Nte Afo Emenyene Eti Edu Edibet?

KE ERERIMBOT mfịn, mme owo isinyeneke ime nditie mbet owo m̀mê n̄kpọ. Nte ededi, N̄wed Abasi esịn udọn̄ ọnọ ikọt Abasi ete ẹnyene edu ‘edibet.’ Ke edide isio ye mme owo oro ẹkedude ke eyo esie, prọfet Micah ọkọdọhọ ete: “Nyebet Abasi emi anyan̄ade mi.”—Micah 7:7; Eseme 3:26.

Nte ededi, nso ke ndibet Jehovah ọwọrọ? Didie ke Christian ekpebet Abasi? Ndi odu eti ye idiọk usụn̄ ndibet? Se ikọwọrọde prọfet Jonah ke ọyọhọ isua ikie usụkkiet M.E.N., akama ukpepn̄kpọ ke afan̄ emi.

Edibet ke Idiọk Usụn̄

Jehovah Abasi ọkọdọhọ Jonah aka ọkọkwọrọ ikọ ọnọ mbon Nineveh, ibuot Obio Ukara Assyria. Ẹkediọn̄ọ Nineveh nte “obio afai” ke ntak esuene esuene ibak esie, ndien mme ewetmbụk eset ye mme ọdọkisọn̄ nyom n̄kpọeset ẹsọn̄ọ ke emi ekedi akpanikọ. (Nahum 3:1) Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, Jonah ama odomo ndifep utom emi, edi Jehovah ama okụt ete ke prọfet oro aka Nineveh.—Jonah 1:3–3:2.

“Jonah ọtọn̄ọ ndidụk ke obio isan̄ usen kiet; ndien enye ọkwọrọ onyụn̄ ọdọhọ, ete, Osụk kan̄a usen aba, ndien Nineveh ayabiara.” (Jonah 3:4) Mme owo ẹma ẹnam n̄kpọ nte odotde ẹban̄a ukwọrọikọ Jonah: “Mbio-obio Nineveh ẹnịm uyo Abasi ke akpanikọ; ndien mmọ ẹwụk utre-udia, ẹnyụn̄ ẹsịne ọfọn̄-ikpo ke idem, ọtọn̄ọde ke ikpọ tutu esịm n̄kpri.” (Jonah 3:5) Mmọdo, Jehovah, kpa Abasi emi ‘mîyomke baba owo kiet atak, edi oyomde kpukpru owo ẹtua n̄kpọfiọk ẹkabade esịt,’ ikosoboke obio oro.—2 Peter 3:9.

Jonah akanam n̄kpọ didie? Mbụk oro ọdọhọ ete: “Ndien Jonah asua oro eti-eti, onyụn̄ ayat esịt.” (Jonah 4:1) Ntak-a? Ekeme ndidi Jonah ekekere ke sia nsobo oro imọ ikatan̄ade mîkadaha itie, ke ẹdida imọ nte prọfet nsu. Etie nte enye ama enen̄ede ekere aban̄a enyịn̄ esie akan mbọm oro ẹkpewụtde mbon en̄wen ye edinyan̄a mmọ.

Nte ededi, esịt ikayatke Jonah tutu enye etre ndidi prọfet. Kpa ye oro, enye ama ebet man “okụt se ẹdinamde obio” oro. Ih, enye ama atua ukụt onyụn̄ etre utom etie ese se iditịbede. Ke ini enye okokụtde ke mme n̄kpọ ikadaha itie nte imọ ikodoride enyịn, enye ama anam ataya onyụn̄ etie ke idak esie ke mfụhọ ebet man ese se iditịbede. Nte ededi, Jehovah ikamaha edu Jonah, ntre enye  ama enen̄ede ukwan̄ ekikere oro prọfet esie emi ekenyenede.—Jonah 4:5, 9-11.

Ntak Emi Jehovah Emede Ime

Okposụkedi Nineveh akakabarede esịt, owo mîkonyụn̄ isoboke enye, enye ama afiak ọduọ enyịne ke mme idiọk edinam esie. Jehovah ama ada prọfet Nahum ye Zephaniah etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ aban̄a nsobo esie. Ke etịn̄de aban̄a “obio afai” oro, Jehovah ọkọdọhọ ke imọ iyosobo Assyria inyụn̄ inịm Nineveh ke ikpîkpu ndon. (Nahum 3:1; Zephaniah 2:13) Ke 632 M.E.N., ẹma ẹsobo Nineveh ndien owo ikafiakke ibọp enye aba.

Kpasụk ntre mfịn, ererimbot edue isop uduọkiyịp oro akam akande eke Nineveh eset. Ke ntak emi ye mme ntak efen, Jehovah omowụk ke idiọk editịm n̄kpọ emi odude ke emi eyesịm utịt ke anana-mbiet “akwa ukụt.”—Matthew 24:21, 22.

Kpa ye oro, Jehovah idaha nsobo emi enye ọkọn̄wọn̄ọde mi idi kan̄a man otodo mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ mfịn, ukem nte mbon Nineveh oro ẹkekabarede esịt, ẹkpekabade esịt ẹnyụn̄ ẹbọ edinyan̄a. Apostle Peter eketịn̄ ntem aban̄a ime Abasi: “Ọbọn̄ iduọnke ke edinam un̄wọn̄ọ Esie, ke ido nte ndusụk owo ẹkerede ẹte, Enye ọduọn; Enye akam enyene anyan ime ye mbufo, inyụn̄ iyomke baba owo kiet atak, edi oyom kpukpru owo ẹtua n̄kpọfiọk ẹkabade esịt.”—2 Peter 3:9, 10, 13.

Ndibet ke Nnennen Usụn̄

Peter aka iso ọdọhọ ete: “Sia kpukpru n̄kpọ emi ẹdibiarade ntem, nso orụk owo ke mbufo ẹkpedi ke edisana ido ye ke uten̄e Abasi? Mbufo emi ẹtiede ẹbet ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọde ẹyom edidi Usen Abasi.” (2 Peter 3:11, 12) Tịm fiọk ete ke adan̄aemi itiede ibet usen Jehovah, akpana nnyịn inyene ‘edisana ido ye uten̄e Abasi’—oyom inam utom idịghe nditie ifu.

Ih, nnennen edu edibet anam inyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke usen Jehovah eyedi ke ini oro Jehovah ekenịmde. Utọ mbuọtidem oro anam inyene edisana ido ye uten̄e Abasi, emi akakan ke otu mmọ edide edikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Jesus ama enịm eti uwụtn̄kpọ ke ndikwọrọ ikọ, ndien enye ama eteme mme anditiene enye oro ẹyetde aran ete: “Ẹfak ọfọn̄ ke isịn mbufo ẹda, ẹnam mme utuenikan̄ mbufo ẹsak; mbufo ke idem mbufo ẹnyụn̄ ẹbiet mmọ emi ẹtiede ẹbet ete-ufọk mmọ, ke ini enye editode udia-ndọ ọnyọn̄; man ke adan̄aemi enye edidide edituak usụn̄, mmọ ẹkpeberede ẹnọ enye ini kiet. Ọfọfọn ọnọ mme asan̄autom emi ete mmọ edidide okụt mmọ ẹtiede ẹkpeme.”—Luke 12:35-37.

Ifịn akpa isua ikie ‘ẹkesifak ọfọn̄ ke isịn’ ke nditan̄ utọn̄ ọfọn̄ mmọ ndọn̄ ke ekpụk ọfọn̄ ke isịn man ẹkeme ndinam ọkpọsọn̄ utom. Ntem, oyom Christian okop odudu onyụn̄ enyene ifịk kaban̄a eti utom. Enye ekpenyene ndibiọn̄ọ edu ‘editek ke ifịk’ ke mme edinam eke spirit, eyedi adade odudu esie esịn ke ndiyom inemesịt m̀mê inyene obụkidem. Utu ke oro, enye ekpenyene  ‘ndiyọhọ kpukpru ini ke utom Ọbọn̄’ ke adan̄aemi etiede ebet akwa ye enyene-ndịk usen Jehovah.—Rome 12:11; 1 Corinth 15:58.

Yọhọ ye Utom ke Adan̄aemi Ebetde

Mme Ntiense Jehovah ẹka iso ndiyọhọ ye utom ke adan̄aemi ẹtiede ẹbet usen Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, ke isua utom 2003, mmọ ẹma ẹsida hour 3,383,000 ẹkwọrọ ikọ Jehovah ke usen ke usen, ke ẹbaharede ukem ukem. Kamse, man owo kiet anam se ẹkenamde ke usen kiet ke isua oro ekebede, enye ekpenyene ndikwọrọ ikọ ye unana edidop ke isua 386!

Nte ededi, oyom ibụp idem nnyịn ite, ‘Nso edu edibet ke ami nnyene?’ Jesus ama otop n̄ke emi owụtde orụk nsịnifịk oro ẹyomde ẹto mme anam-akpanikọ Christian oro ẹyetde aran. Enye ama etịn̄ aban̄a ifịn ita ete: “Ndien enye ọnọ owo kiet talent ition, ọnọ owo efen iba, ọnọ owo efen kiet; ọnọ owo kiet kiet nte ukeme esie edide; ndien enye aka idụt efen. Idaha oro owo emi ọkọbọde talent ition adaha akada mmọ anyam urua, an̄wana talent ition efen odori. Kpasụk ntre n̄ko owo emi ọkọbọde iba an̄wana iba efen odori. Edi owo emi ọkọbọde kiet aka eketịbi isọn̄, edịp okụk ete esie. Ekem ke anyan ini ama ekebe, ete ikọt oro edi edibat ibat ye mmọ.”—Matthew 25:15-19.

Ifịn mbita emi ẹma ẹtie ẹbet ete mmọ ọnyọn̄ edi. Ke ete mmọ ama okoto edi, enye ama asian iba ke otu ifịn esie emi ẹkenamde utom ke adan̄aemi ẹketiede ẹbet enye ete: “Emetịm anam, afo eti asan̄autom.” Nte ededi, nte ẹkenamde n̄kpọ ye enye emi mîkanamke utom ke adan̄aemi eketiede ebet ama okpụhọde. Ete ọkọdọhọ ete: “Ẹduọk asan̄autom emi mîdorike mi udori ke ekịm ke esien: do ke editua eyet ye edita edet ẹyedu.”—Matthew 25:20-30.

Okposụkedi n̄ke emi enyenede n̄kpọ ndinam ye mme Christian oro ẹyetde aran, kpukpru nnyịn imenyene n̄kpọ ndikpep nto n̄ke emi, inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idotenyịn nnyịn. Ete, oro edi Jesus Christ, oyom kpukpru nnyịn isịn ifịk inam utom esie ke adan̄aemi itiede ibet edidi esie ke akwa usen Jehovah. Enye owụt esịtekọm aban̄a utom owo kiet kiet “nte ukeme esie edide” ye nte idaha esie ayakde. Nso idatesịt ke edidi ntem  Ete ndidọhọ nnyịn ‘ẹmetịm ẹnam,’ ke ini editie mbet emi edisịmde utịt ke akpatre!

Anyan Ime Ọbọn̄ Nnyịn Ọwọrọ Edinyan̄a

Nso ikpetịbe edieke editịm n̄kpọ emi ebịghide akan nte nnyịn ini kiet ko ikekerede m̀mê ikodoride enyịn iban̄a? Emi edi ye ntak. Apostle Peter ekewet ete: “Ẹda ẹte, anyan ime Ọbọn̄ nnyịn ọwọrọ edinyan̄a.” (2 Peter 3:15) Ndinyene nnennen ifiọk uduak Abasi nnyụn̄ nsụhọde idem nnyịme nte ke nnyịn idịghe n̄kpọ, ẹyenam nnyịn inyene ime ke adan̄a nte Jehovah okụtde ke odot ndinyene ime ye akani editịm n̄kpọ emi.

James, andiwet Bible, ama ọnọ uwụtn̄kpọ man an̄wam mme Christian ẹme ime. Enye ekewet ete: “Sese, ọtọ-in̄wan̄ etie ebet eti mbun̄wụm isọn̄, onyụn̄ eme anyan ime, tutu enye okụt akpa ye ukperedem edịm. Mbufo ẹme anyan ime ntre n̄ko; ẹsọn̄ọ mbufo esịt; koro edidi Ọbọn̄ ke ekpere.”—James 5:7, 8.

Jehovah Abasi iyomke nnyịn ikpa mba m̀mê ikpọt ke adan̄aemi itiede ibet enye. Enye ọnọ nnyịn utom ndinam, ndien esinem enye esịt edieke idade ini oro itiede ibet isịn ifịk inam utom oro. Enye oyom nnyịn itiene isịne ke otu mbon oro apostle Paul etịn̄de aban̄a ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mme Hebrew, ete: “Ọdọn̄ nnyịn nte kpukpru mbufo ẹwụt kpa orụk ifịk oro, man ẹnyene ọyọhọ idotenyịn tutu esịm utịt: man mbufo ẹkûkop ifem, edi ẹdi mme andikpebe mmọ emi ẹkesan̄ade ke mbuọtidem ye ime ẹbọ mme un̄wọn̄ọ Abasi ẹnyene.”—Mme Hebrew 6:11, 12.

Ntre ẹyak nnyịn ikûkpa mba. Utu ke oro, ẹyak ọkpọkpọ itie ebuana nnyịn ye Jehovah Abasi, mbuọtidem oro nnyịn inyenede ke uwa ufak Jesus, ye nyayama idotenyịn ke obufa editịm n̄kpọ ẹnọ nnyịn odudu. Ukem nte “eti asan̄autom” ke n̄ke Jesus, nnyịn ikpakam iwụt ke imodot se ẹtorode ẹnyụn̄ ẹnọde utịp ebe ke ndiyọhọ ye utom editoro Abasi nnyịn, ukem nte andiwet psalm, emi ọkọdọhọde ete: “Ami nyodori enyịn [m̀mê, nyebet] kpukpru ini, nnyụn̄ nnam ofụri itoro fo ọdọdiọn̄ aka iso.”—Psalm 71:14.

[Ndise ke page 21]

Sia esịt mîkenemke enye, Jonah ama etie ebet man okụt se iditịbede inọ Nineveh

[Mme ndise ke page 22, 23]

Ẹyak nnyịn inyene uten̄e Abasi ke adan̄aemi itiede ibet usen Jehovah