Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ediyom Eti Adausụn̄

Ediyom Eti Adausụn̄

Ediyom Eti Adausụn̄

“Nte wọrọ kpọn̄ nnyịn, imokụre ye afo. Imada enyịn̄ Abasi ikpe fi ubọk, nyọn̄!”—Leopold Amery, owo Akwa Ufọkmbet Britain okokot emi oto Oliver Cromwell.

Ekọn̄ Ererimbot II ama ebịghi ke ọfiọn̄ itiaita, onyụn̄ osobo n̄kpọ etieti, ndien eketie nte ẹmọn̄ ẹkan Britain ye mbuaha udịmekọn̄ esie. Leopold Amery ye ikpọ owo ukara eken ẹma ẹyom ẹkpụhọ adausụn̄. Mmọdo, ke May 7, 1940, ke Ekpri Ufọkmbet, Ete Amery ama okot ikọ eke enyọn̄ emi ọnọ Neville Chamberlain, Akpan Isụn̄utom Ukara. Usen ita ke oro ebede, Ete Chamberlain ama ọkpọn̄ ifịm ukara, Winston Churchill onyụn̄ ada itie esie.

UBONOWO enen̄ede oyom adausụn̄, edi idịghe adausụn̄ ekededi ke ẹyom. Idem ke ubon, man n̄wan ye nditọ ẹkop inemesịt, ana ete edi eti adausụn̄. Do, kere se ẹyomde ẹto adausụn̄ ofụri idụt m̀mê eke ofụri ererimbot! Eyịghe idụhe ọsọn̄de ndikụt eti adausụn̄.

Mmọdo, ke ediwak tọsịn isua emi ẹbede, ẹmenam anana-ibat n̄kpọ oro ẹtienede mi: ediyari owo ntinya, edinam ukpụhọde, edibọ ukara ke odudu, edinọ mme owo itie, umekowo, mbabuat uwotowo, ye ukpụhọ ukara. Ndidem, mme akpan isụn̄utom ukara, mme andikara stet, mme adaibuot ukara, ikpọ ewetn̄wed, ye mme akara ukara ufịk ẹmekama ukara ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ ukara. Mme ukpụhọde unana idotenyịn ẹmekam ẹdorode ata okopodudu mme andikara ke ifịm ukara. (Se ekebe oro “Ẹdororede ke Ifịm Ukara ke Mbuari,” ke page 5.) Kpa ye oro, owo isụk inyeneke eti adausụn̄.

“Ana Ida Se Inyenede”—Mîdịghe Ntre Ndi Imenyene Efen?

Mmọdo, eyịghe idụhe ediwak owo ẹduọkde idotenyịn ke ini edide edisịm ediyom eti adausụn̄. Ke ndusụk idụt, unana udọn̄ ye unana idotenyịn mme owo ẹsinen̄ede ẹna in̄wan̄-in̄wan̄ ke ini umekowo. Geoff Hill, ọkọmbụk n̄kpọntịbe ke Africa, ọkọdọhọ ete: “Mme owo ẹsinen̄ede ẹnana udọn̄ m̀mê ẹtre [ndisịn n̄wed nnọ owo] ke ini mmọ ẹkerede ke mmimọ ikemeke ndikpụhọ idiọk idaha mmimọ ke uwem . . . Ke Africa, ke ini mme owo mîsịnke n̄wed inọ owo, isiwọrọke ke enenem mmọ. Ediwak ini, emi esidi usụn̄ oro mbon oro ẹkerede ke owo ndomokiet ikereke iban̄a mmimọ ẹsidade ẹyom un̄wam.” Kpasụk ntre, ewet n̄wedmbụk n̄kpọntịbe kiet ke United States ekewet aban̄a edinam umekowo oro akasan̄ade ekpere ete: “Ubaha-e ata eti owo ekpetienede amia mbuba emi.” Enye ama adian do ete: “Edi utọ owo oro idụhe. Idinyụn̄ idụhe tutu amama. Ana ida se inyenede.”

Ndi edi akpanikọ ke ubonowo inyeneke se ekemede ndinam n̄kan ‘edida’ anana-mfọnmma mme adausụn̄? Ndi sia mme adausụn̄ ẹdide owo mîkemeke ndinọ se mme andidu ke idak mmọ ẹyomde owụt ke nnyịn idinyeneke eti adausụn̄ tutu amama? Baba. Mfọnn̄kan adausụn̄ odu. Ibuotikọ oro etienede eyeneme enye emi eti adausụn̄ emi edide ye nte utom esie ekemede ndinọ ata ediwak owo emi ẹtode nsio nsio idaha ke uwem—esịnede fi—ufọn.

[Mme ndise ke page 3]

Enyọn̄ enyọn̄ ufien: Neville Chamberlain

Enyọn̄ enyọn̄ nnasia: Leopold Amery

Isọn̄ isọn̄: Winston Churchill

[Mme Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

Chamberlain: Jimmy Sime/Central Press/Getty Images; Amery: Kurt Hutton/Picture Post/Getty Images; Churchill: The Trustees of the Imperial War Museum (MH 26392)