Eti ye Idiọk Ẹban̄ade Utom

“Ndinam utom—ndinam utom! Edi n̄kpọ akwa idatesịt ndifiọk ke nnyịn isụk inyenyene ata eti n̄kpọ ndinam.”—Katherine Mansfield, ewet n̄wed (1888-1923).

NDI afo emenyene nnennen ekikere aban̄ade utom nte ẹtịn̄de ke enyọn̄ emi? Afo ke idemfo ese utom didie? Ndi afo esise utom nte ekikak ekikak edinam emi ẹnyenede ndiyọyọ tutu esịm utịturua emi owo mîsinamke utom? Mîdịghe, ndi afo emesinam utom ye unana nduọkodudu?

Ata ediwak owo ẹda n̄kponn̄kan ini mmọ ẹnam utom. Utom ekeme ndibiere ebiet emi nnyịn idụn̄de ye orụk uwem oro idude. Utom edi ata akpan n̄kpọ oro akarade uwem ediwak owo toto ke ini emi mmọ ẹkedide n̄kparawa tutu esịm ini emi mmọ ẹkpọn̄de utom. Ndusụk nnyịn imenen̄ede ikop inem utom nnyịn. Mbon en̄wen ẹbat nte utom ọfọnde ẹtiene ibatokụk oro ẹdiade m̀mê uku oro asan̄ade ye utom oro, ke adan̄aemi mbon en̄wen ẹnamde utom ke ntak oro mmọ mînyeneke se ẹdade ini mmọ ẹnam.

Enyene mbon oro ẹnamde utom man ẹnyene se ẹdade ẹdu uwem, onyụn̄ enyene mbon oro ofụri se ibehede mmọ ke uwem edide ndinam utom. Ndusụk owo ẹsikpan̄a ke itieutom mîdịghe ẹkpan̄a ke ntak utom. Ke uwụtn̄kpọ, nte ntọt Edidiana Mme Idụt ọkọdọhọde ke ndondo emi, utom anam mme owo ẹdọn̄ọ onyụn̄ owot mme owo “akan ekọn̄ m̀mê edida n̄kpọsọn̄ ibọk ye n̄kpọsọn̄ mmịn ke idiọk usụn̄, ke ẹtan̄de kpukpru ẹdian.” Ke etịn̄de aban̄a emi, n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro The Guardian eke London ọkọtọt ete: “Kpukpru isua, se iwakde ibe owo miliọn iba ẹsikpan̄a ke ntak mbabuat n̄kpọntịbe m̀mê udọn̄ọ ẹtode utom . . . Ediwak ntọn̄ ye mmọn̄ibọk, ọkpọsọn̄ uyom ye ufiop ẹnam mme owo ẹdọn̄ọ kansa, udọn̄ọ esịt ye akpauben̄.” N̄ko, mfịn mme owo imaha ndikụt nditọwọn̄ ẹnamde utom m̀mê ndima utom ufịk.

Ke adianade do, Steven Berglas emi edide ekpepn̄kpọ mban̄a ekikere, ọdọhọ ke utom esisan̄a ye “enyene-ndịk mmemidem.” Enye etịn̄ aban̄a owo oro anamde utom ifịk ifịk esịm akamba idaha ke itieutom esie edi ẹte ise okop “ọkpọsọn̄ ndịk, mfịghe, anana idotenyịn m̀mê okop mfụhọ ke ntak emi enye ekerede ke utom ada imọ idem ke usụn̄ oro imọ mîkemeke ndinyan̄a m̀mê ndikop inemesịt.”

Edinam Utom Ọkpọsọn̄ ye Edinam ye Unana Nduọkodudu

Sia mme owo ẹsikpade utom, ọfọn ẹfiọk ukpụhọde oro odude ke ufọt owo oro anamde utom ọkpọsọn̄ ye owo oro anamde utom ye unana nduọkodudu. Ediwak mbon oro ẹnamde utom ye unana nduọkodudu ẹda itieutom nte ebiet  ifụre ke enyene-ndịk ererimbot emi; mbon oro ẹnamde utom ọkpọsọn̄ ẹda utom nte se ẹnyenede ndinam. Mbon oro ẹnamde utom ye unana nduọkodudu ẹsiyak utom ada kpukpru ini mmọ; edi mbon oro ẹnamde utom ọkpọsọn̄ ẹdiọn̄ọ ini oro anade mmọ ẹtre utom, ini oro anade mmọ ẹkere n̄kpọ en̄wen, ke uwụtn̄kpọ, ndidụk edinam editi usen ndọ mmọ utu ke ndinam utom. Mbon oro ẹnamde utom ye unana nduọkodudu ẹsikop inemesịt ndinam utom mbe ini ẹnyụn̄ ẹkop nduaidem ke ntak oro; isitiehe mbon oro ẹnamde utom ọkpọsọn̄ ntre.

Ererimbot mfịn isịnke ukpụhọde ke ufọt edinam utom ye unana nduọkodudu ọkọrọ ye edinam utom ọkpọsọn̄, sia enye esịnde udọn̄ ọnọ edinam utom mbe ubọk. Urụk ukopikọ oro ẹkamade-kama ẹsan̄a ye mme n̄kpọ eken iyakke ukpụhọde odu ke ufọt edika utom ye editie ke ufọk. Edieke ebiet ekededi edide itieutom ini ekededi onyụn̄ edide ini utom, do ndusụk owo ẹkeme ndinam utom tutu ẹkpan̄a.

Ndusụk owo ẹsinam n̄kpọ didie ẹban̄a utọ idiọk idaha oro? Mme ekpepn̄kpọ mban̄a itie ebuana owo ẹkụt ke mbon oro ẹkpade utom ye mbon oro ẹkopde mfịghe ẹsida mme n̄kpọ eke spirit ẹdi itieutom ẹnyụn̄ ẹbuak ido ukpono mmọ ye ubọkọkọ mmọ. San Francisco Examiner ama ọtọt ke “edi ọsọ n̄kpọ idahaemi mme owo ndibuak n̄kpọ eke spirit ye utom mmọ.”

Ntọt kiet ke ndondo emi aban̄ade Silicon Valley, akpan ebiet emi ẹsibotde mme ukwakutom eyomfịn ke United States, ọkọdọhọ ete: “Ediwak itie ubon n̄kpọisan̄ ke itieutom ẹna ukpọk koro ibat mme anamutom osụhọrede, ke adan̄aemi ediwak itie ubon n̄kpọisan̄ ke mme itie ukpepn̄kpọ Bible mbubịteyo ẹyọhọde.” Inamke n̄kpọ m̀mê nso ukpụhọde ke oro edida edi, ediwak owo ke ererimbot ẹkụt ke Bible otụk usụn̄ nte mmimọ isede utom, onyụn̄ anam mmimọ inyene ata nnennen ekikere iban̄a uwem.

Didie ke Bible ekeme ndin̄wam nnyịn inyene nnennen ekikere iban̄a utom? Ndi odu mme edumbet N̄wed Abasi oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn ikan mme n̄kpọ-ata ke itieutom eyomfịn uforo uforo? Ibuotikọ oro etienede ọyọbọrọ mme mbụme emi.