Idụhe Uwem Aba Inọ Idem Nnyịn
Idụhe Uwem Aba Inọ Idem Nnyịn
“[Christ] akakpa aban̄a kpukpru owo man mbon oro ẹdude uwem ẹkûdu aba ẹnọ idemmọ.”—2 CORINTH 5:15.
1, 2. Ewe ewụhọ N̄wed Abasi akanam mme anditiene Jesus akpa isua ikie ẹtre ibụk?
EMI ekedi akpatre okoneyo oro Jesus okodude uwem ke isọn̄. Ke ufan̄ hour ifan̄, enye ekenyene ndiyak uwem esie nnọ ke ibuot mbon oro ẹdibuọtde idem ye enye. Jesus ama asian mme anam-akpanikọ apostle esie ediwak akpan n̄kpọ ke okoneyo oro. Kiet ke otu akpan n̄kpọ emi ekedi ewụhọ oro akaban̄ade edu oro ẹdidade ẹdiọn̄ọ mme anditiene enye. Enye ọkọdọhọ ete: “Ami mmọnọ mbufo obufa ibet, nte mbufo ẹma kiet eken; kpa nte n̄kamade mbufo, nte mbufo n̄ko ẹma kiet eken. Edieke mbufo ẹnyenede ima ke otu idem mbufo, kpukpru owo ẹyeda emi ẹfiọk ẹte mbufo ẹdi mbet mi.”—John 13:34, 35.
2 Ana ata mme Christian ẹnyene ima n̄waidem ẹnọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹbem iso ẹyom ufọn ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ. Mmọ ikpemen̄eke ndikam ‘nyak ukpọn̄ mmọ nnọ ke ibuot mme ufan mmọ.’ (John 15:13) Didie ke akpa mme Christian ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a obufa ibet oro ẹkenọde mmọ? Ke ọwọrọetop n̄wed esie oro Apology, Tertullian, ewet n̄wed ọyọhọ isua ikie iba, ama okot oto mbon oro ẹketịn̄de ẹban̄a mme Christian ẹte: ‘Sese nte mmọ ẹmade kiet eken ẹnyụn̄ ẹben̄ede idem ndikpa nnọ kiet eken.’
3, 4. (a) Ntak emi nnyịn ikpọbiọn̄ọde ibụk? (b) Nso ke nnyịn idineme ke ibuotikọ emi?
3 Ana nnyịn n̄ko ‘ika iso ibiom mfịghe kiet eken, ndien ke ntem inịmde ibet Christ.’ (Galatia 6:2) Nte ededi, ibụk edi kiet ke otu mme n̄kpọ oro ẹkemede ndinen̄ede mbiọn̄ọ nnyịn ndinịm ibet Christ nnyụn̄ ‘mma Jehovah Abasi nnyịn ke ofụri esịt, ukpọn̄, ye ekikere nnyịn, nnyụn̄ mma mbọhọidụn̄ nnyịn nte idem nnyịn.’ (Matthew 22:37-39) Sia idide mme anana-mfọnmma owo, nnyịn imesinyene udọn̄ ibụk. Ke adianade ye emi, mfịghe uwem ofụri usen, ndomoidem ke ufọkn̄wed m̀mê ke itieutom, ọkọrọ ye ediyom mme n̄kpọ udu uwem ẹsinam ndammana edu ibụk emi etetịm ọsọn̄ ubọk. Ibụk akaka iso ndikọri. Apostle Paul ama odụri owo utọn̄ ete: “Ke mme akpatre usen . . . mme owo ẹyenen̄ede ẹbụk ibụk.”—2 Timothy 3:1, 2, Phillips.
4 Ke ini ekekperede utịt utom ukwọrọikọ esie ke isọn̄, Jesus ama asiak n̄kpọ ita ọnọ mme mbet esie oro ẹdin̄wamde mmọ ndikan ibụk. Nso ikedi n̄kpọ ita oro, ndien didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn nto item esie?
Se Ikemede Nditre Ibụk!
5. Ke adan̄aemi Jesus ọkọkwọrọde ikọ ke edem edere Galilee, nso ke enye akasian mme mbet esie, ndien ntak emi akakpade mmọ idem?
5 Jesus ke ọkọkwọrọ ikọ ekpere Caesarea Philippi ke edem edere Galilee. Eyedi ediye ebiet emi, oro eketiede emem emem mi ekenen̄ede edi eti itie ndiduọk odudu utu ke ndidi itie oro ẹkpepde ẹban̄a uwem n̄waidem. Nte ededi, ke adan̄aemi Jesus okodude do, enye ama ọtọn̄ọ ndisian mme mbet esie ete “ke ana imọ ika ke Jerusalem inyụn̄ ikokụt ediwak ndutụhọ ke ubọk mbiowo ye mbọn̄ oku ye mme ewetn̄wed, [mmọ ẹyenyụn̄] ẹwot imọ, imọ iyonyụn̄ iset ke ọyọhọ usen ita.” (Matthew 16:21) Anaedi ikọ Jesus emi akakpa mme mbet esie idem didie ntem, koro tutu esịm ini oro mmọ ẹkesụk ẹkere ke Adausụn̄ mmimọ oyowụk Obio Ubọn̄ esie ke isọn̄!—Luke 19:11; Utom 1:6.
6. Ntak emi Jesus ekenen̄erede asua ọnọ Peter?
6 Inikiet inikiet Peter ama ada Jesus “esịk ada onyụn̄ ọtọn̄ọ ndisua nnọ enye, ete: ‘Tua idemfo mbọm, Ọbọn̄; n̄kpọntịbe emi idisịmke fi tutu amama.’” Didie ke Jesus akanam n̄kpọ? Enye ama “ọwọn̄ọde, onyụn̄ ọdọhọ Peter ete: ‘Daha mi ke iso, Satan! Afo edi n̄kpọ iduọ ọnọ mi, koro afo ukereke ekikere Abasi, edi ekere eke owo.’” Nso ukpụhọde ikodu ntem ke ufọt owo iba emi! Jesus ama enyịme ndidu uwem n̄waidem oro Abasi okoyomde enye odu—enye oro ekenyenede ndisụn̄ọ ke n̄kpa eto ndutụhọ ke ọfiọn̄ ifan̄ oro ẹkesụhọde. Peter okoyom Jesus odu uwem inemesịt. Enye ọkọdọhọ Jesus ete: “Tua idemfo mbọm.” Nte eyịghe mîdụhe, Peter eketịn̄ emi ke eti esịt. Kpa ye oro, Jesus ama asua ọnọ Peter koro enye ama ayak Satan akara ekikere esie. Peter ‘ikekereke ekikere Abasi, edi ekekere ekikere owo.’—Matthew 16:22, 23.
7. Nte ẹwetde ke Matthew 16:24, nso ke Jesus ọkọdọhọ mme anditiene imọ ẹnam?
7 Mfịn, ẹsiwak ndikop mme owo ẹtịn̄de ukem ikọ oro Peter eketịn̄de ye Jesus. Ererimbot esiwak ndikpek mme owo ‘ẹtua idemmọ mbọm’ m̀mê ‘ẹtiene usụn̄ uwem oro etiede ifụre ifụre.’ Ke n̄kan̄ eken, Jesus ọkọdọhọ ẹtiene ata isio isio usụn̄ uwem. Enye ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Edieke owo ekededi oyomde nditiene mi, yak enye akan̄ idemesie onyụn̄ emen eto ndutụhọ esie onyụn̄ aka iso etiene mi.” (Matthew 16:24) The New Interpreter’s Bible ọdọhọ ke “mme ikọ emi idịghe ikot oro ẹnọde mbon oro mîdịghe mme mbet, edi edi ikot oro ẹnọde mbon oro ẹma ẹkededi mbet Christ nditie n̄kere se ọwọrọde ndidi mbet.” Mme andinịm ke akpanikọ ẹnyene ndinam n̄kpọ ita oro Jesus akasiakde ke itie N̄wed Abasi emi. Ẹyak nnyịn ineme mme n̄kpọ oro kiet kiet.
8. Nam an̄wan̄a se ndikan̄ idem ọwọrọde.
8 Akpa, ana nnyịn ikan̄ idem nnyịn. Ikọ Greek oro adade ọnọ “ndikan̄ idem” ọwọrọ ndinyịme ndisịn mme udọn̄ idemowo m̀mê ọkpọkpọ inemesịt. Ndikan̄ idem nnyịn iwọrọke nditre ndikop inem uwem ndusụk ini; inyụn̄ iwọrọke ndisua inem uwem m̀mê ndinam n̄kpọ oro ekemede ndiwot nnyịn. Enye ọwọrọ ke ‘idịghe nnyịn inyene idem nnyịn aba’ koro imenyịme ndiyak ofụri uwem nnyịn ye kpukpru se inyenede nnọ Jehovah. (1 Corinth 6:19, 20) Utu ke ndidi ibụk, uwem nnyịn owụhọ ke ndinam n̄kpọ Abasi. Ndikan̄ idem nnyịn abuana edibiere ndinam uduak Abasi, idem okposụkedi emi ekemede ndituaha ye se nnyịn imade. Nnyịn iwụt ke imakan̄ idem nnyịn ke ini iyakde idem nnyịn ofụri ofụri inọ Abasi inyụn̄ ina baptism. Ekem, nnyịn idomo ndidu uwem ekekem ye uyakidem nnyịn ke ofụri eyouwem nnyịn.
9. (a) Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, eto ndutụhọ akada aban̄a nso? (b) Ke nso usụn̄ ke nnyịn imen eto ndutụhọ nnyịn?
9 Ọyọhọ n̄kpọ iba edi ke ana nnyịn imen eto ndutụhọ nnyịn. Ke akpa isua ikie, eto ndutụhọ akada aban̄a ndutụhọ, esuene, ye n̄kpa. Mme abiatibet kpọt ke ẹkesiwak ndiwot ke eto ndutụhọ m̀mê ndikọn̄ okpo mmọ ke eto. Ke ini Jesus ọkọdọhọde imen eto ndutụhọ nnyịn, ikọ esie ọkọwọrọ ke ana Christian eben̄e idem ndisobo ukọbọ, esuene, m̀mê idem n̄kpa, sia enye mîdịghe ubak ererimbot. (John 15:18-20) Mme edumbet Christian oro idade idu uwem ẹnam nnyịn idi isio, ntre ererimbot ekeme ‘ndisụn̄i nnyịn.’ (1 Peter 4:4) Emi ekeme nditịbe ke ufọkn̄wed, ke itieutom, m̀mê idem ke ubon nnyịn. (Luke 9:23) Kpa ye oro, nnyịn imenyịme ndiyọ esuene ererimbot koro nnyịn idụhe uwem aba inọ idem nnyịn. Jesus ọkọdọhọ ete: “Inemesịt edi eke mbufo ke ini mme owo ẹsụn̄ide mbufo ẹnyụn̄ ẹkọbọde mbufo ẹnyụn̄ ẹtịn̄de kpukpru orụk idiọkn̄kpọ ke nsu ẹdian mbufo ke ntak enyịn̄ mi. Ẹdara ẹnyụn̄ ẹfrọ ke idatesịt, koro utịp mbufo ke heaven omokpon.” (Matthew 5:11, 12) Ke akpanikọ, ndinyene mfọn Abasi edi akpan n̄kpọ akan.
10. Nso ibuana ke ndika iso ntiene Jesus?
10 Ọyọhọ n̄kpọ ita oro Jesus Christ eketịn̄de ekedi ke ana nnyịn ika iso itiene imọ. Nte W. E. Vine ọdọhọde ke n̄wed esie oro An Expository Dictionary of New Testament Words, nditiene ọwọrọ ndikabade ndi nsan̄a—“ndisan̄a ke ukem usụn̄.” Akpa N̄wed John 2:6 ọdọhọ ete: “Owo emi ọdọhọde ete ke idu ke ebuana ye [Abasi] enyene mbiomo n̄ko ke idemesie ndika iso nsan̄a kpa nte [Christ] akasan̄ade.” Jesus akasan̄a didie? Ima oro Jesus akamade Ete esie eke heaven ye mme mbet esie ikayakke enye edi ibụk. Paul ekewet ete: “Christ ikenemke idemesie esịt.” (Rome 15:3) Idem ke ini Jesus akakpade mba m̀mê okokopde biọn̄, enye ekebem iso ekere aban̄a ufọn mbon en̄wen. (Mark 6:31-34) Jesus ama enen̄ede esịn idem n̄ko ke utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye edikpep owo n̄kpọ. Ndi nnyịn ikpekpebeke enye ke ndisịn ifịk nnam utom oro ẹkedọn̄de nnyịn ‘ndinam mme owo ke kpukpru idụt ẹdi mbet, nnyụn̄ n̄kpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ oro Jesus eketemede’? (Matthew 28:19, 20) Christ ama enịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ke mme afan̄ emi, ntre ana nnyịn itiene “nde ikpat esie ketket.”—1 Peter 2:21.
11. Ntak edide akpan n̄kpọ nnyịn ndikan̄ idem nnyịn, mmen eto ndutụhọ nnyịn, nnyụn̄ n̄ka iso ntiene Jesus Christ?
11 Edi akpan n̄kpọ nnyịn ndikan̄ idem nnyịn, mmen eto ndutụhọ nnyịn, nnyụn̄ n̄ka iso ntiene Jesus. Ndinam emi ayan̄wam nnyịn itre ibụk—kpa se isibiọn̄ọde nnyịn ndiwụt ima n̄waidem. Akan oro, Jesus ọkọdọhọ ete: “Owo ekededi eke oyomde ndinyan̄a ukpọn̄ esie ọyọduọk enye; edi owo ekededi eke ọduọkde ukpọn̄ esie ke ntak mi oyokụt enye. Koro nso udori ke owo edidia edieke enye enyenede ofụri ererimbot edi ataba ukpọn̄ esie? mîdịghe nso ke owo edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie?”—Matthew 16:25, 26.
Nnyịn Ikemeke Ndinam N̄kpọ Nnọ Eteufọk Iba
12, 13. (a) Nso ikebehe akparawa owo inyene oro okoyomde item Jesus? (b) Nso item ke Jesus ọkọnọ enye, ndien ntak-a?
12 Ọfiọn̄ ifan̄ ke Jesus ama ọkọsọn̄ọ etịn̄ ọnọ mme mbet esie nte edide akpan n̄kpọ mmọ ndikan̄ idemmọ, akparawa kiet emi edide owo inyene ye andikara ama aka ebịne Jesus okobụp enye ete: “Andikpep, nso eti n̄kpọ ke nnyene ndinam man nnyene nsinsi uwem?” Jesus ama ọdọhọ enye aka “iso ndinịm mbet” ndien ekem asiak ndusụk mbet emi. Akparawa oro ama ọdọhọ ete: “Mma nnenịm kpukpru emi.” Etie nte akparawa oro eketịn̄ akpanikọ, koro enye ama esịn ofụri ukeme esie ndinịm Ibet. Ntre enye ama obụp ete: “Nso isụhọ aba ndinam?” Jesus ama ọbọrọ ke ndinọ enye san̄asan̄a ikot emi: “Edieke afo oyomde ndifọn mma [“ndinịm ibet ọyọhọ ọyọhọ,” New American Standard Bible], ka kanyam kpukpru inyene fo nyụn̄ yak nọ mme ubuene ndien afo eyenyene n̄kpọuto ke heaven, nyụn̄ ditiene mi.”—Matthew 19:16-21.
13 Jesus ama ọfiọk ke mbemiso akparawa oro ekpekekemede ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt, ke ama oyom enye asana n̄kpọ oro ekenen̄erede ada ntịn̄enyịn esie ayak—inyene obụkidem esie. Ata mbet Christ ikemeke ndinam n̄kpọ nnọ eteufọk iba. Enye “ikemeke ndidụk ufụn nnọ Abasi ye Inyene.” (Matthew 6:24) Ana enye enyene ‘enyịn oro enen̄erede ese,’ oro owụhọde ke mme n̄kpọ eke spirit. (Matthew 6:22) Owo ndinyam inyene esie nyak nnọ mme ubuene edi edinam n̄waidem. Jesus ama ọn̄wọn̄ọ ndinọ akparawa oro n̄kpọ efen ke itie inyene obụkidem esie, kpa ọsọn̄urua ifet edibon n̄kpọuto nnọ idemesie ke heaven—n̄kpọuto oro edinọde enye nsinsi uwem onyụn̄ anam enye enyene ifet ndikara ye Christ ke heaven ke akpatre. Akparawa oro ikeben̄eke idem ndikan̄ idemesie. Enye ama “ọnyọn̄ ke mfụhọ, koro enye [ekenyenede] ediwak inyene.” (Matthew 19:22) Nte ededi, mbon en̄wen oro ẹketienede Jesus ẹkenam n̄kpọ ke isio isio usụn̄.
14. Didie ke ọkọiyak inan̄ oro ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a ikot oro Jesus ọkọnọde mmọ ete ẹtiene imọ?
14 N̄kpọ nte isua iba ke mbemiso, Jesus ama ọnọ ọkọiyak inan̄ emi ẹkekerede Peter, Andrew, James, ye John, ukem ikot oro. Ke ini Jesus ọkọnọde ikot emi, owo mmọ iba ẹkesụk ẹkọ iyak, ke adan̄aemi iba eken ẹkediọn̄de iyịre mmọ. Jesus ọkọdọhọ mmọ ete: “Ẹtiene mi, ndien nyanam mbufo ẹdi mme ọkọ owo.” Ọkọiyak inan̄ oro ẹma ẹkpọn̄ utom ukọiyak mmọ ẹnyụn̄ ẹtiene Jesus ke ofụri eyouwem mmọ.—Matthew 4:18-22.
15. Didie ke Ntiense Jehovah kiet ke eyo nnyịn akanam n̄waidem man etiene Jesus?
15 Mfịn, ediwak Christian ẹkpebe uwụtn̄kpọ ọkọiyak inan̄ oro utu ke eke akparawa oro ekedide owo inyene ye andikara. Mmọ ẹyak inyene ye ifet edidi mme ọwọrọiso owo ke ererimbot emi ẹtak man ẹnam n̄kpọ Jehovah. Deborah ọdọhọ ete: “N̄kenyene ndinam akamba ubiere ke ini n̄kedide isua 22.” Enye anam an̄wan̄a ete: “Mma n̄kpep Bible ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ itiokiet, mma nnyụn̄ nyom ndiyak uwem mi nnọ Jehovah, edi ubon nnyịn ẹma ẹnen̄ede ẹbiọn̄ọ mi. Mmọ ẹma ẹnyene okụk etieti, ẹkenyụn̄ ẹkere ke ami ndidi Ntiense ayada esuene ọsọk mmimọ onyụn̄ osụhọde mmimọ itie. Mmọ ẹkenọ mi usen kiet ndimek m̀mê ewe ke mma—ndidu ọkpọmiọk ọkpọmiọk uwem m̀mê ndibọ akpanikọ. Ubon nnyịn ẹma ẹdọhọ ke edieke mmentreke kpukpru ebuana ye Mme Ntiense, ke mmimọ imọn̄ ikan̄ mi. Jehovah ama an̄wam mi ndinam nnennen ubiere onyụn̄ ọnọ mi ukeme ndisọn̄ọ nda. Mmanam utom uyọhọ ini ke isua 42 oro ẹbede, ndien ntuaha n̄kpọfiọk. Sia n̄kesịnde ibụk ibụk usụn̄ uwem oro ọyọhọde ye unọ idem inemesịt, ami ndụhe uwem oro ananade uduak ye inemesịt nte mbonubon nnyịn ẹdude. Ami ye ebe mi iman̄wam se iwakde ibe owo ikie ẹbọ akpanikọ. Nditọ oro nnyenede ke n̄kan̄ eke spirit ẹnen̄ede ẹdi ọsọn̄urua n̄kpọ ẹnọ mi ẹkan inyene obụkidem ekededi.” Ediwak miliọn Mme Ntiense Jehovah ẹfiọk ke ikọ esie emi edi akpanikọ. Nso kaban̄a fi?
16. Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke nnyịn idụhe uwem aba inọ idem nnyịn?
16 Udọn̄ oro Mme Ntiense Jehovah ẹnyenede nditre ndidu uwem nnọ idemmọ onụk ediwak tọsịn ke otu mmọ ẹnam utom nte mme asiakusụn̄, m̀mê mme anditan̄a Obio Ubọn̄ ofụri ini. Mbon oro mme idaha mmọ mîyakke ẹtiene ẹbuana ke utom ukwọrọikọ uyọhọ ini, ẹnyene edu usiakusụn̄ ẹnyụn̄ ẹsịn ofụri ukeme ndikwọrọ Obio Ubọn̄. Mme ete ye eka ẹnyene ukem edu oro ke ndida ekese ini ye ini oro mmọ ẹkpedade ẹse ẹban̄a idemmọ nnọ nditọ mmọ ukpep eke spirit. Ke usụn̄ kiet m̀mê eken, kpukpru nnyịn imekeme ndiwụt ke imebem iso iyom Obio Ubọn̄.—Matthew 6:33.
Ima Anie Onụk Nnyịn?
17. Nso isinụk nnyịn ndinam n̄waidem?
17 Imemke utom ndiwụt ima n̄waidem. Edi kere ban̄a se inụkde nnyịn ndinam oro. Paul ekewet ete: “Ima Christ onụk nnyịn, koro ibiere ntem ite, owo kiet akakpa aban̄a kpukpru owo . . . Ndien enye akakpa aban̄a kpukpru owo man mbon oro ẹdude uwem ẹkûdu aba ẹnọ idemmọ, edi ẹdu ẹnọ enye emi akakpade ọnọ mmọ onyụn̄ esetde.” (2 Corinth 5:14, 15) Ima Christ onụk nnyịn ikûdu uwem aba inọ idem nnyịn. Nso akwa nsịnudọn̄ ke emi edi ntem! Sia Christ akakpade ọnọ nnyịn, nte ibiomoke nnyịn ndidu uwem nnọ enye? Kamse, esịtekọm oro inyenede iban̄a ntotụn̄ọ ima oro Abasi ye Christ ẹmade nnyịn okonụk nnyịn ndiyak uwem nnyịn nnọ Abasi nnyụn̄ n̄kabade ndi mme mbet Christ.—John 3:16; 1 John 4:10, 11.
18. Ntak emi uwem n̄waidem ọfọnde?
18 Ndi ufọn odu nditre ndidu uwem nnọ idem nnyịn? Ke akparawa oro ekedide owo inyene ye andikara ama ekesịn ikot Christ onyụn̄ adaha ọnyọn̄, Peter ama ọdọhọ Jesus ete: “Sese! Nnyịn ima ikpọn̄ kpukpru n̄kpọ inyụn̄ itiene fi; nso ke nnyịn idinen̄ede inyene?” (Matthew 19:27) Peter ye mme apostle eken ẹma ẹnen̄ede ẹkan̄ idemmọ. Nso ikenyene ndidi utịp mmọ? Jesus ama ebem iso etịn̄ aban̄a ifet oro mmọ ẹdinyenede ndikara ye imọ ke heaven. (Matthew 19:28) Jesus ama etịn̄ n̄ko aban̄a mme edidiọn̄ oro kpukpru mme anditiene enye ẹdibọde. Enye ọkọdọhọ ete: “Idụhe baba owo kiet emi ọkọkpọn̄de ufọk m̀mê nditọeka iren m̀mê nditọeka iban m̀mê eka m̀mê ete m̀mê nditọ m̀mê in̄wan̄ ke ntak mi ye ke ntak eti mbụk emi mîdibọhọ n̄kpọ utịm ikikie . . . ye nsinsi uwem ke editịm n̄kpọ emi edidide.” (Mark 10:29, 30) Nnyịn imọbọ ekese n̄kpọ ikan se ikayakde atak. Ndi mme ete, mme eka, nditọeka iren, nditọeka iban, ye nditọ nnyịn eke spirit inen̄ekede isọn̄ urua ikan n̄kpọ ekededi oro ikayakde atak ke ntak Obio Ubọn̄? Anie ekenen̄erede okop uyụhọ ke uwem—Peter m̀mê akparawa oro ekedide owo inyene ye andikara do?
19. (a) Ata inemesịt ọkọn̄ọ ke nso? (b) Nso ke nnyịn idineme ke ibuotikọ oro etienede?
19 Jesus ama owụt ke ikọ ye ke edinam esie nte ke ibụk inọhọ owo inemesịt, edi ke se ikam inọde owo inemesịt edi edinọ mme owo enọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen. (Matthew 20:28; Utom 20:35) Edieke nnyịn mîdụhe uwem aba inọ idem nnyịn, edi ikade iso itiene Christ, nnyịn iyenen̄ede ikop uyụhọ ke uwem idahaemi inyụn̄ inyene idotenyịn edidu uwem nsinsi ke ini iso. Ntre, ke ini nnyịn ikan̄de idem nnyịn, Jehovah akabade edi Andinyene nnyịn. Ntem nnyịn imakabade idi ifịn Abasi. Ntak emi ufụn enye emi ọfọnde? Didie ke emi otụk ubiere oro nnyịn inamde? Ẹyeneme mme mbụme emi ke ibuotikọ oro etienede.
Nte Afo Emeti?
• Ntak emi ikpọbiọn̄ọde ibụk?
• Nso ke ndikan̄ idem nnyịn, mmen eto ndutụhọ nnyịn, nnyụn̄ n̄ka iso ntiene Jesus ọwọrọ?
• Nso isinụk nnyịn ikûdu uwem aba inọ idem nnyịn?
• Ntak emi uwem n̄waidem ọfọnde?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 11]
“Tua idemfo mbọm, Ọbọn̄”
[Ndise ke page 13]
Nso ikọbiọn̄ọ akparawa oro ekedide andikara nditiene Jesus?
[Mme ndise ke page 15]
Ima anam Mme Ntiense Jehovah ẹsịn ifịk ẹtan̄a Obio Ubọn̄