“Ẹma Kiet Eken”
“Ẹma Kiet Eken”
“Ẹda ima nditọ-ete ẹma [m̀mê, ẹnyene ufiop ufiop ima ẹnọ] kiet eken.”—ROME 12:10.
1, 2. Nso itie ebuana ke isụn̄utom eyomfịn kiet ye apostle Paul ẹkenyene ye nditọete mmọ?
KE OFỤRI isua 43 oro enye akanamde utom isụn̄utom ke Nsannsan Edem Usiahautịn, ẹkediọn̄ọ Don nte owo oro eketịmde ama mbon oro enye akanamde utom kiet. Mbemiso udọn̄ọ okowotde enye, ndusụk n̄kani nditọ ukpepn̄kpọ esie ẹma ẹto ata anyan ebiet ẹdi ẹdida ke mben bed oro enye akanade, ẹnyụn̄ ẹkọm enye ke usem Korea ẹte: “Kamsahamnida, kamsahamnida!”—emi ọwọrọde, “sọsọn̄ọ-o, sọsọn̄ọ-o!” Ufiop ufiop ima oro Don akamade mmọ ama enen̄ede otụk mmọ.
2 Nte ededi, idịghe Don kpọt ekenyene utọ ufiop ufiop ima oro. Ke akpa isua ikie, apostle Paul ama enyene ufiop ufiop ima ọnọ mme owo oro enye akanamde utom kiet. Paul ama awa idemesie ọnọ mmọ. Okposụkedi enye ekedide owo emi enyenede ọkpọsọn̄ mbuọtidem, enye ekedi sụn̄sụn̄ owo emi ekesikerede aban̄a mme owo “nte emi eka ọbọkde nditọ esie mmọ.” Se enye ekewetde ọnọ esop Thessalonica edi emi: “Koro mbufo ẹdọn̄de nnyịn eti-eti, nnyịn ikụt inem, idịghe ke edinọ mbufo gospel Abasi ikpọn̄, edi ke edinyụn̄ nyak ukpọn̄ nnyịn nde nnọ mbufo, sia imade mbufo eti-eti.” (1 Thessalonica 2:7, 8) Ekem, ke ini Paul akasiande nditọete esie ke Ephesus ete ke mmọ idikwe imọ aba, “kpukpru mmọ [ẹma] ẹtua eti-eti, ẹnyụn̄ ẹwan̄a Paul ke itọn̄ ẹtịm enye inua.” (Utom 20:25, 37) Nte an̄wan̄ade, itie ebuana oro Paul ekenyenede ye nditọete esie ikedịghe n̄kukụre sia mmọ ẹkenịmde ukem n̄kpọ ke akpanikọ. Mmọ ẹma ẹnyene ufiop ufiop ima ẹnọ kiet eken.
Se Ufiop Ufiop Ima Edide
3. Mme ikọ ewe ke Bible ẹnyene ebuana ye ufiop ufiop ima?
3 Ke N̄wed Abasi, ufiop ufiop ima edi eti edu Christian oro esisan̄ade ye edikere mban̄a, ye esịtmbọm. (1 Thessalonica 2:8; 2 Peter 1:7) Kpa nte nsio nsio ikek ẹnamde ediye daimọn, kpukpru nti edu emi ẹdiana kiet ẹsion̄o nti utịp ẹdi. Mmọ isinamke mme Christian ẹnen̄ede ẹsan̄a ẹkpere kiet eken kpọt, edi ẹsinyụn̄ ẹnam mmọ ẹnen̄ede ẹsan̄a ẹkpere Ete mmọ eke heaven. Ntak edi oro apostle Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ete: “Ẹyak ima okûsan̄a ke mbubịk. . . . Ẹda ima nditọ-ete ẹma [m̀mê, ẹnyene ufiop ufiop ima ẹnọ] kiet eken.”—Rome 12:9, 10.
4. Nso ke ndinyene “ufiop ufiop ima” ọwọrọ?
4 Ikọ Greek oro Paul akadade etịn̄ aban̄a “ufiop ufiop ima” ọwọrọ n̄kpọ iba, kiet ọwọrọ itie ufan, enye eken ọwọrọ ima uduot owo. Nte eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet anamde an̄wan̄a, emi ọwọrọ ke “se ẹkpedade ẹdiọn̄ọ [mme Christian] ekpedi ntotụn̄ọ ima ye edidianakiet oro ẹsiwakde ndikụt ke ubon oro ẹmade ẹnyụn̄ ẹnọde kiet eken ibetedem.” Ndi nte afo esidade nditọete fo eke spirit edi oro? Akpana kpukpru owo ke esop Christian ẹnyene ufiop ufiop ima ẹnọ kiet eken—nte ata ubon. (Galatia 6:10) Oro anam The New Testament in Modern English, eke J. B. Phillips, akabarede Rome 12:10 ntem: “Ẹyak nnyịn inyene ata ufiop ufiop ima oro nditọeka ẹsinyenede inọ kiet eken.” N̄ko The Jerusalem Bible okot ntem, ete: “Ẹma kiet eken nte nditọeka ẹkpemade.” Ke akpanikọ, mme Christian ikpenyeneke ndima kiet eken n̄kukụre sia oro edide nnennen n̄kpọ oro anade ẹnam. Utu ke oro, akpana nnyịn inyene “ata ima nditọ-ete, [isọn̄ọde ima] kiet eken ke ofụri esịt.”—1 Peter 1:22.
‘Abasi Ekpep Mbufo Ndima Kiet Eken’
5, 6. (a) Didie ke Jehovah ada ikpọ mbono ofụri ererimbot ekpep ikọt esie ufiop ufiop ima Christian? (b) Didie ke nditọete ẹsinen̄erede ẹdiana kiet nte ini akade?
5 Okposụkedi “ima ediwak owo” osụhọrede ke ererimbot emi, Jehovah ke ekpep ikọt esie mfịn “ndima kiet eken.” (Matthew 24:12; 1 Thessalonica 4:9) Ikpọ mbono ofụri ererimbot Mme Ntiense Jehovah ẹdi n̄wọrọnda ifet unọ ukpep emi. Ke ikpọ mbono emi, Mme Ntiense n̄kann̄kụk ẹsisobo ye nditọete oro ẹtode anyan idụt ẹdi, ndien ediwak nditọete nnyịn ẹsinọ isenowo emi ufọk mmọ ẹdụn̄. Ke kiet ke otu utọ ikpọ mbono emi, oro ẹkenịmde ke ndondo emi, ndusụk owo ẹketo idụt oro mme owo mîsiwakke ndiwụt ntụk mmọ an̄wan̄wa. Christian oro akan̄wamde ndinam ndutịm ufọkidụn̄ ọdọhọ ete: “Ke akpa ini oro nditọete emi ẹkedide ẹdisịm, mmọ ẹma ẹkop bụt. Edi ke adan̄aemi ekesịmde ini unyọn̄ ke usen itiokiet kpọt ẹma ẹkebe, isenowo emi ye mme andikakama mmọ isen ẹma ẹfat kiet eken ẹnyụn̄ ẹtua. Kpukpru mmọ ẹma ẹkụt orụk ima Christian oro mmọ mîdifreke tutu amama.” Ndikama nditọete nnyịn isen, inamke n̄kpọ m̀mê mmọ ẹto m̀mọ̀n̄, ekeme ndisịn udọn̄ nnọ edem mbiba ndikọri nti edu.—Rome 12:13.
6 Mme ifiọkutom ikpọ mbono emi ẹnem, edi mme Christian ẹkeme ndikam nnyene ata ntotụn̄ọ itie ebuana ye kiet eken ke ini mmọ ẹnamde n̄kpọ Jehovah ọtọkiet ẹbịghi. Ke ini itịmde imehe ye nditọete nnyịn, nnyịn iyenen̄ede ikụt nti edu mmọ—nte mmọ ẹtịn̄de akpanikọ, nte mmọ ẹdide se ẹkemede ndiberi edem, nsọn̄ọnda mmọ, mfọnido, ntatubọk, edikere mban̄a, mbọm, ye n̄waidem mmọ. (Psalm 15:3-5; Mme N̄ke 19:22) Mark, emi ekedide isụn̄utom ke Edem Usiahautịn Africa ọkọdọhọ ete: “Ndidiana kiet ye nditọete nnyịn nnam utom esida edidianakiet oro ebịghide edi.”
7. Nso ke oyom nnyịn inam man ikeme ndinyene ufiop ufiop ima Christian ke esop?
7 Man ẹnyene utọ edidianakiet oro ke esop, ana mme andibuana ke esop ẹsan̄a ẹkpere kiet eken. Ke ini idụkde mme mbono esop Christian kpukpru ini, nnyịn imesisọn̄ọ itie ebuana oro inyenede ye nditọete nnyịn. Ke inemede nneme ye kiet eken mbemiso ye ke mbono esop asuanade, inyụn̄ ibọrọde mbụme m̀mê inamde n̄kpọ ke mme mbono esop, oro esidemede kiet eken ọnọ “ima ye nti utom.” (Mme Hebrew 10:24, 25) Ebiowo kiet ke United States ọdọhọ ete: “Esịt esidat mi nditi ini emi n̄kedide eyenọwọn̄; ubon nnyịn ekedi kiet ke otu mbon oro ẹkesikpọn̄de Ufọkmbono Obio Ubọn̄ akpatre, idade ye mme ufan inyene inem inem nneme adan̄a nte ikekeme ke mbono esop ama akasuana.”
Ndi Oyom Afo “Enyene In̄wan̄-In̄wan̄ Esịt”?
8. (a) Nso ke nsịnudọn̄ oro Paul ọkọnọde mbon Corinth ete “ẹnyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt” ọkọwọrọ? (b) Nso ke nnyịn ikeme ndinam man ima ọkọri ke esop?
8 Man itiene inyene utọ ufiop ufiop ima oro ọyọhọ ọyọhọ, ekeme ndidi oyoyom nnyịn “[inyene] in̄wan̄-in̄wan̄ esịt.” Apostle Paul ekewet ọnọ esop Corinth ete: “Imenyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt ye mbufo. Idịghe nnyịn inam esịt afaha mbufo.” Paul ama esịn udọn̄ ọnọ mmọ ete ẹtiene “ẹnyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt.” (2 Corinth 6:11-13) Ndi afo n̄ko emekeme ‘ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt’ ke ufiop ufiop ima oro afo amade mbon en̄wen? Inaha afo ebebet tutu mbon en̄wen ẹbem iso ẹma fi. Ke Paul ama eketịn̄ aban̄a ndima kiet eken ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome, enye ama adian item emi ete: “Ẹsọp ndikpono kiet eken.” (Rome 12:10) Man owụt ke omokpono mbon en̄wen, afo emekeme ndibem iso n̄kọm mmọ ke mme mbono esop. Afo n̄ko emekeme ndinam mmọ ẹsan̄a ye afo ke an̄wautom m̀mê ẹtiene ẹbuana ke ini etịmde idem ọnọ mme mbono esop. Ndinam ntre esinam ima ọkọri.
9. Nso ke ndusụk owo ẹnam man ẹkeme ndidi ata n̄kpet n̄kpet ufan ye ekemmọ mme Christian? (Sịn uwụtn̄kpọ n̄kann̄kụk ekededi.)
9 Mme ubon ye mme owo kiet kiet ẹkeme ‘ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt’ ke ndika n̄kese kiet eken, ndusụk ẹdiade udia ọtọkiet, ẹnyụn̄ ẹnamde mme n̄kpọ ọtọkiet. (Luke 10:41b; 14:12-14) Brọda Hakop esiwak ndinam ndutịm mmen n̄kpri otu n̄wọrọ an̄wa. Enye ọdọhọ ete: “Mmesisịn n̄kpri ye ikpọ owo, ọkọrọ ye mbon oro ẹbọkde nditọ ikpọn̄. Kpukpru owo ẹsikop inemesịt ke ini ẹnyọn̄de ufọk, ndien emi esinam mmọ ẹnen̄ede ẹkpere kiet eken.” Nte mme Christian, nnyịn ikpedịghe ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ kpọt, edi akpana idi ata mme ufan.—3 John 14.
10. Nso ke nnyịn ikpanam ke ini nnyịn inyenede mfịna ye nditọete?
10 Nte ededi, ke ndusụk idaha, unana mfọnmma ekeme ndinam edi ọkpọsọn̄ n̄kpọ ndinam ufan nnyụn̄ mma owo. Nso ke nnyịn ikeme ndinam? Akpa, nnyịn imekeme ndibọn̄ akam mben̄e Abasi anam nnyịn inyene eti itie ebuana ye nditọete nnyịn. Abasi amama ndikụt mme asan̄autom esie ẹtiede ufan ufan, ntre enye ọyọbọrọ utọ akam ofụri esịt oro. (1 John 4:20, 21; 5:14, 15) Nnyịn n̄ko ikpenyene ndidu uwem ekekem ye akam nnyịn. Ric, asan̄autom oro asan̄ade-san̄a ke Edem Usiahautịn Africa, eti nte nsọn̄ido eyenete kiet mîkayakke mme owo ẹkeme ndisan̄a n̄kpere enye. Ric ọdọhọ ete: “Utu ke ndifụmi eyenete oro, mma mbiere nditịm mmehe ye enye. Mma ndifiọk ke ete esie ekedi owo oro ekesikamade nditọ ke ọkpọsọn̄ ubọk. Ke mma n̄kọfiọk ukeme oro eyenete emi ekesịnde ndikan utọ edu uwem emi ye n̄kọri oro enye akanamde ke afan̄ emi, mma ndima enye. Nnyịn ima ikabade idi nti ufan.”—1 Peter 4:8.
N̄wan̄a Esịt Fo Nọ Mbon En̄wen!
11. (a) Nso ke oyom man ima ọkọri ke esop? (b) Ntak emi editie ikpọn̄ ikpọn̄ ekemede ndisụn̄ọ ke afanikọn̄ eke spirit?
11 Mfịn, ediwak owo ẹdu uwem mmọ ntre ye unana edinam ufan ye owo ndomokiet. Oro edi ata n̄kpọ mbọm! Utọ n̄kpọ oro ikpenyeneke nditịbe ke esop Christian. Ata ima nditọete idịghe ikpîkpu edibuana ke inem inem nneme ye edinyene eti edu; enye inyụn̄ idịghe edin̄wan̄a ọkpọsọn̄ idat idat edinam ima mfụk mbon en̄wen ke idem. Utu ke oro, nnyịn ikpenyene ndin̄wan̄a esịt nnyịn nnọ mbon en̄wen, nte Paul akan̄wan̄ade ọnọ mbon Corinth, nnyụn̄ n̄wụt ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ nte ke nnyịn imenen̄ede ikere iban̄a mfọnọn̄kpọ mmọ. Okposụkedi mîdịghe kpukpru owo ẹsima nditịn̄ ikọ m̀mê ndima mme itie otu, nditie idop idop m̀mê ikpọn̄ ikpọn̄ n̄kaha ekeme ndisụn̄ọ ke afanikọn̄. Bible ọtọt ete: “Owo ido esie ebịne se enye oyomde; ayadada aka iso, ikereke item.”—Mme N̄ke 18:1.
12. Ntak oyomde in̄wan̄-in̄wan̄ nneme man ẹnyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ke esop?
12 Ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ nneme edi ukpọhọde ata itie ufan. (John 15:15) Kpukpru nnyịn imoyom mme ufan oro ikemede nditịn̄ ikọ idịbi nnọ. N̄ko-n̄ko, adan̄a nte itịmde imehe ye kiet eken, ntre ke emem utom ndinam se mmọ ẹmade. Ke ini ikerede iban̄a ufọn kiet eken ke utọ usụn̄ emi, nnyịn iman̄wam ndinam ufiop ufiop ima odu ke esop, ndien nnyịn iyokụt nte ikọ Jesus emi edide akpanikọ: “Ọfọn [“inemesịt okpon ke,” NW] ndinọ akan ndibọ.”—Utom 20:35; Philippi 2:1-4.
13. Nso ke nnyịn ikpanam man iwụt ke imenen̄ede ima nditọete nnyịn?
13 Man ima nnyịn etịm enyene ufọn, ana inanam enye iwụt. (Mme N̄ke 27:5) Ke ini ima nnyịn edide ata ima, iso nnyịn oyowụt oro, ndien emi ekeme ndinam mbon en̄wen ẹtiene ẹma nnyịn. Owo ọniọn̄ oro ọkọdọhọ ete: “Un̄wana enyịn anam esịt adara.” (Mme N̄ke 15:30) Edinam emi owụtde edikere mban̄a esinam ima odu n̄ko. Okposụkedi owo ndomokiet mîkemeke ndidedep ata ima, edi enọ oro otode esịt ekeme ndinen̄ede nnyene ufọn. Ndinọ owo kad, leta, ye “ikọ eke ẹtịn̄de ke ekem ini”—kpukpru emi ẹkeme ndiwụt ntotụn̄ọ ima oro owo enyenede. (Mme N̄ke 25:11; 27:9) Ke ima ikenyene mme ufan, ana nnyịn ika iso imụm itie ufan oro ikama ebe ke ndika iso n̄wụt ima unana ibụk. Nnyịn ikpenyene ndinọ mme ufan nnyịn un̄wam, akpan akpan ke mme ini afanikọn̄. Bible ọdọhọ ete: ‘Ufan amama ufan kpukpru ini, onyụn̄ edi eyen-eka oro amanade ọnọ ini nnan-enyịn.’—Mme N̄ke 17:17.
14. Nso ke nnyịn ikpanam edieke etiede nte ke owo idọn̄ke enyịn ke ima oro imade enye?
14 Ke nditịn̄ akpanikọ, idịghe mmemmem nnyịn ndikpere kpukpru owo ke esop. Odu mbon oro nnyịn idimade ndinen̄ede n̄kpere n̄kan mbon eken. Ntre, ke ini owo mîsọpke ikpere fi idem nte afo okpoyomde, kûsọsọp ubiere ke anaedi afo mîdịghe owo oro enyene mfịna. Kûnyụn̄ udomo ndinam ufan ye owo oro ke odudu. Edieke afo etiede ufan ufan ke udomo oro enye ayakde, do, afo emekeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye enye ke ini iso.
“Mmenem Esịt Eti-Eti ye Afo”
15. Nso utịp ke nditoro m̀mê nditre nditoro owo enyene ke idem mbon en̄wen?
15 Anaedi esịt akadat Jesus didie ntem ke ini enye okokopde uyo otode ke heaven ke ini baptism esie, ọdọhọ ete: “Mmenem esịt eti-eti ye Afo”! (Mark 1:11) Anaedi ikọ emi ama enen̄ede anam Jesus ọfiọk ke Ete imọ ama imọ. (John 5:20) Edi n̄kpọ mfụhọ nte ke akanam ndusụk owo ikopke utọ ikọ itoro oro ke inua mbon oro mmọ ẹkponode ẹnyụn̄ ẹmade. Ann ọdọhọ ete: “Ediwak uyen nte ami itoho ubon oro mme andibuana ẹfiọkde akpanikọ. N̄kukụre se isikopde ke ufọk esidi ikọ edikụt ndudue nnọ. Emi esinam nnyịn inen̄ede ikop mfụhọ.” Nte ededi, ke ini mme uyen emi ẹkabarede ẹdi ubak esop Christian, mmọ ẹsikop ufiop edinyene un̄wam nnyụn̄ ndu ke otu ubon eke spirit oro ekerede aban̄a—kpa mme ete ye mme eka ye nditọete iren ye iban oro ẹdude ke akpanikọ.—Mark 10:29, 30; Galatia 6:10.
16. Ntak emi edikụt ndudue nnọ mbon en̄wen kpukpru ini mîfọnke?
16 Ke ndusụk obio, mme ete ye eka, ikpọ owo, ọkọrọ ye mme andikpep isiwakke nditoro nditọwọn̄ ke ofụri esịt, ẹkerede ke nditoro mmọ ayanam mmọ ẹkere ke imọfiọk n̄kpọ ikaha onyụn̄ anam mmọ ẹkohode idem. Utọ ekikere oro akam ekeme ndinyọni ndụk mme ubon Christian ye esop. Ke uwụtn̄kpọ, ke ẹyomde nditịn̄ mban̄a utịn̄ikọ m̀mê ukeme oro owo esịnde, ikpọ owo ẹkeme ndidọhọ ẹte: “Amanam, edi emekeme ndinam ọfọn akan oro!” Mîdịghe ke n̄kan̄ eken, mmọ ẹkam ẹkeme ndiyat esịt ye eyenọwọn̄. Ndusụk owo ẹkere ke ndinam ntre ayanam nditọwọn̄ ẹnam ofụri ukeme mmọ. Edi ndinam n̄kpọ ntem isikam iyakke nditọwọn̄ ẹnam ofụri ukeme mmọ, sia emi ekemede ndinam mmọ ẹkûsan̄a ẹkpere owo aba m̀mê ẹkere ke mmimọ idikemeke ndisịm se ẹyomde.
17. Ntak emi nnyịn ikpoyomde ifet nditoro mbon en̄wen?
17 Nte ededi, owo ikpenyeneke nditoro owo n̄kukụre ke ini ẹyomde ndinọ owo item. Itoro ofụri esịt esinam ẹnyene ufiop ufiop ima ke ubon ye ke esop, emi esinọ mme uyen nsịnudọn̄ ndibịne nditọete oro ẹnyenede mbufiọk n̄kọbọ item. Ntre, utu ke ndiyak ebiet oro nnyịn itode otụk nte nnyịn inamde n̄kpọ ye mbon en̄wen, ẹyak nnyịn ‘imen obufa owo isịne, emi ẹbotde ebiet Abasi ke edinen ido ye edisana ido akpanikọ.’ Nnyịn ikpenyene nditoro mbon en̄wen kpa nte Jehovah esitorode.—Ephesus 4:24.
18. (a) Mme uyen, didie ke mbufo ẹkpese item oro ikpọ owo ẹnọde? (b) Ntak emi ikpọ owo ẹkpekerede ẹban̄a nte mmọ ẹnọde item?
18 Ke n̄kan̄ eken, mme uyen, ẹkûkere ke ikpọ owo ẹsasua mbufo edieke mmọ ẹnen̄erede m̀mê ẹnọde mbufo item. (Ecclesiastes 7:9) Baba, idịghe ntre! Se inamde mmọ ẹnọ mbufo item akam edi sia mmọ ẹkerede ẹban̄a ẹnyụn̄ ẹnen̄erede ẹma mbufo. Mîkpedịghe ntre, ntak emi mmọ ẹkpesịnde ofụri ukeme man ẹnọ mbufo item? Ke ẹtịmde ẹfiọk odudu oro ikọ ekemede ndinyene, ikpọ owo—akpan akpan mbiowo esop—ẹsida ini ẹkere ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam mbemiso ẹkade ẹkenọ owo item, sia uduak mmọ edide ndinam se ifọnde.—1 Peter 5:5.
‘Jehovah Enen̄ede Enyene Esịt Mbọm’
19. Ntak emi mbon oro ẹkụtde edikpu ẹkemede ndiyom un̄wam nto Jehovah?
19 Ubiak ubiak ifiọk n̄kpọntịbe oro owo ekenyenede ke ntak ima oro enye akamade owo ekeme ndinam enye ekere ke se idisụk itịbede edi oro edieke ifiakde ima owo. Oyom uko ye ọkpọsọn̄ mbuọtidem mbemiso utọ mbon emi ẹkemede ndifiak n̄n̄wan̄a esịt mmọ nnọ owo. Edi mmọ ikpefreke ite ke Jehovah “[iyomke] usụn̄ ye baba nnyịn owo kiet.” Enye akam esesịn udọn̄ ọnọ nnyịn ete isan̄a ikpere imọ. (Utom 17:27; James 4:8) Enye n̄ko ọfiọk ntak oro nnyịn ikerede m̀mê owo ayayat nnyịn esịt, ntre enye ọn̄wọn̄ọ ke imọ idikpọn̄ke nnyịn, ye nte ke iyan̄wam nnyịn. David andiwet psalm ọsọn̄ọ etịn̄ ete: “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde mmọ; onyụn̄ anyan̄a mmọ eke esịt ọduọde.”—Psalm 34:18.
20, 21. (a) Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke imekeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah? (b) Nso ke oyom man ikeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah?
20 Ndidi ata ufan Jehovah edi akakan itie ebuana oro nnyịn ikemede ndinyene. Edi ndi owo ekeme ndinen̄ede nnyene utọ itie ebuana oro? Ih, ekeme. Bible owụt nte ndinen owo, emi esịnede iren ye iban, ẹkenen̄erede ẹsan̄a ẹkpere Ete mmọ eke heaven. Ẹma ẹwet inem inem ikọ mmọ ẹnịm ẹnọ nnyịn man nnyịn inyene mbuọtidem nte ke nnyịn n̄ko imekeme ndisan̄a n̄kpere Jehovah.—Psalm 23, 34, 139; John 16:27; Rome 15:4.
21 Se Jehovah oyomde man ẹnyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye imọ isọn̄ke ikan owo ndomokiet. David okobụp ete: “Jehovah, anie edidụn̄ ke tent fo? . . . Owo eke asan̄ade nte ọfọnde ama, onyụn̄ amade edinen ido, onyụn̄ ọdọhọde akpanikọ ke esịt esie.” (Psalm 15:1, 2; 25:14) Ke ini nnyịn ikụtde ke ndinam n̄kpọ Abasi ada eti utịp edi onyụn̄ anam nnyịn inyene ukpeme esie, nnyịn iyedi idikụt ke ‘Jehovah enyene esịt mbọm.’—James 5:11.
22. Nso orụk itie ebuana ke Jehovah oyom ikọt esie ẹnyene?
22 Nso edidiọn̄ ke edi ntem ọnọ nnyịn Jehovah ndinyịme ndinyene utọ ọkpọkpọ itie ebuana oro ye mme anana-mfọnmma owo! Ndi nnyịn ikpenyeneke ufiop ufiop ima inọ kiet eken n̄ko? Ye un̄wam Jehovah, kpukpru nnyịn imekeme nditịp nsịn nnyụn̄ ndara ufiop ufiop ima oro ẹdade ẹdiọn̄ọ mme Christian. Ke Obio Ubọn̄ Abasi, kpukpru owo ke isọn̄ ẹyedara utọ ufiop ufiop ima emi ke nsinsi nsinsi.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
• N̄kpọ ekpetie didie ke esop Christian?
• Didie ke kpukpru nnyịn ikeme ndinam ufiop ufiop ima odu ke esop?
• Didie ke itoro ofụri esịt esinam ufiop ufiop ima Christian ọkọri?
• Didie ke ufiop ufiop ima ye un̄wam Jehovah ọsọn̄ọ nnyịn idem?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 15]
Ima oro mme Christian ẹnyenede ke otu idemmọ idịghe sụk n̄kpọ oro anade ẹnam
[Mme ndise ke page 16, 17]
Ndi afo emekeme ‘ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ esịt’ ke ima fo?
[Ndise ke page 18]
Nte afo edi okụt-ndudue m̀mê enye oro esinọde owo nsịnudọn̄?