Ubiereikpe Jehovah Eyesịm Mme Idiọkowo
Ubiereikpe Jehovah Eyesịm Mme Idiọkowo
“Tịm idem man osobo ye Abasi fo.”—AMOS 4:12.
1, 2. Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem nte ke Abasi eyetre idiọkido?
NTE Jehovah eyetre idiọkido ye ndutụhọ ke isọn̄ emi tutu amama? Mbụme emi enen̄ede odot ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ọyọhọ isua ikie 21 emi. Etie nte ke ebiet ekededi oro isede, nnyịn imokụt uyarade ibak oro mme owo ẹbakde ekemmọ owo. Ọdọn̄ nnyịn didie ntem ndikụt ererimbot oro afai, edinam oyomonsia, ye idiọkido mîdụhe aba!
2 Edi eti mbụk ndifiọk nte ke nnyịn imekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah eyetre idiọkido. Mme edu Abasi ẹnọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke enye eyetre idiọkido. Jehovah edi edinen Abasi emi amade unenikpe. Ikọ esie asian nnyịn ke Psalm 33:5 ete: “Enye amama eti ido ye edinen ikpe.” Psalm efen ọdọhọ ete: ‘Owo eke amade afai, ukpọn̄ Jehovah asasua enye.’ (Psalm 11:5) Ke akpanikọ, Jehovah, kpa okopodudu Abasi oro amade edinen ido ye unenikpe idiyakke se enye asuade odu ke nsinsi.
3. Nso ke ẹdisọn̄ọ ẹwụt nte ikade iso ndineme ntịn̄nnịm ikọ Amos?
3 Kere ban̄a ntak efen emi nnyịn ikemede ndinịm ke Jehovah oyosio idiọkido efep. N̄wetnnịm n̄kpọ aban̄ade mme edinam esie eke eset ọsọn̄ọ emi. Ẹkụt mme n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ẹban̄ade nte Jehovah esinamde n̄kpọ ye mme idiọkowo ke n̄wed Amos eke Bible. Ndika iso nneme ntịn̄nnịm ikọ Amos ọyọsọn̄ọ owụt n̄kpọ ita ẹban̄ade ubiereikpe Abasi. Akpa, enye ododot kpukpru ini. Ọyọhọ iba, owo ikemeke ndifehe mbọhọ enye. Ọyọhọ ita, enye esisịm mme idiọkowo kpọt, koro Jehovah esisobo ndiọi owo, edi atua mbon oro ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ ẹnyenede eti esịt, mbọm.—Rome 9:17-26.
Ubiereikpe Abasi Ododot Kpukpru Ini
4. M̀mọ̀n̄ ke Jehovah ọkọdọn̄ Amos utom, ndien ntak ẹkedọn̄de enye utom emi?
4 Ke eyo Amos, ẹma ẹbabahade idụt Israel ẹsịn ke obio ubọn̄ iba. Kiet ekedi obio ubọn̄ esien iba eke usụk usụk Judah. Enye eken ekedi obio ubọn̄ esien Israel duop eke edem edere. Jehovah ama ọdọn̄ Amos utom nte prọfet, ọnọde enye oto obio emana esie ke Judah aka Israel. Do, Abasi ekenyene ndida Amos ntan̄a etop ubiereikpe Esie.
5. Mme idụt ewe ke Amos ekebem iso etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ aban̄a, ndien nso ikedi ntak kiet emi mmọ ẹkedotde ndibọ ubiomikpe Abasi?
5 Amos ikọtọn̄ọke utom esie ye editan̄a ubiereikpe Jehovah ndori otụtutọn̄ obio ubọn̄ edem edere Israel. Utu ke oro, enye ọkọtọn̄ọ ye editan̄a ubiomikpe Abasi ndori idụt itiokiet oro ẹkedude ẹkpere. Mme idụt emi ẹkedi Syria, Philistia, Tyre, Edom, Ammon, ye Moab. Edi nte mme idụt oro ẹma ẹnen̄ede ẹdot ndibọ ubiomikpe Abasi? Ke akpanikọ mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹdot. Ntak kiet edi sia mmọ ẹkedide ata mme asua ikọt Jehovah.
6. Ntak emi Abasi akaduakde ndisobo Syria, Philistia, ye Tyre?
6 Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah okobiom mbon Syria ikpe “koro mmọ ẹnuakde Gilead.” (Amos 1:3) Mbon Syria ẹma ẹkan Gilead ubọk ẹbọ ndusụk ikpehe obio—ikpehe Israel emi okodude ke edem usiahautịn Akpa Jordan—ẹnyụn̄ ẹnọ ikọt Abasi do unan idiọk idiọk. Nso kaban̄a Philistia ye Tyre? Mme Philistine ẹma ẹdue isop ke ndikatan̄ Israel n̄ka ntan̄mfep, nnyụn̄ nnyam mmọ nnọ mbon Edom, anamde ndusụk nditọ Israel ẹdụk ufụn ẹnọ mbon Tyre oro ẹkedide mme anyam ifịn. (Amos 1:6, 9) Kere ban̄a oro—ndinyam ikọt Abasi nsịn ke ufụn! Idịghe n̄kpọ n̄kpaidem Jehovah ndikaduak ndisobo Syria, Philistia, ye Tyre.
7. Nso ke Edom, Ammon, ye Moab ẹkebuana ye nditọ Israel, edi mmọ ẹkenam n̄kpọ didie ye nditọ Israel?
7 Edom, Ammon, ye Moab ẹma ẹbuana n̄kpọ ye nditọ Israel. Mbon Edom ẹkewọrọ ẹto ubon Abraham ebe ke Esau, kpa amanamba eyeneka Jacob. Ntre mmọ ke n̄kan̄ kiet ẹkedi nditọete Israel. Mbon Ammon ye Moab ẹkedi mme andito ubon Lot, eyen eyeneka Abraham. Edi, nte Edom, Ammon, ye Moab ẹma ẹnam n̄kpọ ye nditọ Israel oro ẹkedide iman mmọ nte nditọete? Ke akpanikọ ikanamke! Edom ama anana esịtmbọm ke ndida ofụt mbịne “eyenete esie,” ndien mbon Ammon ẹma ẹnam n̄kpọ ata ibak ibak ye nditọ Israel oro ẹkedude ke ntan̄mfep. (Amos 1:11, 13) Okposụkedi Amos mîtịn̄ke nnennen nnennen iban̄a nte Moab anamde n̄kpọ ye ikọt Abasi ke idiọk usụn̄, ẹdiọn̄ọ mbon Moab nte mbon oro ẹkebiọn̄ọde Israel ke ediwak isua. Ufen idụt ita oro ẹdide iman Israel mi idifereke. Jehovah ọyọdọn̄ ikan̄ ikan̄ nsobo etiene mmọ.
Owo Isifeheke Ibọhọ Ubiereikpe Abasi
8. Ntak emi idụt itiokiet oro ẹkekperede Israel mîkekemeke ndibọhọ ubiereikpe Abasi?
8 Nte eyịghe mîdụhe, idụt itiokiet oro ẹkebemde iso ẹsiak ke ntịn̄nnịm ikọ Amos ẹdot ndibọ ubiomikpe Abasi. Akan oro, usụn̄ ndomokiet ikodụhe oro mmọ ẹkpekefehede ẹbọhọ. Ọtọn̄ọde ke Amos ibuot 1, ufan̄ikọ 3 tutu esịm ibuot 2, ufan̄ikọ 1, Jehovah ọdọhọ utịm ikotiokiet ete: “Iyakke mi n̄kabade enye (ufen) mfep.” Enye iketreke ndinọ mme idụt oro ufen kpa nte enye eketịn̄de. Mbụk owụt ke mme idụt emi kiet kiet ẹma ẹbọ ufen ke akpatre. Kamse, ke nsụhọde n̄kaha idụt inan̄ ke otu emi—Philistia, Moab, Ammon, ye Edom—idụhe aba!
9. Nso ke mme andidụn̄ Judah ẹkedot ndibọ, ndien ntak-a?
9 Ekem, ntịn̄nnịm ikọ Amos ama owụk ntịn̄enyịn ke ọyọhọ idụt itiaba—kpa Judah emi ekedide obio emana esie. Eyedi idem ama akpa mbon obio ubọn̄ edem edere Israel oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ Amos ndikop nte enye atan̄ade ubiereikpe odori obio ubọn̄ Judah. Ntak emi mme andidụn̄ Judah ẹkedotde ndibọ ubiomikpe Abasi? Amos 2:4 ọdọhọ ete: “Koro mmọ ẹsịnde mbet Jehovah ke ndek.” Jehovah ikadaha edikokoi mfụmi Ibet esie mfefere mfefere. Nte ekemde ye Amos 2:5, enye ama ebem iso etịn̄ ete: “Nyekịm ikan̄ ke Judah, eke editade ikpọ ufọk Jerusalem.”
10. Ntak emi Judah mîkekemeke ndibọhọ nsobo?
10 Judah oro mîkanamke akpanikọ ikekemeke ndibọhọ ufen oro akasakde iso ese enye. Jehovah ama ọdọhọ ọyọhọ utịm ikatiaba ete: “Iyakke mi n̄kabade enye (ufen) mfep.” (Amos 2:4) Judah ama ọbọ ufen oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a mi, ke ini mbon Babylon ẹkesobode enye ke 607 M.E.N. Ini kiet efen nnyịn imokụt ke mme idiọkowo isikemeke ndibọhọ ubiereikpe Abasi.
11-13. Amos eketịn̄ ntịn̄nnịm ikọ akpan akpan aban̄a ewe idụt, ndien didie ke ẹkefịk mme owo do?
11 Prọfet Amos ndikosụk ntan̄a ubiereikpe Jehovah ndori idụt itiaba ekedi oro. Nte ededi, owo ekededi oro ekekerede ke ntịn̄nnịm ikọ esie ama okụre, akanam ndudue. Amos ke okosụk enyene ekese nditan̄a! Akpan utom oro ẹkenọde enye ekedi nditan̄a ọkpọsọn̄ etop ubiereikpe ndori obio ubọn̄ edem edere Israel. Ndien Israel ama odot ndibọ ubiereikpe Abasi koro ido uwem ye idaha eke spirit idụt oro ama enen̄ede ọdiọk.
12 Ntịn̄nnịm ikọ Amos ama ayarade ufịk oro ekedide ọsọ n̄kpọ ke obio ubọn̄ Israel. Ke afan̄ emi, Amos 2:6, 7 okot ete: “Ntem ke Jehovah ọdọhọ, ete, Idiọk ido Israel ita ye inan̄ iyakke mi n̄kabade enye (ufen) mfep: koro mmọ ẹkenyamde nti owo ke silver, ẹnyam eyen ubuene ke ikpa-ukot iba; itọn̄ ntanisọn̄ ke ibuot mbon-unana ọdọn̄ mmọ, mmọ ẹnyụn̄ ẹfụmede usụn̄ mbon ukụt ẹfep.”
13 Ẹma ẹnyam nti owo “ke silver,” eyedi emi ọwọrọ ke mme ebiereikpe ẹma ẹsibọ silver nte ubọkedem ẹnyụn̄ ẹbiom mbon oro mîduehe, ikpe. Mme andinọ ebuọt ẹma ẹnyam mme ubuene ẹsịn ke ufụn ke okụk “ikpa-ukot iba,” eyedi ke ntak n̄kpri isọn. Ama enen̄ede “ọdọn̄” mme anana-esịtmbọm emi nditahade “mbon-unana” tutu mme ubuene oro ẹduọk ntọn̄ ke ibuot mmọ ndiwụt udomo mfụhọ, ntuan̄a, m̀mê esuene mmọ. Idiọkido ama okpon tutu “mbon ukụt” inyeneke idotenyịn edinyene unenikpe ndomokiet.
14. Mmanie ke ẹkekama ke idiọk usụn̄ ke obio ubọn̄ esien Israel duop?
14 Tịm fiọk mbon oro ẹkekamade ke idiọk usụn̄. Mmọ ẹkedi nti nditọ obio oro mîkenyeneke n̄kpọ, oro ẹkenyụn̄ ẹtiede sụn̄sụn̄. Ibet ediomi oro Jehovah ọkọnọde Israel okoyom ẹtua mbon oro ẹmemde ẹnyụn̄ ẹdude ke unana, mbọm. Ke edide isio, uwem ama enen̄ede ọsọn̄ ye utọ mbon oro, emi ẹkedụn̄de ke obio ubọn̄ esien Israel duop.
“Tịm Idem man Osobo ye Abasi Fo”
15, 16. (a) Ntak emi ẹketọtde nditọ Israel ẹte: “Tịm idem man osobo ye Abasi fo”? (b) Didie ke Amos 9:1, 2 owụt ke mme idiọkowo ikemeke ndifehe mbọhọ ubiereikpe nsobo Abasi? (c) Nso iketịbe inọ obio ubọn̄ esien Israel duop ke 740 M.E.N.?
15 Sia oburobụt ido ye mme idiọkn̄kpọ eken ẹkedide ọsọ ke Israel, oro ekedi ntak emi prọfet Amos ọkọtọtde otụtutọn̄ idụt oro ete: “Tịm idem man osobo ye Abasi fo.” (Amos 4:12) Israel oro mîkanamke akpanikọ ikekemeke ndifehe mbọhọ ubiereikpe nsobo Abasi oro akasakde iso ese enye, koro Jehovah ama etịn̄ ọyọhọ utịm ikatiaita ete: “Iyakke mi n̄kabade enye (ufen) mfep.” (Amos 2:6) Abasi ọkọdọhọ aban̄a mme idiọkowo emi ẹdidomode ndidịbe, ete: “Baba owo mmọ kiet eke etịbede itọk idifeheke: baba owo mmọ kiet eke oyomde ndibọhọ idinyụn̄ ibọhọke. Mmọ ẹkpetịbi ẹdụk ke hell, ubọk mi okposio mmọ do; ẹkpenyụn̄ ẹdọk ke enyọn̄, n̄kpanam mmọ ẹto do ẹsụhọde.”—Amos 9:1, 2.
16 Mme idiọkowo ikemeke ndibọhọ ubiereikpe nsobo Jehovah ke nditịbi ‘hell ndụk,’ oro ke ndamban̄a usụn̄ ọwọrọde ndidomo ndidịbe ke ndudu isọn̄. Mmọ idinyụn̄ ikemeke ndifehe mbọhọ ubiereikpe Abasi ke ndidọk “ke enyọn̄,” oro edi, ndidomo ndiyom ebiet ubọhọ ke ikpọ obot. Ntọt Jehovah ama ana in̄wan̄-in̄wan̄: Idụhe ebiet udịbe oro imọ mîdikemeke ndisịm. Unenikpe Abasi ama oyom ẹkot obio ubọn̄ Israel edinam ibat aban̄a ndiọi edinam esie. Ndien ini oro ama edikem. Ke 740 M.E.N.—n̄kpọ nte isua 60 ke Amos ama ekewet ntịn̄nnịm ikọ esie—mbon Assyria ẹma ẹkan obio ubọn̄ Israel.
Ubiereikpe Abasi Esisịm Mme Idiọkowo Kpọt
17, 18. Nso ke Amos ibuot 9 ayarade aban̄a mbọm Abasi?
17 Ntịn̄nnịm ikọ Amos an̄wam nnyịn ndikụt ke ubiereikpe Abasi ododot kpukpru ini ye nte ke mme owo isikemeke ndifehe mbọhọ. Edi n̄wed Amos owụt n̄ko ete ke ubiereikpe Jehovah esisịm mme idiọkowo kpọt. Abasi ekeme ndikụt nnyụn̄ nsobo mme idiọkowo ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdịbede. Enye n̄ko ekeme ndikụt ndinen owo oro ẹkabarede esịt—kpa mbon oro enye emekde nditua mbọm. Ẹwụt emi ke utịbe utịbe usụn̄ ke akpatre ibuotn̄wed Amos.
18 Nte ekemde ye Amos ibuot 9, ufan̄ikọ 8, Jehovah ọkọdọhọ ete: “Ndisoboke ufọk Jacob kpukpru.” Nte Am 9 ufan̄ikọ 13 esịm 15 ẹwụtde, Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ke imọ ‘iyada ikọt imọ eke ẹtan̄de ẹfep inyọn̄ idi.’ Ẹyetua mmọ mbọm ndien mmọ ẹyedu ke ifụre ẹnyụn̄ ẹforo. Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ n̄ko ete: “Owo eke ofụn̄de isọn̄ eyesịm owo eke ekpen̄ede ibokpot.” Kam kere ban̄a oro—ukpen̄e oro awakde tutu owo ikemeke ndikpen̄e kpukpru mma, tutu ini ufụn̄isọn̄ ye ini usuan n̄kpasịp ẹfiak ẹwọn̄ọde ẹdisịm!
19. Nso iketịbe inọ nsụhọ Israel ye Judah?
19 Ẹkeme ndidọhọ ke ubiereikpe Jehovah ekesịm ndiọi owo ke Judah ye Israel kpọt koro ẹma ẹtua mbon oro ẹkekabarede esịt ye mbon oro ẹkenyenede eti esịt, mbọm. Ke ndisu ntịn̄nnịm ikọ aban̄ade edifiak ntan̄ mbọk oro ẹkewetde ke Amos ibuot 9, nsụhọ Israel ye Judah oro ẹkekabarede esịt ẹma ẹto ntan̄mfep ke Babylon ẹnyọn̄ọ ẹdi ke 537 M.E.N. Ke ẹnyọn̄de ẹdisịm edima isọn̄ emana mmọ, mmọ ẹma ẹfiak ẹtọn̄ọ edisana utuakibuot. Sia ẹkedude ke ifụre, mmọ n̄ko ẹma ẹfiak ẹbọp mme ufọkidụn̄ mmọ ẹnyụn̄ ẹtọ mme in̄wan̄ vine mmọ.
Ubiomikpe Jehovah ke Edi!
20. Nso nsọn̄ọ ke nnyịn ikpenyene ito edineme mban̄a mme etop ubiereikpe oro Amos akatan̄ade?
20 Nnyịn ndineme mban̄a mme etop ubiereikpe Abasi oro Amos akatan̄ade ekpenyene ndinọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke Jehovah eyetre idiọkido ke eyo nnyịn. Ntak emi nnyịn ikpenịmde oro ke akpanikọ? Akpa, mme uwụtn̄kpọ oro ẹban̄ade nte Abasi akanamde n̄kpọ ye mme idiọkowo ke eset ẹwụt nte enye edinamde n̄kpọ ke eyo nnyịn. Ọyọhọ iba, Abasi ndikebiere ikpe nnọ ama-mfiakedem obio ubọn̄ Israel owụt ke Abasi oyosobo Christendom, emi edide akpan ikpehe oro enyenede nduduọhọ akan ke “Akwa Babylon,” kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono.—Ediyarade 18:2.
21. Ntak emi Christendom odotde ndibọ ubiomikpe Abasi?
21 Eyịghe ndomokiet idụhe nte ke Christendom odot ndibọ ubiomikpe Abasi. Idiọk idaha ido ukpono ye mbiara ido uwem oro ẹdude ke Christendom ẹsọn̄ọ emi. Ih, Christendom ye mme ikpehe ererimbot Satan eken ẹdot ndibọ ubiereikpe Jehovah. Mmọ idikemeke ndibọhọ, koro ke ini nsobo oro, mme ikọ Amos ibuot 9, ufan̄ikọ 1, ẹyesu: “Baba owo mmọ kiet eke etịbede itọk idifeheke: baba owo mmọ kiet eke oyomde ndibọhọ idinyụn̄ ibọhọke.” Ih, mme idiọkowo ẹkpededịbe ke ebiet ekededi, Jehovah oyokụt mmọ.
22. Mme akpan n̄kpọ ewe ẹban̄ade ubiereikpe Abasi ke ẹnam ẹn̄wan̄a ke 2 Thessalonica 1:6-8?
22 Ubiereikpe Abasi ododot kpukpru ini, owo isikemeke ndifehe mbọhọ enye, enye esinyụn̄ esịm mme idiọkowo kpọt. Ẹkeme ndikụt emi ke ikọ apostle Paul emi: “[Enen] Abasi ke enyịn ndida ukụt nsio usiene nnọ mmọ emi ẹsịnde mbufo ẹkụt ukụt, ndinyụn̄ nda nduọk-odudu nnọ mbufo emi ẹkụtde ukụt, kpa nte Enye edinamde ye nnyịn n̄ko, ke ini emi Ọbọn̄ Jesus editode ke heaven ọbiọn̄ọde ke ikan̄ emi asakde, ye mme angel odudu Esie, edisio usiene ọnọ mmọ emi mîfiọkke Abasi, mînyụn̄ isụkke ibuot inọ gospel Ọbọn̄ nnyịn Jesus.” (2 Thessalonica 1:6-8) ‘Enen Abasi ke enyịn’ ndida nsobo nsio usiene nnọ mbon oro ẹdotde ubiomikpe ke ntak oro mmọ ẹnamde ikọt esie oro ẹyetde aran ẹkụt ukụt. Ubiereikpe emi iditreke ndisịm mmọ, koro mme idiọkowo emi idibọhọke ke “ini emi Ọbọn̄ Jesus editode ke heaven ọbiọn̄ọde ke ikan̄ emi asakde, ye mme angel odudu Esie.” Ubiereikpe Abasi emi edisịm mme idiọkowo kpọt koro Jesus “edisio usiene ọnọ mmọ emi mîfiọkke Abasi, mînyụn̄ isụkke ibuot inọ gospel.” Ndien ubiereikpe Abasi emi ayada ndọn̄esịt ọsọk mme abak-Abasi oro ẹkụtde ukụt.
Idotenyịn Odude ọnọ Ndinen Owo
23. Nso idotenyịn ye ndọn̄esịt ke n̄wed Amos akama?
23 Ntịn̄nnịm ikọ Amos akama n̄ko utịbe utịbe etop idotenyịn ye ndọn̄esịt ọnọ mbon oro ẹnyenede eti esịt. Nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ke n̄wed Amos, Jehovah ikosoboke ikọt esie eke eset fapfap. Ke akpatre enye ama afiak atan̄ Israel ye Judah oro ẹkekade ntan̄mfep obok, adade mmọ afiak ọnyọn̄ isọn̄ emana mmọ onyụn̄ anamde mmọ enen̄ede ẹnyene ifụre ye uforo. Nso ke emi ọwọrọ ọnọ eyo nnyịn? Enye anam nnyịn inen̄ede inịm ke ama ekem ini ubiereikpe Abasi, Jehovah oyoyom mme idiọkowo okụt ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdịbede, oyonyụn̄ okụt mbon oro ẹdotde ndibọ mbọm esie ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdụn̄de ke isọn̄ emi.
24. Ke mme usụn̄ ewe ke ẹdiọn̄ mme asan̄autom Jehovah eke eyomfịn?
24 Ke adan̄aemi itiede ibet ini oro ubiereikpe Jehovah edisịmde mme idiọkowo, nso idi ufọn oro nnyịn idiade nte mme anam-akpanikọ asan̄autom esie? Kamse, Jehovah enen̄ede anam nnyịn iforo ke n̄kan̄ eke spirit! Nnyịn imenyene ndutịm utuakibuot oro owo mîbuakke nsu ye ukwan̄ ntọt ẹtode mme nsunsu ukpepn̄kpọ Christendom. Jehovah ọnọ nnyịn akpakịp udia eke spirit n̄ko. Nte ededi, ti ete ke akpakịp edidiọn̄ oro Jehovah ọnọde nnyịn mi ẹsan̄a ye akwa mbiomo. Abasi oyom nnyịn itọt mbon efen iban̄a ubiereikpe emi edide. Nnyịn iyom ndinam kpukpru se ikekeme ndiyom “mmọ emi ẹkenịmde ẹnọ nsinsi uwem.” (Utom 13:48) Ih, nnyịn iyom ndin̄wam adan̄a ediwak owo nte ikekeme ẹtiene ẹbọ ufọn ẹto uforo eke spirit oro nnyịn inyenede idahaemi. N̄ko, nnyịn iyom mmọ ẹbọhọ nsobo emi Abasi edidade etiene mme idiọkowo. Nte ededi, man itiene ibọ mme edidiọn̄ emi, ana nnyịn inyene eti esịt. Ẹwụt emi n̄ko ke ntịn̄nnịm ikọ Amos, nte nnyịn idikụtde ke ibuotikọ oro etienede.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Didie ke ntịn̄nnịm ikọ Amos owụt ke ubiomikpe Jehovah ododot kpukpru ini?
• Nso uyarade ke Amos ọnọ ndiwụt ke owo isifeheke ibọhọ ubiereikpe Abasi?
• Didie ke n̄wed Amos owụt ke ubiereikpe Abasi esisịm mme idiọkowo kpọt?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 16, 17]
Obio ubọn̄ Israel ikọbọhọke ubiereikpe Abasi
[Ndise ke page 18]
Ke 537 M.E.N., nsụhọ Israel ye Judah ẹma ẹn̄wọn̄ọ ke ntan̄mfep ke Babylon