Mme Amanaisọn̄ Mexico Ẹkop Eti Mbụk
Mme Amanaisọn̄ Mexico Ẹkop Eti Mbụk
KE November 10, 2002, otu mme amanaisọn̄ Mexico emi ẹkotde Mixe, ẹma ẹsop idem ke San Miguel, Quetzaltepec. Emi edi ediye obio oro odude ke usụk usụk Stet Oaxaca. Mmọ ẹkedụk mbono district eke Mme Ntiense Jehovah. Drama Bible ekedi akpan ikpehe ndutịm usenubọk oro.
Ke ini ẹkekopde akpa ikọ drama oro ke ukwak utịn̄ikọ, idem akpa akpa otuowo. Mmọ ẹma ẹkwak ubọk, ndien mmọn̄eyet ama asiaha ediwak mmọ ke enyịn. Ẹkenam drama emi ke usem Mixe! Ke drama emi ama okokụre, ediwak owo ẹma ẹwụt ke imadat esịt ndinyene se mmimọ mîkodorike enyịn ndinyene ke usem mmimọ. Owo mmọ kiet ọkọdọhọ ete: “Akpa ini oro drama an̄wan̄ade mi edi emi. Drama enye emi ama enen̄ede otụk mi.” Owo en̄wen ama ọdọhọ ete: “Ke emi, mmekeme ndikpa ke idara koro Jehovah amanam mi n̄kop drama ke usem mi.”
Se iketịbede usenubọk oro ekedi ubak utịp ọkpọsọn̄ ifịk oro Mme Ntiense Jehovah ẹsịnde ke ndondo emi ke Mexico ndinam mme amanaisọn̄ Mexico ẹkop eti mbụk Obio Ubọn̄.—Matthew 24:14; 28:19, 20.
Jehovah Ama Okop Akam
Mexico enyene mme amanaisọn̄ oro ẹwakde ẹbe 6,000,000—ẹwakde ẹkem ndidi idụt ke idemmọ, kpa idụt oro enyenede ediwak ido edinam ye usem 62. Usem 15 ke otu usem emi ẹnyene se ibede owo 100,000 emi ẹdide mme andisem mmọ kiet kiet. Se iwakde ibe mme amanaisọn̄ 1,000,000 ifiọkke Spanish, kpa akpan usem Mexico. Ndien ediwak mbon oro ẹfiọkde Spanish ẹkeme ndisọsọp n̄kpep akpanikọ Bible ke usem mmọ. (Utom 2:6; 22:2) Ndusụk mmọ ẹmekpep Bible ẹnyụn̄ ẹdụk mme mbono esop Christian kpukpru ini ke ediwak isua, edi n̄kpọ itịmke in̄wan̄a mmọ. Emi anam mmọ ẹbọn̄ akam ke anyan ini idahaemi ẹyom nte ẹkpekabarede etop akpanikọ ẹsịn ke usem mmimọ.
Man ẹkan n̄kpọ-ata emi, ọfis n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ke Mexico ama ọtọn̄ọ ndinam ndutịm ke 1999 man ẹsinịm mme mbono esop ke usem mme amanaisọn̄. Ẹma ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ otu mme akabade n̄wed. Etisịm isua 2000, ẹma ẹnam drama mbono district isua oro ke usem Maya ye ke ediwak usem efen nte ini akakade.
Iso utom efen ekedi nditọn̄ọ ndikabade mme n̄wed ukpepn̄kpọ Bible Mme Ntiense Jehovah. Akpa, ẹma ẹkabade Dara Uwem ke Isọn̄ ke Nsinsi! ẹsịn ke usem Huave, Maya, Mazatec, Totonac, Tzeltal, ye Tzotzil. Ekem ẹma ẹkabade mme n̄wed efen efen, esịnede Utom Obio Ubọn̄ Nnyịn ke kpukpru ọfiọn̄ ke usem Maya. Ẹsio n̄ko ndusụk n̄wed ke mme kaset. Man ẹkpep mme amanaisọn̄ ndikot nnyụn̄ n̄wed usem emana mmọ, ẹmọn̄ ẹnam ediye uduot ekpri n̄wed oro Apply Yourself to Reading and Writing ekekem ye ido uwetn̄wed obio oro. Ẹkabade mme n̄wed Bible idahaemi ke usem 15 ke otu usem mme amanaisọn̄, ndien ke ẹnam ndutịm ndikabade efen efen.
‘Ndisịn Ofụri Ukeme’
Ndikabade mme n̄wed emi idịghe mmemmem utom. Ntak kiet edi koro n̄wed ererimbot ikam iwakke ke usem mme amanaisọn̄ Mexico. Ke ediwak idaha, isimemke utom ndinyene mme n̄wed ukabadeikọ. Ke adianade do, ndusụk usem emi ẹnyene nsio nsio usụn̄ oro ẹdade ẹsem mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, usem Zapotec enyene ke nsụhọde n̄kaha nsio nsio usụn̄ ition oro ẹdade ẹsem enye. Usụn̄ oro ẹsemde mme usem emi ẹnen̄ede ẹkpụhọde tutu ndusụk mbon Zapotec oro ẹtode n̄kan̄ kiet isikopke se mbon Zapotec oro ẹtode n̄kan̄ eken ẹtịn̄de.
N̄ko-n̄ko, ke ebiet oro ata akpan edumbet mîdụhe ke nte ẹbọpde ikọ, mme akabade n̄wed ẹnyene ndision̄o ndusụk edumbet ndi ke idemmọ. Emi oyom ẹnam ekese ndụn̄ọde ẹnyụn̄ ẹbụp mbon oro ẹfiọkde usem. Eyịghe idụhe eketiede ediwak mmọ ke idem ke akpa ini nte eketiede Élida, emi odude ke otu mme akabade n̄wed usem Huave! Enye ọdọhọ ete: “Ke ini ẹkedọhọde ndinam utom ukabade n̄wed ke ọfis n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ke Mexico, mma n̄kop inemesịt ye ndịk.”
Mme akabade n̄wed emi ẹnyụn̄ ẹkpep nte ẹdade kọmputa ẹnam n̄kpọ, nte ẹnamde ndutịm, ye usọ ukabade n̄wed. Ke akpanikọ, emi idịghe mmemmem n̄kpọ inọ mmọ. Etie mmọ didie ke idem? Gloria, emi anamde utom ye otu mme akabade n̄wed usem Maya ọbọrọ ete: “Inua ikemeke ndibụk idatesịt oro inyenede ke nditiene n̄kabade mme n̄wed Bible nsịn ke usem Maya, kpa usem emana nnyịn.” Ndien kop se esenyịn ke Itieutom Ukabade N̄wed etịn̄de aban̄a mme akabade n̄wed emi: “Ọkpọsọn̄ udọn̄ mmọ ndinyene mme n̄wed Bible ke usem emana mmọ anam mmọ ẹsịn ofụri ukeme ndikan mme n̄kpọ-ata oro utom emi akamade.” Nte ukeme oro mmọ ẹsịnde enyene ufọn?
“Jehovah, Sọsọn̄ọ-o!”
Ẹkụt uyarade oro owụtde ke Jehovah ọdiọn̄ utom edikabade n̄wed nsịn ke usem mme amanaisọn̄. Ibat mbon oro ẹdụkde mme mbono esop Christian ye mme mbono awak utịm ikaba akan nte ekedide. Ke uwụtn̄kpọ, ke 2001, Mme Ntiense 223 oro ẹsemde usem Mixe ẹma ẹsop idem ndidụk usọrọ Editi n̄kpa Christ. Edi ibat owo oro ẹkedụkde edinam emi ekedi 1,674—emi awakde utịm ikatiaba ye ubak akan ofụri ibat Mme Ntiense oro ẹdude do!
Idahaemi, ndusụk mbon oro ẹbọde akpanikọ ẹtịm ẹfiọk se mmọ ẹkpepde toto ke editọn̄ọ. Mirna eti se iketịbede inọ enye mbemiso ẹketọn̄ọde ndinịm mme mbono esop ke usem Maya. Enye ọdọhọ ete: “N̄kada ọfiọn̄ ita n̄kpep Bible nna baptism. Mma mfiọk ke akpana nna baptism, edi ke nditịm ntịn̄, n̄ketịmke mfiọk akpanikọ Bible nte akpanade mfiọk. N̄kere ke ntak ekedi koro mmen̄ketịmke mfiọk usem Spanish sia ndide eyen Maya. Ama ada ini mbemiso akpanikọ eketịmde an̄wan̄a mi.” Mfịn, enye ye ebe esie ẹkop inemesịt nditiene n̄kabade n̄wed nsịn ke usem Maya.
Kpukpru owo ke esop ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ndibọ mme n̄wed ke usem emana mmọ. Ke ini ẹkesiode ediye uduot ekpri n̄wed Dara Uwem ke Isọn̄ ke Nsinsi! obufa ke usem Tzotzil, n̄wan oro ọkọtọn̄ọde ndidụk mme mbono esop Christian ama afat enye akama onyụn̄ ofiori ete: “Jehovah, sọsọn̄ọ-o!” Mbụk owụt ke ediwak nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹsọp ẹnam n̄kọri ẹna
baptism, mme asuanetop oro mîwọrọke an̄wautom aba ẹfiak ẹtọn̄ọ utom, ndien ediwak nditọete iren ẹkere ke imodot idahaemi ndikama mme ifetutom ke esop. Idahaemi, ndusụk mme enyeneufọk ẹnen̄ede ẹma ndibọ mme n̄wed Bible ke usem mmọ ẹnyụn̄ ẹnyịme ẹkpep n̄kpọ ye mmimọ.Ini kiet, Ntiense kiet ama aka ndinịm ukpepn̄kpọ Bible, edi ikekwe eyen ukpepn̄kpọ esie ke ufọk. Ke ini ebe eyen ukpepn̄kpọ esie ọkọwọrọde edi, enye ama ọdọhọ ke imọn̄ ikot ediye uduot ekpri n̄wed inọ enye. Edi ete oro ama ọbọrọ ete, “Nyomke, kûkot n̄kpọ ndomokiet.” Eyenete an̄wan emi ama asian enye ke usem Totonac ete ke ẹmịn̄ ediye uduot ekpri n̄wed emi ke usem mmọ. Ke okopde oro, ete oro ama osio anyan n̄kpọitie editie. Nte eyenete emi okokotde n̄wed emi ọnọ enye, ete oro okosụk ọdọhọ, “Akpanikọ ke edi. Ih, akpanikọ edi oro.” Enye esidụk mme mbono esop Christian idahaemi.
Ebe eyenete an̄wan kiet ke Yucatán imaha akpanikọ ndien ndusụk ini enye esimia n̄wan esie ke ini enye ọnyọn̄de mbono esop edi. Ke ini ẹketọn̄ọde ndinịm mme mbono esop ke usem Maya, eyenete emi ama okot ebe esie edi edidụk. Enye ama edi, ndien mbono esop oro ama enem enye etieti. Idahaemi, enye esidụk mme mbono esop kpukpru ini, ẹnyụn̄ ẹsikpep enye Bible, ndien idahaemi, enye isimiaha aba n̄wan esie.
Owo kiet oro esemde usem Totonac ọkọdọhọ Mme Ntiense iba ke akanam imọ ibọn̄ke akam sia oku Catholic ọkọdọhọ ke Abasi esikop akam oro ẹbọn̄de ke usem Spanish kpọt. Ke akpanikọ, enye ama esikpe oku emi okụk man ọbọn̄ akam 2 Chronicles 6:32, 33; Psalm 65:2.
ọnọ mbon Totonac. Mme Ntiense emi ẹma ẹsian enye ẹte ke Abasi okokop akam ke kpukpru usem, ẹnyụn̄ ẹnọ enye ediye uduot ekpri n̄wed ke usem Totonac, ndien enye ama ọbọ n̄wed emi ye akwa idatesịt.—“Kualtsin Tajtoua”
Ke ẹkopde inemesịt ẹban̄a n̄kọri emi, ediwak mme asuanetop Obio Ubọn̄ ẹsịn ukeme ndikpep usem mme amanaisọn̄ mîdịghe ẹdomo nditịm mfiọk enye oro mmọ ẹma ẹkefọfiọk. Se esenyịn circuit kiet oro esikade ekese esop ition oro ẹsemde usem Nahuatl ke edem edere Puebla, anamde edi oro. Enye obụk ete: “Nditọwọn̄ oro ẹkesidede idap ke mme mbono esop ẹsinen̄ede ẹnọ n̄kpan̄utọn̄ idahaemi ke ini ntịn̄de ikọ ke usem Nahuatl. Ke mbono esop ama akasuana usen kiet, eyen isua inan̄ ama asan̄a ebịne mi edidọhọ ete: ‘Kualtsin tajtoua’ (ikọ fo enem). Oro anam mi mfiọk ke ukeme mi itakke.”
Ke akpanikọ, “n̄kpọ adat kesịt” efakutom oro ẹsemde usem mme amanaisọn̄, ndien kpukpru mbon oro ẹbuanade ke utom emi ẹnen̄ede ẹkop nduaidem. (John 4:35) Roberto, emi eketịmde otu mme akabade n̄wed emi etịn̄ ibio ibio ete: “Nnyịn ikemeke ndifre nte mmọn̄eyet idatesịt asiahade nditọete nnyịn iren ye iban ke enyịn nte mmọ ẹkopde akpanikọ ke usem emana mmọ ẹnyụn̄ ẹtịmde ẹfiọk se enye ọwọrọde. Ke ntide emi, esịt enem mi tutu n̄kpere nditua.” Nte eyịghe mîdụhe, ndin̄wam mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ mi ẹda ẹnọ Obio Ubọn̄ anam Jehovah adat esịt n̄ko.—Mme N̄ke 27:11.
[Ekebe ke page 10, 11]
Kop Se Ndusụk Mme Akabade N̄wed Ẹtịn̄de
● “Ete ye eka mi ẹkekpep mi akpanikọ toto ke nsek. Ekedi n̄kpọ mfụhọ ete mi ndikpọn̄ esop Christian ke ini n̄kedide isua 11. Ke isua iba ẹma ẹkebe, eka mi ama ọkpọn̄ nnyịn. Sia n̄kenyenede n̄kpri nditọeka inan̄, n̄kenyene ndinam n̄kpọ nte eka mmọ okposụkedi n̄kosụk n̄kade ufọkn̄wed.
“Nditọete nnyịn eke spirit ẹma ẹnọ nnyịn ima ima un̄wam, edi uwem ikememke. Mma nsikere ndusụk ini nte: ‘Ntak emi utọ n̄kpọ emi ẹwọrọde mi-e? Mmekpri n̄kaha ndibọ utọ ufen emi!’ Jehovah ekedi n̄kukụre owo oro akan̄wamde mi ndiyọ. Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed sekọndri, mma ntọn̄ọ utom uyọhọ ini, ndien oro ama enen̄ede an̄wam mi. Ke ini ẹketọn̄ọde otu mme akabade n̄wed usem Nahuatl, ẹma ẹkot mi ntiene ndikabade n̄wed.
“Ete mi afiak ọnyọn̄ edi esop, ndien n̄kpri nditọeka mi ke ẹnam n̄kpọ Jehovah. Ukeme oro nsịnde ndinam akpanikọ nnọ Jehovah itakke. Enye enen̄ede ọdiọn̄ ubon nnyịn.”—Alicia.
● “Nsan̄a ubet ukpepn̄kpọ mi emi edide Ntiense ama eneme ke ubet ukpepn̄kpọ nte uwem ọkọtọn̄ọde. Ami n̄kodụhe ke ini emi enye ekenemede ibuotikọ emi ndien mma n̄kere m̀mê ndinam didie ke ini udomo, ntre mma ndọhọ enye eneme ibuotikọ oro ye ami. Kpukpru ini mma nsikere ntak emi mme owo ẹsikpade. Ke ini enye ọkọnọde mi n̄wed Creation * onyụn̄ ọdọhọde ke iyekpep Bible ye ami, mma nnyịme. Uduak ye ima Andibot ẹma ẹnen̄ede ẹtụk mi.
“Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed, mma nnyene ifet ndikpep mme owo usem Spanish ye Tzotzil. Edi oro ọkọwọrọ ndikpọn̄ ufọk n̄ka anyan ebiet, n̄kọbọ ukpep efen efen ke mme utịturua, nnyụn̄ ntaba mme mbono esop Christian. Utu ke ndinam oro, mma n̄kabade nnam utom nte ọkọkufọk. Ete mi oro mîkedịghe Ntiense ikamaha ubiere mi ke baba usụn̄ kiet. Ekem, ke ini n̄kosụk nnamde utom nte asan̄autom uyọhọ ini, ẹma ẹtọn̄ọ otu mme akabade n̄wed Bible nsịn ke usem Tzotzil. Ama enen̄ede ọdọn̄ mi nditiene mbuana.
“Mmokụt ke nditọete ndinyene mme n̄wed ke usem emana mmọ anam mmọ ẹfiọk ke ẹma ẹnyụn̄ ẹbat mmimọ ke n̄kpọ. Enen̄ede enem mmọ. Esịt enen̄ede enem mi ndidi akabade n̄wed.”—Humberto.
● “Eka mi ama ọkpọn̄ nnyịn ke ini n̄kedide isua itiokiet. Ke ini n̄kedide uyen, ete mi ama ọtọn̄ọ ndikpep n̄kpọ ye Mme Ntiense Jehovah. Usen kiet, eyenete an̄wan kiet ama ọdọhọ ke iyekpep Bible ye ami, ndien ukpepn̄kpọ oro ama esịne item oro ẹnọde mme uyen. Nte uyen oro eka ekefehede ọkpọn̄, mma n̄kere ke se n̄kenen̄erede nyom edi oro. N̄kedi isua 15 ke ini n̄kanade baptism.
“Ndiọi owo oro ẹkeyomde ndibọ isọn̄ nnyịn ẹma ẹwot ete mi ke 1999. Ibuot ama oyon̄ mi. Mma nnen̄ede n̄kop mfụhọ tutu n̄kere ke mmọn̄ n̄kpa. Edi mma n̄ka iso mbọn̄ akam nnọ Jehovah mben̄e ukeme. Esenyịn oro asan̄ade-san̄a ye n̄wan esie ẹma ẹnen̄ede ẹnọ mi nsịnudọn̄. Ibịghike, mma n̄kabade ndi asiakusụn̄ ofụri ini.
“Ini kiet, mma n̄kụt mme owo emi ẹkesan̄ade ke hour itiokiet man ẹkekop utịn̄ikọ a-minit 20 kpọt ke usem Totonac, okposụkedi ẹkenịmde ofụri ikpehe mbono eken ke usem Spanish oro mmọ mîkopke. Ke ntre, mma nnen̄ede n̄kop inemesịt ke ini ẹkekotde mi ẹte ndin̄wam n̄kabade mme n̄wed Bible nsịn ke usem Totonac.
“Mma nsidọhọ ete mi ke ọdọn̄ mi ndinam utom ke ọfis n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah. Enye ama ọdọhọ mi ke idịghe mmemmem n̄kpọ ndikot ekpri n̄kaiferi nte ami oro mîdọhọ ndọ edinam utom ke Bethel. Esịt edinem enye didie ntem ke adan̄aemi enye edisetde edifiọk nte ke mma nnam se n̄koyomde ndinam, ndikabade mme n̄wed Bible nsịn ke usem nnyịn!”—Edith.
[Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 28 Mme Ntiense Jehovah ẹkesio Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? ke 1985.
[Ndise ke page 9]
Otu mme akabade n̄wed ke usem Tzotzil ẹkọk ibuot ke nte ẹkpekabarede ikọ oro ọsọn̄de