Yom Jehovah, Andidomo Esịt
Yom Jehovah, Andidomo Esịt
“Ẹtiene [“ẹyom,” NW] mi, ẹnyụn̄ ẹdu uwem.”—AMOS 5:4.
1, 2. Nso ke N̄wed Abasi ndidọhọ ke Jehovah “ese esịt” ọwọrọ?
JEHOVAH ABASI ọkọdọhọ prọfet Samuel ete: “Owo [ese] enyịn, edi Jehovah ese esịt.” (1 Samuel 16:7) Didie ke Jehovah “ese esịt”?
2 Ke N̄wed Abasi, ẹsiwak ndida esịt ntịn̄ ikọ ke ndamban̄a usụn̄ ndiwụt se owo edide ke esịtidem—mme udọn̄ esie, ekikere esie, ntụk esie, ye se enye amade. Ntre ke ini Bible ọdọhọde ke Abasi ese esịt, emi ọwọrọ ke enye ese ebe se owo edide ke enyọn̄ idem onyụn̄ owụk ntịn̄enyịn ke se owo enen̄erede edi ke esịtidem.
Abasi Odụn̄ọde Israel
3, 4. Nte Amos 6:4-6 ọdọhọde, n̄kpọ eketie didie ke obio ubọn̄ esien Israel duop?
3 Nte Andidomo esịt okowụkde enyịn ese obio ubọn̄ esien Israel duop ke eyo Amos, nso ke Enye okokụt? Amos 6:4-6 etịn̄ aban̄a mme owo “eke ẹnade ke bed [nnụkenen], ẹnyụn̄ ẹnyanarede ẹna ke n̄kpana mmọ, ẹnyụn̄ ẹtade nditọ-erọn̄ eke ẹtode ke n̄kpri ufene, ye nditọ-enan̄ eke ẹtode ke ebiet n̄kụhọ.” Mme utọ owo oro ẹma “ẹsịn ibuot ẹnam ndido ẹnọ idem mmọ,” ẹnyụn̄ ‘ẹn̄wọn̄ bowl wine.’
4 Ke editop enyịn nse, mme edinam emi ẹkeme nditie nte se mîdiọkke. Mme imọ owo ẹma ẹsitie ke nti ufọkidụn̄ mmọ oro ẹtịmde ẹbana ẹdia ata nti udia ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ nti wine, ke adan̄aemi ẹkebrede ata nti ndido ikwọ ẹnọ mmọ. Mmọ n̄ko ẹma ẹnyene ‘bed nnụkenen.’ Mme ọdọkisọn̄ nyom n̄kpọeset ẹkụt ediwak nnụkenen oro ẹkekapde ediye ediye ke Samaria, kpa ibuot obio ubọn̄ Israel. (1 Ndidem 10:22) Etie nte ẹma ẹsidian ediwak nnụkenen ke mme n̄kpọ mbanaufọk ẹnyụn̄ ẹkam ẹda enye ẹbọp ufọk.
5. Ntak emi Abasi akayatde esịt ye nditọ Israel eyo Amos?
5 Nte Jehovah Abasi akasasua nditọ Israel ndidu inem uwem, ndia ndinem udia, n̄n̄wọn̄ nti wine, nnyụn̄ n̄kop ndinem ikwọ? Baba. Enye akam ọnọ owo kpukpru n̄kpọ uwak uwak ete ẹdara ke esịt. (1 Timothy 6:17) Se ikayatde Jehovah esịt ekedi ndiọi udọn̄ mmọ, idiọk idaha esịt mmọ, mmọ ndikesịn Abasi ke ndek, ye ndiketre ndima ekemmọ nditọ Israel.
6. Idaha eke spirit Israel eketie didie ke eyo Amos?
6 N̄kpọ n̄kpaidem ke akana ebet mbon oro ‘ẹkenyanarede ẹna ke n̄kpana mmọ, ẹtade nditọ-erọn̄ eke ẹtode ke n̄kpri ufene, ẹn̄wọn̄de wine ẹnyụn̄ ẹnamde ndido ikwọ’ ẹnọ idem. Ẹma ẹdọhọ mmọ ẹte: “Osụk ọdọdiọk ọnọ mmọ eke ẹmende usen idiọk ẹnịm anyan ebiet.” Mmọ ẹkpekenyene ndinen̄ede mfụhọ mban̄a nte n̄kpọ eketiede ke Israel, edi mmọ ‘ikekereke nditaha Joseph.’ (Amos 6:3-6) Kpa ye idaha uforo idụt oro, Abasi ama okụt ke Joseph—m̀mê Israel—okodu ke akamba afanikọn̄ ke n̄kan̄ eke spirit. Kpa ye oro, mme owo oro ẹma ẹka iso ke mbubehe mmọ, idọn̄ke enyịn do. Ediwak owo mfịn ẹnyene ukem edu oro. Mmọ ẹkeme ndinyịme ke nnyịn idu uwem ke n̄kpọsọn̄ ini, edi adan̄a nte nsọn̄ọn̄kpọ mîtụkke mmọ ọkpọkpọ, mmọ idọn̄ke enyịn ke nnanenyịn mbon efen, inyụn̄ inyeneke udọn̄ ke mme n̄kpọ eke spirit.
Israel—Idụt Oro Abiarade
7. Nso ikenyene nditịbe ke nditọ Israel mîkpan̄ke utọn̄ inọ ntọt Abasi?
7 N̄wed Amos owụt idiọk idaha idụt oro, kpa ye oro enye okoforode ke n̄kan̄ eke obụk. Sia mmọ mîkakpan̄ke utọn̄ inọ ntọt Abasi, mîkonyụn̄ inen̄ekede ekikere mmọ, Jehovah ekenyene ndiyak mmọ nsịn mme asua ke ubọk. Mbon Assyria ẹkenyene ndidi ndidụri mmọ nsion̄o ke ndiye bed nnụkenen mmọ nnyụn̄ ntan̄ mmọ n̄ka ntan̄mfep. Mmọ ikokopke inem uwem aba!
8. Idụt Israel akasan̄a didie edidu ke idiọk idaha eke spirit?
8 Idụt Israel akasan̄a didie edidu ke utọ idiọk idaha oro? Emi ọkọtọn̄ọ ke 997 M.E.N., ke Edidem Solomon ama akakpa, eyen esie Rehoboam onyụn̄ ada ukara, ndien esien Israel duop ama abaharede ọkpọn̄ esien Judah ye Benjamin. Jeroboam I, “eyen Nebat” ekedi akpa edidem obio ubọn̄ esien Israel duop. (1 Ndidem 11:26) Jeroboam ama anam mbon oro ẹkedude ke obio ubọn̄ esie ẹnịm ke ama ọsọn̄ akaha mmimọ ndika Jerusalem n̄katuak ibuot nnọ Jehovah. Nte ededi, idịghe nte ke enye ekenen̄ede ekere aban̄a mfọnọn̄kpọ mbon emi. Utu ke oro, enye okoyom ufọn idemesie. (1 Ndidem 12:26) Jeroboam ekekere ke edieke nditọ Israel ẹkade iso ndidọk n̄ka temple ke Jerusalem n̄kodụk usọrọ eke isua eke isua oro ẹkedade ẹkpono Jehovah, ke mmọ ẹyewọn̄ọde ẹkediana ye obio ubọn̄ Judah. Mbak emi editịbe, Jeroboam ama anam nditọ enan̄ o-gold iba, enịm kiet ke Dan onyụn̄ enịm enye eken ke Bethel. Ntem ndituak ibuot nnọ eyenenan̄ ama akabade edi ido ukpono obio ubọn̄ Israel.—2 Chronicles 11:13-15.
9, 10. (a) Mme usọrọ ido ukpono ewe ke Edidem Jeroboam I eketịm? (b) Didie ke Abasi ekese mme usọrọ oro ẹkenịmde ke Israel ke eyo Edidem Jeroboam II?
9 Jeroboam ama odomo ndinam etie nte ke obufa ido ukpono oro enen. Enye ama etịm mme usọrọ oro ẹkebietde mme usọrọ oro ẹkesinịmde ke Jerusalem. Nnyịn ikot ke 1 Ndidem 12:32 ite: “Jeroboam enịm usọrọ ke ọyọhọ ọfiọn̄ itiaita, ke ọyọhọ usen ọfiọn̄ efịt, ebiet usọrọ emi odude ke Judah, onyụn̄ awa uwa ke itie uwa. Ntem ke enye akanam ke Bethel.”
10 Jehovah ikenyịmeke mme utọ usọrọ nsunsu ido ukpono oro. Enye ama ada Amos etịm anam emi an̄wan̄a ke ise ikande isua ikie ke ukperedem, ke ini Jeroboam II akakabarede edi edidem obio ubọn̄ esien Israel duop ke n̄kpọ nte 844 M.E.N. (Amos 1:1) Abasi ọkọdọhọ ke Amos 5:21-24 ete: “Nsua, nsịn ikpọ usen mbufo ke ndek, ndinyụn̄ n̄n̄wụneke mme usọrọ mbufo. Edieke mbufo ẹdiwade ndifọp uwa ye inuak-udia mbufo ẹnọ mi, ndibọhọ mmọ: ndinyụn̄ nsehe uwa emem eke ẹtode ke ndisehe unam mbufo. Men uyom ikwọ fo fep kpọn̄ mi; ndien nyomke ndikop ikwọ ndido fo. Edi yak ikpe ọfiọrọ nte mmọn̄, ye edinen ido nte nsinsi akpa.”
Mbiet eke Eyomfịn
11, 12. Nso mbiet idu ke utuakibuot Israel eset ye eke Christendom?
11 Nte an̄wan̄ade, Jehovah ama odomo esịt mbon oro ẹkebuanade ke mme usọrọ ukpono ndem Israel, onyụn̄ esịn mme usọrọ ye mme edifọp uwa mmọ. Kpasụk ntre mfịn, Abasi esịn mme usọrọ ukpono ndem Christendom, utọ nte Christmas ye Easter. Mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹfiọk ke edinen ido ikemeke ndinyene udeme ye ukwan̄ido, un̄wana inyụn̄ ikemeke ndinyene ebuana ye ekịm.—2 Corinth 6:14-16.
12 Ẹkeme ndikụt mme usụn̄ efen oro utuakibuot Christendom ebietde eke nditọ Israel oro ẹketuakde ibuot ẹnọ eyen enan̄. Okposụkedi ndusụk inua-okot Christian ẹnyịmede akpanikọ Bible, idịghe ata ima Abasi anam Christendom atuak ibuot ọnọ Abasi. Edieke ekpedide ata ima, enye ọkpọsọn̄ọ ada atuak ibuot ọnọ Jehovah “ke spirit ye ke akpanikọ” sia oro edide orụk utuakibuot oro enemde Enye esịt. (John 4:24) Akan oro, Christendom ‘iyakke ikpe ọfiọrọ nte mmọn̄, ye edinen ido nte nsinsi akpa.’ Utu ke oro, enye aka iso ndisiak mmọn̄ ke mme idaha ido uwem oro Abasi enịmde. Enye enyịme use ye ikpọ idiọkn̄kpọ eken, idem akam akade anyan ekesịm ndinyịme ndọ ke ufọt mme adan̄ ukemuduot!
“Ẹma Eti”
13. Ntak emi oyomde nnyịn inam se Amos 5:15 ọdọhọde?
13 Amaedi kpukpru mbon oro ẹnyenede ọkpọsọn̄ udọn̄ ndituak ibuot nnọ Jehovah ke usụn̄ oro enye enyịmede, enye ọdọhọ ete: “Mbufo ẹsua idiọk, ẹnyụn̄ ẹma eti.” (Amos 5:15) Ima ye usua ẹdi n̄kpọsọn̄ ntụk emi ẹwụtde se nnyịn idide ke esịtidem. Sia esịt abian̄ade akan kpukpru n̄kpọ, ana nnyịn inam kpukpru se ikemede ndikpeme enye. (Mme N̄ke 4:23; Jeremiah 17:9) Edieke nnyịn iyakde ndiọi udọn̄ ẹkọri ke esịt nnyịn, nnyịn imekeme nditọn̄ọ ndima idiọk nnyụn̄ nsua eti. Ndien edieke nnyịn iyụhọde mme utọ udọn̄ oro ebe ke ndinyene mbumehe unam idiọkn̄kpọ, ndinyene ọkpọsọn̄ ifịk idinamke nnyịn ifiak inyene mfọn Abasi. Ke ntre, ẹyak nnyịn ibọn̄ akam iben̄e Abasi an̄wam nnyịn ‘isua idiọk inyụn̄ ima eti.’
14, 15. (a) Mmanie ke Israel ẹkesịne ke otu mbon oro ẹkenamde eti, edi ẹkenam n̄kpọ didie ye ndusụk mmọ? (b) Didie ke nnyịn ikeme ndisịn udọn̄ nnọ mbon oro ẹdude ke utom uyọhọ ini mfịn?
14 Idịghe kpukpru nditọ Israel ẹkenam se idiọkde ke enyịn Jehovah. Ke uwụtn̄kpọ, Hosea ye Amos ẹma “ẹma eti” ẹnyụn̄ ẹnam akpanikọ ẹnọ Abasi nte mme prọfet. Mbon efen ẹma ẹda un̄wọn̄ọ nte mme Nazirite. Ke ofụri ini oro mmọ ẹkedide Nazirite, mmọ ẹma ẹbet mme n̄kpọ oro ẹdade vine ẹnam, akpan akpan wine. (Numbers 6:1-4) Didie ke nditọ Israel eken ẹkese edu n̄waidem eke mme anam nti n̄kpọ emi? Ẹnọ ibọrọ oro akpade owo idem oro onyụn̄ ayararede nte idaha eke spirit idụt oro ọkọdiọkde eketre. Amos 2:12 ọdọhọ ete: “Mbufo ẹkenọ mme Nazirite wine ẹn̄wọn̄, ẹnyụn̄ ẹwụk mme prophet, ẹte, ‘Mbufo ẹkûtịn̄ prophecy.’”
15 Mme uwụtn̄kpọ edinam akpanikọ mme Nazirite ye eke mme prọfet ẹkpekenyene ndinam nditọ Israel ẹkop bụt ẹnyụn̄ ẹkpụhọde usụn̄ mmọ. Utu ke ndinam oro, mmọ ẹma ẹdomo ndibiọn̄ọ mme anam-akpanikọ emi ndinọ Abasi ubọn̄. Ẹyak nnyịn ikûdede isịn udọn̄ inọ ekemmọ mme Christian oro ẹdide mme asiakusụn̄, mme isụn̄utom, mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a, m̀mê mbonubon Bethel ite ẹtre utom uyọhọ ini man ẹnyọn̄ ẹdidu inua-okot ata uwem. Utu ke oro, ẹyak nnyịn isịn udọn̄ inọ mmọ ndika iso ke eti utom mmọ!
16. Ntak emi nditọ Israel eyo Moses ẹkenyenede eti idaha eke spirit ẹkan mbon eyo Amos?
16 Okposụkedi n̄kpọ ekenen̄erede ọfọn ye ediwak nditọ Israel ke n̄kan̄ eke obụk ke eyo Amos, mmọ ikenyeneke “inyene ke n̄kan̄ Abasi.” (Luke 12:13-21) Mme ete ete mmọ ẹkedia manna kpọt ke wilderness ke isua 40. Mmọ ikataha mme edisehe unam m̀mê ndinyanade nna ifu ifu ke bed nnụkenen. Nte ededi, Moses ama asian mmọ nte enende ete: “Jehovah Abasi fo ama ọdiọn̄ fi ke kpukpru utom ubọk fo: . . . Jehovah Abasi fo ama odu ye afo ke isua [aba] emi; ukananake n̄kpọ ndomo kiet.” (Deuteronomy 2:7) Ih, nditọ Israel oro ẹkedude ke wilderness ẹma ẹsinyene mme n̄kpọ oro mmọ ẹkenen̄erede ẹyom. Ke akande kpukpru, Abasi ama ama mmọ, ekpeme mmọ, onyụn̄ ọdiọn̄ mmọ!
17. Ntak emi Jehovah akadade nditọ Israel eyo Moses edisịm Isọn̄ Un̄wọn̄ọ?
17 Jehovah ama eti mbon oro ẹkedude ke ukem iduọk ini ye Amos ete ke imọ ikada mme ete ete mmọ idisịm Isọn̄ Un̄wọn̄ọ inyụn̄ in̄wam mmọ ndibịn kpukpru mme asua mmọ mfep ke isọn̄ oro. (Amos 2:9, 10) Edi ntak emi Abasi akadade nditọ Israel eyo Moses ọwọrọ ke isọn̄ Egypt ekesịm Isọn̄ Un̄wọn̄ọ? Ndi ekedi man mmọ ẹketie ifu, ẹdara nti n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹfre Andibot mmọ? Baba-o! Utu ke oro, enye akanam oro man mmọ ẹkpekeme ndituak ibuot nnọ imọ nte mbon oro ẹnyenede ifụre ẹnyụn̄ ẹsanade ke n̄kan̄ eke spirit. Edi mbon obio ubọn̄ esien Israel duop ikasuaha idiọk inyụn̄ ima eti. Utu ke oro, mmọ ẹkenọ ndisọi mbiet ubọn̄, utu ke ndinọ Jehovah Abasi. Nso n̄kpọ o-bụt ke emi ekedi ntem!
Jehovah Okot Mmọ Ẹdinam Ibat
18. Ntak emi Jehovah ọnọde nnyịn ifụre ke n̄kan̄ eke spirit?
18 Abasi ikofụmike esuene esuene edu uwem nditọ Israel emi. Enye ama anam idaha esie enen̄ede an̄wan̄a ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Nyọnọ mbufo ufen kpukpru mme idiọk ido mbufo.” (Amos 3:2) Mme ikọ emi ẹkpenyene ndinam nnyịn itie ikere nte ẹkefakde nnyịn ẹsio ke ufụn Egypt eyomfịn, kpa idiọk editịm n̄kpọ emi. Ifụre oro Jehovah ọnọde nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit idịghe man ida ibịne ibụk ibụk utịtmbuba. Utu ke oro, enye anam emi man ikeme nditoro enye ke ofụri esịt nte mbon oro ẹnyenede ifụre ẹnyụn̄ ẹbuanade ke edisana utuakibuot. Ntem, nnyịn owo kiet kiet iyanam ibat ke nte idade ifụre oro Abasi ọnọde nnyịn inam n̄kpọ.—Rome 14:12.
19. Nte ekemde ye Amos 4:4, 5, nso ke ata ediwak nditọ Israel ẹkekabade ẹma?
19 Edi n̄kpọ mfụhọ nte ke ata ediwak nditọ Israel ẹma ẹfụmi okopodudu etop Amos. Prọfet oro ama ada mme ikọ oro ẹwetde ke Amos 4:4, 5 owụt idiọk idaha eke spirit mmọ ete: “Mbufo ẹdi ke Bethel ẹnam idiọk; ẹnyụn̄ ẹnam ediwak mme idiọk ido ke Gilgal; . . . koro ntem ke mbufo ẹma, O nditọ Israel.” Nditọ Israel ikenyeneke nti udọn̄. Mmọ ikekpemeke esịt mmọ. Nte utịp, ata ediwak mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndima idiọk nnyụn̄ nsua eti. Mbon nsọn̄ibuot oro ẹketuakde ibuot ẹnọ eyen enan̄ ikokpụhọkede. Jehovah ama okot mmọ ẹdinam ibat, ndien mmọ ẹkenyene ndikpan̄a ke idiọkn̄kpọ mmọ!
20. Didie ke owo ekeme ndidu uwem ekekem ye se Amos 5:4 ọdọhọde?
20 Enyene ndidi ikedịghe mmemmem n̄kpọ inọ owo ekededi oro okodude ke Israel ini oro ndika iso nnam akpanikọ nnọ Jehovah. Mfịn mme Christian, n̄kpri ye ikpọ, ẹfiọk ke idịghe mmemmem n̄kpọ owo ndidu uwem nte Christian. Edi, ima oro mmọ ẹkemade Abasi ye udọn̄ ndinem enye esịt ẹma ẹnam ndusụk nditọ Israel ẹsịn idem ke utuakibuot akpanikọ. Jehovah ama ọnọ mmọ ima ima ikot oro ẹwetde ke Amos 5:4 ete: “Mbufo ẹtiene [“ẹyom,” NW] mi, ẹnyụn̄ ẹdu uwem.” Mfịn, mbon oro Abasi atuade mbọm ẹdi mmọ oro ẹkabarede esịt ẹnyụn̄ ẹyomde Abasi ebe ke ndikọ nnennen ifiọk Ikọ esie nnyụn̄ nnam uduak esie. Imemke utom ndidu utọ uwem oro, edi ndinam ntre ada esịm nsinsi uwem.—John 17:3.
Uforo kpa ye Akan̄ eke Spirit
21. Nso akan̄ omụm mbon oro mînamke utuakibuot akpanikọ?
21 Nso ikana ibet mbon oro mîkọnọhọ utuakibuot akpanikọ ibetedem? Ata ndiọkn̄kan akan̄—akan̄ eke spirit! “Ọbọn̄ Jehovah ọdọhọ, ete, Sese, ini ke edi, ndien nyọdọn̄ akan̄ utom ke isọn̄, idịghe akan̄ udia, inyụn̄ idịghe nsat-itọn̄ mmọn̄, edi eke edikop ikọ Jehovah.” (Amos 8:11) Christendom odu ke utọ ọkpọsọn̄ akan̄ eke spirit oro. Edi mbon oro ẹnyenede eti esịt ke otu mmọ ẹkụt uforo eke spirit oro ikọt Abasi ẹnyenede, ndien mmọ ke ẹbụn̄ọ ọkwọkudịm ẹdụk esop Jehovah. Ikọ Jehovah oro etienede mi owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ukpụhọde oro odude ke ufọt Christendom ye ata mme Christian: “Sese, ikọt mi ẹyedia n̄kpọ, edi biọn̄ ọyọdọn̄ mbufo: sese, ikọt mi ẹyen̄wọn̄, edi itọn̄ ayasat mbufo: sese, ikọt mi ẹyedat esịt, edi bụt ayanam mbufo.”—Isaiah 65:13.
22. Ntak emi nnyịn ikpadatde esịt?
22 Nte mme asan̄autom Jehovah, ndi nnyịn owo kiet kiet imenen̄ede iwụt esịtekọm iban̄a mme enọ ye mme edidiọn̄ eke spirit oro nnyịn ibọde? Ke ini nnyịn ikpepde Bible ye mme n̄wed Christian inyụn̄ idụkde mme mbono esop, n̄kpri ye ikpọ mbono, esinen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndikwọ ke idatesịt! Nnyịn imadat esịt ke in̄wan̄-in̄wan̄ ifiọk Ikọ Abasi oro nnyịn inyenede, esịnede ntịn̄nnịm ikọ eke odudu spirit Abasi oro Amos ekewetde.
23. Nso ke mbon oro ẹnọde Abasi ubọn̄ ẹnyene?
23 Ntịn̄nnịm ikọ Amos esịne etop idotenyịn ọnọ kpukpru mbon oro ẹmade Abasi ẹnyụn̄ ẹyomde ndinọ enye ubọn̄. Inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idaha uforo nnyịn idahaemi, m̀mê nso idomo ke nnyịn idinyụn̄ isobo ke ntịme ntịme ererimbot emi, nnyịn oro imade Abasi ke ibọ edidiọn̄ esie ye mfọnn̄kan udia eke spirit. (Mme N̄ke 10:22; Matthew 24:45-47) Do, ofụri ubọn̄ enyene Abasi, emi ọnọde nnyịn kpukpru n̄kpọ uwak uwak ke ufọn nnyịn. Mmọdo, kpukpru nnyịn ikpakam ibiere nditoro enye ke ofụri esịt ke nsinsi nsinsi! Oro edidi idara idara ifetutom nnyịn edieke iyomde Jehovah, kpa Andidomo esịt.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• N̄kpọ eketie didie ke Israel ke eyo Amos?
• Mmanie mfịn ẹdu ke ukem idaha oro obio ubọn̄ esien Israel duop okodude?
• Ewe akan̄ oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a odu idahaemi, edi mmanie ke akan̄ emi mîmụmke?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 21]
Ediwak nditọ Israel ẹma ẹdu ọkpọmiọk ọkpọmiọk uwem, edi mmọ ikenyeneke n̄kpọ ke n̄kan̄ eke spirit
[Ndise ke page 23]
Sịn udọn̄ nọ mme asan̄autom uyọhọ ini ndika iso ke eti utom mmọ
[Mme ndise ke page 24, 25]
Akan̄ eke spirit imụmke ikọt Jehovah oro ẹkopde inemesịt