄kann̄kụk mbufo. Mmọ ẹyekop inemesịt ndiwụt fi se in̄wamde mmọ ndinem Abasi esịt.

[Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 3 Se ekebe oro “Ntak Emi Bible Esidade Ndamban̄a Ikọ Etịn̄ Aban̄a Abasi?”

[Ekebe ke page 7]

Ntak Emi Bible Esidade Ndamban̄a Ikọ Etịn̄ Aban̄a Abasi?

Sia ‘Abasi edide Spirit,’ nnyịn ikemeke ndida ata enyịn nnyịn n̄kụt enye. (John 4:24) Oro edi ntak emi Bible esidade mme utọ ndamban̄a ikọ oro ẹwụtde nte n̄kpọ kiet ebietde m̀mê edide efen, ye mme ikọ oro ẹdade ẹtịn̄ nte n̄kpọ oro mînyeneke idem etiede, man ẹn̄wam nnyịn ndifiọk odudu, uten̄e, ye mme edinam Abasi. Ntre okposụkedi nnyịn mîfiọkke nte idem eke spirit oro Abasi enyenede etiede, Bible ọdọhọ ke Abasi enyene enyịn, utọn̄, ubọk, nnuenubọk, ukot, ye esịt.—Genesis 8:21; Exodus 3:20; 31:18; Job 40:9; Psalm 18:9; 34:15.

Mme ndamban̄a ikọ ntre iwọrọke ite ke Abasi enyene ukem ndido idem nte owo. Owo ikpenyeneke ndida mme ndamban̄a ikọ emi ke ata ata usụn̄. Mmọ n̄kukụre ẹn̄wam mme owo nditịm mfiọk Abasi. Edieke owo mîkpadaha mme ndamban̄a ikọ ntre itịn̄ ikọ, ekpedi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndifiọk nte Abasi etiede, edieke edide ẹkpefọfiọk. Nte ededi, oro iwọrọke ite ke owo ọnọ Jehovah Abasi mme edu esie. Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke ẹkebot owo ke mbiet Abasi—idịghe Abasi ke mbiet owo. (Genesis 1:27) Sia mme andiwet Bible “[ẹkedade] odudu Spirit Abasi ẹwet,” mme edu Abasi oro mmọ ẹwetde ẹnen̄ede ẹdi se Abasi ke idemesie owụtde ke ẹdi mme edu imọ—kpa mme edu oro enye ọnọde mme owo ke nsio nsio udomo. (2 Timothy 3:16, 17) Ntre utu ke ndidi mme edu oro Abasi adade ebiet owo, mmọ ẹnen̄ede ẹdi mme edu oro owo adade ebiet Abasi.

[Ndise ke page 4]

Noah ama okụt mfọn ke iso Abasi

[Ndise ke page 5]

Abraham ama anam ekikere esie odu ke n̄kemuyo ye eke Abasi

[Ndise ke page 6]

David ama enyene ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah

[Ndise ke page 7]

Nte afo okotde Bible, afo emekeme ndikpep nte akpadatde Abasi esịt

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 4]

Ẹbọ ẹto Anglo-Australian Observatory, ndise emi David Malin osiode