Uyai Edibotn̄kpọ Jehovah

“Yak Mme Akpa Mmọn̄ Ẹkwak Ubọk”

KE OTOPDE enyịn ese n̄wed ndise obio, afo oyokụt nte ẹdụride mme udịm ke ediwak itie ẹto ibiọn̄ kiet ẹsịm en̄wen. Mme udịm emi ẹsan̄a ẹkanade unaisọn̄, desat, ye awawa mbiet. Mme udịm emi ẹsan̄a n̄ko ẹkanade mme itịghede, mme ebeden̄, ye mme akai. (Habakkuk 3:9) Mme udịm oro esikụtde mi ẹdi mme akpa mmọn̄, kpa se inamde uwem odu ke ekondo nnyịn. Mmọn̄ emi ẹwụt ọniọn̄ ye odudu Andibot isọn̄, Jehovah. Nte nnyịn isede mmọ, ekikere nnyịn etie nte eke andiwet psalm emi ọkọkwọde ete: “Yak mme akpa mmọn̄ ẹkwak ubọk: yak ikpọ obot ẹkwọ ọtọ kiet; ke iso Jehovah.”—Psalm 98:8, 9. *

Akpa ye mbụk ubonowo etie nte itai ye aban̄. Bible etịn̄ aban̄a akpan akpa inan̄ oro ẹketode ke Eden ẹwọrọ. (Genesis 2:10-14) Kiet ke otu obio oro ẹketọn̄ọde ntatenyịn okodu ke mme itịghede Tigris oro ẹsitịmde ẹfọn n̄kpọ ye Akpa Euphrates emi odude ke Ufọt Ufọt Edem Usiahautịn. Mme akpa oro ẹkedade akamba ntatenyịn ẹdi ẹdi Akpa Hwang ke China, Akpa Ganges ye Indus ke usụk usụk Asia, ye Akpa Nile ke Egypt.

Eyịghe idụhe mbọribọ esimụmde mme owo ke ini mmọ ẹkụtde odudu, ubom, ye uyai oro akpa enyenede. Akpa Nile ke Egypt ọniọn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 6,670. Akpa oro okponde akan edi Akpa Amazon ke Edem Usụk America. Ke adan̄aemi ndusụk akpa ẹnen̄erede ẹdoro owo uten̄e, mbon eken ẹnen̄ede ẹye, utọ nte ata ekpri Akpa Tone ke Japan emi enen̄erede ọsọp.

Nso isinam akpa ewet? Ke nditịn̄ ibio ibio, odudu oro odụride n̄kpọ aka isọn̄. Odudu emi esidụri mmọn̄ oto n̄kan̄ emi okon̄de aka n̄kan̄ emi osụhọrede. Ndusụk ini, emi esisụn̄ọ ke enyene-uten̄e aya. Ke etịn̄de aban̄a odudu ye uten̄e oro mme akpa ẹnyenede, Bible ọdọhọ ete: “O Jehovah, mme akpa-mmọn̄ ẹmenede n̄kpo mmọ.”—Psalm 93:3.

“Anie akasiak udiọn̄ mmọn̄ ọnọ ukwọ?” Se Jehovah okobụpde eti owo oro, Job, edi oro. (Job 38:25) Ih, m̀mọ̀n̄ ke kpukpru mmọn̄ emi ẹto? Awak-n̄kukọhọ ndutịm oro ẹkotde edisan̄a n̄kanade eke mmọn̄ ọbọrọ mbụme emi. Idụhe ini emi mmọn̄ atuakde-tuak ada ke isọn̄, ndien utịn ye odudu oro odụride n̄kpọ aka isọn̄ ẹsinam enye ewet. Ke ini mmọn̄ asatde, enye esidọk okoboho ke ofụm. Nte ini akade, enye eyebịt onyụn̄ akabade idiọk enyọn̄. Ke akpatre, mmọn̄ emi ayafiak edep nte snow m̀mê edịm. Ekese mmọn̄ emi ẹdu ke inyan̄ibom, ikpọ n̄kpọdiọhọ mmọn̄, mme akpa, mme eboho ice, ye ikpọ ice oro ẹdude ke utịt Edem Edere ye utịt Edem Usụk, ye mmọn̄ oro ẹdude ke idakisọn̄.

Kaban̄a enyene-ndyọ edisan̄a n̄kanade eke mmọn̄ emi, andiwet Bible ọdọhọ ete: “Kpukpru  akpa mmọn̄ ẹwet ẹdụk ke inyan̄; edi inyan̄ iyọhọke; ke ebiet emi mme akpa ẹtode, do ke mmọ ẹtọn̄ọ ntak ẹka.” (Ecclesiastes 1:7) N̄kukụre owo emi ekemede ndinam mmọn̄ asan̄a akanade ntre edi Jehovah, kpa Abasi oro enyenede akakan ọniọn̄ onyụn̄ ekerede aban̄a owo ke ima ima usụn̄. Ndien nso ke utọ ọniọn̄ oro owụt nnyịn aban̄a orụk owo emi Abasi edide? Enye edi Abasi oro enyenede akaka mbufiọk onyụn̄ ekerede aban̄a owo ke ima ima usụn̄.—Psalm 104:13-15, 24, 25; Mme N̄ke 3:19, 20.

Okposụkedi mmọ ẹkponde ẹnyụn̄ ẹwakde, ekese mmọn̄ akpa ẹtie unụn̄ unụn̄. Kpa ye oro, mmọ ẹnịm nnyịn uwem. N̄wed oro Water ọdọhọ ete: “Edieke mmọn̄ mîkpodụhe, owo mîkponyụn̄ ikemeke ndikara enye ke ndusụk udomo, uwem ikpodụhe. Usụn̄ oro owo anamde n̄kpọ man enyene mmọn̄ onyụn̄ ekeme ndikara enye enyene akpan ebuana ye ntatenyịn owo.”

Ke ediwak tọsịn isua idahaemi, akpa ọmọnọ owo edin̄wọn̄ mmọn̄ ye mmọn̄ oro ẹdade ẹtọ in̄wan̄. Isọn̄ oro odude ekpere akpa esifọn n̄kpọ etieti. Kop nte ẹtịn̄de emi ke edidiọn̄ oro ẹnọde mme asan̄autom Jehovah: “Ho, sese, nte mme ataya fo ẹyede, O Jacob! ye idụn̄ fo, O Israel! Mmọ ẹnyanade ẹna nte mme ebeden̄, ye nte ndiye in̄wan̄ ke mben inyan̄, nte eto aloe eke Jehovah ọtọde, ye nte cedar ke mben mmọn̄.” (Numbers 24:5, 6) Akpa n̄ko enịm mme utọ unam nte unen mbakara ye ebua ikọt oro okụtde ke ndise emi uwem. Ke akpanikọ, adan̄a nte ikpepde n̄kpọ iban̄a mme akpa, ntre ke onụk nnyịn ndinọ Jehovah ekọm.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ekebe/Ndise ke page 8]

Aya Iguaçú, oro odude ke adan̄a Argentina ye Brazil, edi kiet ke otu n̄kponn̄kan aya. Enye an̄wan̄a akan kilomita ita. Aya emi odu ke esịt akai, ndien n̄kpọ nte n̄kpri aya 300 ẹnam enye. Ke ukwọedịm, ata akaka mmọn̄ esitop ọduọn̄ọ mi kpukpru ini.

[Mme ndise ke page 9]

Akpa Tone ke Japan