Jehovah Esinam Se Inende Kpukpru Ini

“Jehovah emenen ke kpukpru usụn̄ esie.”—PSALM 145:17.

1. Afo esinam n̄kpọ didie ke ini owo enyenede ukwan̄ ekikere aban̄a fi, ndien nso ke emi ekpep nnyịn?

 NDI akanam owo enyene ukwan̄ ekikere aban̄a fi, ndusụk ọdọhọde ke se afo akanamde m̀mê ke ntak emi akanamde n̄kpọ oro inenke, idem ke enye mîkam ifiọkke ntak emi akanamde n̄kpọ ntre? Ke edide ntre, enyene ndidi esịt ama enen̄ede ayat fi—ndien an̄wan̄a ntak emi esịt akayatde fi. Nnyịn imekeme ndikpep akpan n̄kpọ nto emi: Ifọnke ndisọsọp mbiere n̄kpọ oro nnyịn mîtịmke ifiọk ofụri se iketịbede.

2, 3. Didie ke ndusụk owo ẹsinam n̄kpọ ẹban̄a mbụk Bible oro mîdọn̄ọke ọyọhọ ntọt oro ekemede ndibọrọ kpukpru mbụme, edi nso ke Bible asian nnyịn aban̄a Jehovah?

² Akpana nnyịn ikere iban̄a ukpepn̄kpọ emi ke ini iyomde nditịn̄ n̄kpọ mban̄a se Jehovah Abasi anamde. Ntak-a? Koro Bible ọdọn̄ọ ndusụk mbụk oro mîsisọpke in̄wan̄a nnyịn ke akpa ini oro ikotde mmọ. Ekeme ndidi mbụk ẹban̄ade ikpe oro Abasi ekebierede ọnọ ndusụk owo ke eset m̀mê mme mbụk oro ẹban̄ade se ndusụk mme andituak ibuot nnọ enye ẹkenamde, ididọn̄ọke ofụri ntọt oro ẹkemede ndibọrọ kpukpru mbụme nnyịn. Edi n̄kpọ mfụhọ nte ke ndusụk owo ẹdọhọ ke nte ẹkenamde n̄kpọ ke mme idaha emi ikenenke, idem ẹkade anyan ẹkesịm ndidọhọ ke se Abasi akanamde ikenenke. Edi, Bible asian nnyịn ete ke “Jehovah emenen ke kpukpru usụn̄ esie.” (Psalm 145:17) Ikọ esie ọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ nnyịn n̄ko ete ke enye “ikemeke ndinam idiọk.” (Job 34:12; Psalm 37:28) Mmọdo, kere nte esitiede enye ke idem ke ini mme owo ẹnyenede ukwan̄ ekikere ẹban̄a enye!

³ Ẹyak ikere iban̄a ntak ition oro ẹkpenamde nnyịn ida ke ubiereikpe Jehovah esinen. Ndien nte ikerede iban̄a mme ntak emi, nnyịn iyeneme mbụk iba ke Bible, oro mîsin̄wan̄ake ndusụk owo.

Ntak Emi Inyịmede ke Ubiereikpe Jehovah Esinen?

4. Ntak emi nnyịn ikposụhọrede idem ke ini ikerede iban̄a mme edinam Abasi? Nam an̄wan̄a.

⁴ Akpa, sia Jehovah ọfiọkde ofụri se iketịbede ke adan̄aemi nnyịn mîfiọkke, nnyịn ikpenyene ndisụhọde idem ke ini ikerede iban̄a mme edinam Abasi. Ke ndinam an̄wan̄a: Yak idọhọ ke ebiereikpe oro ẹtịmde ẹdiọn̄ọ nte owo emi mîsikwan̄ake ikpe ebiere ikpe ọnọ owo. Afo akpada didie owo emi okụtde ndudue ọnọ ebiereikpe oro ke ini enye mîtịmke idiọn̄ọ se iketịbede, mînyụn̄ idiọn̄ọke n̄kpọ iban̄a ibet? Ekpedi ndisịme edieke owo ebierede se enye mîtịmke idiọn̄ọ. (Mme N̄ke 18:13) Akpakam enen̄ede edi ndisịme didie ntem edieke ikpîkpu owo okpokụtde ndudue ọnọ “Ebiereikpe ofụri ererimbot”!—Genesis 18:25.

5. Nso ke nnyịn mîkpefreke ke ini ikotde mme mbụk Bible ẹban̄ade nte Abasi ekebierede ikpe ọnọ ndusụk owo?

⁵ Ọyọhọ ntak iba oro akpanamde nnyịn inyịme ke ubiereikpe Abasi esinen edi sia enye enyene ukeme ndifiọk se isịnede owo ke esịt, edi owo inyeneke utọ ukeme oro. (1 Samuel 16:7) Ikọ esie ọdọhọ ete: “Ami Jehovah ndụn̄ọde esịt, ndomo n̄kpọ esịt idem, man nnọ kpukpru owo nte ekemde ke usụn̄ mmọ, ye nte ekemde ke mfri utom mmọ.” (Jeremiah 17:10) Ke ntre, ke ini ikotde mme mbụk Bible ẹban̄ade nte Abasi ekebierede ikpe ọnọ ndusụk owo, nnyịn ikpefreke  ke Abasi oro okụtde kpukpru n̄kpọ ama okụt kpukpru ndedịbe ekikere ye uduakesịt owo, oro owo mîkewetke isịn ke Ikọ Esie.—1 Chronicles 28:9.

6, 7. (a) Didie ke Jehovah owụt ke imọ imesisọn̄ọ ida inam se ikemde ye nti ye ndinen edumbet imọ idem ke ini oro atakde imọ akamba n̄kpọ? (b) Nso ke nnyịn ikpeti ke ini ikotde Bible ikụt n̄kpọ oro ekemede ndinam ndusụk owo ẹyịk m̀mê Abasi ama anam se inende inyụn̄ idotde?

⁶ Kere ọyọhọ ntak ita oro akpanamde nnyịn inyịme ke ubiereikpe Jehovah esinen: Enye esisọn̄ọ ada anam se ikemde ye ndinen edumbet esie, idem ke ini oro atakde enye akamba n̄kpọ. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ kiet. Ke ndinọ Eyen esie nte ufak ndida nnyan̄a okopitem ubonowo nsio ke idiọkn̄kpọ ye n̄kpa, Jehovah ama owụt ke imọ isifụmike ndinen edumbet imọ. (Rome 5:18, 19) Edi, enyene ndidi ama enen̄ede abiak Jehovah ndikụt nte edima Eyen esie ọbọde ufen tutu akpa ke eto ndutụhọ. Nso ke emi asian nnyịn aban̄a Abasi? Bible ọdọhọ ke ẹkenọ ‘Christ Jesus nte ufak’ man “Abasi ayarade edinen ido Esie.” (Rome 3:24-26) Edikabade efen akabade Rome 3:25 ntem: “Emi okowụt ke Abasi esinam se inende inyụn̄ idotde kpukpru ini.” (New Century Version) Ih, Jehovah ndikenyịme ndinọ ufak oro owụt ke enye enen̄ede ama “se inende inyụn̄ idotde.”

⁷ Ntre, edieke ikotde Bible ikụt n̄kpọ oro ekemede ndinam ndusụk owo ẹyịk m̀mê Abasi ama akam anam se inende inyụn̄ idotde, nnyịn ikpenyene nditi se ikakam inamde Jehovah enyịme Eyen esiemmọ edikpa n̄kpa ufen: Ima oro enye amade ndinen edumbet ye ndinen ikpe esie. Ndi enye akpabiat n̄kokon̄ idaha emi ke mme n̄kpọ efen? Ke akpanikọ, akananam Jehovah ibiatke nti ye ndinen edumbet esie. Nnyịn imenyene uwak ntak ndinịm ke enye esinam se inende inyụn̄ idotde kpukpru ini.—Job 37:23.

8. Ntak mîwụtke ifiọk ndikere ke Jehovah ifiọkke se inende ye se ifọnde?

⁸ Kere ọyọhọ ntak inan̄ oro akpanamde nnyịn inyịme ke ubiereikpe Jehovah esinen: Jehovah akanam owo ke mbiet esiemmọ. (Genesis 1:27) Ọwọrọ ke Abasi ọnọ mme owo mme edu esie emi esịnede ukeme ndifiọk se inende inyụn̄ ifọnde. Ekpedi ndisịme edieke ifiọk oro inyenede iban̄a se inende ye se ifọnde akpanamde nnyịn ikere ke Jehovah oro akakam ọnọde nnyịn ifiọk emi ifiọkke se inende ye se ifọnde. Edieke enyenede mbụk ke Bible oro mîtịmke in̄wan̄a nnyịn, ikpenyene nditi ke ndammana idiọkn̄kpọ nnyịn iyakke itịm ifiọk nte ẹkpebierede se inende ye se ifọnde ke mfọnmma usụn̄. Edi ubiereikpe ye edinen ido Jehovah Abasi, emi okobotde nnyịn ke mbiet esie, ẹfọn ẹma. (Deuteronomy 32:4) Ekpedi ata nditen̄ ndikam n̄kekere ke owo ekeme ndinen nnyụn̄ mfọn n̄kan Abasi!—Rome 3:4, 5; 9:14.

9, 10. Ntak emi mîbiomoke Jehovah ndiwụt owo ndomokiet ke se imọ inamde enen?

⁹ Ọyọhọ ntak ition oro akpanamde nnyịn inyịme ke ubiereikpe Jehovah esinen edi sia enye “edi Ata Edikon̄ ke ofụri ererimbot.” (Psalm 83:18) Ntre, ibiomoke enye ndiwụt owo ndomokiet ke se imọ inamde enen. Enye edi Akwa Obot-Eso, ke ini nnyịn itiede nte mbat oro enye ekemede ndida mbot se enye amama. (Rome 9:19-21) Anie ọnọ nnyịn—emi idide eso emi enye obotde—odudu ndifan̄a se enye anamde? Ke ini usụn̄ oro Abasi anamde n̄kpọ ye owo mîkan̄wan̄ake Job, Jehovah ama enen̄ede enye onyụn̄ obụp ete: “Nte afo ediwọn̄ọde ikpe mi? anam ikpe etịp mi, man etebe fi?” Job ama atua n̄kpọfiọk ke ama ekedi edikụt ke iketịn̄ se imọ mîkọfiọkke. (Job 40:8; 42:6) Akpakam nnyịn idehede ikụt ndudue inọ Abasi!

¹⁰ Ke akpanikọ, nnyịn imenyene nti ntak ndinịm ke Jehovah esinam se inende kpukpru ini. Ke ima ikọfiọk nte Jehovah esinamde n̄kpọ, ẹyak nnyịn idahaemi ineme mbụk iba ke Bible, oro mîsisọpke in̄wan̄a ndusụk owo. Akpa enyene n̄kpọ ndinam ye se kiet ke otu mme andituak ibuot nnọ Abasi akanamde, ke ini enye eken aban̄ade ikpe oro Abasi ekebierede.

 Ntak Emi Lot Ekenyịmede Ndiyak Nditọiban Esie Nnọ Mbon Ntịme?

11, 12. (a) Tịn̄ se iketịbede ke ini Abasi ọkọdọn̄de angel iba utom ke Sodom. (b) Ewe mbụme ke mbụk emi edemede ke ekikere ndusụk owo?

¹¹ Genesis ibuot 19 etịn̄ se iketịbede ke ini Abasi ọkọdọn̄de angel iba utom ke Sodom. Lot ama eyịre mmọ ẹdan̄ ke ufọk imọ. Ke okoneyo oro, mbon ntịme ke obio oro ẹma ẹkan ufọk Lot ẹkụk ẹnyụn̄ ẹdọhọ enye osio isenowo oro ọnọ mmimọ man idan̄ ye mmọ. Lot ama odomo ndikọk ibuot ye mbon ntịme emi, edi ufọn ikodụhe. Man ekpeme isenowo esie, Lot ama ọdọhọ ete: “Mbọk nditọ ete mi, mbufo ẹkûdiọk ntre. Sese, mbọk, mmenyene nditọ-iban iba emi mîka-ifiọkke kan̄a eren; yak [n̄kam] nda mmọ n̄wọrọ ndinọ mbufo, mbufo ẹnyụn̄ ẹnam ye mmọ nte ẹmade: edi ẹkûnam mbon emi n̄kpọ; koro edi emi esịn mmọ ẹdụk ke idak ọkọm mi.” Mbon ntịme oro ikamaha ndikop se Lot eketịn̄de; mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹkpere ndibụn̄ itịm ufọk. Ke akpatre, mme angel oro ẹma ẹnam enyịn ekịm idat idat mbon ntịme oro.—Genesis 19:1-11.

¹² Edi akpanikọ nte ke mbụk emi edemede mbụme ke ekikere ndusụk owo. Mme owo ẹsikere ẹte: ‘Ntak emi Lot akpamade ndisio nditọiban esie nnọ utọ oburobụt mbon ntịme oro man ekpeme isenowo esie? Ndi oro ikedịghe ata idiọkn̄kpọ, idem owụtde ke enye ekedi idek?’ Ke ikerede iban̄a mbụk emi, ntak emi Abasi ọkọnọde Peter odudu spirit ndikot Lot “edinen owo”? Ndi Abasi ama ama se Lot akanamde? (2 Peter 2:7, 8) Ẹyak ikọk ibuot ke n̄kpọ emi mbak nnyịn idisịm ukwan̄ ubiere.

13, 14. (a) Nso ke ikpenyene ndifiọk ke mbụk Bible oro aban̄ade edinam Lot? (b) Nso iwụt ke Lot ikedịghe idek?

¹³ Ke akpa ifet, ana ifiọk ke utu ke ndidọhọ ke se Lot akanamde ama ọfọn m̀mê ikọfọnke, Bible n̄kukụre etịn̄ se iketịbede. Bible itịn̄ke n̄ko se Lot ekekerede m̀mê se ikanamde enye anam n̄kpọ ntre. Enye ama eset edi ke ini ẹdinamde ‘nti owo ẹset,’ ekeme ndidi enye eyetịn̄ kpukpru se iketịbede.—Utom 24:15.

¹⁴ Lot ikedịghe idek. Se ikọwọrọde enye ama ọsọn̄ etieti. Enye ndikọdọhọ ke isenowo oro ẹkedụk “ke idak ọkọm” imọ, okowụt ke enye ekenyene ndikpeme nnyụn̄ nnyan̄a mmọ. Edi emi ikememke utom. Josephus, ewetmbụk owo Jew ọdọhọ ke mbon Sodom “ẹma ẹsinam se mîdotke ye owo, inyụn̄ ibakke Abasi . . . Mmọ ikamaha isenowo, ẹma ẹsida oburobụt ido idan̄ ẹsabade idemmọ.” Edi ndiọi mbon ntịme emi ikanamke idem enyek Lot. Utu ke oro, enye ama ọwọrọ ebịne mmọ onyụn̄ okodomo ndikọk ibuot ye mmọ. Enye ama akam eberi itịm abaha idemesie ke an̄wa.—Genesis 19:6.

15. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke ekeme ndidi mbuọtidem okonụk Lot anam se enye akanamde?

 ¹⁵ ‘Kpa ye oro,’ ndusụk owo ẹkeme ndisụk mbụp ẹte, ‘ntak emi Lot okosiode nditọiban esie ọnọ mbon ntịme oro?’ Utu ke ndikere ke se enye akanamde ikenenke, ntak mûkam ukereke se ikpakanamde enye anam oro? Akpa kan̄a, ekeme ndidi Lot akanam emi ye mbuọtidem. Didie? Eyịghe idụhe nte ke Lot ama ọfiọk nte Jehovah ekekpemede Sarah n̄wan eyeneka ete esie, Abraham. Ti ete ke sia Sarah ekeyede etieti, Abraham ama ọdọhọ enye ọdọhọ ke imọ idi eyenete esie, mbak ẹdiwot imọ ẹda enye. * Ke oro ebede, ẹma ẹda Sarah ẹka ufọk Pharaoh. Nte ededi, Jehovah ama esịbe odụk, iyakke Pharaoh asabade Sarah. (Genesis 12:11-20) Etie nte Lot ama enyene mbuọtidem ke Jehovah ekeme ndikpeme nditọ imọ ntre. Ke akpanikọ, Jehovah ama ada mme angel esie esịbe odụk, ndien n̄kpọ ikanamke nditọiban oro.

16, 17. (a) Etie nte Lot okodomo ndida ewe usụn̄ ntịmede iren Sodom? (b) Se ededi oro Lot ekekerede, nso ke nnyịn inyene nditịm mfiọk?

¹⁶ Kere ban̄a se ikemede ndikedi ntak efen. Ekeme ndidi Lot okodomo nditịmede iren oro. Eyedi enye ekekere ke mbon ntịme oro idiyomke nditọ imọ sia mbon Sodom ẹkedide mme adan̄ ukemuduot. (Jude 7) Ke adianade do, nditọiban Lot ẹma ẹdụk ediomi ndọ ye nditọ obio oro, ntre, ekeme ndidi mme ufan, mme iman, m̀mê mbon oro ẹkesinamde mbubehe ye iren oro ẹkeyomde ndidọ nditọ Lot ẹma ẹsịne ke otu mbon ntịme oro. (Genesis 19:14) Ekeme ndidi Lot ekekere ke utọ itie ebuana oro ayanam ndusụk owo ke otu mbon ntịme oro ẹn̄wana ẹnọ nditọ imọ. Ndien emi ikpayakke mmọ ẹnam nditọ oro idiọk. *

¹⁷ Se ededi oro ekedide ekikere ye uduak Lot, ana nnyịn itịm ifiọk emi: Sia Jehovah esinamde se inende kpukpru ini, anaedi eti ntak ama odu oro akanamde enye ọdọhọ ke Lot ekedi “edinen owo.” Ndien ke ikerede iban̄a se idat idat mbon ntịme Sodom ẹkenamde, ndi ntak ndomokiet odu oro akpanamde owo ekere ke Jehovah ikenenke ndisobo mme andidụn̄ idiọk obio oro?—Genesis 19:23-25.

Ntak Emi Jehovah Ọkọtọde Uzzah Owot?

18. (a) Nso iketịbe ke ini David okodomode ndimen ekebe ediomi nnyọn̄ Jerusalem? (b) Nso mbụme ke emi edemerede?

¹⁸ Mbụk efen oro ekemede ndidi isin̄wan̄ake ndusụk owo aban̄a se iketịbede ke ini David okodomode ndimen ekebe ediomi nnyọn̄ Jerusalem. Ẹkedori Ekebe oro ke ukpatn̄kpọ, emi Uzzah ye eyeneka esie ẹkekpatde. Bible ọdọhọ ete: “Adan̄aemi mmọ ẹsịmde ke ebiet ubek ibokpot Nacon, Uzzah anyan ubọk esie otụk ekebe Abasi, omụm enye akama; koro enan̄ oro ẹyomde ndiduọk enye. Ndien Jehovah ayat esịt ye Uzzah; Abasi onyụn̄ ọtọ enye do aban̄a ndudue [“unana ukpono,” NW] esie; enye onyụn̄ akpa do ke n̄kan̄ ekebe Abasi.” Ọfiọn̄ ifan̄ ke ukperedem, ẹma ẹmen Ekebe oro ndien ifụre ifụre ke usụn̄ oro Abasi eketemede, ke afara mme Levite emi ẹtode ubon Kohath. (2 Samuel 6:6, 7; Numbers 4:15; 7:9; 1 Chronicles 15:1-14) Ndusụk owo ẹkeme ndibụp ẹte: ‘Ntak emi Jehovah akayatde esịt ntre? Uzzah akakam omụm Ekebe oro mbak ediduọ.’ Nte ededi, ọkpọfọn nnyịn ikere iban̄a ndusụk ntọt oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn mbak nnyịn idisịm ukwan̄ ubiere ke n̄kpọ emi.

19. Ntak emi Jehovah mîkemeke ndinam ukwan̄n̄kpọ?

¹⁹ Nnyịn inyene nditi ke Jehovah ikemeke ndinam ukwan̄n̄kpọ. (Job 34:10) Ndinam oro okpowụt ke enye inyeneke ima, edi ofụri se nnyịn ikpepde ke Bible anam nnyịn ifiọk ke “Abasi edi ima.” (1 John 4:8) Ke adianade do, N̄wed Abasi asian nnyịn ete ke “edinen ido ye ikpe ẹdi itie ebekpo” Abasi. (Psalm 89:14) Ntak ndien owo ekpekerede ke Jehovah akpanam ukwan̄n̄kpọ? Edieke enye akpanamde oro,  ọkpọwọrọ ndibiat itiat idakisọn̄ oro omụmde itie ukara esie akama.

20. Ntak emi Uzzah ọkpọkọfiọkde mme ewụhọ oro ẹkeban̄ade ekebe ediomi?

²⁰ Tịm fiọk ke akpakana Uzzah enen̄ede ọfiọk se Ibet ọkọdọhọde. Ekebe oro ekedi idiọn̄ọ oro owụtde ke Jehovah odu do. Ibet ama enen̄ede anam an̄wan̄a ke owo oro mîdịghe Levite emi otode ubon Kohath ikpenyeneke nditụk Ekebe oro, odụride owo utọn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke owo efen ekededi eke otụkde Ekebe oro iditreke ndikpa. (Numbers 4:18-20; 7:89) Ntre, ndimen edisana ekebe oro ikedịghe n̄kpọ mbubru. Etie nte Uzzah ekedi Levite (okposụkedi enye mîkedịghe oku), ntre enyene ndidi enye ama enen̄ede ọfiọk Ibet. Ke ẹsiode oro ẹfep, ẹma ẹmen Ekebe emi ediwak isua ko ke edem ẹkenịm ke ufọk ete esie man ẹkpeme ekebe oro. (1 Samuel 6:20–7:1) Ekebe oro ama ana do ebịghi ke n̄kpọ nte isua 70, tutu esịm ini emi David ekebierede ndika n̄kemen enye nsio do. Ntre, enyene ndidi Uzzah ama etịm ọfiọk ibet oro aban̄ade Ekebe oro toto ke uyen.

21. Kaban̄a se iketịbede inọ Uzzah, ntak emi ọfọnde nditi ke Jehovah okụt se isịnede owo ke esịt?

²¹ Nte ima ikebebem iso itịn̄, Jehovah enyene ukeme ndifiọk se isịnede owo ke esịt. Sia Ikọ esie ọdọhọde ke se Uzzah akanamde okowụt “unana ukpono,” enyene ndidi Jehovah ama okụt ke enye ama enyene ibụk ibụk uduak oro mbụk oro mîsiakke. Nte ekeme ndidi Uzzah ekedi owo iseri, oro esiwakde ndinam n̄kpọ mbe adan̄a oro ẹnịmde? (Mme N̄ke 11:2) Ndi ndisan̄a ke eferife n̄kpat Ekebe oro ubon mmọ ẹkesede enyịn ke ndịbe ama anam enye ekere ke imedi n̄kpọ ikaha? (Mme N̄ke 8:13) Ndi Uzzah ama enen̄ede anana mbuọtidem tutu ekere ke Jehovah akpakayak edisana ekebe oro okowụtde ke Enye odu do ọduọ? Se ededi oro ekedide ntak, nnyịn imetịm ifiọk ke se Jehovah akanamde ama enen. Enyene ndidi enye ama okụt n̄kpọ ke esịt Uzzah oro akanamde Enye ebiere ikpe ọnọ enye iwiwa.—Mme N̄ke 21:2.

Eti Ntak Ndinyene Mbuọtidem

22. Didie ke ẹkụt ọniọn̄ Jehovah ke nte enye mîyakke ndusụk ntọt ẹsịne ke Ikọ esie?

²² Nnyịn imokụt anana-mbiet ọniọn̄ Jehovah ke enye ndikanam ndusụk ntọt okûsịne ke Ikọ esie. Jehovah ada emi ọnọ nnyịn ifet ndiwụt mbuọtidem oro inyenede ke enye. Ke ikerede iban̄a se inemede emi, ndi inaha in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke imenyene nti ntak ndinyịme ke ubiereikpe Jehovah esinen? Ih, ke ini idade in̄wan̄-in̄wan̄ esịt ye esịt akpanikọ ikpep Ikọ Abasi, nnyịn imesifiọk ekese iban̄a Jehovah, ndien emi esinam nnyịn inịm ke se enye esinamde esinen onyụn̄ ọfọn kpukpru ini. Ntre, ke ini ndusụk mbụk ke Bible ẹdemerede mbụme oro nnyịn mîkemeke ndisọsọp mfiọk ibọrọ, ẹyak nnyịn inyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke se Jehovah akanamde ama enen.

23. Ntak emi nnyịn ikpenyenede mbuọtidem kaban̄a se Jehovah edinamde ke ini iso?

²³ Nnyịn imekeme ndinyene ukem mbuọtidem oro ke se Jehovah edinamde ke ini iso. Ntem, nnyịn imekeme ndinịm ke akpanikọ nte ke ini enye edidide edibiere ikpe ke ini akwa ukụt oro asan̄ade ekpere, enye idisoboke “edinen owo ye mme idiọk.” (Genesis 18:23) Ima oro enye amade edinen ido ye edinen ikpe idiyakke enye anam oro. Nnyịn imekeme ndinyene ọyọhọ mbuọtidem n̄ko nte ke obufa ererimbot oro edide, enye oyoyụhọ kpukpru udọn̄ nnyịn ke ata mfọnn̄kan usụn̄.—Psalm 145:16.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Ntak emi nnyịn ikpenyịmede ke ubiereikpe Jehovah esinen?

• Nso ikeme ndin̄wam nnyịn itre ndinyene ukwan̄ ekikere mban̄a Lot ndikosio nditọ esie nnọ mbon ntịme?

• Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ifiọk ntak emi Jehovah ọkọtọde Uzzah owot?

• Ntak emi nnyịn ikpenyenede mbuọtidem kaban̄a se Jehovah edinamde ke ini iso?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]