Ẹdinyene Uko ke Ini Ẹsobode Ubiọn̄ọ

OTU mbon ntịme ẹma ẹnyịk Gaius ye Aristarchus, mme nsan̄autom apostle Paul, ẹte ẹdụk akwa efe ndise ke Ephesus. Mbon ntịme emi ẹma ẹfiori ke hour iba ẹte: “Artemis mbon Ephesus omokpon!” (Utom 19:28, 29, 34) Ndi mme nsan̄autom Paul ẹma ẹsọn̄ọ ẹda ẹyọ ukọbọ emi? Ndien nso ikakam idi ntak afanikọn̄ emi?

Paul ama ọkwọrọ ikọ uforo uforo ke Ephesus ke n̄kpọ nte isua ita. Ukwọrọikọ esie ama anam ediwak mbon Ephesus ẹtre ukpono ndem. (Utom 19:26; 20:31) N̄wọrọnda ndem Ephesus ekedi ekpri mbiet temple Artemis oro ẹkedade silver ẹnam. Artemis ekedi abasi-an̄wan mbun̄wụm, emi ẹkekemede ndida ke akwa temple esie n̄kụt obio Ephesus. Ẹma ẹsikọn̄ọ n̄kpri mbiet emi nte n̄kpọ n̄kpemeidem mîdịghe ẹda ẹbana ufọk. Nte ededi, mme Christian ikesidepke ndem emi.—1 John 5:21.

Demetrius, kiet ke otu mme odom silver obio oro ekekere ke utom ukwọrọikọ Paul ọmọn̄ abiat eti mbubehe mmimọ. Enye ama etịn̄ se mîkedịghe ofụri akpanikọ onyụn̄ ada ikọ n̄kponinua anam mme anamutom usọ eken ẹnịm ke mme owo ke ofụri Asia Minor idikponoke aba Artemis. Esịt ama ayat mme odom silver emi, ndien ke ini mmọ ẹketọn̄ọde ndifiori itoro Artemis, ntịme ama ọtọn̄ọ ndutịme onyụn̄ ọyọhọ ke obio.—Utom 19:24-29.

Ediwak tọsịn owo ẹma ẹdiyọhọ efe mbre, emi ekekemede ndidụk owo 25,000. Paul ama oyom ndika n̄ketịn̄ ikọ ye mbon ntịme oro, edi mbon ukara emi ẹketiede ufan ufan ẹma ẹdọhọ enye okûka. Ke akpatre, ewetn̄wed obio ama anam otuowo ẹdop uyo, ndien Gaius ye Aristarchus ẹma ẹbọhọ ẹfen̄e n̄kpọ inamke mmọ.—Utom 19:35-41.

Mfịn, ẹkeme ndibiọn̄ọ nnyụn̄ nsịn ntịme ye ikọt Abasi nte mmọ ẹkwọrọde ikọ. Mmọ ẹsiwak ndikwọrọ eti mbụk ke mme obio oro ukpono ndem, oburobụt ido, ye nsọn̄ibuot ẹyọhọde. Kpa ye oro, mmọ ẹsikpebe apostle Paul uko uko, oro ‘mîketreke ndikpep mbon Ephesus n̄kpọ an̄wan̄wa ye ke ufọk ke ufọk.’ (Utom 20:20) Ndien esịt esinem mmọ n̄ko ke ini mmọ ẹkụtde nte “ikọ Jehovah [ọdiọn̄de-diọn̄] ọkọri onyụn̄ akan ke okopodudu usụn̄.”—Utom 19:20.

[Ndise ke page 30]

Ndon akwa efe mbre Ephesus