Ẹda “Inua Kiet” Ẹnọ Abasi Ubọn̄
Ẹda “Inua Kiet” Ẹnọ Abasi Ubọn̄
‘Ẹda inua kiet ẹnọ Abasi ye Ete Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ ubọn̄.’—Rome 15:6.
1. Nso ukpepn̄kpọ ke Paul ọkọnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke nte ẹkpesede ẹban̄a nsio nsio ekikere?
KPUKPRU Christian isimekke ukem n̄kpọ m̀mê ndima n̄kpọ ukem ukem. Kpa ye oro, ana kpukpru Christian ẹsan̄a ikpat kiet ke usụn̄ oro adade esịm uwem. Ndi oro ekeme nditịbe? Ih, edieke nnyịn mîyakke n̄kpri ukpụhọde ẹkabade ẹdi ikpọ mfịna. Oro edi ukpepn̄kpọ oro apostle Paul ọkọnọde ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke akpa isua ikie. Didie ke enye akanam akpan n̄kpọ emi an̄wan̄a? Ndien didie ke nnyịn ikeme ndida item oro enye akadade odudu spirit ọnọ mi nsịn ke edinam mfịn?
Edi Akpan N̄kpọ Mme Christian Ndidiana Kiet
2. Didie ke Paul okowụt ke edidianakiet edi akpan n̄kpọ?
2 Paul ama ọfiọk ke edi akpan n̄kpọ mme Christian ndidiana kiet, ntre enye ama ọnọ eti item man an̄wam mme Christian ndime ime ye kiet eken ke ima. (Ephesus 4:1-3; Colossae 3:12-14) Nte ededi, ke ama ọkọtọn̄ọ ediwak esop onyụn̄ aka ekese mbon eken ke se iwakde ibe isua 20, enye ama ọfiọk nte ekemede ndidi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndika iso ndiana kiet. (1 Corinth 1:11-13; Galatia 2:11-14) Ntem, enye ama eteme ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ oro ẹkedụn̄de ke Rome ete: ‘Abasi ime ye ndọn̄esịt akpakam ọnọ mbufo esịt kiet man mbufo ẹkpeda esịt kiet ye inua kiet ẹnọ Abasi ye Ete Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ ubọn̄.’ (Rome 15:5, 6) Mfịn, nnyịn n̄ko inyene ndida “inua kiet” nnọ Jehovah Abasi ubọn̄ nte ikọt esie oro ẹdianade kiet. Nte nnyịn imenen̄ede inam oro?
3, 4. (a) Nso nsio nsio idaha ke uwem ke mme Christian ke Rome ẹkenyene? (b) Kpa ye ndusụk ukpụhọde, didie ke mme Christian ke Rome ẹkekeme ndida “inua kiet” nnam n̄kpọ Jehovah?
3 Ediwak mme Christian ke Rome ẹkedi ufan Paul. (Rome 16:3-16) Okposụkedi idaha mmọ ke uwem ekedide nsio nsio, Paul akada kpukpru nditọete esie nte mmọ emi “Abasi amade.” Enye ekewet ete: “Mmọkọm Abasi mi ke Jesus Christ mban̄a mbufo kpukpru, koro etop mbuọtidem mbufo asuanade ke ofụri ekondo.” Nte an̄wan̄ade, mbon Rome ẹma ẹnịm nti uwụtn̄kpọ ke ediwak usụn̄. (Rome 1:7, 8; 15:14) Ke ukem ini oro, ndusụk mme andibuana ke esop ẹma ẹnyene nsio nsio ekikere ẹban̄a ndusụk n̄kpọ. Sia idaha mme Christian mfịn ẹdide nsio nsio, mmọ ẹnyụn̄ ẹtode nsio nsio obio, ndikpep item Paul eke odudu spirit aban̄ade nte ẹkpesede ẹban̄a mme ukpụhọde ekikere ekeme ndin̄wam mmọ ndida “inua kiet” ntịn̄ ikọ.
4 Mme Jew ye mme Gentile oro ẹkedide mme andinịm ke akpanikọ ẹma ẹdu ke Rome. (Rome 4:1; 11:13) Etie nte ndusụk mme Christian ẹkedide mme Jew iketreke ndusụk ido edinam oro mmọ ẹkesinamde ke ini Ibet Moses, idem okposụkedi akpakanade mmọ ẹfiọk ke owo ikoyomke mme utọ edinam oro kaban̄a edinyan̄a. Ke n̄kan̄ eken, ediwak mme Christian oro ẹkedide mme Jew ẹma ẹkop inemesịt nte ke uwa Christ ama anam mmimọ ibọhọ mme n̄kpọ oro ikebetde mbemiso ikakabarede idi mme Christian. Nte utịp, mmọ ẹma ẹnam mme ukpụhọde ke ọkpọkpọ edu uwem mmọ ye mme ido edinam mmọ. (Galatia 4:8-11) Kpa ye oro, nte Paul okowụtde, kpukpru mmọ ẹkedi mmọ emi “Abasi amade.” Kpukpru mmọ ẹma ẹkeme ndida “inua kiet” ntoro Abasi edieke mmọ ẹkenyenede nnennen ekikere ẹban̄a kiet eken. Mfịn nnyịn n̄ko imekeme ndinyene nsio nsio ekikere kaban̄a ndusụk n̄kpọ, ke ntre ọyọfọn nnyịn inen̄ede ikere iban̄a nte Paul anamde akpan edumbet oro an̄wan̄a.—Rome 15:4.
“Ẹdara Kiet Eken”
5, 6. Ntak emi nsio nsio ekikere ẹkedude ke esop Rome?
5 Ke leta esie oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome, Paul etịn̄ aban̄a mme owo ndinyene nsio nsio ekikere mban̄a n̄kpọ. Enye ewet ete: “Owo kiet enyene mbuọtidem ndidia udia ekededi; edi owo eke mbuọtidem esie mîsọn̄ke adia n̄wụp,” m̀mê ikọn̄. Ntak ekedide ntre? Ọfọn, Ibet Moses ikenyịmeke owo ata unam edi. (Rome 14:2; Leviticus 11:7) Nte ededi, Ibet oro ikenyeneke aba ufọn ke Jesus ama akakpa. (Ephesus 2:15) Ekem, isua ita ye ubak ke Jesus ama akakpa, angel ama asian apostle Peter nte ke Abasi iyomke owo abat udia ndomokiet nte se mîsanake. (Utom 11:7-12) Ye emi ke ekikere, eyedi ndusụk mme Christian oro ẹkedide mme Jew ẹma ẹkere ke mmimọ imekeme ndita unam edi—m̀mê ndidia mme udia eken oro Ibet akakpande.
6 Nte ededi, eyedi ndikakam n̄kere mban̄a nte owo akpadiade mme udia oro Ibet akakpande ini kiet ko ama etek mme Jew eken oro ẹkedide mme Christian, esịt. Ndien ekeme ndidi mme Jew oro mme udia emi ẹketekde mmọ esịt ẹma ẹnen̄ede ẹkop idiọkesịt ke ini ẹkekụtde ekemmọ mme Christian oro ẹdide mme Jew ẹdiade mme utọ udia oro. Akan oro, eyedi idem ama akpa ndusụk mme Christian oro ẹkedide mme Gentile, emi ido ukpono mmọ mîkakpanke edidia udia ekededi, ndikụt owo ekededi enenide eneni aban̄a udia. Nte ededi, owo ndibet ndusụk udia ikakwan̄ake, ama akam edi enye ikọsọn̄ọke iyịre ite ke oyom ẹbet ndusụk udia man ẹnyene edinyan̄a. Kpa ye oro, nsio nsio ekikere emi ẹkpekekeme ndidemede utọk ke esop mmemmem mmemmem. Ama oyom mme Christian ke Rome ẹnen̄ede ẹkpeme mbak utọ nsio nsio ekikere oro edibiọn̄ọ mmọ ndida “inua kiet” nnọ Abasi ubọn̄.
7. Nsio nsio ekikere ewe ke ẹkenyene ẹban̄a edibat akpan usen kiet ke urua kiet kiet, nte ibet?
7 Paul ọnọ ọyọhọ uwụtn̄kpọ iba: “Owo kiet abat ete usen kiet edi ibet akan eken; edi owo en̄wen abat kpukpru usen ukem-ukem.” (Rome 14:5a) Ke Ibet Moses, ikanaha ẹnam utom ndomokiet ke Sabbath. Ẹma ẹkam ẹnen̄ede ẹkpan owo ndika isan̄ usen oro. (Exodus 20:8-10; Matthew 24:20; Utom 1:12) Nte ededi, ke ini ẹkebiatde Ibet oro ẹfep, mme ukpan oro ikenyeneke aba ufọn. Kpa ye oro, eyedi ndusụk Christian oro ẹkedide mme Jew ikamaha ndinam utom ekededi m̀mê ndika anyan isan̄ ke usen oro mmọ ẹkedade ini kiet ko nte edisana. Idem ke ẹma ẹkekabarede ẹdi mme Christian, ekeme ndidi mmọ ẹma ẹsio ọyọhọ usen itiaba ẹnịm san̄asan̄a ẹnọ mme edinam eke spirit, idem okposụkedi Abasi mîkadaha aba Sabbath nte se Ibet enyịmede. Ndi ama akwan̄a mmọ ndinam ntre? Baba-o, ama akam edi mmọ ikọsọn̄ọke iyịre nte ke Abasi ama oyom ẹnịm Sabbath. Ntem, sia Paul ekekerede aban̄a ubieresịt nditọete Christian esie, enye ama ewet ete: “Yak kpukpru owo kiet kiet obụre se enye ekerede ọfiọk ke esịt esie.”—Rome 14:5b.
8. Okposụkedi mmọ ẹkekemede ndikere mban̄a ubieresịt mbon en̄wen, nso ke mîkanaha mme Christian ke Rome ẹnam?
8 Nte ededi, okposụkedi Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ nditọete esie ndinyene ime ye mbon oro ẹkenyenede mfịna ke mme n̄kpọ ẹban̄ade ubieresịt, enye ama enen̄ede asua ọnọ mbon oro ẹkedomode ndinyịk ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹnịm Ibet Moses nte se ẹkeyomde man ẹnyene edinyan̄a. Ke uwụtn̄kpọ, ke n̄kpọ nte 61 E.N., Paul ama ewet n̄wed Mme Hebrew, kpa okopodudu leta oro enye ọkọnọde ẹsọk mme Christian oro ẹkedide mme Jew, anamde enen̄ede an̄wan̄a nte ke ufọn ikodụhe ndinịm Ibet Moses koro mme Christian ẹma ẹnyene mfọnn̄kan idotenyịn oro ọkọkọn̄ọde ke uwa ufak Jesus.—Galatia 5:1-12; Titus 1:10, 11; Mme Hebrew 10:1-17.
9, 10. Nso ke mme Christian mîkpanamke? Nam an̄wan̄a.
9 Nte nnyịn ima ikokụt, Paul anam an̄wan̄a nte ke ikpanaha edimek nsio nsio n̄kpọ abiat edidianakiet nditọete amakam edi owo ibiatke mme edumbet Christian. Ntem, Paul obụp mme Christian oro ẹnyenede mmemmem ubieresịt ete: “Nsinam ndien afo ekpede ikpe ọnọ eyen-ete fo?” Ndien enye obụp mbon oro ubieresịt mmọ ọsọn̄de (eyedi mbon oro ubieresịt mmọ ayakde mmọ ẹdia ndusụk udia oro Ibet akakpande m̀mê ẹnam utom ke Sabbath) ete: “Nsinam afo esede eyen-ete fo ke mbio?” (Rome 14:10) Nte Paul ọdọhọde, ana mme Christian oro ẹnyenede mmemmem ubieresịt ẹtre ndikpe ikpe nnọ nditọete mmọ oro ẹnyenede in̄wan̄-in̄wan̄ ekikere. Ke ukem ini oro, inaha mme Christian oro ẹsọn̄de idem ẹse mbon oro ubieresịt mmọ ẹmemde ke ndusụk n̄kpọ, ke mbio. Kpukpru owo ẹkpenyene ndikpono eti uduakesịt mbon en̄wen inyụn̄ “[ikereke ite] idi n̄kpọ ikan nte ẹkpekerede.”—Rome 12:3, 18.
10 Paul ama anam ekikere oro adade ukem ukem an̄wan̄a ke usụn̄ emi: “Yak andidia okûse anditre ndidia ke mbio, anditre ndidia okûnyụn̄ ekpe ikpe ye andidia; koro Abasi ama adara enye.” Enye adian do n̄ko ete: ‘Christ n̄ko ama adara nnyịn, man Abasi enyene ubọn̄.’ Sia Abasi ye Christ ẹdarade mbon oro ubieresịt mmọ ọsọn̄de ye mbon oro ubieresịt mmọ ememde, akpana nnyịn n̄ko inyene ukem edu oro inyụn̄ ‘idara kiet eken.’ (Rome 14:3; 15:7) Anie ekeme ndifan̄a oro?
Ima Nditọete Anam Edidianakiet Odu Mfịn
11. San̄asan̄a idaha ewe okodu ke eyo Paul?
11 Paul ekeneme aban̄a san̄asan̄a idaha ke leta esie oro enye ọkọnọde ẹsọk mbon Rome. Ikebịghike Jehovah akabiat akpa ediomi efep onyụn̄ anam obufa. Ama ọsọn̄ ndusụk owo ndikpụhọde nda ekekem ye obufa ediomi. Ukem idaha oro idụhe mfịn, edi idaha ebietde oro ekeme ndidemede ndusụk ini.
12, 13. Nso idi ndusụk idaha oro mme Christian mfịn ẹkemede ndiwụt ukpono nnọ ubieresịt nditọete mmọ?
12 Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi Christian an̄wan ama odu ini kiet ko ke ido ukpono oro ọkọsọn̄ọde ọdọhọ ke ifọnke owo ndisịne ediye ọfọn̄ nnyụn̄ mbana idem. Ke emi enye edide edibọ akpanikọ mi, ekeme ndisọn̄ enye ndikpụhọde ekikere oro enye ekenyenede nnyụn̄ nnyịme nte ke ọfọn ndisịne ediye ọfọn̄ oro owụtde iso-obụt ke mme idaha oro ẹdotde, m̀mê ndida n̄kpọ mmaidem ndiọn̄ idem nte eyede. Sia oro mîbiatke edumbet Bible ndomokiet, ididotke owo ekededi ndidomo ndikpek Christian an̄wan emi abiat ubieresịt esie. Ke ukem ini oro, Christian an̄wan emi enyene ndifiọk nte ke imọ ikpenyeneke ndikụt ndudue nnọ Christian iban oro ubieresịt mmọ ayakde ẹda n̄kpọ mmaidem ẹdiọn̄ idem.
13 Kere ban̄a uwụtn̄kpọ en̄wen. Ekeme ndidi ẹkebọk Christian eren ke ebiet oro ẹkedade edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn nte idiọkn̄kpọ. Ke enye ama ekedi edifiọk akpanikọ, enye ekpep nte ke Bible ada wine nte enọ Abasi ndien ke ẹkeme ndin̄wọn̄ wine ke ufat. (Psalm 104:15) Enye enyịme ye ekikere emi. Edi, ke ntak nte ẹkebọkde enye, enye ama ndibet ọkpọsọn̄ mmịn ofụri ofụri, edi enye inyeneke ndikụt ndudue nnọ mbon oro ẹn̄wọn̄de ọkpọsọn̄ mmịn ke ufat. Ntem enye anam mme ikọ Paul emi: “Ẹyak nnyịn ibịne ido eke ẹnamde emem odu, ye ido eke nnyịn ikemede ndida nnam kiet eken ọkọri ke uwem Abasi.”—Rome 14:19.
14. Ke mme idaha ewe ke mme Christian ẹkeme ndibuan mme edumbet oro ẹkụtde ke item oro Paul ọkọnọde mbon Rome?
14 Mme idaha en̄wen ẹsidemerede oro oyomde ẹda mme edumbet oro ẹkụtde ke item oro Paul ọkọnọde mbon Rome, ẹsịn ke edinam. Ediwak owo ẹnam esop Christian, ndien mmọ ẹma n̄kpọ nsio nsio. Ntre, mmọ ẹkeme ndimek nsio nsio n̄kpọ—ke uwụtn̄kpọ, ọfọn̄ ye ukamaidem. Nte ededi, Bible ọnọ in̄wan̄-in̄wan̄ edumbet oro kpukpru ata mme Christian ẹkpetienede. Owo nnyịn ndomokiet ikpesịneke n̄kpọ m̀mê ndinam idet oro etiede uwouwo uwouwo m̀mê oro mîwụtke iso o-bụt m̀mê oro owụtde ke imenyene ebuana ye mme oburobụt mbon ererimbot. (1 John 2:15-17) Mme Christian ẹti kpukpru ini ẹte, idem ke ini mmimọ inọde idem nduọkodudu, mmimọ idi mme asan̄autom oro ẹdade ke ibuot Andikara Ekondo. (Isaiah 43:10; John 17:16; 1 Timothy 2:9, 10) Nte ededi, ediwak n̄kpọ ẹdu oro ẹnyịmede mme Christian ẹmek ke idemmọ. *
Ẹfep Ndinam Mbon En̄wen Ẹtuak Ukot Ẹduọn̄ọ
15. Ke ntak ufọn nditọete esie, nso idaha ke Christian ekeme nditre ndinam n̄kpọ oro enye enyenede unen ndinam?
15 Odu akpan edumbet efen oro Paul odụride ntịn̄enyịn nnyịn owụt ke item oro enye ọkọnọde mme Christian ke Rome. Ke ndusụk idaha, Christian oro enyenede ubieresịt oro ẹtịmde ẹnọ ukpep ekeme nditre ndinam n̄kpọ oro mîdiọkke ndinam. Ntak-a? Koro enye ọfiọk ke ndinam ndusụk n̄kpọ ekeme ndinọ mbon en̄wen unan. Ke afan̄ emi, nso ke nnyịn ikpanam? Paul ọdọhọ ete: “Ọfọn nditre ndita unam nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ wine, nnyụn̄ nnam n̄kpọ ekededi eke esịnde eyen-ete fo atuak ukot ọduọ.” (Rome 14:14, 20, 21) Ntem, “nnyịn emi ikopde idem ikpobiom mmem-idem mbon mmem-idem, itre ndinem idem nnyịn esịt. Ẹyak nnyịn owo kiet kiet inem mbọhọidụn̄ nnyịn esịt ke ediyom ufọn esie, man enye ọkọri ke mbuọt-idem.” (Rome 15:1, 2) Ke ini se nnyịn inamde ekemede ndifịna ubieresịt ekemmọ Christian, do, ima nditọete oyonụk nnyịn ndiwụt edikere mban̄a nnyụn̄ ntre ndinam n̄kpọ oro edifịnade ubieresịt mbon en̄wen. Da edin̄wọn̄ ọkpọsọn̄ mmịn ke uwụtn̄kpọ. Ẹnyịme Christian ọn̄wọn̄ wine ke ufat. Edi edieke edin̄wọn̄ wine edinamde ekemmọ Christian atuak ukot ọduọ, Christian idisọn̄ọke iyịre ke ana imọ in̄wọn̄ wine okposụkedi enye enyenede unen ndinam ntre.
16. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt mbon oro ẹdude ke efakutom nnyịn edikere mban̄a?
16 Imekeme ndida edumbet emi nsịn ke edinam n̄ko ke ini inamde n̄kpọ ye mbon oro mîdụhe ke esop Christian. Ke uwụtn̄kpọ, ekeme ndidi nnyịn idụn̄ ke ebiet oro ido ukpono n̄kann̄kụk ekpepde mme andibuana ndida usen kiet ke urua nte usen nduọkodudu. Ke utọ ntak oro, mbak nnyịn idinam mbọhọidụn̄ nnyịn ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ idinyụn̄ inịm mme n̄kpọ ubiọn̄ọ inọ utom ukwọrọikọ, nnyịn iyefep adan̄a nte ikekeme ndinam n̄kpọ ekededi ke usen oro emi ediyatde mbọhọidụn̄ nnyịn esịt. Ke idaha en̄wen, Christian emi edide imọ owo ekeme ndiwọrọ n̄kanam utom ke otu mme ubuene ke ebiet oro udọn̄ okponde akan. Enye ekeme ndimek ndiwụt mbọhọidụn̄ esie edikere mban̄a ebe ke ndisịne n̄kpọ ukeuke mîdịghe ebe ke ndidu ukeuke uwem okposụkedi enye ekemede ndidu ọkpọmiọk ọkpọmiọk uwem.
17. Ntak emi owụtde eti ibuot ndikere mban̄a mbon en̄wen ke mme n̄kpọ oro imekde ndinam?
17 Ndi owụt eti ibuot ndidori enyịn mbon oro ‘ẹkopde idem’ ndinam mme utọ ukpụhọde oro? Ọfọn, kere ban̄a uwụtn̄kpọ emi: Ke adan̄aemi iwatde ubomisọn̄, nnyịn ida ikụt nditọwọn̄ ẹkpọrọde ke mbenusụn̄. Ndi nnyịn iyaka iso ndiwat ubomisọn̄ nnyịn ọsọp ke udomo oro ibet enịmde n̄kukụre koro ibet enyịme nnyịn inam ntre? Baba, nnyịn iyosụhọde uwat mbak iditọ nditọwọn̄ oro. Ke ndusụk idaha, esiyom isụhọde uwat, m̀mê iwụt edikere mban̄a ke ini inamde n̄kpọ ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ m̀mê ye mbon en̄wen. Eyedi nnyịn inam n̄kpọ oro inyenede ofụri unen ndinam. Ndien n̄kpọ oro ibiatke edumbet Bible ndomokiet. Nte ededi, edieke se nnyịn inamde ekemede ndiyat mbon en̄wen esịt m̀mê ọnọ mbon oro ubieresịt mmọ ememde unan, do, ima Christian ayanam nnyịn ikpeme nte inamde n̄kpọ. (Rome 14:13, 15) Ndika iso ndiana kiet nnyụn̄ nnam mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ẹkọri ẹnen̄ede ẹdi akpan n̄kpọ ẹkan edisọn̄ọ nyịre ke ọkpọkpọ unen nnyịn.
18, 19. (a) Didie ke nnyịn ikpebe uwụtn̄kpọ Jesus ke ndikere mban̄a mbon en̄wen? (b) Mme n̄kpọ ẹban̄ade nso ke nnyịn inen̄ede idiana kiet, ndien nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?
18 Ke ini inamde n̄kpọ ke usụn̄ emi, nnyịn ikpebe mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ. Paul ọdọhọ ete: “Christ n̄ko ikenemke idem esịt; edi, kpa nte ẹwetde, Esuene mmọ eke ẹsuenede fi ọduọ mi ke idem.” Jesus ama enyịme ndiwa uwem esie nnọ nnyịn. Ke akpanikọ, nnyịn imenyịme ndiyak ndusụk unen nnyịn ẹtak edieke oro edinamde “mbon mmem-idem” ẹdiana ye nnyịn ẹnọ Abasi ubọn̄. Ke nditịm ntịn̄, ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ m̀mê ufan ufan edu mban̄a mme Christian oro ẹnyenede mmemmem ubieresịt—m̀mê nditehede ubọk ke mme n̄kpọ oro ikpamade ndinam nnyụn̄ ntre ndisọn̄ọ nyịre ke unen nnyịn—owụt ke imenyene ukem “edu ukere n̄kpọ oro Christ Jesus ekenyenede” (NW).—Rome 15:1-5.
19 Okposụkedi nnyịn ikemede ndinyene nsio nsio ekikere ke mme n̄kpọ oro mîtuahake ye mme edumbet N̄wed Abasi, nnyịn imenen̄ede idiana kiet ke mme n̄kpọ ẹban̄ade utuakibuot. (1 Corinth 1:10) Ke uwụtn̄kpọ, ẹkụt utọ edidianakiet oro ke nte nnyịn isinamde n̄kpọ iban̄a mbon oro ẹbiọn̄ọde utuakibuot akpanikọ. Ikọ Abasi okot mme utọ andibiọn̄ọ oro isenowo onyụn̄ odụri nnyịn utọn̄ ete ikpeme idem ye “uyo isen owo.” (John 10:5) Didie ke nnyịn ikeme ndidiọn̄ọ utọ isenowo oro? Didie ke nnyịn ikpanam n̄kpọ ye mmọ? Ẹyeneme mme mbụme emi ke ibuotikọ oro etienede.
[Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 14 Mme ete ye eka ẹnyene ndinọ n̄kpri nditọ mmọ ndausụn̄ ke se iban̄ade usịnen̄kpọ.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Ntak emi mîkpanaha edinyene nsio nsio ekikere kaban̄a ọkpọkpọ n̄kpọ abiat edidianakiet nnyịn?
• Ntak akpanade nnyịn mme Christian iwụt kiet eken ima ima edikere mban̄a?
• Nso idi ndusụk usụn̄ oro nnyịn ikemede ndida item Paul aban̄ade edidianakiet nsịn ke edinam mfịn, ndien nso idinụk nnyịn ndinam ntre?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 9]
Item Paul aban̄ade edidianakiet ekedi akpan n̄kpọ ọnọ esop
[Ndise ke page 10]
Mme Christian ẹdiana kiet kpa ye nsio nsio idaha mmọ ke uwem
[Ndise ke page 12]
Nso ke awat-ubomisọn̄ emi akpanam idahaemi?